مصلحت نظام سیاسی (منابع مطالعاتی)
مصلحت نظام سیاسی بر حفظ دولت و قدرت بالاتر از هر مصلحت دیگری تأکید می‌کند. این نظریه که با نام مصلحت دولت نیز شناخته می‌شود، با تکوین دولت مدرن، وارد مباحث سیاسی شد. مصلحت در حوزه احکام حکومتی با ورود به عرصه فقه سیاسی به یکی از قواعد کاربردی در اداره جامعه و نظام سیاسی تبدیل شد. با توسعه قاعده مصلحت در نظام سیاسی شیعی، برخی معتقد شده‌اند که الگوی دینی حکومت شیعی به واسطه عنصر مصلحت، عرفی شده است. کاربرد قاعده مصلحت برای حل مشکلات نظام سیاسی و دولت جمهوری اسلامی پس از انقلاب را از ابداعات امام خمینی برشمرده‌اند.
مقاله پیش‌روی لیستی از منابع فقهی مرتبط با مصلحت نظام سیاسی از جمله کتاب‌ها، مقاله‌ها، پایان‌نامه‌ها و سایر منابعی که از منظر فقه معاصر به این مسئله پرداخته‌اند را جمع‌آوری کرده است.
کتاب‌ها
فارسی
- تحلیل مبانی نظام جمهوری اسلامی ایران: تاملاتی در فقه سیاسی و مبانی فقهی قانون اساسی ج.ا.ایران، محمدجواد ارسطا، قم، انتشارات مکث اندیشه، ۱۴۰۳ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- قاعده مصلحت در حقوق موضوعه و فقه، احسان صبور و مصطفی ملکی، تهران، نشر گنجور، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- اصل مصلحت در نظام قانونگذاری اسلامی و تطبیق آن در حقوق خانواده، محمدرضا مرادی، تهران، آفتاب گیتی، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نگرشی تاریخی بر جایگاه مصلحت در فقه امامیه، علی تولایی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مصلحت و احکام حکومتی، مجید پورسهی، تهران، ندای مردم، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- چهار رساله فقهی: رساله مجسمه‌سازی در فقه شیعه، رساله قضاوت زن در فقه شیعه، رساله جایگاه "مصلحت" در فقه، رساله حکم فقهی استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی، حجت ملکی، تهران، نشر آیین معنویت، ۱۳۹۷ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- مبنا و قلمرو قاعده تقدم مصلحت عمومی بر مصلحت خصوصی از منظر فقه، یدالله محمودی، قم، نشر مهر امیرالمومنین(ع)، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مصلحت و جایگاه آن در اندیشه سیاسی دو فقیه (امام خمینی - امام محمد غزالی)، محمد سلمانی، تبریز، نشر عاصم، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مصلحت در فقه (مبانی، رهیافت‌ها، کارکردها)، یحیی جهانگیری، قم، نشر رسول اعظم(ص)، ۱۳۹۷ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی - حقوقی، امور حسبیه، مصلحت و احکام حکومتی، سید حسین هاشمی، تهران، نشر مجد، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- جایگاه مصلحت در فقه امام شافعی(ره)، علی قادری، سنندج، انتشارات زانست، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- شریعت در پرتو مصلحت، محمدرضا زنگی و همکاران، کرمان، خدمات فرهنگی کرمان، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مصلحت نوین، محمد پورحسین‌تاسندهی و سیده‌اشرف‌سادات دیلمی، قم، نشر گوهر ماندگار، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- کارکرد مصلحت در فقه و حکومت اسلامی، حسین جلیل‌زاده ماکویی و علینقی لزگی، تهران، نشر تواناگستر، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- احکام مصلحتی در فقه اسلامی، سید محمود مدنی، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۳۹۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مصلحت در فقه سیاسی شیعه، سید سجاد ایزدهی، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- کاربست مصلحت در نظام جمهوری اسلامی ایران، علیرضا ادیانی، قم، زمزم هدایت، ۱۳۹۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مصلحت (مجموعه مفاهیم بنیادین علوم انسانی اسلامی)، اصغر افتخاری، تهران، دانشگاه امام صادق (ع)، ۱۳۹۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تشخیص مصلحت نظام (از دیدگاه فقهی - حقوقی)، محمدجواد ارسطا، تهران، کانون اندیشه جوان، ۱۳۸۹ش.
