نظام جمهوری اسلامی (منابع مطالعاتی)

از دانشنامه فقه معاصر
نسخهٔ تاریخ ‏۱۳ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۲۶ توسط Salehi (بحث | مشارکت‌ها)
آخرین ویرایش: ۱۴۰۱/۷/۲۱

همه منابع مطالعاتی

جمهوری اسلامی نوعی نظام سیاسی است که جمهوریت ناظر به شکل حکومت و اسلامیت ناظر به محتوای آن است. این نوع نظام سیاسی ابتدا در پاکستان و پس از آن در ایران، موریتانی و مدتی نیز در افغانستان تشکیل شد. تشکیل نظام جمهوری اسلامی را در پاسخ به خواست مردم برای تصمیم‌سازی سیاسی و مشارکت در حکومت در عین حفظ اسلامیت نظام دانسته‌اند.

امکان اثباتی تشکیل نظام جمهوری اسلامی، تضاد جمهوریت و اسلامیت، اصالت جمهوریت یا اسلامیت، چگونگی ایجاد تعادل میان دو رکن این نظام، دوگانگی حاکمیت و نتایج آن و مسائلی از این دست از جمله پرسش‌هایی است که در پژوهشگران فقهی در پی پاسخ به آن در این حوزه هستند. فقهای بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران از جمله امام خمینی، متناسب‌ترین نظام برای جوامع اسلامی را چنین نظامی می‌دانستند و در قانون اساسی سعی در ایجاد نهادهایی را داشتند تا اهداف نظام جمهوری اسلامی را تأمین کند.

در این صفحه لیستی از منابع فقهی مرتبط با نظام جمهوری اسلامی از جمله کتاب‌ها، مقاله‌ها، پایان‌نامه‌ها و دیگر منابع که از منظر فقه معاصر به این مسئله پرداخته‌اند، جمع‌آوری شده است.

کتاب‌ها

  1. دین و جمهوریت: نگاهی به اندیشه سیاسی حضرت آیت‌الله‌العظمی منتظری، محمدحسن موحدی ساوجی، تهران، نشر سرایی، ۱۳۹۸ش.
  2. تبلور جمهوریت و اسلامیت: جمهوری اسلامی در اندیشه متفکران اسلامی معاصر، اندیشکده برهان، تهران، نشر دیدمان، ۱۳۹۷ش.
  3. مشروطیت، جمهوریت، اسلامیت (مطالعه تطبیقی اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) و محقق نائینی در مورد نقش مردم)، غلامحسین مقیمی، تهران، نشر معناگرا، ۱۳۸۵ش.
  4. پیرامون جمهوری اسلامی، مرتضی مطهری، تهران، نشر صدرا، ۱۳۸۴ش.
  5. جامعه سیاسی اسلامی: مبانی فقهی و تاریخی، محمدمهدی شمس الدین، سید مرتضی آیت الله زاده شیرازی، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۸۰ش.

مقاله‌ها

  1. جایگاه جمهوریّت و اسلامیّت از نظر امام خمینی (س)، سید جواد ورعی، پرتال امام خمینی، ۱۴۰۱ش. لینک مقاله
  2. چالش میان شریعت و قانون، تحلیلی بر ماهیت ساختار نظام جمهوری اسلامی، نفیسه السادات قادری و علیرضا گلشنی و مسعود همت، ماهنامه جامعه‌شناسی سیاسی ایران، شماره ۱۵، ۱۴۰۰ش. لینک مقاله
  3. مشروعیت جمهوریت در اسلام، ذبیح‌الله مرادی و ابراهیم موسی‌زاده، فصلنامه اندیشه حقوق عمومی، شماره ۱۱، ۱۳۹۶ش. لینک مقاله
  4. ظرفیت های فقه سیاسی برای نظام سازی، کمال اکبری، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، شماره ۳۰، ۱۳۹۱ش. لینک مقاله
  5. جمهوریت در نظام سیاسی اسلام، محمدتقی مصباح یزدی، مجله بازتاب اندیشه، شماره ۸، ۱۳۸۹ش. لینک مقاله
  6. جمهوریت و اسلامیت؛ تضاد یا توافق؟، محمدجواد ارسطا، نشریه حوزه و دانشگاه، شماره ۳۶، ۱۳۸۲ش. لینک مقاله
  7. «جمهوریت» و «اسلامیت» از دیدگاه امام خمینی و قانون اساسی، سید جواد ورعی، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۳۹، ۱۳۸۵ش. لینک مقاله
  8. جمهوریت و اسلامیت در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، حسین جوان آراسته، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۳۹، ۱۳۸۵ش. لینک مقاله
  9. جمهوریت و اسلامیت، محمدجواد ارسطا، مجله بازتاب اندیشه، شماره ۸، ۱۳۷۹ش. لینک مقاله

پایان‌نامه‌ها

  1. «جمهوریت» و «اسلامیت» در نظریه حکومت دینی امام خمینی(ره)، رضا استوار، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۴۰۰ش. صحفه پایان‌نامه در سامانه گنج
  2. زمینه های اجتماعی-سیاسی شکل گیری مفهوم جمهوریت در فقه سیاسی معاصر ایران، رساله دکتری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه مدرس، ۱۳۹۵ش. صحفه رساله در سامانه گنج
  3. جمهوریت و اسلامیت در اندیشه سیاسی امام خمینی، خداخواست قنواتی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ۱۳۸۰ش. صحفه پایان‌نامه در سامانه گنج
  4. وفاق جمهوریت و اسلامیت در اسلام و حقوق اساسی ایران، حسن خسروی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ۱۳۸۰ش. صحفحه پایان‌نامه در سامانه گنج

دیگر منابع

  1. مردم سالاری دینی؛ جمهوریت و اسلامیت، مصاحبه با عباس کعبی، ضمیمه خردنامه همشهری، شماره ۱۰، ۱۳۸۲ش. لینک مقاله
  2. بازکاوی دو دیدگاه درخصوص نسبت جمهوریت و اسلامیت، سخنرانی محمد سروش محلاتی، ۱۳۹۶ش. لینک سخنرانی
  3. بررسی نسبت جمهوریت و اسلامیت در حکومت اسلامی (تحول و تطور در اندیشه امام خمینی)، سخنرانی کاظم قاضی‌زاده در موسسه فهیم، ۱۴ خرداد ۱۴۰۱ش. لینک سخنرانی