دیه زن (منابع مطالعاتی)
(تغییرمسیر از منابع حقوقی دیه زن)
دیه زن با رشد حضور سیاسی، اقتصادی و اجتماعی زنان در دوران معاصر و رواج مطالبات حقوق بشری زنان، از سوی برخی فقها و پژوهشگران فقهی مورد بازبینی قرار گرفته است. بر این اساس نصف بودن دیه زن حکمی چالشی محسوب شده است. قاعده عدالت ازجمله مستندات برای نقد نصف بودن دیه زن است. در قانون مجازات اسلامی ایران دیه زن برابر با دیه مرد است اما مبلغ مابه التفاوت را از بیت‌المال پرداخت می‌کنند.
تحولات در حوزه مسائل مرتبط با فقه زنان به‌ویژه درباره دیه زن، فقه معاصر را مواجه با پرسش‌هایی کرده است؛ ازجمله: باتوجه به قرارگیری عدل در میان اصول اولیه دین و عدالت محوری به عنوان قانونی عام در اسلام، تفاوت دیه زن و مرد چگونه قابل توجیه است؟ آیا می‌توان ادعا کرد این حکم با توجه به شرائط زمان شارع وضع شده است؟ آیا در قراردادهای بیمه امکان تعهد پرداخت بیشتر از دیه شرعی وجود دارد؟ آیا تفاوت نقش اقتصادی زنان در زمان شارع و عصر حاضر در حکم مسأله تأثیر دارد؟
از فقهای معاصر آیت الله یوسف صانعی قائل به تساوی دیه زن و مرد است.
در این صفحه انواع منابع مطالعاتی با رویکرد فقهی و حقوقی درباره دیه زن جمع‌آوری شده است.
کتاب‌ها
فارسی
- واکاوی دیه زن در چهار مذهب اهل سنت، امیرصادق تبریزی، تهران، انتشارات احسان، ۱۴۰۳ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- نجوای پدرانه در گوش دختران: تحلیل و بررسی شبهاتی پیرامون زن و اسلام از دیدگاه اهل‌سنت، احمد ناجی، مترجم رسول رسولی‌کیا، سنندج، انتشارات ئالای رووناکی، ۱۴۰۳ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- عدم برابری دیه زن و مرد از دیدگاه فقه و حقوق کیفری، محمد اسماعیل‌زاده و احمد پورابراهیم و سیدرضا موسوی‌نوانی، اهواز، آشناگر اندیشه، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- برابری دیه زن و مرد در آموزه‌های اسلامی، رحيم نوبهار، تهران، طرح نو، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نقش زمان در تعیین دیه زن و مرد، محمود آقاجانی، کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان، مرکز انتشارات علمی، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- فقه تطبيقی استدلالي ديه و قصاص زنان: (درسنامه)، ابراهيم شفيعی سروستانی، تهران، مجد، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مبانی تنصیف دیه زن؛ مخالفان و موافقان، قدرت‌الله سلطانی، تهران، فرهنگ سبز، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- حقوق زن در اسلام: قصاص، دیه، ارث، شهادت، حق طلاق و تعدد زوجات، امیرصادق تبریزی، سنندج، انتشارات کردستان، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- حقوق متفاوت زن و مرد در اسلام (ارث، قصاص، دیه، قضا، شهادت)، کاظم میرزایی‌نژاد، قم، دارالنشر اسلام، ۱۳۹۱ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تفاوت دیه زن و مرد از دیدگاه مذاهب اسلامی، محمد یاسین احسانی، قم، مرکز بين‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، ۱۳۹۰ش، (این کتاب پایان نامه کارشناسی ارشد مؤلف است)کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بازپژوهی دیه و قصاص زن در حقوق اسلامی، زهره خانی، تهران، خرسندی، ۱۳۸۸ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تفاوت دیه زن با مرد، اتاق اندیشه حقوق و قضاء دینی، سازمان اندیشه حزب‌الله، ستاد مرکزی حزب‌الله ایران، قم: دفتر نشر کریمه اهل بیت(س)، ۱۳۸۶ش. صفحات ابتدایی کتاب
- برابری دیه ( زن و مرد، مسلمان و غیر مسلمان) برگرفته از نظریات آیت‌الله یوسف صانعی، تدوین:موسسه فرهنگی فقه الثقلین قم، میثم تمار، ۱۳۸۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- دیه زن: ترجمه کتاب دیة المرأة في ضوء الکتاب و السنة: پژوهش و بازنگری دیه زن در مذاهب خمسه، مصطفى عيدالصياصنة، مترجم: سهیلا رستمی، سنندج، انتشارات کردستان، ۱۳۸۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تفاوت زن و مرد در دیه و قصاص (ماده ۲۰۹ و ۲۷۳ قانون مجازات اسلامی)، ابراهیم ش‍ف‍ی‍ع‍ی سروستانی، تهران، س‍ف‍ی‍ر ص‍ب‍ح، ش‍ورای فرهنگی اجتماعی زنان، ۱۳۸۰ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- تصنیف دیة المرأة في الشریعة الاسلامي مناقشة فقهیة اصولیة حدیثیة للدکتور یوسف القرضاوي، سعید بن محمد مري، اَمّان، اردن، دارالفتح، ۲۰۱۱م.
