موضوع‌شناسی در فقه (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر تفاوت با ویرایش جدیدتر ←

نسخهٔ ‏۲۹ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۲۳

موضوع‌شناسی در فقه از جمله مسائل مورد بحث در محافل علمی حوزوی است. موضوع و حکم در واقع ارکان اصلی فتوای شرعی هستند. از منظر برخی فقیه نیازی به شناخت موضوع ندارد در مقابل برخی بر آنند که شناخت موضوع برای استنباط بهتر حکم ضرورت دارد، به ویژه در عصر مدرن و با توجه به گستردگی و پیچیدگی موضوعات، کار افتاء نیازمند شناخت واقعی از آنها است.

کتاب

فارسی

موضوع‌شناسی دانشی نو «مبانی نظری»، عباس ظهیری، نشر مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم، ۱۳۹۸ش. از اینجا ببینید
نقش موضوع‌شناسی در فقه، طه سمیعی، اصفهان، نشر مرکز تحقیقات رایانه‌ای قائمیه اصفهان، ۱۳۹۷ش.
علم موضوع‌شناسی: فقه الموضوعات، محمدجعفر جعفری لنگرودی، نشر گنج دانش، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
جایگاه موضوع‌شناسی در اجتهاد، محمدرضا خادمیان دامغانی، نشر مؤسسه بوستان کتاب، ۱۳۹۶ش.
موضوع‌شناسی فقهی، علی‌اکبر ابوالحسینی، بابل، نشر مبعث‏‫،‫ ۱۳۹۶ش.
موضوع‌شناسی عنصر زمان در فقه معاملات،محمدتقی محبی، نشر دانشگاه امام صادق (ع)، ۱۳۹۴ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
موضوع‌شناسی در فقه: گفت‌وگو با جمعی از اساتید حوزه و دانشگاه، علیرضا فرحناک و ابوالقاسم آرزومندی، نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۰ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید

مقالات

فارسی

تحرک علمی فقه بازتابی از موضوع‌شناسی ساختاری، محمدهادی یعقوب‌نژاد، فصلنامه پژوهش‌های فقهی، دوره ۱۸، شماره ۴، ۱۴۰۱ش. از اینجا ببینید
شناخت موضوع در فقه نظام با تأکید بر نوآوری شهید صدر، احمد مبلغی و عبدالحسین مشکانی سبزواری،دوفصلنامه فقه و سیاست، شماره ۲، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
روش‌شناخت فقهی موضوعات عرفی، حجت‌الله بیات، فصلنامه جستارهای فقهی اصولی، شماره ۱۹، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
نقش آنتولوژی فقه در موضوع‌شناسی فقهی، حسین حسن‌زاده، مدیریت دانش اسلامی، شماره ۲، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
بازخوانی ویژگی‌ها و فرایند شناخت موضوعات احکام فقهی، حجت‌الله بیات، فصلنامه فقه، شماره ۹۷، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
کاوشی نو در متصدیان شناخت موضوعات احکام فقهی، حجت‌الله بیات، فصلنامه فقه، شماره ۹۹، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
موضوع‌شناسی دانشی نو «مبانی نظری»، عباس ظهیری، فصلنامه موضوع شناسی فقهی، ۱۳۹۵ش. از اینجا ببینید
کارکردگرایی در موضوعات عرفی احکام شرعی، مسعود فیاضی، فصلنامه حقوق اسلامی، شماره ۴۸، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
موضوع‌شناسی احکام فقهی، محمدحسین فلاح زاده، فصلنامه میقات حج، شماره ۷۵، ۱۳۹۰ش. از اینجا ببینید
موضوع‌شناسی فقهی و رابطه آن با علوم، علی‌اکبر نوایی، اندیشه حوزه، شماره ۳۴، ۱۳۸۱ش. از اینجا ببینید
موضوع‌شناسی در مکتب فقهی محقق اردبیلی، برج‌علی یعقوبی، فصلنامه فقه، شماره ۹، ۱۳۷۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
جایگاه موضوع‌شناسی در اجتهاد، ابوالقاسم فنایی، فصلنامه نقد و نظر، شماره ۵، ۱۳۷۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
مرجعیت و موضوع‌شناسی، مجله حوزه، شماره ۵۶ و ۵۷، ۱۳۷۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

پایان‌نامه

فارسی

روش تطبیق احکام فقهی بر موضوعات مستحدثه در فقه نظام ساز، محسن سعیدی ابواسحقی، کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
موضوع‌شناسی عنصر زمان در فقه معاملات و مکتب اتریش، محمدتقی محبی، دکتری تخصصی (PhD)، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده امور اقتصادی، ۱۳۹۲ش. از اینجا ببینید