- فقه و مصلحت، ابوالقاسم علیدوست، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۸۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی تطبیقی مفهوم مصلحت از دیدگاه اندیشمندان غربی و اسلامی، محمد منصورنژاد، تهران، جوان پویا، ۱۳۸۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مصلحت و شریعت، مبانی، ضوابط و جایگاه مصلحت در اسلام، محمدسیعید رمضان ، مترجم اصغر افتخاری، تهران، گام نو، ۱۳۸۴ش.
- مصلحت و سیاست؛ رویکردی اسلامی، اصغر افتخاری، تهران، دانشگاه امام صادق(ع)، ۱۳۸۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مصلحت در فقه شیعه و سنی، اسدالله توکلی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، ۱۳۸۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- فقه سیاسی، قواعد فقه سیاسی (مصلحت)، عباسعلی عمید زنجانی جلد نهم، تهران، نشر امیرکبیر، ۱۳۸۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تشخیص مصلحت در آیینه فقه و حقوق، ویژه سالگرد تاسیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، سید احمد حبیب نژاد، تهران، مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما، ۱۳۸۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- گفتمان مصلحت، محمدحسین خسروپناه، تهران، نشر کانون اندیشه جوان، ۱۳۸۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مجمع تشخیص مصلحت نظام (بررسی سیاسی - حقوقی جایگاه، ساختار و کارکردها)، علی احمدی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۳ش.
- بررسی تحلیلی وظایف مجمع تشخیص مصلحت نظام، محمدباقر فقیه، تهران، نشر پیام یوسف، ۱۳۸۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مصلحت و جایگاه آن در حقوق اسلام، رحیم وکیل زاده، تبریز، دانشگاه تبریز، مؤسسه تحقیقاتی علوم اسلامی -انسانی، ۱۳۸۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مجمع تشخیص مصلحت نظام (تحلیل مبانی فقهی و حقوقی)، سید حسین هاشمی، قم، مرکز مطالعات و پژوهشهای فرهنگی حوزه‌ی علمیه، ۱۳۸۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مبانی مصلحت عمومی در اندیشه سیاسی امام خمینی(س)، قربانعلی قربانزاده سوار، تهران، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، ۱۳۸۱ش.
- گفتمان مصلحت در پرتو شریعت و حکومت، عبدالحسین خسروپناه، تهران، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، ۱۳۸۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- امام خمینی و حکومت اسلامی، احکام حکومتی و مصلحت، (مجموعه مقالات)، مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی (ره)، ۱۳۸۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی و حقوقی مجمع تشخیص مصلحت نظام، محمدصادق شریعتی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- حکومت و مصلحت، سید محمدناصر نقوی، تهران، نشر امیرکبیر، ۱۳۷۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- فقه المصلحة وتطبيقاته المعاصرة، حسین حامد حسان، جده، المعهد الإسلامي للبحوث والتدريب، ۱۴۱۴ق. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ضوابط المصلحة في الشريعة الإسلامية، محمد سعيد رمضان البوطي، بیروت، مؤسسة الرسالة، ۱۳۹۳ق. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
مقاله‌ها
- جایگاه مصلحت اجتماعی در نظریه ولایت فقیه، لیلا صمدزاده خامنه و ابراهیم یاقوتی و سید ابوالقاسم نقیبی، فصلنامه مطالعات میان رشته‌ای فقه، شماره ۱۰، ۱۴۰۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مناسبات حفظ مصلحت نظام و حفظ جان با رویکردی به دیدگاه امام‌خمینی(ره)، لیلا صمدزاده خامنه و ابراهیم یاقوتی و سید ابوالقاسم نقیبی، فصلنامه مطالعات میان رشته‌ای فقه، شماره ۷، تابستان ۱۴۰۱ش. مقاله را از اینجا بخوانید
- بررسی تحول مفهوم مصلحت در فقه سیاسی معاصر شیعه با تأکید بر امام خمینی(ره)، حسن رحیمی‌روشن و ترلان سوگلی‌زاده، فصلنامه پژوهشنامه متین، شماره ۹۱، ۱۴۰۰ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید
- واکاوی مصلحت در فقه شافعی و امامیه در احکام حکومتی، جلال جلالی زاده و همکاران، دوفصلنامه فقه مقارن، شماره ۱۴، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نقش مصلحت در فعلیت دادن ولایت مطلقه فقیه، افسانه ترکاشوند و محمود قیوم زاده و عباسعلی حیدری، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۸۹، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- سنجه‌های تشخیص و احراز مصالح مشروع در نظام اسلامی، محمدعلی الفت‌پور، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۹۰، ۱۳۹۷ش. از اینجا مقاله را بخوانید.
