فتوای معیار (منابع مطالعاتی)

از دانشنامه فقه معاصر
آخرین ویرایش: ۱۴۰۳/۵/۱۴

همه منابع مطالعاتی

موضوع بحث فتوای معیار در قانون‌گذاری، انطباق قوانین مصوب با احکام اسلام است. سوال اساسی به طور خلاصه این است که در یک حکومت اسلامی یا هر حکومتی که بخواهد همه یا بخشی از احکام شرع را منبع قانون‌گذاری قرار دهد، بایستی به فتوای کدام یک یا کدام گروه از فقها رجوع کند. بر این اساس، بحث از فتوای معیار شامل بحث‌هایی همچون «فتوای مشهور فقها»، «فتوای مبتنی بر احتیاط»، «فتوای فقیه اعلم» و معیارهای «اعلمیت» در فقه سیاسی می‌شود.

کتاب‌ها

  1. ‏‫کیفیت اعمال ولایت در تقنین، اجرا و قضا (از دیدگاه آیت‌الله مومن‌قمی)‬‏، حسین قاسمی‌فرد، قم، امتداد حکمت‏‫،۱۴۰۰ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  2. بررسی فقهی حقوقی جایگاه ولی‌فقیه در تقنین، کاوه احمدی، تهران، به پویش‏‫، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  3. شریعت و تقنین در کشورهای اسلامی (ایران، عربستان و پاکستان)‏، سیدابراهیم حسینی، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، انتشارات‏‫، ۱۳۹۶ش.‬ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  4. بایسته‌های تقنین (با نگاهی انتقادی به قانون مجازات اسلامی)، احمد حاجی‌‌ده‌آبادی، قم، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

مقاله‌ها

فارسی

  1. رویکردی نوین به فتوای معیار در قضا با نگاهی به نظریه رونالد دورکین، مهدی نیک‌بین، دوفصلنامه مطالعات فقه سیاست، شماره ۱، دوره ۱، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  2. فقه جامعه محور، بستر بازشناسی فتوای معیار در قانون‌گذاری، مهدی رجایی، محمدجواد ارسطا، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۱۰۰، تابستان ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  3. چگونگی کاربست منابع دینی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران در نگرش‌های عرفی شدن و اسلامی‌سازی، محمدمهدی عالمی طامه، علی غلامی، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۹۹، بهار ۱۴۰۰ش. مقاله را اینجا ببینید.
  4. فتوای معیار در قانون‌گذاری؛ انطباق با مصالح الزامی، محسن جهانگیری، محمدعلی بنایی خیرآبادی، دوفصلنامه آموزه‌های فقه مدنی، دوره ۱۳، شماره ۲۳، بهار و تابستان ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  5. چالش‌های تعیین فتوای معیار در قانون‌گذاری با توجه به آرای امام خمینی (س)، عباس سماواتی، سید مصطفی موسوی بجنوردی، فصلنامه پژوهشنامه متین، دوره ۲۲، شماره ۸۸، پاییز ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  6. اسلامی‌سازی سیاست تقنینی جمهوری اسلامی ایران، منطق و نگرش‌ها، علی غلامی، محمدمهدی عالمی طامه، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۹۵، بهار ۱۳۹۹ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  7. فتوای معیار در قانون‌گذاری، محمدجواد ارسطا، فقه حکومتی، شماره ۷، بهار و تابستان ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  8. تطبیق فرایند تقنین در نظام جمهوری اسلامی ایران با نظریهٔ قانونگذاری به‌مثابهٔ برنامه‌ریزی در راستای اجرای قوانین الهی، علیرضا دبیرنیا، فاطمه سادات نقوی، فصلنامه دانش حقوق عمومی، دوره ۷، شماره ۱۹، بهار ۱۳۹۷ ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  9. امکان‌سنجی فقهی قانون‌گذاری بر مبنای فتوای مشهور، مسعود جهاندوست دالنجان، پژوهشنامه میان‌رشته‌ای فقهی، سال چهارم، شماره ۱، پاییز و زمستان ۱۳۹۴ش. مقاله را اینجا ببینید.
  10. فتوای معیار در قانونگذاری در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران (نگاهی دوباره به مفهوم اعلمیت در منظومه فقه حکومتی شیعه)، هادی حاج زاده، فصلنامه فقه و اصول، سال چهل و هفتم، شماره ۱۰۲، پاییز ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  11. فتوای معیار در قانون‌گذاری، حسنعلی علی‌اکبریان، فصلنامه دین و قانون، دوره ۱، شماره ۲، ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  12. ساختار نظام کنونی افتاء و کارآمدی نظام جمهوری اسلامی، مصطفی جعفرپیشه، حکومت اسلامی، شماره ۱۶، تابستان ۱۳۷۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