منابع دیگر

فتوا بدون موضوع‌شناسی امکان ندارد/ جامعه با «اما» و «اگر» قانع نمی‌شود، گفتگو با محمدجواد فاضل لنکرانی، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
فقیه نمی‌تواند در حوزه‌هایی که تخصص و تمحض ندارد، نظر بدهد، سخنرانی ابوالقاسم علیدوست، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
اهمیت موضوع‌شناسی و رویکرد اجتهادی در شناخت موضوعات، یادداشت حسین بنیادی، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. از اینجا ببینید
موضوع‌شناسی مسائل جدید فقهی باید با دقت انجام شود، سخنرانی ناصر مکارم شیرازی، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
نباید با موضوعات جدید سطحی برخورد کرد، گفتگو با محمدرضا یوسفی، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. از اینجا ببینید
باید بین موضوع‌شناسی حکم‌شناسی و مصداق‌شناسی تفکیک قائل شویم، گفتگو با ابوالقاسم علیدوست، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
جایگاه فقیه در موضوع شناسی احکام از منظر استاد شهیدی‌پور، تقریر درس خارج فقه، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
موضوع‌شناسی در حوزه‌ها تحول یابد، گفتگو با محمدصادق کاملان، شفقنا، ۱۴۰۰ش. از اینجا ببینید
مجتهد در مباحث اجتهاد تمدنی بیش از همه نیازمند موضوع شناسی است، سخنرانی محمد حاج ابوالقاسم، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. از اینجا ببینید
۵۰ درصد پاسخگویی به مسائل فقهی به موضوع شناسی برمی‌گردد، سخنرانی محمدحسین فلاح‌زاده، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. از اینجا ببینید
فقیه باید در موضوع‌شناسی دخالت کند، سخنرانی محمدجواد ارسطا، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
موضوع شناسی به دلیل ابهامات تئوریک، در مواردی نتوانسته فقه مسائل پیچیده اجتماعی و اقتصادی را یاری دهد، گفتگو با احمد مبلغی، پایگاه اجتهاد، ۱۳۹۸ش. اینجا ببینید
بانک جامع سوالات مبانی موضوع‌شناسی احکام فقهی، گروه پژوهش‌های بنیادین، حجت الله بیات، ۱۳۹۸ش. از اینجا ببینید
نقش علوم انسانی در فقه/ موضوع‌شناسی کار کیست؟، گزارش نشست علمی «ظرفیت‌ها و چالش‌های اندیشه دینی در حوزه نظریه‌پردازی»، داود فیرحی، ۱۳۹۸ش. از اینجا ببینید
بررسی انتقادی منطق موضوع‌شناسی فقه سنتی در موضوعات مستحدثه، گزارش نشست علمی، محسن سعیدی ابواسحاقی، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