- مبانی و ریشه‌های شکل گیری نظریه مصلحت دولت، فردین مرادخانی، فصلنامه تحقیقات حقوقی، شماره ۸۳، ۱۳۹۷ش. از اینجا مقاله را بخوانید.
- گفتمان مصلحت در فقه سیاسی شیعه و اهل سنت، محمود شفیعی، علی خالقی، فصلنامه علوم سیاسی، شماره ۸۱، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- جایگاه مصلحت در اندیشه فقهی- سیاسی امام خمینی(ره)، خدیجه هاشمی و غلامرضا بهروزی لک، فصلنامه سپهر سیاست، شماره ۷، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- سنجه‌های تشخیص مصلحت نظام از منظر فقه سیاسی اسلام، محسن ملک افضلی اردکانی، دوفصلنامه مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق، شماره ۳۳، ۱۳۹۵ش. از اینجا مقاله را بخوانید
- جايگاه مصلحت در حكومت اسلامي با تاكيد بر انديشه فقهي سياسي امام خميني(ره)، سید محمد موسوی، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۷۵، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نقش مصلحت در حکومت اسلامی از دیدگاه امام خمینی، سید صادق حقیقت، مجله اندیشه سیاسی در اسلام، شماره ۶، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تبارشناسی قاعده مصلحت در فقه سیاسی شیعه، اصغر افتخارزاده، فصلنامه سیاست متعالیه، شماره ۱، ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مصلحت و نقش آن در استنباط احکام شرعی و حکومتی، عبدالله نظرزاده، فصلنامه سیاست متعالیه، شماره ۱، ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- کارآمدی نظریة ولایت فقیه در تأمین مصلحت عمومی، قاسم شبان نیا و مهدی قربانی، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۶۷، ۱۳۹۲ش. از اینجا مقاله را بخوانید.
- جایگاه فقه المصلحه در فقه سیاسی امام خمینی(ره)، مجتبی اکبری، نشریه فرهنگ پژوهش، شماره ۱۱، ۱۳۹۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نقش مصلحت در تحول فقه سیاسی شیعه پس از انقلاب اسلامی، سید کاظم سیدباقری، در نشریه مطالعات انقلاب اسلامی، شماره ۲۴، ۱۳۹۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- قانون، مشروعیت، کارآمدی، عباسعلی کدخدایی و محمد جواهری طهرانی، در نشریه مطالعات حقوق خصوصی، شماره ۴، ۱۳۹۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- احکام حکومتي و مصلحت در فقه شيعه، محسن قدير و عادل ساريخاني، نشریه شیعه شناسی، شماره ۳۵، ۱۳۹۰ش. از اینجا مقاله را بخوانید.
- مصلحت و مسائل نوظهور حقوق، غفور خوئینی و همایون رضایی نژاد، پژوهش نامه حقوق اسلامی، شماره ۳۳، ۱۳۹۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مجمع تشخیص مصلحت نظام؛ زمینه‌های پیدایش، منازعات گفتمانی و قانونمندی، احمد دوست محمدی و محمد مهدی باباپور، فصلنامه سیاست، دوره ۴۱، شماره ۱، ۱۳۹۰ش. از اینجا مقاله را بخوانید.
- فقه سیاسی شیعه و نقش دوگانه مصلحت، سید صادق حقیقت، فصلنامه شیعه شناسی، شماره ۳۲، ۱۳۸۹ش. از اینجا مقاله را بخوانید.