عربی

  1. أهميّة المقاصد الشّرعيّة في ضروب الاجتهاد المُعاصر الاجتهاد الإنشائي والانتقائي نموذجا دراسة أصوليّة، عبدالله علی سعود کلیب العازمی، مجلة کلیة الدراسات الإسلامیة و العربیة للنین بقاهرة، مجلد ۳۸، شماره ۱، ژوئن ۲۰۲۰م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  2. التلفیق و دوره فی الإجتهاد الإنتقائی و التقنین القانونی، عارف محمد عبدالرحمن الجناحی، مجلة البحوث العلمیة و الدراسات الإسلامیة، شماره ۱۸، ۲۰۱۸م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  3. دور الفقه الإنتقائی فی فی مواکبة المستجدات المعاصرة؛ الوفاء بالشروط بین الزوجین أنموذجا، فادی سعود الجبور؛ آمنه ارشید العقیلی، مجلة جامعة القصيم العلمية (العلوم الشرعية)، ۲۰۱۷م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  4. دور الإجتهاد الإنتقائی فی علاج مشکلات الطلاق، محمد الدسوقی، سلسلة مرکز دراسات الاسرة(۱)، حول الإجتهاد فی قضایا الاسرة، ۲۰۰۷م. مقاله ارائه شده به همایش.
  5. الأزهر و تقنین الشریعة الإسلامیة، السید عبدالعزیز هندی، الازهر، السنة الخامسة و الخمسون، الجزء ۷، رجب ۱۴۰۳ق. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  6. تقنین الشریعة الإسلامیة، محمد عطیة خمیس، مجلة الازهر، السنة الحادیة و الخمسون، جمادی الأولی ۱۳۹۹ق. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  7. نحو تقنین إسلامی، محمد زکی عبدالبر، الوعی الاسلامی السنة الثانیة، العدد ۱۶، ربیع الثانی ۱۳۸۶ق. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

پایان‌نامه‌ها

فارسی

  1. فتوای معیار در قانونگذاری از دیدگاه فقه اسلامی و نظام حقوقی ایران، نرجس خاتون همتی بخشكندی، دکتری، دانشکده فقه و حقوق، دانشگاه مذاهب اسلامی، ۱۴۰۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  2. جایگاه فتاوا در نظام قانون‌گذاری اسلامی، عبدالله حیدری، جامعه المصطفی العالمیه، مجتمع آموزش عالی فقه، مدرسه عالی فقه تخصصی، ۱۳۹۸ش. (دکتری تخصصی) کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  3. فتوای معیار در قانون‌گذاری (مطالعه موردی مبحث قذف)، رامین کاکاوندی، مازندران، موسسه آموزش عالی ادیب، ۱۳۹۶ش. (کارشناسی ارشد) کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  4. معیار انتخاب فتوا در فرآیند قانون‌گذاری و رسیدگی های کیفری، حبیبه غفاری نیک، پایان نامه کارشناسی ارشد در موسسه آموزش عالی آل طه تهران، دانشکده حقوق، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  5. فتوای معیار در نظام قانونگذاری جمهوری اسلامی ایران، بی‌نام، دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت، ۱۳۹۳ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

عربی

  1. الإجتهاد الإنتقائی فی الفقه الاسلامی، دلیله رازي، جامعة الحاج لخضر، الجزائر، ۲۰۱۴م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر. پایان‌نامه دکتری.

منابع دیگر

فارسی

  1. نظر امام (ره) و فقهای معاصر درباره «فتوای معیار» در قانون‌گذاری، محمدجواد ارسطا، نشست علمی، ۱۴۰۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  2. آیا مراجعه به اعلم در فتوای معیار در قانونگذاری شرط است؟، اسماعیل آقابابایی، کرسی «عرضه و نقد ایده علمی فتوای معیار در قانونگذاری کیفری»، آبان ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  3. تصویر واضح و صحیحی از رابطه قانون و فتوا نداریم، محمدجواد ارسطا، مهر۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  4. احتمالات هشتگانه فتوای معیار در قانونگذاری، محمدجواد ارسطا، جلسه درس خارج فقه سیاسی، ۲۸ آذر ماه ۱۳۹۴ ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  5. سلسله نشست‌های نقد کتاب «بایسته‌های تقنین» (گفتگو و مصاحبه)، نقد کتاب فقه و حقوق، شماره ۷، پاییز ۱۳۹۵ ش.
  6. فتوای معیار در قانون‌گذاری، محمدجواد ارسطا، از سلسله نشست‌های نظریه‌پردازی موسسه فهیم، ۱۳۹۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

عربی

  1. الاجتهاد الإنتقاعی متناقض و ینذر بنقض عروة الفقه، سری سمّور، یادداشت اینترنتی در نقد اجتهاد انتقائی. یادداشت را از اینجا ببینید
  2. الإجتهاد الإنتقائی، علی حسین الجنیدی، مجلة منار الإسلام، شماره ۵۲۴، اگوست ۲۰۱۸م. یادداشت را از اینجا ببینید