@@ خط ۸: / خط ۸: @@
 # نقش موضوع‌شناسی در فقه، طه سمیعی، اصفهان، نشر مرکز تحقیقات رایانه‌ای قائمیه اصفهان، ۱۳۹۷ش.
 # علم موضوع‌شناسی: فقه الموضوعات، محمدجعفر جعفری لنگرودی، نشر گنج دانش، ۱۳۹۷ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d8%b9%d9%84%d9%85-%d9%85%d9%88%d8%b6%d9%88%d8%b9%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%a7%d9%84%d9%85%d9%88%d8%b6%d9%88%d8%b9%d8%a7%d8%aa/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
-# جایگاه موضوع‌شناسی در اجتهاد، محمدرضا خادمیان دامغانی، نشر مؤسسه بوستان کتاب، ۱۳۹۶ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%ac%d8%a7%db%8c%da%af%d8%a7%d9%87-%d9%85%d9%88%d8%b6%d9%88%d8%b9%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%d8%ac%d8%aa%d9%87%d8%a7%d8%af/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
+# جایگاه موضوع‌شناسی در اجتهاد، محمدرضا خادمیان دامغانی، نشر مؤسسه بوستان کتاب، ۱۳۹۶ش.
 # موضوع‌شناسی فقهی، علی‌اکبر ابوالحسینی، بابل، نشر مبعث‏‫،‫ ۱۳۹۶ش.
 # موضوع‌شناسی عنصر زمان در فقه معاملات،محمدتقی محبی، نشر دانشگاه امام صادق (ع)، ۱۳۹۴ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/94/94806058.pdfد صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
@@ خط ۳۱: / خط ۳۱: @@
 ==پایان‌نامه==
 === فارسی ===
-# روش تطبیق احکام فقهی بر موضوعات مستحدثه در فقه نظام ساز، محسن سعیدی ابواسحقی، کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/e288b8cfcf81d481b861dd9e6af7833a از اینجا ببینید]
+# روش تطبیق احکام فقهی بر موضوعات مستحدثه در فقه نظام ساز، محسن سعیدی ابواسحقی، کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد، ۱۳۹۷ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%b1%d9%88%d8%b4-%d8%aa%d8%b7%d8%a8%db%8c%d9%82-%d8%a7%d8%ad%da%a9%d8%a7%d9%85-%d9%81%d9%82%d9%87%db%8c-%d8%a8%d8%b1-%d9%85%d9%88%d8%b6%d9%88%d8%b9%d8%a7%d8%aa-%d9%85%d8%b3%d8%aa%d8%ad%d8%af%d8%ab/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
 # موضوع‌شناسی عنصر زمان در فقه معاملات و مکتب اتریش، محمدتقی محبی، دکتری تخصصی (PhD)، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده امور اقتصادی، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/573771d7cdf050cbbc7a29c44b27eb30 از اینجا ببینید]
 ==منابع دیگر==
-# فتوا بدون موضوع‌شناسی امکان ندارد/ جامعه با «اما» و «اگر» قانع نمی‌شود، گفتگو با محمدجواد فاضل لنکرانی، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۱ش. [http://ijtihadnet.ir/فتوا-بدون-موضوعشناسی-امکان-ندارد-جا/ از اینجا ببینید]
+# فتوا بدون موضوع‌شناسی امکان ندارد/ جامعه با «اما» و «اگر» قانع نمی‌شود، گفتگو با محمدجواد فاضل لنکرانی، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۱ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/nr/%d9%81%d8%aa%d9%88%d8%a7-%d8%a8%d8%af%d9%88%d9%86-%d9%85%d9%88%d8%b6%d9%88%d8%b9%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d8%a7%d9%85%da%a9%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%af%d8%a7%d8%b1%d8%af-%d8%ac%d8%a7/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
-# فقیه نمی‌تواند در حوزه‌هایی که تخصص و تمحض ندارد، نظر بدهد، سخنرانی ابوالقاسم علیدوست، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۱ش. [http://ijtihadnet.ir/فقیه-نمیتواند-در-حوزههایی-که-تخصص/ از اینجا ببینید]
+# فقیه نمی‌تواند در حوزه‌هایی که تخصص و تمحض ندارد، نظر بدهد، سخنرانی ابوالقاسم علیدوست، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۱ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/nr/%d9%81%d9%82%db%8c%d9%87-%d9%86%d9%85%db%8c%d8%aa%d9%88%d8%a7%d9%86%d8%af-%d8%af%d8%b1-%d8%ad%d9%88%d8%b2%d9%87%d9%87%d8%a7%db%8c%db%8c-%da%a9%d9%87-%d8%aa%d8%ae%d8%b5%d8%b5-%d9%88/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
 # اهمیت موضوع‌شناسی و رویکرد اجتهادی در شناخت موضوعات، یادداشت حسین بنیادی، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [http://ijtihadnet.ir/اهمیت-موضوعشناسی-و-رویکرد-اجتهادی-در/ از اینجا ببینید]
-# موضوع‌شناسی مسائل جدید فقهی باید با دقت انجام شود، سخنرانی ناصر مکارم شیرازی، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [http://ijtihadnet.ir/آیتالله-مکارم-موضوعشناسی-مسائل-جد/ از اینجا ببینید]
+# موضوع‌شناسی مسائل جدید فقهی باید با دقت انجام شود، سخنرانی ناصر مکارم شیرازی، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/nr/%d9%85%d9%88%d8%b6%d9%88%d8%b9%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d9%85%d8%b3%d8%a7%d8%a6%d9%84-%d8%ac%d8%af%db%8c%d8%af-%d9%81%d9%82%d9%87%db%8c-%d8%a8%d8%a7%db%8c%d8%af-%d8%a8%d8%a7-%d8%af/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
