مساوات و برابری (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر تفاوت با ویرایش جدیدتر ←

نسخهٔ ‏۱۳ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۵۲

مساوات و برابری بر همانند بودن انسان‌ها از نظر وجودی بدون توجه به تفاوت در ملاک‌ها و استحقاق‌ها اشاره دارد که نتیجه آن رفتار یکسان با همه انسان‌ها خواهد بود. در این مقاله لیستی از منابع فقهی مرتبط با مساوات و برابری از جمله کتاب‌ها، مقالات، پایان‌نامه‌ها و سایر منابع که از منظر فقه معاصر به این مسئله پرداخته‌اند، جمع‌آوری شده است.

کتاب‌ها

فارسی

مساوات و اسباب تحقق آن در جامعه از منظر آیات و روایات، معصومه ادیبی، سمنان، نشر حبله رود، ۱۳۹۹ش.
دین و برابری انسانی، رسول محمدجعفری، قم، نشر ادیان، ۱۳۹۱ش.
نابرابری و ستم جنسی از دیدگاه اسلام و فمینیسم، حسین بستان، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۰ش.
برابری زن و مرد در اسلام و غرب (حقوقی متناسب و عادلانه با توجه به اعلامیه‌های حقوق بشر)، غلامرضا ناظمی، مشهد، نشر آهنگ قلم، ۱۳۸۸ش.
برابری و نفی تبعیض از دیدگاه پیامبر اعظم (ع)، احمد رضوان‌فر، قم، کتاب طه، ۱۳۸۶ش.
حقوق بشر و مفاهیم مساوات، انصاف و عدالت، سید محمد هاشمی، حسین بشیریه، محمد آشوری، تهران، نشر گرایش، ۱۳۸۳ش.
حکومت فرزانگان: مروری بر مبانی حاکمیت سیاسی در اسلام، (قسمت سوم)، مرتضی آوینی، نشر موسسه فرهنگی هنری شهید آوینی، غنچه، ۱۳۸۳ش.
جامعه‌شناسی قشرها و نابرابری اجتماعی از دیدگاه اسلام، منوچهر صفا، قم، مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما، ۱۳۸۳ش.
تنبیه الامه و تنزیه المله، محمدحسین نائینی، به تصحیح سید جواد ورعی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۲ش.
رسائل مشروطیت، غلامرضا زرگری‌نژاد، تهران، نشر کویر، ۱۳۷۴ش.
مساوات، مرتضی مطهری، مترجم محمدرضا شوشتری، تهران، بنیاد اندیشه‌ اسلامی، ۱۳۷۳ش.
زن و برابری: مبانی فلسفی حقوق و تکالیف زن در اسلام، فاطمه امیدی و فاطمه آیتی غفاری، قم، نشر هاجر، ۱۴۰۰.

عربی

الإسلام والمساواة: بين الواقع والمأمول، علی جمعه، مصر، دار الانبعاث للنشر، ۲۰۲۰م.
المساواة الإنسانية فى الإسلام بين النظرية والتطبيق، علی جمعه، قاهره، دار المعارف السلسلة: فى ظلال الإسلام، ۲۰۱۴م.
مبدأ المساواة فى الإسلام، فؤاد عبدالمنعم احمد، اسکندریه، دار المطبوعات الجامعية، ۲۰۱۴م.
المواطنة والمساواة في الحقوق السياسية بين الفقه السياسي الإسلامي والتشريعات الوضعية، باعزیز الفکی، خارطوم، مركز دراسات الإسلام والعالم المعاصر، ۲۰۱۱م.
مفهوم المساواة في الاسلام وابعادها، الطاهر بدوی، قاهره، دار الکتب العلمیه، ۲۰۰۸م.
المساواة في الإسلام، علی عبدالواحد الوافی، قاهره، الهيئة المصرية العامة للكتاب، ۲۰۰۷م.
في الفقه السياسي الإسلامي، الشورى، العدل، المساواة. مبادئ دستورية، فرید عبدالخالق، قاهره، دار الشروق، ۱۹۹۸م.

