مناصب سیاسی زنان (منابع مطالعاتی)

حضور زنان در مناصب سیاسی-اجتماعی برخاسته از عوامل متعددی چون افزایش سطح تحصیلات و همچنین اقتضائات زمانه، رواج زیادی داشته است؛ به همین دلیل تصدی مناصب سیاسی، حکومتی و دولتی توسط زنان در دوران معاصر به یکی از مسائل مورد بحث در فقه معاصر تبدیل شده است. در این مقاله لیستی از منابع فقهی ازجمله کتاب‌ها، مقاله‌ها، پایان‌نامه‌ها و دیگر منابعی که از منظر فقه معاصر به بررسی مسئله مناصب سیاسی زنان پرداخته، گردآوری شده است.

کتاب‌ها

فارسی

  1. تصدی مناصب ولایی توسط زنان از منظر کتاب و سنت، احمد طاهری‌نیا، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۹۹ش.
  2. جایگاه زنان در تصدی مناصب عمومی با تاکید بر ریاست جمهوری، محمدحسین جعفری و اسما جعفری، تهران، انتشارات همارا، ۱۳۹۷ش.
  3. بررسی فقهی مدیریت زنان در مناصب سیاسی، علی آقاپیروز، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۶ش.
  4. زن و مسائل قضایی و سیاسی (شهادت، قضاوت، افتاء، سیاست)، مرتضی مطهری، تهران، نشر صدرا، ۱۳۹۱ش.
  5. بررسی جایگاه زنان در مناصب تصمیم گیري و مدیریتی در نظام جمهوري اسلامی ایران، لیلا احمدآبادي پور، تهران، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، ۱۳۹۶ش.لینک کتاب

عربی

  1. ولاية المرأة في الفقه الإسلامي، حافظ محمد أنور، عربستان سعودی، ریاض، انتشارات دار بلنسية، ۱۴۲۰ق.
  2. المرأة بين الفقه والقانون، مصطفى السباعي، بیروت، دار الوراق للنشر والتوزيع، ۱۴۲۰ق. لینک کتاب
  3. المراة من السياسة الى الرئاسة، محمد عبدالمجيد الفقى، مصر، مركز الأهرام للترجمة والنشر، ۲۰۰۹م.
  4. ولاية المرأة في ميزان السياسة الشرعية، غالب عبد الكافي قرشي، صنعا، مكتبة خالد بن الوليد، ۲۰۰۲م.
  5. ولاية المرأة القضاء في الإسلام :دراسة فقهية مقارنة، أحمد علي موافي، عربستان سعودی، ریاض، دار المقاصد الحسنة، بی تا.

