قاعده عدل و انصاف (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

(صفحه‌ای تازه حاوی «{{منابع مطالعاتی}} قاعده عدل و انصاف به عنوان یک قاعده فقهی موثر در استنباط...» ایجاد کرد)
 
 
(۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{منابع مطالعاتی}}
{{منابع مطالعاتی}}
[[قاعده عدل و انصاف]] به عنوان یک قاعده فقهی موثر در استنباط احکام معرفی شده که آثار زیادی در فقه دارد. این قاعده مستندِ برخی از فقهای معاصر برای صدور فتوا و همچنین حقوق‌دانان برای اظهار نظر حقوقی قرار گرفته است. به گفته محققان، استناد به قاعده عدل و انصاف اولین بار توسط سید محمد عاملی صاحب کتاب مدارک الاحکام صورت گرفت و بیشتر در دوران معاصر قاعده بودن آن مطرح شده است. این قاعده را در همه ابواب فقهی جاری می‌دانند.
[[قاعده عدل و انصاف]] از جمله قواعد فقهی موثر در استنباط احکام دانسته شده که آثار زیادی در فقه دارد. این قاعده مستندِ برخی از فقهای معاصر برای صدور فتوا و همچنین حقوق‌دانان برای اظهار نظر حقوقی قرار گرفته است. به گفته محققان، استناد به قاعده عدل و انصاف اولین بار توسط سید محمد عاملی صاحب کتاب مدارک الاحکام صورت گرفت و بیشتر در دوران معاصر قاعده بودن آن مطرح شده است. این قاعده را در همه ابواب فقهی جاری می‌دانند. برخی فقها مانند [[سید ابوالقاسم خوئی]] این قاعده را قبول ندارند.


درباره تأثیر قاعده عدل و انصاف در فقه معاصر، کتاب‌ها، مقالات و پایان‌نامه‌های به رشته تحریر در آمده که در این صفحه جمع‌آوری شده است.
درباره تأثیر قاعده عدل و انصاف در فقه معاصر، کتاب‌ها، مقالات و پایان‌نامه‌هایی به رشته تحریر در آمده که در این صفحه جمع‌آوری شده است.


==کتاب‌ها==
==کتاب‌ها==
===فارسی===
===فارسی===
# عدل و احسان در قوانین کیفری اسلام: (برگرفته از آیه ۹۰ سوره مبارکه نحل)، عطیه پورخرمی، تهران، نشر سنجش و دانش، ۱۴۰۰ش.  
# انصاف از منظر فقه و حقوق اسلامی، عیسی حقی، تهران، انتشارات اولین‌ها، ۱۴۰۲ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/02/14021205119.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# تاملاتی فقهی در قاعده‌انگاری عدل و انصاف، صالح منتظری، تهران، گنچ دانش، ۱۳۹۶ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/96/96329120.pdf صفحات ابتدایی از سامانه خانه کتاب]
# انصاف‌ورزی در فقه و حقوق، زینب نفر، تهران، انتشارات مجد، ۱۴۰۱ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/01/14010928076.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# قاعده عدالت در فقه امامیه: گفت و گو با جمعی از اساتید حوزه و دانشگاه، حسنعلی اکبریان، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۶ش.
# عدل و احسان در قوانین کیفری اسلام: (برگرفته از آیه ۹۰ سوره مبارکه نحل)، عطیه پورخرمی، تهران، نشر سنجش و دانش، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400509357.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# جستاری فقهی و حقوقی پیرامون قاعده عدالت، حسین پندار، کرج، موسسه نشر سیمرغ آسمان آذرگان، ۱۳۹۵ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97427150.pdf صفحات ابتدایی از سامانه خانه کتاب]
# تاملاتی فقهی در قاعده‌انگاری عدل و انصاف، صالح منتظری، تهران، گنچ دانش، ۱۳۹۶ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/96/96329120.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# قاعده عدالت در فقه امامیه: گفت و گو با جمعی از اساتید حوزه و دانشگاه، حسنعلی اکبریان، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۶ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/87/87211606.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# جستاری فقهی و حقوقی پیرامون قاعده عدالت، حسین پندار، کرج، موسسه نشر سیمرغ آسمان آذرگان، ۱۳۹۵ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97427150.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# انصاف و نقش آن در حقوق خصوصی در ایران و فقه امامیه‏‫، احمد ولی‌پور، تهران، اندیشه طلایی، ۱۳۹۵ش.
# انصاف و نقش آن در حقوق خصوصی در ایران و فقه امامیه‏‫، احمد ولی‌پور، تهران، اندیشه طلایی، ۱۳۹۵ش.
# قاعده عدالت و نفی ظلم: به ضمیمه گفت و گو با حضرت آیه‌الله العظمی صانعی (مدظله)، هادی قابل جامی، قم، نشر فقه الثقلین، ۱۳۹۳ش.
# قاعده عدالت و نفی ظلم: به ضمیمه گفت و گو با حضرت آیه‌الله العظمی صانعی (مدظله)، هادی قابل جامی، قم، نشر فقه الثقلین، ۱۳۹۳ش.
# قاعده فقهی عدالت با تقریظ آیه‌الله سیدمحمدمهدی موسوی خلخالی، مسعود ضیائی، علی الهی خراسانی، مشهد، [[بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی]]، ۱۳۹۲ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/92/92925128.pdf صفحات ابتدایی از سامانه خانه کتاب]
# قاعده فقهی عدالت با تقریظ آیه‌الله سیدمحمدمهدی موسوی خلخالی، مسعود ضیائی، علی الهی خراسانی، مشهد، [[بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی]]، ۱۳۹۲ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/92/92925128.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# عدالت به مثابه قاعده همراه با قواعد: لاضرر، لاحرج، عدل و انصاف و ...، سید محمد اصغری، تهران، نشر اطلاعات، ۱۳۸۸ش.  
# عدالت به مثابه قاعده همراه با قواعد: لاضرر، لاحرج، عدل و انصاف و ...، سید محمد اصغری، تهران، نشر اطلاعات، ۱۳۸۸ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/88/88125072.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# قاعده عدالت در فقه امامیه، [[حسنعلی اکبریان]]، قم، [[پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی]]، ۱۳۸۶ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/87/87211606.pdf صفحات ابتدایی کتاب از سامانه خانه کتاب]
# قاعده عدالت در فقه امامیه، [[حسنعلی اکبریان]]، قم، [[پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی]]، ۱۳۸۶ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/87/87211606.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]