 # نباید با موضوعات جدید سطحی برخورد کرد، گفتگو با محمدرضا یوسفی، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [http://ijtihadnet.ir/نباید-با-موضوعات-جدید-سطحی-برخورد-کرد-س/ از اینجا ببینید]
-# باید بین موضوع‌شناسی حکم‌شناسی و مصداق‌شناسی تفکیک قائل شویم، گفتگو با ابوالقاسم علیدوست، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [http://ijtihadnet.ir/باید-بین-موضوع‌شناسی،-حکم‌شناسی-و-مص/ از اینجا ببینید]
+# باید بین موضوع‌شناسی حکم‌شناسی و مصداق‌شناسی تفکیک قائل شویم، گفتگو با ابوالقاسم علیدوست، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/nr/%d8%a8%d8%a7%db%8c%d8%af-%d8%a8%db%8c%d9%86-%d9%85%d9%88%d8%b6%d9%88%d8%b9%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d8%ad%da%a9%d9%85%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d9%88-%d9%85%d8%b5%d8%af/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
-# جایگاه فقیه در موضوع شناسی احکام از منظر استاد شهیدی‌پور، تقریر درس خارج فقه، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [http://ijtihadnet.ir/جایگاه-فقیه-در-موضوع-شناسی-احکام-از-منظ/ از اینجا ببینید]
+# جایگاه فقیه در موضوع شناسی احکام از منظر استاد شهیدی‌پور، تقریر درس خارج فقه، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/nr/%d8%ac%d8%a7%db%8c%da%af%d8%a7%d9%87-%d9%81%d9%82%db%8c%d9%87-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d9%88%d8%b6%d9%88%d8%b9-%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d8%a7%d8%ad%da%a9%d8%a7%d9%85-%d8%a7%d8%b2-%d9%85%d9%86%d8%b8/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
 # موضوع‌شناسی در حوزه‌ها تحول یابد، گفتگو با محمدصادق کاملان، شفقنا، ۱۴۰۰ش. [https://fa.shafaqna.com/news/1296144/کرسی-های-درس-خارج-موضوع-شناسی-در-حوزه/ از اینجا ببینید]
 # مجتهد در مباحث اجتهاد تمدنی بیش از همه نیازمند موضوع شناسی است، سخنرانی محمد حاج ابوالقاسم، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [http://ijtihadnet.ir/مجتهد-در-مباحث-اجتهاد-تمدنی،-بیش-از-همه/ از اینجا ببینید]
 # ۵۰ درصد پاسخگویی به مسائل فقهی به موضوع شناسی برمی‌گردد، سخنرانی محمدحسین فلاح‌زاده، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [http://ijtihadnet.ir/۵۰-درصد-پاسخگویی-به-مسائل-فقهی-به-موضوع/ از اینجا ببینید]
-# فقیه باید در موضوع‌شناسی دخالت کند، سخنرانی محمدجواد ارسطا، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [http://ijtihadnet.ir/نگاه-جزیره‌ای-به-مسائل-دینی-موجب-می‌ش/ از اینجا ببینید]
+# فقیه باید در موضوع‌شناسی دخالت کند، سخنرانی محمدجواد ارسطا، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/nr/%d9%81%d9%82%db%8c%d9%87-%d8%a8%d8%a7%db%8c%d8%af-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d9%88%d8%b6%d9%88%d8%b9%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d8%af%d8%ae%d8%a7%d9%84%d8%aa-%da%a9%d9%86%d8%af/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
 # موضوع شناسی به دلیل ابهامات تئوریک، در مواردی نتوانسته فقه مسائل پیچیده اجتماعی و اقتصادی را یاری دهد، گفتگو با احمد مبلغی، پایگاه اجتهاد، ۱۳۹۸ش. [http://ijtihadnet.ir/موضوع-شناسی-به-دلیل-ابهامات-تئوریک،-در/از اینجا ببینید]
 # بانک جامع سوالات مبانی موضوع‌شناسی احکام فقهی، گروه پژوهش‌های بنیادین، حجت الله بیات، ۱۳۹۸ش. [http://mozooshenasi.ir/pajoohesh/wp-content/uploads/2019/10/banke-soalat.pdf از اینجا ببینید]
 # نقش علوم انسانی در فقه/ موضوع‌شناسی کار کیست؟، گزارش نشست علمی «ظرفیت‌ها و چالش‌های اندیشه دینی در حوزه نظریه‌پردازی»، داود فیرحی، ۱۳۹۸ش. [https://fa.shafaqna.com/news/737729/نقش-علوم-انسانی-در-فقه-موضوع-شناسی-کار/ از اینجا ببینید]
-# بررسی انتقادی منطق موضوع‌شناسی فقه سنتی در موضوعات مستحدثه، گزارش نشست علمی، محسن سعیدی ابواسحاقی، ۱۳۹۶ش. [http://mana.sccsr.ac.ir/1396/09/06/بررسی-انتقادی-منطق-موضوع-شناسی-فقه-سنت/ از اینجا ببینید]
+# بررسی انتقادی منطق موضوع‌شناسی فقه سنتی در موضوعات مستحدثه، گزارش نشست علمی، محسن سعیدی ابواسحاقی، ۱۳۹۶ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%a7%d9%86%d8%aa%d9%82%d8%a7%d8%af%db%8c-%d9%85%d9%86%d8%b7%d9%82-%d9%85%d9%88%d8%b6%d9%88%d8%b9%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%b3%d9%86/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
 {{منابع مطالعاتی مبانی فقه معاصر}}