مقاله‌ها

  1. ارزیابی حق زنان به تصدّی مناصب عمومی در آئینة فقه، پرستو وثوقی، نشریه پژوهش‌های حقوقی، شماره ۴۱، ۱۳۹۹ش. لینک مقاله
  2. نقد و بررسی ریاست جمهوری زنان، سید سجاد ایزدهی، نشریه فقه و سیاست، شماره ۱، ۱۳۹۹ش. لینک مقاله
  3. تأملی بر ادله لفظی مخالفان تصدی مناصب حکومتی توسط زنان، نصیبه موسوی و سید علی سیدموسوی، مجله پژوهش های فقهی زنان و خانواده، شماره ۳، ۱۳۹۹ش. لینک مقاله
  4. بررسی تطبیقی تصدی منصب ولایت و رهبری جامعه توسط بانوان در فقه مذاهب اسلامی و حقوق ایران، احمد خسروی، ایوب شافعی‌پور و مهران آبشیرینی، نشریه مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی، شماره ۵۲، ۱۳۹۸ش. لینک مقاله
  5. بررسی ولایت زنان، علیرضا عسگری، عبدالمهدی جوادی، مجموعه مقالات همایش بزرگداشت بانوی انقلاب اسلامی، پرتال امام خمینی، تاریخ درج، ۱۳۹۷ش. لینک مقاله
  6. مشروعیت امارت زن از دیدگاه مذاهب اسلامی، غلام‌سخی حلیمی بلخابی، نشریه مطالعات فقه امامیه، شماره ۱۱، ۱۳۹۷ش. لینک مقاله
  7. بررسی مبانی و اصول تصدی مناصب سیاسی ـ اجتماعی زنان، حسین جوان آراسته و انسیه فراهانی، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۸۳، ۱۳۹۶ش. لینک مقاله
  8. حقوق سیاسی زنان در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، احسان شاکری و عذرا کامران آذر، نشریه زن و مطالعات خانواده، شماره ۳۶، ۱۳۹۶ش. لینک مقاله
  9. ریاست جمهوری زنان با تأکید بر ظرفیت‌های قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و اندیشه ولایت فقیه، محسن ملک افضلی اردکانی، عبدالله امیدی فرد و سید محمدعلی هاشمی، فصلنامه علمی مطالعات انقلاب اسلامی، شماره ۴۰، ۱۳۹۴ش. لینک مقاله
  10. بررسی ادله فقهی مخالفان ولایت سیاسی زنان در فقه شیعه، محمد عترت دوست، سید محمدجواد وزیری فرد، نشریه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۳۳، ۱۳۹۲ش. لینک مقاله
  11. بررسی فقهی مدیریت زنان در آیینة وحی با رویکرد فقهی امام خمینی(س)، عباسعلی روحانی و علی آقا پیروز، پژوهشنامه متین، شماره ۵۸، ۱۳۹۲ش. لینک مقاله
  12. تحلیل مستندات قرآنی حیطه مدیریت بانوان با تأکید بر سه رویکرد اندیشه اجتماعی دینی، مسعود راعی دهقی، محمدرضا حاجی اسماعیلی و لیلا دهقانی، نشریه مطالعات راهبردی زنان، شماره ۴۹، ۱۳۸۹ش. لینک مقاله
  13. ولایت زن در کتاب و سنت، محمد نجفی، نشریه طهورا، سال سوم، شماره ۵، ۱۳۸۹ش. لینک مقاله
  14. امکان اعمال ولایت قضایی زنان در سامانه حقوقی اسلام، فریبا حاجی علی و فاطمه قدرتی، فصلنامه مطالعات اجتماعی و روان‌شناختی زنان، دوره ۸، شماره ۳، ۱۳۸۹ش. لینک مقاله
  15. زنان و حق تصدی مناصب عمومی (بررسی فقهی از بند ب ماده 7 کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان)، ناصر قربان‌نیا و حسین جعفری، نشریه بانوان شیعه، شماره ۱۹، ۱۳۸۸ش. لینک مقاله
  16. بررسی مسئله تصدی زن بر مقام ریاست جمهوری در جمهوری اسلامی ایران، وحید قاسمی، منیر پشمی و محمدصادق طباطبایی، پژوهش‌نامه علوم سیاسی، دوره ۴، شماره ۱، ۱۳۸۷ش. لینک مقاله
  17. ولایت زن، محمدجواد ارسطا، نشریه حقوق اسلامی، شماره ۱۸، ۱۳۸۷ش. لینک مقاله
  18. زن و ولايت سياسي و قضايي، محمدمهدی آصفی، نشریه فقه اهل بيت عليهم السلام، دوره ۱۱، شماره ۴۲، ۱۳۸۴ش. لینک مقاله
  19. شایستگى زنان براى قضاوت و مناصب رسمى، محمدهادی معرفت، نشریه حکومت اسلامی، شماره ۴، ۱۳۷۶ش. لینک مقاله
  20. زن و سیاست؛ گرایش‌ها و نگارش‌ها، مهدی مهریزی، نشریه حکومت اسلامی، شماره ۴، ۱۳۷۶ش. لینک مقاله