===سایر زبان‌ها===
===سایر زبان‌ها===
خط ۲۱: خط ۲۳:
==مقاله‌ها==
==مقاله‌ها==
===فارسی===
===فارسی===
# عدالت و ابواب فقهی آن در فقه اسلامی، سجاد سمندری، فصلنامه پژوهش‌های حقوق تطبیقی عدل و انصاف، شماره ۱۲، ۱۴۰۰ش. [https://www.aeclrjournal.ir/article_134460_6b7d9bd91e20f374ad9cf786dbce46a3.pdf لینک مقاله]
# واکاوی مبانی تقسیم مساوی بیت المال با تکیه بر قاعده عدل و انصاف، حمید بذرپاچ و حجت عزیزاللهی، فصلنامه فقه و حقوق نوین، شماره ۹، سال ۳، بهار ۱۴۰۱ش. [http://www.jaml.ir/article_252882_1fa85b7d387f42ce435e86341f8458ca.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# بررسی قاعده عدل و انصاف از دیدگاه فقه اسلامی، غلامرضا اسدی و زهرا مسیبیان، ماهنامه پژوهش و مطالعات علوم اسلامی، شماره ۱۵، ۱۳۹۹ش. [http://www.joisas.ir/fa/showart-f3ee98a8a5131fd194494de5800ce7de لینک دسترسی به مقاله]
# عدالت و ابواب فقهی آن در فقه اسلامی، سجاد سمندری، فصلنامه پژوهش‌های حقوق تطبیقی عدل و انصاف، شماره ۱۲، ۱۴۰۰ش. [https://www.aeclrjournal.ir/article_134460_6b7d9bd91e20f374ad9cf786dbce46a3.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# نقد و بررسی مبانی فقهی دیدگاه مشهور در مفهوم‌شناسی عدالت فقهی، رامین فغانی و محمدمهدی زارعی و سعید ابراهیمی و علی‌اکبر ایزدی فرد، [[فصلنامه پژوهش‌های فقهی]]، دوره ۱۶، شماره ۲، ۱۳۹۹ش. [https://jorr.ut.ac.ir/article_74694_2c71532a7e53a00d5d4f7442d2596e54.pdf لینک مقاله]
# بررسی قاعده عدل و انصاف از دیدگاه فقه اسلامی، غلامرضا اسدی و زهرا مسیبیان، ماهنامه پژوهش و مطالعات علوم اسلامی، شماره ۱۵، ۱۳۹۹ش. [http://www.joisas.ir/fa/showart-f3ee98a8a5131fd194494de5800ce7de مقاله را از اینجا ببینید]
# جریان قاعدۀ نفی ظلم در فقه عدلی‌مسلک، محمد سلطانی رنانی، فصلنامه مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، شماره ۲۱، ۱۳۹۹ش. [https://law.tabrizu.ac.ir/article_12633_c0551d5dd29d425d027322e28ac96d29.pdf لینک مقاله]
# نقد و بررسی مبانی فقهی دیدگاه مشهور در مفهوم‌شناسی عدالت فقهی، رامین فغانی و محمدمهدی زارعی و سعید ابراهیمی و علی‌اکبر ایزدی فرد، [[فصلنامه پژوهش‌های فقهی]]، دوره ۱۶، شماره ۲، ۱۳۹۹ش. [https://jorr.ut.ac.ir/article_74694_2c71532a7e53a00d5d4f7442d2596e54.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# کاربرد انصاف در فقه خانواده، محمد اسحاقی و فریبا حاجی علی و زینب نفر، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، شماره ۸۸، ۱۳۹۹ش. [http://www.jwss.ir/article_128235_f3eba1dd0d3e244867dae661052c7c66.pdf لینک مقاله]
# جریان قاعدۀ نفی ظلم در فقه عدلی‌مسلک، محمد سلطانی رنانی، فصلنامه مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، شماره ۲۱، ۱۳۹۹ش. [https://law.tabrizu.ac.ir/article_12633_c0551d5dd29d425d027322e28ac96d29.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# مفاد قاعده عدالت از دیدگاه استاد مطهری، سید علی حسینی و سید امرالله حسینی، دوفصلنامه فقه میان رشته‌ای اجتماعی، شماره ۱۷، ۱۳۹۹ش. [https://irj.journals.isu.ac.ir/article_76049_642338400996293ea63f8eb8a07b794e.pdf لینک مقاله]
# کاربرد انصاف در فقه خانواده، محمد اسحاقی و فریبا حاجی علی و زینب نفر، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، شماره ۸۸، ۱۳۹۹ش. [http://www.jwss.ir/article_128235_f3eba1dd0d3e244867dae661052c7c66.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# بررسی قاعده‏ عدالت از دیدگاه فقه امامیه، علیرضا محمدبیکی و مهری توتونچیان، فصلنامه مطالعات فقه افتصادی، شماره ۳، ۱۳۹۸ش. [http://journal.ihrci.ir/article_106218_f8ec82e48398f822442e8749f0d90c03.pdf لینک مقاله]
# مفاد قاعده عدالت از دیدگاه استاد مطهری، سید علی حسینی و سید امرالله حسینی، دوفصلنامه فقه میان رشته‌ای اجتماعی، شماره ۱۷، ۱۳۹۹ش. [https://irj.journals.isu.ac.ir/article_76049_642338400996293ea63f8eb8a07b794e.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# بررسی فقهی قاعده عدالت اجتماعی، عباس سلیمانی و محمدعلی راغبی، [[فصلنامه حکومت اسلامی]]، شماره ۹۱، ۱۳۹۸ش. [http://mag.rcipt.ir/article_99605_bcf70306444b5878bf47703799c736ce.pdf لینک مقاله]
# بررسی قاعده‏ عدالت از دیدگاه فقه امامیه، علیرضا محمدبیکی و مهری توتونچیان، فصلنامه مطالعات فقه افتصادی، شماره ۳، ۱۳۹۸ش. [http://journal.ihrci.ir/article_106218_f8ec82e48398f822442e8749f0d90c03.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# قاعدۀ عدالت و انصاف و تاثیر آن بر فقه و حقوق موضوعه، علیرضا عسگری و علی‌اکبر غفاری و سید حسن عابدیان، فصلنامه مطالعات فقهی فلسفی، شماره ۳۲، ۱۳۹۶ش. [http://aqojap.journal.qom-iau.ac.ir/article_546106_7ca252fcaee8add557cbfee4d8988c7a.pdf لینک مقاله]
# بررسی فقهی قاعده عدالت اجتماعی، عباس سلیمانی و محمدعلی راغبی، [[فصلنامه حکومت اسلامی]]، شماره ۹۱، ۱۳۹۸ش. [http://mag.rcipt.ir/article_99605_bcf70306444b5878bf47703799c736ce.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# نقش‌یابی عدالت در اجتهاد فقهی در پرتو بررسی چالش حکمت‌انگاری عدالت در خطابات قرآنی، علی الهی خراسانی و حمیدرضا تمدن، [[فصلنامه فقه]]، شماره ۸۷، ۱۳۹۵ش. [http://jf.isca.ac.ir/article_64679_d54a92c7efa5f9a3353bf5a2b969782f.pdf لینک مقاله]
# بررسی تطبیقی اصل انصاف و اصول عدل و انصاف، انسیه مطیعی و مسعود البرزی ورکی، فصلنامه پژوهش های حقوق تطبیقی، شماره ۳، سال ۲۲، پاییز ۱۳۹۷ش. [https://clr.modares.ac.ir/article-20-26502-fa.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# بررسی اعتبار قاعدۀ عدالت در موارد منصوص و غیرمنصوص، [[سیف‌الله صرامی]]، فصلنامه فقه، شماره ۸۷، ۱۳۹۵ش. [http://jf.isca.ac.ir/article_64677_cd147de77fb29f7c6e9e1a46d1254ab0.pdf لینک مقاله]
# قاعدۀ عدالت و انصاف و تاثیر آن بر فقه و حقوق موضوعه، علیرضا عسگری و علی‌اکبر غفاری و سید حسن عابدیان، فصلنامه مطالعات فقهی فلسفی، شماره ۳۲، ۱۳۹۶ش. [http://aqojap.journal.qom-iau.ac.ir/article_546106_7ca252fcaee8add557cbfee4d8988c7a.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# نسبت قاعدۀ عدالت با قواعد فقهی دیگر، سید محمود طباطبائی، فصلنامه فقه، شماره ۸۷، ۱۳۹۵ش. [http://jf.isca.ac.ir/article_64682_01b507070747986b619f5f27c0322089.pdf لینک مقاله]
# نقش‌یابی عدالت در اجتهاد فقهی در پرتو بررسی چالش حکمت‌انگاری عدالت در خطابات قرآنی، علی الهی خراسانی و حمیدرضا تمدن، [[فصلنامه فقه]]، شماره ۸۷، ۱۳۹۵ش. [http://jf.isca.ac.ir/article_64679_d54a92c7efa5f9a3353bf5a2b969782f.