- نسبت مصلحت و امنیت در فقه سیاسی شیعه، فاطمه سلیمانی، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره ۵۰، ۱۳۸۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مصلحت شناسی با رویکرد حکومتی، هادی عظیمی گرکانی، فصلنامه فقه و تاریخ تمدن، شماره ۱۹، ۱۳۸۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مفهوم «مصلحت نظام» و مرجع تشخیص آن در نظام قانونگذاری جمهوری اسلامی ایران، ابراهیم موسی‌زاده، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۵۱، ۱۳۸۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مبانی فقهی دیدگاه امام خمینی در اعتبار ملاک مصلحت در فقه سیاسی اسلام و ضرورت تدوین فقه المصلحة، حمید انصاری، در نشریه متین، شماره ۳۸، ۱۳۸۷ش. از اینجا مقاله را بخوانید.
- بررسی مقایسه‌ای حکومت و مصلحت - در اندیشه امام خمینی و علامه طباطبایی، احمدرضا یزدانی مقدم، نشریه مطالعات انقلاب اسلامی، شماره ۱۴، ۱۳۸۷ش. از اینجا مقاله را بخوانید.
- جایگاه مصلحت در بستر قانونگذاری حکومت اسلامی، عباس نیکزاد، نشریه مطالعات راهبردی زنان، شماره ۳۳، ۱۳۸۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مصلحت و جایگاه آن در حکومت اسلامی، علیرضا صابریان، فصلنامه دین و سیاست، شماره ۱۰، ۱۳۸۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- شریعت، مصلحت و حکومت، اصغر افتخاری، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق، شماره ۲۲، ۱۳۸۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- فقه و مصلحت نظام، علی اکبر کلانتری، نشریه فقه، شماره ۱۱ و۱۲، ۱۳۷۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نظریه مصلحت از دیدگاه امام خمینی، سید علی حسینی، مجله اندیشه صادق، شماره ۵، ۱۳۸۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- نقش مصلحت در تحقق همگرایی جهان اسلام از منظر فقه امامیه و حنفیه، عبدالخالق جوادی، دکتری، جامعه المصطفی العالمیه، مجتمع آموزش عالی فقه، مدرسه عالی فقه تخصصی، ۱۴۰۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- رابطه مصلحت در فقه امامیه و منفعت عمومی، محمدمهدی ولدخانی، رساله دکتری در دانشگاه علامه طباطبائی، پردیس تحصیلات تکمیلی خودگردان، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ماهیت و قلمرو قاعده مصلحت با تاکید بر سیاست داخلی و خارجی، حامد نخعی فوزی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشکده حقوق و الهیات، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی تطبیقی اختیارات دولت اسلامی بر مینای دو مؤلفه مصلحت و عدالت، جلال زحمتکشان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام، دانشکده تاریخ و مطالعات سیاسی، ۱۳۹۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- الزامات مصلحت در احکام حکومتی با تکیه بر اندیشه امام خمینی رحمت الله علیه واصل 112 قانون اساسی، طیبه بنی اسد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه یاسوج، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی تاریخ تحول مفهوم مصلحت در اندیشه سیاسی معاصر شیعه، ترلان سوگی زاده، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه بوعلی سینا، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسـی فقهی قاعده مصلحت و نفـی سبیل در روابط بین‌الملل، غلامحسین احسانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در جامعه المصطفی العالمیه، مجتمع آموزش عالی مشهد مقدس، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- جایگاه مصلحت در اختیارات تقنینی حاکم (مطالعه تطبیقی نظام های حقوقی ایران و ایالات متحده آمریکا)، نازنین پیران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه شیراز، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی مصلحت در روابط خارجی دولت اسلامی از منظر فقه سیاسی امامیه، محسن فرهادی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مبانی و ادله‌ی تقدم مصالح اجتماعی بر مصلحت فردی از دیدگاه مذاهب اسلامی، موسی الرضا حیدری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه حکیم سبزواری، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی جایگاه مصلحت با تکیه بر آرای فقهی حضرت امام خمینی (ره)، محمدرضا گرگانی فیروزجائی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نسبت صلاحیت شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام در امر تشخیص مصلحت با تأکید بر دیدگاه امام خمینی (ره) و قانون اساسی، ناصر الدین نوری زمان آبادی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه علامه طباطبائی، پردیس تحصیلات تکمیلی خودگردان، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی مبانی فقهی مجمع تشخیص مصلحت نظام، مهدیه یوسفی‌فر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- جایگاه مصلحت در حکومت اسلامی با تکیه بر آراء امام خمینی(ره)، محسن محبی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه تهران، دانشکده الهیات، ۱۳۹۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مبانی مصلحت نظام اسلامی ازدیدگاه حضرت امام خمینی (ره)، مصطفی مصلائی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نقش مصلحت عمومی در محدود نمودن آزادی‌های فردی، فاطمه شکوهی شکیب، یایان نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۱ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- نقش مصلحت در تشریع احکام و کاربرد آن در وضع قوانین، میثم طسوجیان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۱ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- مصلحت نظام از دیدگاه امام و رهبری، محمد شاه‌سنایی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه معارف اسلامی قم، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- زمینه های پیدایی مجمع تشخیص مصلحت نظام، مهدی بهمنی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مبانی و عملکرد مجمع تشخیص مصلحت نظام در حل اختلاف میان مجلس و شورای نگهبان، نعمت الله خوش اخلاق، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی راهبردی و کاربردی مصلحت نظام با نگرشی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، جمال مختاری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده حقوق، ۱۳۹۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- جایگاه مصلحت در اندیشه و عمل سیاسی حضرت امام خمینی (ره)، فریبا کلام زاده عشرت آباد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه علامه طباطبائی، ۱۳۸۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- جایگاه مصلحت در اندیشه و عمل سیاسی امام خمینی(ره)، روح الله محمدزاده، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه مازندران، ۱۳۸۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی مقایسه ای مفهوم مصلحت دولت از دیدگاه امام خمینی(س) و هابز، علی کهن فروتقه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، ۱۳۸۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- گفتمان مصلحت در اندیشه سیاسی شیعه و مسأله ولایتعهدی امام رضا(ع)، معصومه حیدری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده اقتصاد و حسابداری، ۱۳۸۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی معیارها و موازین تشخیص مصلحت از دیدگاه امام خمینی و فقه شیعه، فرهنگ طهماسبی، پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، ۱۳۸۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی مصوبات مجمع تشخیص مصلحت نظام در پرتو اصل حاکمیت قانون، روح الله قلیخانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق، ۱۳۸۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی افزایش نقش مجمع تشخیص مصلحت نظام و تأثیر آن در سیاستگذاریهای کشور، کیوان جیریایی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۸۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی مبانی فقهی - حقوقی مجمع تشخیص مصلحت نظام و نقش آن در قانونگذاری، جواد فرخاری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در مجتمع آموزش عالی قم، ۱۳۸۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- جایگاه فقهی - حقوقی مجمع تشخیص مصلحت نظام، محمدرضا مؤمنی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه قم، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۷۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مفهوم مصلحت و جایگاه آن در نظام قانونگذاری جمهوری اسلامی ایران، شهرام حسن‌پور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده حقوق و معارف اسلامی، ۱۳۷۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نقش مجمع تشخیص مصلحت نظام در حل معضلات و مشکلات حقوقی نظام جمهوری اسلامی ایران، عباس حسن خانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه شیراز، ۱۳۷۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی مصلحت در نظام سیاسی اسلام، محمدناصر تقوی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده علوم سیاسی و معارف اسلامی، ۱۳۷۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نهاد مجمع تشخیص مصلحت نظام در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، حسین حسن‌نژاد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۷۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- المصلحة المرسلة وتطبيقاتها المعاصرة في الحكم والنظم السياسية، عبد الحميد علي حمد محمود، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در جامعة النجاح الوطنية، ۲۰۰۹م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
دیگر منابع
- یادداشت فقه، مصلحت و حکومت اسلامی، علی صالحی‌منش، ۱۴۰۰ش. لینک متن یادداشت
- کارویژه مصلحت، کارآمد کردن نظام است، گفتگو با دکتر یحیی فوزی، سایت ایرنا، ۱۳۹۸ش. لینک گفتگو