عربی

  1. تولي المرأة رئاسة الجمهورية في ضوء الفقه الإسلامي و المؤسسات الدستورية المعاصرة، بوقرنوس عبد الرحمان، مجله المعیار، شماره ۲۲، ۲۰۱۸م. لینک مقاله
  2. تولي المرأة المناصب وأحكامه في الفقه الإسلامي، عباس علي محمود الكرطاني القيسي، اردن، دراسات علوم الشريعة والقانون، ، جلد ۴۵، ملحق، ۲۰۱۸م.
  3. حكم تولي المرأة المناصب السيادية من منظور إسلامي، عادل عبدالله حمد، امارات، مجلة الفنون والأدب وعلوم الإنسانيات والاجتماع، شماره ۲۴، ۲۰۱۸م.
  4. الولاية السياسية للمرأة، عباس شریفة، مجله مقاربات، مندرج در سایت المجلس الاسلامی السوری، بی تا. لینک مقاله
  5. الحقوق السياسية للمرأة في الشريعة الإسلامية، أمينة طواولة، مجلة القانون الدستوري والمؤسسات السياسية، جلد اول، شماره ۲، بی‌تا. لینک مقاله
  6. الولاية العظمى للمرأة المسلمة في الفقه الإسلامي: رسالة مفتوحة إلى الأستاذة توكل كرمان، محمد محمد معافي علي المهدلي، حولية كلية الدراسات الإسلامیة والعربیة للبنات بالزقازيق، جامعة الأزهر - کلیة الدراسات الإسلامیة والعربیة للبنات بالزقازيق، شماره ۵، ۲۰۱۵م.
  7. ولاية المرأة في الإسلام، قراءة في ضوء الفقه الإسلامي، عبدالهادي الفضلي، مجلة المنهاج، شماره ۳۹، ۱۴۲۶ق. لینک مقاله
  8. الحقوق السياسية للمرأة في الإسلام، عبدالحميد إسماعيل الأنصاري، قطر، مجلة كلية الشريعة والدراسات الإسلامية، شماره ۲، ۱۴۰۲ق.
  9. کلمة الوعی: المرأة و الولایة العامة، محمد الاباصیری، مجلة الوعی الاسلامی، شماره ۲۱۰، ۱۴۰۲ق. لینک مقاله
  10. ولاية المرأة في الإسلام بين التراث والمعاصرة، عفاف يونس عيد حجاج، مجلة الازهر حولیة الکلیة اللغة العربیة بنین بجرجا، مجلد ۱۶، شماره ۳، ۲۰۱۲م. لینک مقاله
  11. تولی المرأة المناصب العلیا فی الدولة فی الفقه الاسلامی، هند الخولی، مجلة جامعة الدمشق للعلوم الاقتصادیة و القانونیة، مجلد ۲۷، شماره ۱، ۲۰۱۱م. لینک مقاله
  12. ولایة المرأة في الفقه الولایة العامة والقضاء، محمدمهدی آصفی، مجلة الحیاة الطیبة، شماره ۱۸، ۲۰۰۵م. لینک مقاله
  13. حق المرأة فی رئاسة الدولة الإسلامیة: دراسة أصولیة تاریخیة، احمد صبحی منصور، مجلة رواق العربی، شماره ۱۵-۱۶، ۱۹۹۹م. لینک مقاله
  14. السنة التشریعیة: ولایة المرأة، فکری یاسین، مجلة الازهر، مجلد ۲۱، شماره ۸، ۱۳۶۹ق. لینک مقاله