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# تأملاتی فقهی در قاعده‌انگاری عدل و انصاف، صالح منتظری و محمدمهدی زارعی و محمد محسنی دهکلانی، فصلنامه پژوهش‌های فقهی، دوره ۱۲، شماره ۴، ۱۳۹۵ش. [https://jorr.ut.ac.ir/article_61114_486dcfbc0c875a04ae8fe2c5896c51c9.pdf لینک مقاله]
# بررسی اعتبار قاعدۀ عدالت در موارد منصوص و غیرمنصوص، [[سیف‌الله صرامی]]، فصلنامه فقه، شماره ۸۷، ۱۳۹۵ش. [http://jf.isca.ac.ir/article_64677_cd147de77fb29f7c6e9e1a46d1254ab0.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# نقش عدالت در فرآیند استنباط اول و دوم، [[ابوالقاسم علیدوست]]، فصلنامه فقه، شماره ۸۱، ۱۳۹۳ش. [http://jf.isca.ac.ir/article_21545_a6046f3bc7ecd7d15bf3339edf4e4a92.pdf لینک مقاله]
# نسبت قاعدۀ عدالت با قواعد فقهی دیگر، سید محمود طباطبائی، فصلنامه فقه، شماره ۸۷، ۱۳۹۵ش. [http://jf.isca.ac.ir/article_64682_01b507070747986b619f5f27c0322089.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# درآمدی بر تطبیق قاعده عدالت، سید محمود صادق‌زاده طباطبایی، [[فصلنامه فقه و اصول]]، شماره ۹۸، ۱۳۹۳ش. [https://jfiqh.um.ac.ir/article_29‌013_fc973ceb91cc97a9ce68398903daf2a5.pdf لینک مقاله]
# تأملاتی فقهی در قاعده‌انگاری عدل و انصاف، صالح منتظری و محمدمهدی زارعی و محمد محسنی دهکلانی، فصلنامه پژوهش‌های فقهی، دوره ۱۲، شماره ۴، ۱۳۹۵ش. [https://jorr.ut.ac.ir/article_61114_486dcfbc0c875a04ae8fe2c5896c51c9.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# پژوهشی پیرامون قاعدۀ عدل و انصاف، علی‌مظهر قراملکی و علی دادخواه، فصلنامه پژوهش‌های فقهی، دوره ۹، شماره ۱ و ۲، ۱۳۹۲ش. [https://jorr.ut.ac.ir/article_35774_73deeff297a1bdc1ac02adebf7ee8299.pdf لینک مقاله]
# نقش عدالت در فرآیند استنباط اول و دوم، [[ابوالقاسم علیدوست]]، فصلنامه فقه، شماره ۸۱، ۱۳۹۳ش. [http://jf.isca.ac.ir/article_21545_a6046f3bc7ecd7d15bf3339edf4e4a92.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# قاعده فقهی، حقوقی انصاف، معصومه مظاهری و زهرا آل اسحق، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۲۷، ۱۳۹۱ش. [https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=171796 لینک دسترسی به مقاله]
# درآمدی بر تطبیق قاعده عدالت، سید محمود صادق‌زاده طباطبایی، [[فصلنامه فقه و اصول]]، شماره ۹۸، ۱۳۹۳ش. [https://jfiqh.um.ac.ir/article_29‌013_fc973ceb91cc97a9ce68398903daf2a5.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# قلمرو مصلحت و عدالت در تزاحم احکام و حقوق زنان، سید حمید جزایری و محمد عشایری منفرد، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، شماره ۵۴، ۱۳۹۰ش. [http://www.jwss.ir/article_12296_13b934aa96b1764c1dea2f1ca8188e28.pdf لینک مقاله]
# پژوهشی پیرامون قاعدۀ عدل و انصاف، علی‌مظهر قراملکی و علی دادخواه، فصلنامه پژوهش‌های فقهی، دوره ۹، شماره ۱ و ۲، ۱۳۹۲ش. [https://jorr.ut.ac.ir/article_35774_73deeff297a1bdc1ac02adebf7ee8299.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# انصاف و عدالت از دیدگاه فقهی، رحیم وکیل‌زاده و اسماعیل صغیری و رمضان دهقان، فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۵، ۱۳۸۹ش. [http://jil.bonabiau.ac.ir/article_525082_048dde8412e0a8a4aa190697f342b09e.pdf لینک مقاله]
# قاعده فقهی، حقوقی انصاف، معصومه مظاهری و زهرا آل اسحق، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۲۷، ۱۳۹۱ش. [https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=171796 مقاله را از اینجا ببینید]
# عدالت به ‌مثابه قاعده فقهی و حقوقی، سید محمد اصغری، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره ۳۹، شماره ۱، ۱۳۸۸ش. [https://jlq.ut.ac.ir/article_28281_ceb8ecd0b9ced6868294e2178ca23fab.pdf لینک مقاله]
# قلمرو مصلحت و عدالت در تزاحم احکام و حقوق زنان، سید حمید جزایری و محمد عشایری منفرد، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، شماره ۵۴، ۱۳۹۰ش. [http://www.jwss.ir/article_12296_13b934aa96b1764c1dea2f1ca8188e28.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# قاعده عدل و انصاف، علی الهی خراسانی، فصلنامه جستار، شماره ۲۰، ۱۳۸۷ش. [http://jostar-elmi.maalem.ir/article_21533_cc14cedd3e33a1a2e9f9a8c4b12a3edd.pdf لینک مقاله]
# انصاف و عدالت از دیدگاه فقهی، رحیم وکیل‌زاده و اسماعیل صغیری و رمضان دهقان، فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۵، ۱۳۸۹ش. [http://jil.bonabiau.ac.ir/article_525082_048dde8412e0a8a4aa190697f342b09e.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# بررسی قاعده عدل و انصاف و آثار آن، علی محامد، فصلنامه پژوهش‌های کلامی فلسفی، شماره ۳۰، ۱۳۸۵ش. [http://pfk.qom.ac.ir/article_273_560d0d6355a30cd5c20ebb003ab44c1d.pdf لینک مقاله]
# عدالت به ‌مثابه قاعده فقهی و حقوقی، سید محمد اصغری، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره ۳۹، شماره ۱، ۱۳۸۸ش. [https://jlq.ut.ac.ir/article_28281_ceb8ecd0b9ced6868294e2178ca23fab.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# جایگاه عدالت در استنباط مسائل فقهى حقوقى زنان، [[محمد سروش محلاتی]]، ماهنامه پیام زن، شماره ۱۵۵، ۱۳۸۳ش. [http://payamezan.eshragh.ir/article_52564.html لینک مقاله]
# قاعده عدل و انصاف، علی الهی خراسانی، فصلنامه جستار، شماره ۲۰، ۱۳۸۷ش. [http://jostar-elmi.maalem.ir/article_21533_cc14cedd3e33a1a2e9f9a8c4b12a3edd.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# عدالت ‏به مثابه قاعده فقهى، [[مهدی مهریزی]]، نشریه نقد و نظر، شماره ۱۰-۱۱، ۱۳۷۶ش. [http://jpt.isca.ac.ir/article_22795_6f277ba15918f213da8821f34ef1027e.pdf لینک مقاله]
# بررسی قاعده عدل و انصاف و آثار آن، علی محامد، فصلنامه پژوهش‌های کلامی فلسفی، شماره ۳۰، ۱۳۸۵ش. [http://pfk.qom.ac.ir/article_273_560d0d6355a30cd5c20ebb003ab44c1d.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# جایگاه عدالت در استنباط مسائل فقهى حقوقى زنان، [[محمد سروش محلاتی]]، ماهنامه پیام زن، شماره ۱۵۵، ۱۳۸۳ش. [http://payamezan.eshragh.ir/article_52564.html مقاله را از اینجا ببینید]
# عدالت ‏به مثابه قاعده فقهى، [[مهدی مهریزی]]، نشریه نقد و نظر، شماره ۱۰-۱۱، ۱۳۷۶ش. [http://jpt.isca.ac.ir/article_22795_6f277ba15918f213da8821f34ef1027e.pdf مقاله را از اینجا ببینید]