- دیة المرأة، أكرم ضياء العمري، ریاض، عربستان سعودی، الشرکة عبيكان، ۲۰۰۸م.
- دية المرأه في الشريعة الإسلامية نظرات في ضوء النصوص و المقاصد، یوسف القرضاوي، بیروت، لبنان، المکتب الإسلامي، ۲۰۰۷م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مساواة الدیة بین الرجل و المرأة و المسلم و الکافر، آیةالله یوسف صانعی، محقق: مؤسسة فقه الثقلین الثقافیة، قم، ایران، میثم التمار، ۱۴۲۷ق. لینک دسترسی به کتاب
- دية المرأة في ضوء الكتاب و السنة، مصطفى عيد الصياصنة، بیروت، لبنان، دار ابن حزم، ۱۹۹۵م. لینک فهرست کتاب
- أحكام المرأة في القصاص والدية مناقشة و تحليل، عبد‌اللطيف محمد عامر، قاهره، مصر، مكتبة وهبة، ۱۹۹۲م. لینک متن کتاب
- دیة المرأه و أهل الکتاب في الشریعة الإسلام، عزالدین بلیق، بیروت، لبنان، دارالفتح للطبا‌عة و النشر، ۱۹۸۳م.
- دیة المرأة في فقه الإسلامي، أحمد بن عبدالعزیز المبارک، أبوظبي، إمارات، دار ظفیر لطباعة، ۱۹۸۱م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
مقاله‌ها
فارسی
- تفاوت دیه زن و مرد از نظر فقه و مبانی حقوق، محمد اسدی حسن‌آبادی، فصلنامه فقه، حقوق و علوم جزا، شماره ۲۵، پاییز ۱۴۰۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی دیه زن از دیدگاه فقهای امامیه و حنفیه، محمدجواد گوهری و اسدالله حسن‌زاده، دو فصلنامه یافته‌های فقه قضایی، شماره ۲، پاییز و زمستان ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بازخوانی روایی برابری دیه زن و مرد در دوران معاصر: مطالعه تاریخی-جامعه شناختی، حسین سلیمانی و محمدحسن مالدار و سیده نگین حسن زاده خباز، دوفصلنامه آموزه‌های حقوق کیفری، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، دوره ۲۱، بهار و تابستان ۱۴۰۰ش. لینک متن مقاله
- مطالعه تطبیقی احکام و قواعد ناظر بر جنایات علیه زن در فقه امامیه و اهل سنت، جمال بیگی و محمدرضا نوجوان، دوفصلنامه فقه و اصول، دوره ۳، شماره ۱، بهار و تابستان ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- دیه زن و سیاست حقوقی ایران از تعهد به مبانی فقهی تا موازین حقوق بشری، قادر احمدی و احمد مرادخانی و سید محمدمهدی احمدی و علیرضا عسگری، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل، دوره ۱۶، شماره ۵۸، زمستان ۱۳۹۸ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ماهیت و آثار مسئولیت مدنی ناشی از پرداخت مابه التفاوت دیه زنان، عباس نیازی و علیرضا یزدانیان، فصلنامه علمی حقوق اسلامی، دوره ۱۵، شماره ۵۹، اسفند ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- رویکردی انتقادی به نابرابر دیه جراحت نافذه زنان با مردان (موضوع ماده ی ۷۱۳ قانون مجازات اسلامی): مبانی و ضرورت تساوی، مجید قورچی بیگی و اعظم مهدوی‌پور و طه زرگریان، سالنامه اخلاق و تاریخ پزشکی، دوره ۱۱، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- سیاست جنایی اسلام در مجازات قصاص مرد در قتل زن، مریم احمدیه و جواد حبیبی‌تبار، فصلنامه مطالعات زن و خانواده، پژوهشکده زنان دانشگاه الزهراء(س)، دوره ۵، شماره ۲(پیاپی ۱۰)، پاییز ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نقد و بررسی نابرابری دیه زن و مرد در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، عاطفه عباسی، فصلنامه پژوهشنامه زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هشتم، شماره ۲ (پیاپی۲۰)، تابستان ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- واکاوی چالش های دیه زن؛ با مطالعه تطبیقی فقه امامیه و سیاست کیفری ایران، مهدی جوهری و طاهره عابدی تهرانی و جلال جعفری، فصلنامه علمی تحقیقات حقوقی بین‌المللی، دوره ۹، شماره ۳۳، پاییز ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی و نقد ادله نظریه آیت‌الله صانعی در برابری دیه زن و مرد مسلمان، محمد ابراهیم‌نژاد، دوفصلنامه فقه و حقوق اسلامی، سال هفتم، شماره ۱۲، بهار و تابستان ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی دیه زن و مرد و تطبیق آن با حقوق موضوعه ایران، سمیرا قربانی و