پایان‌نامه‌ها

فارسی

  1. شرط رجولیت در فقه و حقوق موضوعه ایران (در حوزه قضاوت، شهادت، حکومت)، زهرا گونه مقدم، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه قرآن و حدیث، پردیس تهران، ۱۳۹۹ش.
  2. تصدی مناصب حکومتی توسط بانوان از دیدگاه مذاهب اسلامی، نصیبه موسوی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در جامعه المصطفی العالمیه، مجتمع آموزش عاکلی بنت‌الهدی (رض)، ۱۳۹۷ش.
  3. مناصب زن با رویکرد موقعیت زن در آموزه‌های دینی، کبری ادهمی، رساله دکتری در دانشگاه عدالت تهران، ۱۳۹۷ش.
  4. بررسی فقهی و حقوقی ولایت زن و پیامدهای آن، طیبه سام‌نژاد کروکی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه آزاد اسلامی واحد بم، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۷ش.
  5. مناصب سیاسی- اجتماعی زنان از منظر فقه امامیه و حقوق اساسی ایران (مبانی و قلمرو)، انسیه فراهانی، رساله دکتری در دانشگاه ادیان و مذاهب، دانشکده زن و خانواده، ۱۳۹۶ش.
  6. بررسی سیر تاریخی ولایت سیاسی زن در فقه شیعه، بوستان نجفی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه حکیم سبزواری، دانشکده الهیات، ۱۳۹۵ش.
  7. نقش و جایگاه زنان در مناصب حکومتی از دیدگاه فقه سیاسی شیعه، زهرا صداقت، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه مازندران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۵ش.
  8. بررسی فقهی و حقوقی مدیریت و مشارکت سیاسی زنان، طاهره حزبه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۵ش.
  9. بررسی صلاحیت زنان در تصدی مناصب عمومی با تکیه به فقه امامیه و قانون اساسی ایران، بهاره مریدی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه سمنان، پردیس علوم انسانی، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۴ش.
  10. زن و مناصب حکومتی از منظر فقه امامیه، سید ابوالحسن موسوی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۰ش.

عربی

  1. دور المرأة السیاسی فی الاسلام (دراسة مقارنة)، ایمان رمزی خمیس بدران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در جامعة النجاح الوطنیة فی نابلس، کلیة الدراسات العلیا، ۲۰۰۶م. لینک پایان‌نامه
  2. حق المرأة في الولاية العامة في ضوء الشريعة الإسلامية، جودت عبد طه المظلوم، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در الجامعة الإسلامية بغزة، كلية الشريعة والقانون، ۲۰۰۶م. لینک پایان‌نامه
  3. أحكام ولاية المرأة في الفقه والقانون، مها السيد عبدالرحمن، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در جامعة أم درمان الاسلامية سودان، كلية الشريعة والقانون، ۱۴۲۷ق.
  4. ولاية المرأة في الفقه الإسلامي، حافظ محمد أنور ابن مهرإلهي، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، كلية الشريعة، ۱۴۱۴ق.
  5. الولاية العامة للمرأة في الشريعة الإسلامية و فقهها مقارنة مع القانون الوضعي، محمد طعمه سليمان القضاه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در الجامعة الاردنية، كلية الشريعة، ۱۴۰۵ق.

دیگر منابع

  1. آیه قوامون منعی بر حضور و مدیریت اجتماعی زنان ندارد، علی پیروز، نشست علمی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۶ش. لینک نشست
  2. ملکه سبا بیانگر نگاه قرآن به حکومت‌داری زنان است، مهدی مهریزی، از نشست‌های «فاطمه (س) و جامعه امروز»، ۱۳۹۶ش. لینک نشست
  3. ادله فقهی نفی صلاحیت زنان برای ریاست جمهوری کامل نیست، فرج‌الله هدایت‌نیا، گفتگو با روزنامه صبح نو، ۱۳۹۶ش.لینک گفتگو
  4. نگاه فقه به حضور زنان در مناصب حکومتی، اسماء جیران‌پور، یادداشت روزنامه، ۱۳۹۵ش. لینک یادداشت
  5. تولي المرأة المناصب القيادية.. خلاف فقهي يتجدّد كل حين، أحمد مراد، یادداشت در مجله الاتحاد، تاریخ درج ۲۰۱۴م. لینک یادداشت
  6. حول ولاية المرأة، عبدالهادی فضلی، یادداشت در سایت مرکز الاشعاع الاسلامی، بی تا. لینک یادداشت
  7. حول ولاية المرأة، عبدالهادی فضلی، یادداشت در سایت مرکز الاشعاع الاسلامی، بی تا. لینک یادداشت
  8. هل للمرأة أهلية تولّي السلطة، حسن الجواهری، یادداشت در سایت الشیعه، بی تا. لینک یادداشت