===عربی===
===عربی===
خط ۵۴: خط ۵۸:
==پایان‌نامه‌ها==
==پایان‌نامه‌ها==
===فارسی===
===فارسی===
# بررسی قاعده عدل و انصاف در فریقین، فهیمه سادات محمدی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/87530a99c5787dc5f7d9101509c4622e لینک دسترسی از سامانه گنج]
# بررسی قاعده عدل و انصاف در فریقین، فهیمه سادات محمدی، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/87530a99c5787dc5f7d9101509c4622e اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# جایگاه و تأثیر عدالت و انصاف در حقوق موضوعه ایران با تأکیدبر رویه قضایی ایران، هادی عبدلی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد شاهرود، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۸ش.  
# جایگاه و تأثیر عدالت و انصاف در حقوق موضوعه ایران با تأکیدبر رویه قضایی ایران، هادی عبدلی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد شاهرود، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/6e590e6e17b05ef62d686cb9cec7d8b3 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# تحلیل فقهی و حقوقی قاعده عدالت، سید محمدحسین تقوی اقدم، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/db4d08efc40b7e3d6ff9414ad86f0e94 لینک دسترسی از سامانه گنج]
# نقش عدالت و انصاف در تکمیل و تفسیر قرارداد، پیمان مجیبی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین‌المللی بندر انزلی، گروه حقوق، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/abc525d0eb31ada368a57bb8a67b56ab اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی احکام قاعده عدالت از منظر فقه شیعه، محمد کدوری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه آزاد اسلامی واحد بم، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/e411bae77588df670aff9f03ad6e081c لینک دسترسی از سامانه گنج]
# بررسی قاعده عدل و انصاف در فریقین، فهیمه السادات محمدی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/87530a99c5787dc5f7d9101509c4622e اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# میزان و چگونگی نقش قاعده عدالت در قانونگذاری و قضاوت، علی آخوندی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d01ead1b9ada051296c362ff61dab16f لینک دسترسی از سامانه گنج]
# جایگاه قاعده عدل و انصاف در تعهدات غیرقراردادی با تأکید بر رویه قضایی، وحید راسخی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد مرودشت، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/f9f3ef7cea6015aba95d5bfe0269bdc2 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# قاعده عدالت در فقه اسلامی، مرضیه ابراهیمی، پایان‌نامه کارشناس ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی٬ واحد دماوند، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۴ش.
# تحلیل فقهی و حقوقی قاعده عدالت، سید محمدحسین تقوی اقدم، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/db4d08efc40b7e3d6ff9414ad86f0e94 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی قاعده عدالت و انصاف در فقه و حقوق با رویکردی بر نظر آیت‌الله سید محمد موسوی‌ بجنوردی، به‌آفرین افشارپور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۳ش.
# بررسی احکام قاعده عدالت از منظر فقه شیعه، محمد کدوری، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بم، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/e411bae77588df670aff9f03ad6e081c اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# جایگاه عدالت به مثابه قاعده فقهی نزد مذاهب اسلامی، مهدیه میان‌محله، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه ادیان و مذاهب، دانشکده مذاهب اسلامی، ۱۳۹۲ش.
# میزان و چگونگی نقش قاعده عدالت در قانونگذاری و قضاوت، علی آخوندی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d01ead1b9ada051296c362ff61dab16f اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی فقهی قاعده عدل و انصاف، محمدرضا علی‌یاری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سبزوار، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۲ش.  
# بررسی قاعده عدل و انصاف در مسئولیت‌های قراردادی، رضا فرج‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمی، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/4af006a392a3174d6ae51055038b91fa اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# اعتبار و قلمرو قاعده عدالت در فقه از منظر کتاب و سنت، سیدمحمود صادق‌زاده طباطبایی، رساله دکتری در دانشکده علوم حدیث، ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/0f86fe4843f11e7e7247365332209a54 لینک دسترسی از سامانه گنج]
# قاعده عدالت در فقه اسلامی، مرضیه ابراهیمی، کارشناس ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی٬ واحد دماوند، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۴ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
# قاعده عدالت از منظر فقه امامیه، محمد داستین، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۰ش.
# بررسی قاعده عدالت و انصاف در فقه و حقوق با رویکردی بر نظر آیت‌الله سید محمد موسوی‌ بجنوردی، به‌آفرین افشارپور، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۳ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
# قاعده عدل و انصاف (بررسی حقوقی و فقهی)، معصومه مظاهری، رساله دکتری در مدرسه عالی و دانشگاه شهید مطهری، ۱۳۸۹ش.  
# جایگاه عدالت به مثابه قاعده فقهی نزد مذاهب اسلامی، مهدیه میان‌محله، کارشناسی ارشد، دانشگاه ادیان و مذاهب، دانشکده مذاهب اسلامی، ۱۳۹۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
# بررسی فقهی و حقوقی قاعده عدل و انصاف، علی دادخواه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه تهران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/5eb0615f2db1a818484eadbf9a5b7a61 لینک دسترسی از سامانه گنج]
# بررسی فقهی قاعده عدل و انصاف، محمدرضا علی‌یاری، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سبزوار، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
# قاعده فقهی "عدالت و انصاف" در فقه اسلامی و بررسی تطبیقی آن در نظام حقوقی کامن لا، محمدجواد اکبری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه تربیت معلم - تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۸۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c7bb5d6804b06a30c2bda6f1a0d0400a لینک دسترسی از سامانه گنج]
# اعتبار و قلمرو قاعده عدالت در فقه از منظر کتاب و سنت، سیدمحمود صادق‌زاده طباطبایی، دکتری، دانشکده علوم حدیث، ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/0f86fe4843f11e7e7247365332209a54 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# قاعده عدالت از منظر فقه امامیه، محمد داستین، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۰ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
# قاعده عدل و انصاف (بررسی حقوقی و فقهی)، معصومه مظاهری، دکتری، مدرسه عالی و دانشگاه شهید مطهری، ۱۳۸۹ش.  
# بررسی فقهی و حقوقی قاعده عدل و انصاف، علی دادخواه، کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/5eb0615f2db1a818484eadbf9a5b7a61 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# قاعده فقهی "عدالت و انصاف" در فقه اسلامی و بررسی تطبیقی آن در نظام حقوقی کامن لا، محمدجواد اکبری، کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم - تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۸۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c7bb5d6804b06a30c2bda6f1a0d0400a اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# قاعده عدل و انصاف، علی‌موسی صادقی، کارشناسی ارشد، جامعة المصطفی العالمیه، مرکز قم، ۱۳۸۳ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید


===عربی===
===عربی===
# اختيار قواعد العدالة والانصاف لحل منازعات التجارة الدولية، محمد توفيق علي محمد فهمي، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در مصر، جامعة عين شمس، كلية الحقوق، ۲۰۰۶م.  
# اختيار قواعد العدالة والانصاف لحل منازعات التجارة الدولية، محمد توفيق علي محمد فهمي، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در مصر، جامعة عين شمس، كلية الحقوق، ۲۰۰۶م.  
# مبدأ العدالة في الفقه الامامي، نرجس صالح صاحب الموسوي، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در عراق، جامعة کربلاء، كلية العلوم الاسلامية، ۲۰۱۹م. [https://uokerbala.edu.iq/wp-content/uploads/2020/08/Rp-Principle-of-justice-in-Islamic-jurisprudence.pdf لینک پایان‌نامه]
# مبدأ العدالة في الفقه الامامي، نرجس صالح صاحب الموسوي، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در عراق، جامعة کربلاء، كلية العلوم الاسلامية، ۲۰۱۹م. [https://uokerbala.edu.iq/wp-content/uploads/2020/08/Rp-Principle-of-justice-in-Islamic-jurisprudence.pdf لینک پایان‌نامه]
#
#  


==سایر منابع==
==سایر منابع==
# بررسی قاعده عدل و انصاف، درس‌ خارج فقه [[آیت الله سبحانی]]، از ۱۳۹۲/۹/۱۲ تا ۱۳۹۲/۹/۲۰ش. [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/sobhani/feqh/92/920912/ جلسه اول]، [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/sobhani/feqh/92/920913/ جلسه دوم]، [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/sobhani/feqh/92/920916/ جلسه سوم]، [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/sobhani/feqh/92/920917/ جلسه چهارم]، [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/sobhani/feqh/92/920918/ جلسه پنجم]، [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/sobhani/feqh/92/920920/ جلسه ششم]
# بررسی قاعده عدل و انصاف، درس‌ خارج فقه [[آیت الله سبحانی]]، از ۱۳۹۲/۹/۱۲ تا ۱۳۹۲/۹/۲۰ش. [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/sobhani/feqh/92/920912/ جلسه اول]، [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/sobhani/feqh/92/920913/ جلسه دوم]، [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/sobhani/feqh/92/920916/ جلسه سوم]، [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/sobhani/feqh/92/920917/ جلسه چهارم]، [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/sobhani/feqh/92/920918/ جلسه پنجم]، [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/sobhani/feqh/92/920920/ جلسه ششم]
# مقایسه قاعده عدالت با قاعده لاضرر، گفتگو با حجت‌الاسلام و المسلمین محمدتقی شهیدی، به کوشش حسنعلی اکبریان، شماره ۵۶، ۱۳۸۷ش. [http://jf.isca.ac.ir/article_3144.html لینک گفتگو]
# مقایسه قاعده عدالت با قاعده لاضرر، گفتگو با حجت‌الاسلام و المسلمین محمدتقی شهیدی، به کوشش حسنعلی اکبریان، شماره ۵۶، ۱۳۸۷ش. [http://jf.isca.ac.ir/article_3144.html لینک گفتگو]
{{منابع مطالعاتی مبانی فقه معاصر}}
[[رده:شناسه ناقص]]
[[رده:منابع مطالعاتی مبانی فقه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۳۴

قاعده عدل و انصاف از جمله قواعد فقهی موثر در استنباط احکام دانسته شده که آثار زیادی در فقه دارد. این قاعده مستندِ برخی از فقهای معاصر برای صدور فتوا و همچنین حقوق‌دانان برای اظهار نظر حقوقی قرار گرفته است. به گفته محققان، استناد به قاعده عدل و انصاف اولین بار توسط سید محمد عاملی صاحب کتاب مدارک الاحکام صورت گرفت و بیشتر در دوران معاصر قاعده بودن آن مطرح شده است. این قاعده را در همه ابواب فقهی جاری می‌دانند. برخی فقها مانند سید ابوالقاسم خوئی این قاعده را قبول ندارند.

منابع مطالعاتی فقه معاصر.png
آخرین ویرایش: ۱۴۰۲/۱۲/۱۲

همه منابع مطالعاتی

درباره تأثیر قاعده عدل و انصاف در فقه معاصر، کتاب‌ها، مقالات و پایان‌نامه‌هایی به رشته تحریر در آمده که در این صفحه جمع‌آوری شده است.

کتاب‌ها

فارسی

  1. انصاف از منظر فقه و حقوق اسلامی، عیسی حقی، تهران، انتشارات اولین‌ها، ۱۴۰۲ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
  2. انصاف‌ورزی در فقه و حقوق، زینب نفر، تهران، انتشارات مجد، ۱۴۰۱ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
  3. عدل و احسان در قوانین کیفری اسلام: (برگرفته از آیه ۹۰ سوره مبارکه نحل)، عطیه پورخرمی، تهران، نشر سنجش و دانش، ۱۴۰۰ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
  4. تاملاتی فقهی در قاعده‌انگاری عدل و انصاف، صالح منتظری، تهران، گنچ دانش، ۱۳۹۶ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
  5. قاعده عدالت در فقه امامیه: گفت و گو با جمعی از اساتید حوزه و دانشگاه، حسنعلی اکبریان، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۶ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
  6. جستاری فقهی و حقوقی پیرامون قاعده عدالت، حسین پندار، کرج، موسسه نشر سیمرغ آسمان آذرگان، ۱۳۹۵ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
  7. انصاف و نقش آن در حقوق خصوصی در ایران و فقه امامیه‏‫، احمد ولی‌پور، تهران، اندیشه طلایی، ۱۳۹۵ش.
  8. قاعده عدالت و نفی ظلم: به ضمیمه گفت و گو با حضرت آیه‌الله العظمی صانعی (مدظله)، هادی قابل جامی، قم، نشر فقه الثقلین، ۱۳۹۳ش.
  9. قاعده فقهی عدالت با تقریظ آیه‌الله سیدمحمدمهدی موسوی خلخالی، مسعود ضیائی، علی الهی خراسانی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۳۹۲ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
  10. عدالت به مثابه قاعده همراه با قواعد: لاضرر، لاحرج، عدل و انصاف و ...، سید محمد اصغری، تهران، نشر اطلاعات، ۱۳۸۸ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
  11. قاعده عدالت در فقه امامیه، حسنعلی اکبریان، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۶ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید

سایر زبان‌ها

  1. انصاف و عدالت در اسلام، Equity and Fairness in Islam، Mohammad Hashim Kamali، Cambridge، The Islamic Texts Society، 2005.‏‫‭

مقاله‌ها

فارسی

  1. واکاوی مبانی تقسیم مساوی بیت المال با تکیه بر قاعده عدل و انصاف، حمید بذرپاچ و حجت عزیزاللهی، فصلنامه فقه و حقوق نوین، شماره ۹، سال ۳، بهار ۱۴۰۱ش. مقاله را از اینجا ببینید
  2. عدالت و ابواب فقهی آن در فقه اسلامی، سجاد سمندری، فصلنامه پژوهش‌های حقوق تطبیقی عدل و انصاف، شماره ۱۲، ۱۴۰۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
  3. بررسی قاعده عدل و انصاف از دیدگاه فقه اسلامی، غلامرضا اسدی و زهرا مسیبیان، ماهنامه پژوهش و مطالعات علوم اسلامی، شماره ۱۵، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
  4. نقد و بررسی مبانی فقهی دیدگاه مشهور در مفهوم‌شناسی عدالت فقهی، رامین فغانی و محمدمهدی زارعی و سعید ابراهیمی و علی‌اکبر ایزدی فرد، فصلنامه پژوهش‌های فقهی، دوره ۱۶، شماره ۲، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
  5. جریان قاعدۀ نفی ظلم در فقه عدلی‌مسلک، محمد سلطانی رنانی، فصلنامه مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، شماره ۲۱، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
  6. کاربرد انصاف در فقه خانواده، محمد اسحاقی و فریبا حاجی علی و زینب نفر، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، شماره ۸۸، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
  7. مفاد قاعده عدالت از دیدگاه استاد مطهری، سید علی حسینی و سید امرالله حسینی، دوفصلنامه فقه میان رشته‌ای اجتماعی، شماره ۱۷، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
  8. بررسی قاعده‏ عدالت از دیدگاه فقه امامیه، علیرضا محمدبیکی و مهری توتونچیان، فصلنامه مطالعات فقه افتصادی، شماره ۳، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
  9. بررسی فقهی قاعده عدالت اجتماعی، عباس سلیمانی و محمدعلی راغبی، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۹۱، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
  10. بررسی تطبیقی اصل انصاف و اصول عدل و انصاف، انسیه مطیعی و مسعود البرزی ورکی، فصلنامه پژوهش های حقوق تطبیقی، شماره ۳، سال ۲۲، پاییز ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
  11. قاعدۀ عدالت و انصاف و تاثیر آن بر فقه و حقوق موضوعه، علیرضا عسگری و علی‌اکبر غفاری و سید حسن عابدیان، فصلنامه مطالعات فقهی فلسفی، شماره ۳۲، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
  12. نقش‌یابی عدالت در اجتهاد فقهی در پرتو بررسی چالش حکمت‌انگاری عدالت در خطابات قرآنی، علی الهی خراسانی و حمیدرضا تمدن، فصلنامه فقه، شماره ۸۷، ۱۳۹۵ش. مقاله را از اینجا ببینید
  13. بررسی اعتبار قاعدۀ عدالت در موارد منصوص و غیرمنصوص، سیف‌الله صرامی، فصلنامه فقه، شماره ۸۷، ۱۳۹۵ش. مقاله را از اینجا ببینید
  14. نسبت قاعدۀ عدالت با قواعد فقهی دیگر، سید محمود طباطبائی، فصلنامه فقه، شماره ۸۷، ۱۳۹۵ش. مقاله را از اینجا ببینید
  15. تأملاتی فقهی در قاعده‌انگاری عدل و انصاف، صالح منتظری و محمدمهدی زارعی و محمد محسنی دهکلانی، فصلنامه پژوهش‌های فقهی، دوره ۱۲، شماره ۴، ۱۳۹۵ش. مقاله را از اینجا ببینید
  16. نقش عدالت در فرآیند استنباط اول و دوم، ابوالقاسم علیدوست، فصلنامه فقه، شماره ۸۱، ۱۳۹۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
  17. درآمدی بر تطبیق قاعده عدالت، سید محمود صادق‌زاده طباطبایی، فصلنامه فقه و اصول، شماره ۹۸، ۱۳۹۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
  18. پژوهشی پیرامون قاعدۀ عدل و انصاف، علی‌مظهر قراملکی و علی دادخواه، فصلنامه پژوهش‌های فقهی، دوره ۹، شماره ۱ و ۲، ۱۳۹۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
  19. قاعده فقهی، حقوقی انصاف، معصومه مظاهری و زهرا آل اسحق، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۲۷، ۱۳۹۱ش. مقاله را از اینجا ببینید
  20. قلمرو مصلحت و عدالت در تزاحم احکام و حقوق زنان، سید حمید جزایری و محمد عشایری منفرد، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، شماره ۵۴، ۱۳۹۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
  21. انصاف و عدالت از دیدگاه فقهی، رحیم وکیل‌زاده و اسماعیل صغیری و رمضان دهقان، فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۵، ۱۳۸۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
  22. عدالت به ‌مثابه قاعده فقهی و حقوقی، سید محمد اصغری، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره ۳۹، شماره ۱، ۱۳۸۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
  23. قاعده عدل و انصاف، علی الهی خراسانی، فصلنامه جستار، شماره ۲۰، ۱۳۸۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
  24. بررسی قاعده عدل و انصاف و آثار آن، علی محامد، فصلنامه پژوهش‌های کلامی فلسفی، شماره ۳۰، ۱۳۸۵ش. مقاله را از اینجا ببینید
  25. جایگاه عدالت در استنباط مسائل فقهى حقوقى زنان، محمد سروش محلاتی، ماهنامه پیام زن، شماره ۱۵۵، ۱۳۸۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
  26. عدالت ‏به مثابه قاعده فقهى، مهدی مهریزی، نشریه نقد و نظر، شماره ۱۰-۱۱، ۱۳۷۶ش. مقاله را از اینجا ببینید