امیر عبدالمحمدی، دومین همایش ملی پژوهش های نوین در حوزه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی ایران، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی ادله تفاوت دیه زن و مرد در فقه امامیه، عبدالرضا اصغری و امیر‌رضا قانع و عباس نورمندی پور، فصلنامه پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، دوره ۲۱، شماره ۳ (پیاپی۱۰۶)، پاییز ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی حقوقی تفاوت یا تساوی دیه زن و مرد، حسن وحدتی شبیری و علی قبادیان، دوفصلنامه مطالعات فقه امامیه، دوره ۹۳، شماره ۲، بهار و تابستان ۱۳۹۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- گفتمان فقه اسلامی بر مساله برابری دیه زن و مرد، ذبیح‌‌‌الله شمس و محمدعلی شمس، ماهنامه دادرسی، پیاپی ۱۰۳، فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تراز کردن میزان دیه زنان با رویکرد به موازین عقلی، فاطمه میرشمسی، دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده، دوره ۱۸، شماره ۵۹، پاییز و زمستان ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ارزیابی تحولات قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ در باب قصاص و دیه زن، احمد حاجی‌ده‌آبادی، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، سال پانزدهم، شماره ۶۰، تابستان ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- فلسفه تفاوت حقوق مردان و زنان مسلمان در خصوص ارث و دیه با تکیه بر آیات و احادیث، محمدرضا ابراهیم‌نژاد، فصلنامه سراج منیر، دوره ۳، شماره ۶، بهار ۱۳۹۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- گفتمان فقه اسلامی و رویکرد عدالت گرایانه بر مساله برابری دیه زن و مرد، ذبیح‌‌‌الله شمس و محمدعلی شمس، ماهنامه کانون، سال پنجاه و سوم، شماره ۱۱۵، فروردین ۱۳۹۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- دیه زن رویارویی دو دیدگاه در فقه اهل سنت، جلیل امیدی و سهیلا رستمی، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی (حقوق سابق)، دوره ۴۰، شماره ۴، زمستان ۱۳۸۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی نظریه مشهور در تفاوت دیه زن و مرد، سید محمدعلی ایازی، دو فصلنامه بانوان شیعه، سال ششم، شماره ۲۱، پاییز ۱۳۸۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- قصاص و دیه زن، احمد حاجی‌ده‌آبادی، فصلنامه حقوق اسلامی(فقه و حقوق)، سال ششم، شماره ۲۲، پاییز ۱۳۸۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- فاضل دیه و حیطه اختیار ولی دم در قتل زن، احمد حاجی‌ده‌آبادی، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، دوره ۱۲، شماره ۴۵، پاییز ۱۳۸۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- دیه جراحات زن هرگاه به ثلث برسد، سید محمود هاشمی شاهرودی، فصلنامه فقه اهل بیت(ع)، شماره ۵۵، پاییز ۱۳۸۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی حکمت تفاوت دیه نفس و اعضای زن و مرد در فقه شیعه، حمید کریمی، فصلنامه مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان (مطالعات زنان سابق)، دوره ۵، شماره ۳ (پیاپی ۱۵)، زمستان ۱۳۸۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نقد و بررسی حکم «دیه نفس» زن در قانون مجازات اسلامی، سید فضل‌الله موسوی و سید مهدی موسوی، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی (حقوق سابق)، دوره ۳۷، شماره ۴، زمستان ۱۳۸۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی نظریه تساوی زن و مرد در قصاص و دیات، سید احمد حسینی خراسانی، فصلنامه کاوشی نو در فقه، سال چهاردهم، دوره ۱۴، شماره ۵۳، پاییز ۱۳۸۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- علل تفاوت دیه مرد و زن از دیدگاه اسلام، مصطفی کافی، مجموعه مقالات همایش منطقه‌ای زن در نظام حقوقی اسلام، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا، دوره ۱، ۱۳۸۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بازپژوهی متون قرآنی و روایی در