مقاله‌ها

فارسی

جامعه سیاسی مطلوب در اندیشه «شیخ محمداسماعیل محلاتی»، محمدعلی توانا، محمود علی پور، در نشریه پژوهش سیاست نظری، شماره ۱۴، ۱۳۹۹ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
رهیافتی زبان شناختی به برابری جنسیتی در قرآن کریم؛ نقدی بر فمینیسم اسلامی، محمدحسن شیرزاد و محمدصادق هدایت زاده، نشریه مطالعات قرآن و حدیث، شماره ۱۸، ۱۳۹۵ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
تحلیلی بر اختلاف دیدگاه علمای موافق و مخالف مشروطه، منصور میراحمدی، در مجله علوم سیاسی، شماره ۶۹، ۱۳۹۴ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
اصل مساوات و اصول الگوی اسلامی نظام توزیع، سید احمد عاملی، در نشریه پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، شماره ۹۸، ۱۳۹۲ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
مفهوم برابری در مقابل قانون در متمم قانون اساسی مشروطیت، سید ناصر سلطانی، در مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره چهارم، شماره ۲، ۱۳۹۱ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
برابری، رضا هاشمی، در دانشنامه جهان اسلام، جلد ۲، ۱۳۹۳ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
مفهوم برابری در مقابل قانون در متمم قانون اساسی مشروطیت، سید ناصر سلطانی، نشریه مطالعات حقوقی، شماره ۲، ۱۳۹۱ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
فقیهان عصر مشروطه و مسائل مستحدثه سیاسی، سید جواد ورعی، در مجله علوم سیاسی، شماره ۴۹، ۱۳۸۹ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
نقد دیدگاه فمینیسم لیبرال در زمینه برابری زن و مرد از منظر قرآن و روایات (مبانی‌ انسان‌شناختی تعلیم و تربیت اسلامی)، سیدعلی حسینی‌زاده و همکاران، نشریه تربیت اسلامی، شماره ۱۱، ۱۳۸۹ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
برابری و نابرابری سیاسی در اندیشه سیاسی امام علی (ع)، علی‌اکبر علیخانی، پژوهشنامه علوم سیاسی، شماره ۹، ۱۳۸۶ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
بررسی فقهی - حقوقی حقوق ملت در فصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلایم ایران، سید محمد موسوی بجنوردی و مهسا سلیمانی، در نشریه متین، شماره ۳۰، ۱۳۸۵ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
مفهوم مساوات در نهضت مشروطه، ماشاالله حشمتی، در نشریه معرفت، شماره ۹۵، ۱۳۸۴ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
اندیشه مساوات تبین مقوله «مساوات» در رساله سیاسی میرزای نائینی (ره)، جواد سلیمانی، در نشریه زمانه، شماره ۱۱، ۱۳۸۲ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
نگاه اجمالی به مسأله «مساوات» در اسلام، ناصر مکارم شیرازی، در مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره ۲۷، ۱۳۷۰ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
اصل مساوات، داوود الهامی، در مجله درس‌هایی از مکتب اسلام، سال ۲۱، شماره ۵، ۱۳۶۰ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
مساوات در برابر قانون، محمود گرامی، در نشریه مهنامه قضایی، شماره ۳۷، سال ۱۳۴۸ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید

عربی

المساواة بين الفقه والقانون، محمد رفيق، مجله القانون و الاعمال الدولی، شماره ۲۱، ۲۱۰۹م. از اینجا متن مقاله را بخوانید
فقه المساواة، نبیل طنطانی، مجله البیان، شماره ۳۵۵، ۱۴۳۸ق.
حق المساواة في الفقه الإسلامي والمواثيق الدولية، سليمان ولد خسال، مجلة الاجتهاد للدراسات القانونية والاقتصادية، شماره ۲، ۲۰۱۳م. از اینجا متن مقاله را بخوانید
المساواة في المنظور الإسلامي، حسين محيي الدين سباهي، مجله الوعی الاسلامی، شماره ۵۷۵، ۱۴۳۴ق.
التطبيق العلمي لمبدأ المساواة في الإسلام، ابراهیم احمد مهنا، مجله الوعی الاسلامی، شماره ۴۹۸، ۱۴۲۸ق.
تخریج فروع فقهیة علی قاعدة: عموم نفی المساواة، اکرم بن محمد اوزیقان، مجله الحکمة، شماره ۲۹، ۱۴۲۵ق.
أحکام؛ المساواة فی نظر الإسلام، ماجد احمد المومنی، مجله الوعی الاسلامی، شماره ۴۰۰، ۱۴۱۹ق. از اینجا متن مقاله را بخوانید
المساواة في الإسلام، خالد محمد غازی، مجله التوعية الإسلامية، سال ۱۷، شماره ۳، ۱۴۱۱ق.
مفهوم المساواة في الإسلام، علی القاضی، مجله ٰالتوعية الإسلامية، سال ۱۳، شماره ۶، ۱۴۰۷ق.
حول فكرة المساواة في الاسلام، عبدالرسول الزرقانی، مجله الوعی الاسلامی، شماره ۲۴۸، ۱۴۰۵ق.
المساواة كما يراها الاسلام، ياسين الشيخ صالح عبدالكريم، مجله التربیة الاسلامیة، سال ۲۵، شماره ۷-۸، ۱۴۰۴ق.
التشریع: من حقوق العامة للإنسان فی الإسلام المساواة، محمدعزت الطهطاوی، مجله الازهر، سال ۵۵، شماره ۴، ۱۴۰۳ق. از اینجا متن مقاله را بخوانید
حق المساواة بين الناس، وهبة بن محمد الزحیلی، مجله الوعی الاسلامی، شماره ۱۹۱، ۱۴۰۰ق.
حق المساواة بين الناس : مبدأ من مبادئ الإسلام الكبرى، وهبة بن محمد الزحیلی، مجله الوعی الاسلامی، شماره ۹۰، ۱۳۹۲ق.
من هدی السنة: المساواة و المواساة فی الإسلام، محمد محمد ابوشبهه، مجله الازهر، سال چهلم، شماره ۴، ۱۳۸۸ق.
نظرية المساواة في الشريعة الاسلامية، محمد محيي الدين محمد المسيري، مجلة الحج العمرة، سال ۱۶، ج۱، ۱۳۸۱ق.
المساواة و الحریة فی الإسلام ، محمدحسن الفقی، مجله التعلیم الإلزامی، سال دوم، شماره ۳، ۱۳۵۳ق. از اینجا متن مقاله را بخوانید

پایان‌نامه‌ها

مطالعه تطبیقی اصل مساوات در سیره اجتماعی امام علی (علیه السلام) و عملکرد خلفای سه گانه، نبی اله عزیزی، (استاد راهنما محمدرضا جباری)، رساله دکتری دانشگاه معارف اسلامی قم، داشکده انقلاب اسلامی، ۱۳۹۸ش.
بررسی رابطه دینداری و عدالت اجتماعی از منظر نهج البلاغه، معصومه زیوری لشکاجانی، (استاد راهنما هادی نوری)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۷ش.
نقد و بررسی برابری مسلمان و غیر مسلمان از منظر فقه و قانون جدید مجازات اسلامی، قدرت‌اله محمدیان، (استاد راهنما ابوالفتح خالقی)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه قم، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۳ش.
بررسی ابعاد مختلف عدالت اجتماعی در نهج البلاغه؛ حقوقی، سیاسی و اقتصادی، علی اصغر احمدی، (استاد راهنما محمدجواد نجفی)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه قم، دانشگده الهیات، ۱۳۸۸ش.
تطبیق آرای امام خمینی (ره) و علامه نائینی در باب برابری، مینو ایمانی مرنی، (استاد راهنما محمدحسین زارعی)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق، ۱۳۸۵ش.
برابری در قوانین اساسی مشروطه و جمهوری اسلامی ایران، محمدرضا رفیعی ده بیدی، (استاد راهنما اردشیر امیر ارجمند)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق، ۱۳۸۳ش.

سایر منابع

بررسی معنای مواسات در اسلام، سید جواد میرزازاده، سایت وسائل، ۱۳۹۹ش. لینک یادداشت
جایگاه مساوات در راه و رسم پیامبر اکرم (ص)، مصطفی دلشاد تهرانی، پرتال جامع امام خمینی، ۱۳۹۸ش. لینک یادداشت
تساوی زن و مرد از نگاه قرآن، اشرف جناتی، پرتال امام خمینی، ۱۳۹۸ش. لینک یادداشت
تساوی حقوق زن ومرد؛ صحیح یا غلط/تساوی،تشابه،برابری، کدامیک، احمد اولیایی، سایت مشرق، ۱۳۹۴ش. لینک یادداشت
صلح و اصل برابری انسانی / اسلام،‌ صلح را به عنوان اصل زیربنایی در روابط بین‌المللی ترویج می کند، مصطفی محقق داماد، سایت خبر آنلاین، ۱۳۹۴ش. لینک یادداشت

@@ خط ۷۳: / خط ۷۳: @@
 ==سایر منابع==
 # بررسی معنای مواسات در اسلام، سید جواد میرزازاده، سایت وسائل، ۱۳۹۹ش. [http://vasael.ir/fa/news/16395 لینک یادداشت]
+# جایگاه مساوات در راه و رسم پیامبر اکرم (ص)، مصطفی دلشاد تهرانی، پرتال جامع امام خمینی، ۱۳۹۸ش. [http://www.imam-khomeini.ir/fa/n25664/ لینک یادداشت]
 # تساوی زن و مرد از نگاه قرآن، اشرف جناتی، پرتال امام خمینی، ۱۳۹۸ش. [http://www.imam-khomeini.ir/fa/n122100 لینک یادداشت]
 # تساوی حقوق زن ومرد؛ صحیح یا غلط/تساوی،تشابه،برابری، کدامیک، احمد اولیایی، سایت مشرق، ۱۳۹۴ش. [https://www.mashreghnews.ir/news/491781 لینک یادداشت]
 # صلح و اصل برابری انسانی / اسلام،‌ صلح را به عنوان اصل زیربنایی در روابط بین‌المللی ترویج می کند، مصطفی محقق داماد، سایت خبر آنلاین، ۱۳۹۴ش. [https://www.khabaronline.ir/news/410839 لینک یادداشت]
 {{منابع مطالعاتی فقه سیاسی}}