عربی

  1. العدالة بوصفها قاعدة فقهيّة، مهدی مهریزی، ترجمه حسن علی الهاشمی، مندرج در سایت نصوص معاصرة، ۲۰۲۱م. لینک مقاله
  2. بحث في قاعدة العدل والإنصاف، علی عقیل الجمری، مجلة رسالة القلم، شماره ۵۵، ۲۰۱۸م. لینک مقاله
  3. قاعدة العدل و الإنصاف، سید حسن طاهری خرم‌آبادی، فصلنامه پژوهش‌های اصولی، شماره ۷، ۱۳۸۶ش. لینک مقاله
  4. من قواعد العدل والأنصاف في التشريع الإسلامي، محمد بن إبراهيم بوزغيبة، تونس، مجلة التنوير، ۲۰۰۷م.

پایان‌نامه‌ها

فارسی

  1. بررسی قاعده عدل و انصاف در فریقین، فهیمه سادات محمدی، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  2. جایگاه و تأثیر عدالت و انصاف در حقوق موضوعه ایران با تأکیدبر رویه قضایی ایران، هادی عبدلی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد شاهرود، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  3. نقش عدالت و انصاف در تکمیل و تفسیر قرارداد، پیمان مجیبی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین‌المللی بندر انزلی، گروه حقوق، ۱۳۹۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  4. بررسی قاعده عدل و انصاف در فریقین، فهیمه السادات محمدی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، ۱۳۹۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  5. جایگاه قاعده عدل و انصاف در تعهدات غیرقراردادی با تأکید بر رویه قضایی، وحید راسخی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد مرودشت، ۱۳۹۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  6. تحلیل فقهی و حقوقی قاعده عدالت، سید محمدحسین تقوی اقدم، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  7. بررسی احکام قاعده عدالت از منظر فقه شیعه، محمد کدوری، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بم، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  8. میزان و چگونگی نقش قاعده عدالت در قانونگذاری و قضاوت، علی آخوندی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت، ۱۳۹۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  9. بررسی قاعده عدل و انصاف در مسئولیت‌های قراردادی، رضا فرج‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمی، ۱۳۹۴ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  10. قاعده عدالت در فقه اسلامی، مرضیه ابراهیمی، کارشناس ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی٬ واحد دماوند، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۴ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  11. بررسی قاعده عدالت و انصاف در فقه و حقوق با رویکردی بر نظر آیت‌الله سید محمد موسوی‌ بجنوردی، به‌آفرین افشارپور، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۳ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  12. جایگاه عدالت به مثابه قاعده فقهی نزد مذاهب اسلامی، مهدیه میان‌محله، کارشناسی ارشد، دانشگاه ادیان و مذاهب، دانشکده مذاهب اسلامی، ۱۳۹۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  13. بررسی فقهی قاعده عدل و انصاف، محمدرضا علی‌یاری، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سبزوار، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  14. اعتبار و قلمرو قاعده عدالت در فقه از منظر کتاب و سنت، سیدمحمود صادق‌زاده طباطبایی، دکتری، دانشکده علوم حدیث، ۱۳۹۱ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  15. قاعده عدالت از منظر فقه امامیه، محمد داستین، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۰ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  16. قاعده عدل و انصاف (بررسی حقوقی و فقهی)، معصومه مظاهری، دکتری، مدرسه عالی و دانشگاه شهید مطهری، ۱۳۸۹ش.
  17. بررسی فقهی و حقوقی قاعده عدل و انصاف، علی دادخواه، کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۹ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  18. قاعده فقهی "عدالت و انصاف" در فقه اسلامی و بررسی تطبیقی آن در نظام حقوقی کامن لا، محمدجواد اکبری، کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم - تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۸۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  19. قاعده عدل و انصاف، علی‌موسی صادقی، کارشناسی ارشد، جامعة المصطفی العالمیه، مرکز قم، ۱۳۸۳ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید

عربی

  1. اختيار قواعد العدالة والانصاف لحل منازعات التجارة الدولية، محمد توفيق علي محمد فهمي، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در مصر، جامعة عين شمس، كلية الحقوق، ۲۰۰۶م.
  2. مبدأ العدالة في الفقه الامامي، نرجس صالح صاحب الموسوي، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در عراق، جامعة کربلاء، كلية العلوم الاسلامية، ۲۰۱۹م. لینک پایان‌نامه

سایر منابع

  1. بررسی قاعده عدل و انصاف، درس‌ خارج فقه آیت الله سبحانی، از ۱۳۹۲/۹/۱۲ تا ۱۳۹۲/۹/۲۰ش. جلسه اول، جلسه دوم، جلسه سوم، جلسه چهارم، جلسه پنجم، جلسه ششم
  2. مقایسه قاعده عدالت با قاعده لاضرر، گفتگو با حجت‌الاسلام و المسلمین محمدتقی شهیدی، به کوشش حسنعلی اکبریان، شماره ۵۶، ۱۳۸۷ش. لینک گفتگو