اولویت‌بندی احکام (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه فقه معاصر
Khoshnudi (بحث | مشارکت‌ها)
ابرابزار
Salehi (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{موضوعات فاقد منبع مطالعاتی}}
{{موضوعات فاقد منبع مطالعاتی}}
[[اولویت‌بندی احکام]]، راهی برای برطرف کردن تزاحم (تزاحم به معنای اعم) میان احکام است. اولویت داشتن و ترجیح حکمی بر دیگری یا به خاطر اهمیت ذات آن حکم نسبت به حکم دیگر است یا به جهت وجود شاخص‌هایی کلی در حکم است که با رهنمود عقل یا تصریح شرع برای انسان تبیین می‌شود. برای مثال به هنگام نماز در مسجدی که نجس شده است از راهنمایی شرع متوجه می‌شویم برای شارع، طهارت مسجد، هنگامی که برای نماز هنوز وقت باقی است، اولویت دارد. همچنین اگر یکی از واجبات شرعی مصادف با نجات جان انسانی از مرگ شود عقل اهمیت حفظ جان را درک، و شارع را راضی به انجام فعل اهم می‌داند.
[[اولویت‌بندی احکام]]، راهی برای برطرف کردن تزاحم (تزاحم به معنای اعم) میان احکام است. اولویت‌بندی، ترجیح حکمی، به‌خاطر اهمیت ذات آن حکم یا به جهت وجود شاخص‌هایی کلی در حکم، نسبت به حکم دیگر است که با رهنمود عقل یا تصریح شرع برای انسان تبیین می‌شود. برای مثال به هنگام نماز در مسجدی که نجس شده از راهنمایی شرع متوجه می‌شویم برای شارع، طهارت مسجد، هنگامی که برای نماز هنوز وقت باقی است، اولویت دارد. همچنین اگر یکی از واجبات شرعی مصادف با نجات جان انسانی از مرگ شود، عقل اهمیت حفظ جان را درک، و شارع را راضی به انجام فعل اهم می‌داند.


اولویت‌بندی احکام در علم اصول فقه در مباحث تزاحم و اجتماع امر و نهی مورد بررسی قرار گرفته و ملاک‌هایی نظیر اهمیت حفظ جان، اموال و اهمیت آبرو از شاخص‌های آن دانسته شده که به‌وسیله آنها می‌توان ترجیح حکمی بر دیگری را تشخیص داد.
== مقاله‌ها ==
== مقاله‌ها ==
# بررسی سنجه‌های اولویت‌بندی احکام شریعت در نظام مقاصد حکومت اسلامی، قدرت‌الله رحمانی، محمدعلی الفت‌پور، فصلنامه دانش حقوق عمومی، شماره ۱۹، ۱۳۹۷ش. [http://ensani.ir/file/download/article/1556512881-9833-19-2.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# بررسی سنجه‌های اولویت‌بندی احکام شریعت در نظام مقاصد حکومت اسلامی، قدرت‌الله رحمانی، محمدعلی الفت‌پور، فصلنامه دانش حقوق عمومی، شماره ۱۹، ۱۳۹۷ش. [http://ensani.ir/file/download/article/1556512881-9833-19-2.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
خط ۹: خط ۱۰:
# معیارهای اولویت افعال اخلاقی در نظام ارزش گذاری قرآن و سنت، محسن شکوه بخش، دکتری، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران، پردیس فارابی، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3050211e17f759d41c84e9cee603fe3b اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# معیارهای اولویت افعال اخلاقی در نظام ارزش گذاری قرآن و سنت، محسن شکوه بخش، دکتری، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران، پردیس فارابی، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3050211e17f759d41c84e9cee603fe3b اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی سنجه‌های تشخیص «أهمّ» از «مهمّ» در فقه، میرزا محمد واعظی، دکتری، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/a010de380d0e6c0aba93a3ec7b771252 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی سنجه‌های تشخیص «أهمّ» از «مهمّ» در فقه، میرزا محمد واعظی، دکتری، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/a010de380d0e6c0aba93a3ec7b771252 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
{{منابع مطالعاتی مبانی فقه معاصر}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۵۰

آخرین ویرایش: ۱۴۰۱/۱۱/۲۵

دیگر موضوعات نیازمند پژوهش

اولویت‌بندی احکام، راهی برای برطرف کردن تزاحم (تزاحم به معنای اعم) میان احکام است. اولویت‌بندی، ترجیح حکمی، به‌خاطر اهمیت ذات آن حکم یا به جهت وجود شاخص‌هایی کلی در حکم، نسبت به حکم دیگر است که با رهنمود عقل یا تصریح شرع برای انسان تبیین می‌شود. برای مثال به هنگام نماز در مسجدی که نجس شده از راهنمایی شرع متوجه می‌شویم برای شارع، طهارت مسجد، هنگامی که برای نماز هنوز وقت باقی است، اولویت دارد. همچنین اگر یکی از واجبات شرعی مصادف با نجات جان انسانی از مرگ شود، عقل اهمیت حفظ جان را درک، و شارع را راضی به انجام فعل اهم می‌داند.

اولویت‌بندی احکام در علم اصول فقه در مباحث تزاحم و اجتماع امر و نهی مورد بررسی قرار گرفته و ملاک‌هایی نظیر اهمیت حفظ جان، اموال و اهمیت آبرو از شاخص‌های آن دانسته شده که به‌وسیله آنها می‌توان ترجیح حکمی بر دیگری را تشخیص داد.

مقاله‌ها

  1. بررسی سنجه‌های اولویت‌بندی احکام شریعت در نظام مقاصد حکومت اسلامی، قدرت‌الله رحمانی، محمدعلی الفت‌پور، فصلنامه دانش حقوق عمومی، شماره ۱۹، ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
  2. بهره‌گیری از مقاصد شریعت در تشخیص اهم، میرزامحمد واعظی، سید محمدتقی قبولی، محمدتقی فخلعی، دوفصلنامه کاوشی نو در فقه، شماره ۸۸، ۱۳۹۵ش. مقاله را از اینجا ببینید

پایان‌نامه‌ها

  1. معیارهای اولویت افعال اخلاقی در نظام ارزش گذاری قرآن و سنت، محسن شکوه بخش، دکتری، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران، پردیس فارابی، ۱۳۹۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  2. بررسی سنجه‌های تشخیص «أهمّ» از «مهمّ» در فقه، میرزا محمد واعظی، دکتری، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید