مقاصد الشریعة (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱: خط ۱:
{{منابع مطالعاتی}}
{{منابع مطالعاتی}}
'''[[مقاصد الشریعة]]''' به معنای اهدافی که شارع از تشریع احکام دنبال می‌کند از مبانی فقه است و جایگاه اصلی آن در دانش [[فلسفه فقه]] است. این مفهوم بیشتر در منابع اصولی و فقهی اهل سنت مطرح شده است. نظریه مقاصد الشریعه در واقع راهی است به سوی [[فقه مقاصدی]] و اجتهاد با محوریت مقاصد شریعت. در این بحث باید روشن شود که مقاصد شریعت کدام‌اند؟ با چه روش و معیاری می‌توان این مقاصد را کشف کرد؟ آیا در مقاصد شریعت اولویت‌بندی خاصی وجود دارد یا مقاصد همه ارزشی هم‌ارز دارند؟ آیا این مقاصد می‌توانند در استنباط فقهی مؤثر باشند یا صرفاً باید نگاه تحلیلی به آن‌ها داشت؟
'''[[مقاصد الشریعة]]''' به‌معنای اهداف مورد نظر شارع از تشریع احکام است که در مبانی فقه بررسی می‌شود. جایگاه اصلی این مسئله در دانش [[فلسفه فقه]] است. این مفهوم بیشتر در منابع اصولی و فقهی اهل سنت مطرح شده است. نظریه مقاصد الشریعه در واقع راهی است به سوی [[فقه مقاصدی]] و اجتهاد با محوریت مقاصد شریعت. در این بحث باید روشن شود که مقاصد شریعت کدام‌اند؟ با چه روش و معیاری می‌توان این مقاصد را کشف کرد؟ آیا در مقاصد شریعت اولویت‌بندی خاصی وجود دارد یا مقاصد همه ارزشی هم‌ارز دارند؟ آیا این مقاصد می‌توانند در استنباط فقهی مؤثر باشند یا صرفاً باید نگاه تحلیلی به آن‌ها داشت؟


پذیرش تأثیرگذاری مقاصد شریعت در استنباط فقهی باعث تغییر فتاوای فقهی خواهد شد؛ زیرا معیار جدیدی برای ارزیابی فتوای حاصل از ظواهر ادله در اختیار فقیه خواهد گذاشت. به دلیل نزدیکی نظریه مقاصد الشریعه به «قیاس فقهی» این مفهوم چندان در منابع شیعی مورد توجه نبوده است. با این حال در دوران متأخر در منابع پژوهشی شیعه نیز مطالعات چندی در این موضوع صورت گرفته است و گاه گرایش‌های محدودی به مقاصد شریعت و فقه مقاصدی مشاهده می‌شود. ابن عاشور و [[احمد الریسونی]] در عالمان اهل سنت شهرت بیشتری در بحث مقاصد الشریعه دارند. در شیعه نیز می‌توان مفصل‌ترین اثر منتشر شده کتاب [[الاجتهاد المقاصدی و المناطی (کتاب)|الاجتهاد المقاصدی و المناطی]] اثر [[حیدر حب‌الله]] است.
پذیرش تأثیرگذاری مقاصد شریعت در استنباط فقهی باعث تغییر فتاوای فقهی خواهد شد؛ زیرا معیار جدیدی برای ارزیابی فتوای حاصل از ظواهر ادله در اختیار فقیه خواهد گذاشت. به دلیل نزدیکی نظریه مقاصد الشریعه به «قیاس فقهی» این مفهوم چندان در منابع شیعی مورد توجه نبوده است. با این حال در دوران متأخر در منابع پژوهشی شیعه نیز مطالعات چندی در این موضوع صورت گرفته است و گاه گرایش‌های محدودی به مقاصد شریعت و فقه مقاصدی مشاهده می‌شود. ابن عاشور و [[احمد الریسونی]] در عالمان اهل سنت شهرت بیشتری در بحث مقاصد الشریعه دارند. در شیعه نیز می‌توان مفصل‌ترین اثر منتشر شده کتاب [[الاجتهاد المقاصدی و المناطی (کتاب)|الاجتهاد المقاصدی و المناطی]] اثر [[حیدر حب‌الله]] است.
۵٬۲۰۶

ویرایش