باب دیه زن و مرد، نادر مختاری افراکتی و احمد باقری، فصلنامه دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره ۷۴، زمستان ۱۳۸۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- دیه زن، سید علی حسینی‌اشکوری، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی (فقه و مبانی حقوق)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل، شماره ۳، بهار ۱۳۸۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تفاوت زن و مرد در دیه، سهیلا بایبوردی، فصلنامه برهان و عرفان، شماره ۷، بهار ۱۳۸۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- دیه و قصاص تکلیف حکومت و حق زنان، علی محمد جورکویه، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره ۲۳، بهار ۱۳۸۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- حکم فاضل دیه در قتل دو زن توسط یک مرد، احمد رمضانی، فصلنامه رهنمون، شماره ۱، ۱۳۸۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- دیه زن از منظر قرآن و فمینیسم، محمد بهرامی، فصلنامه پژوهش‌های قرآنی، شماره ۲۵، تابستان ۱۳۸۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسى تفاوت دیه زن و مرد در قانون، حسین مهرپور، فصلنامه علمى پژوهشى متین، شماره ۲، ۱۳۷۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- الفرق بين دية الرجل والمرأة في الفقه والحقوق في إيران والبلدان الإسلامية الأخرى، حسن أسدي و محسن کردبچه حسین‌آباد و سمیه لشکري، مجلة آداب الکوفة، كلية الآداب، جامعة الكوفة (عراق)، مجلد ۱۳، شماره ۴۸، ۲۰۲۱م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- دية المسلمة و المواطن غير المسلم: دراسة فقهية و رؤية تجديدية، هشام السيد عطية الجنايني، مجلة کلیة الشریعة والقانون بتفهنا الأشراف (مصر)، مجلد ۲۲، شماره ۳، ۲۰۲۰م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- العقوبات المالية المترتبة على الجناية على المرأة في الفقه الإسلامي، محمد جاسم محمد عبدالله، مجلة كلية دار العلوم، كلية دار العلوم، جامعة القاهرة (مصر)، مجلد ۳۷، شماره۱۳۱، ۲۰۲۰م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الدية والعاقلة: دراسة مقارنة بالقوانين الوضعية، إیمان یونس بطیخ عبداللطیف، مجلة الدراسات الإسلامية و البحوث الأكاديمية، قسم الشريعة الإسلامية، كلية دار العلوم، جامعة القاهرة (مصر)، شماره ۸۷، ۲۰۱۸م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- دية المرأة المسلمة في النفس و ما دونها، نايف بن دخيل بن صعفق الدهشمي العنزي، مجلة جامعة جازان للعلوم الإنسانية، جامعة جازان (عربستان سعودی)، مجلد ۵، ۲۰۱۶م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- دية القتل الخطأ في الحوادث المرورية في الفقه الإسلامي: دراسة مقارنة، عارف علي عارف القره داغي و فايزة بنت إسماعيل و ئاوات محمد آغا باب، مجلة الإسلام في آسيا، الجامعة الإسلامیة العالمیة المالیزیة، مجلد ۱۲، شماره ۱، ۲۰۱۵م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- دیة المرأة في الفقه الإسلامي: دراسة مقارنة، نجوى عبد المحسن عبد الفتاح شتا، حولية کلية الدراسات الإسلامية والعربية للبنات بالإسکندرية، کلية الدراسات الإسلامية و العربية للبنات بالإسكندرية، جامعة الأزهر (مصر)، مجلد ۵، شماره ۳۱، ۲۰۱۵م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تقدير دية المرأة المسلمة في الشريعة الإسلامية والقانون الليبي، أسمهان سالم علي، مجلة جامعة الزيتونة، جامعة الزيتونة (لیبی)، شماره ۱۲، لیبی، ۲۰۱۴م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مقدار دية المرأة وجراحاتها في الفقه الإسلامي دراسة مقارنة، داود صالح عبد الله السبعاوي، مجلة البحوث والدراسات الاسلامية، مركز البحوث و الدراسات الاسلامية، ديوان الوقف السني (عراق)، شماره ۳۰، عراق، ۲۰۱۳م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- دية المرأة المسلمة بين التنصيف والمساواة بدية الرجل، مراد رایق رشید عودة، مجلة جامعة النجاح للأبحاث (العلوم الإنسانية)، جامعة النجاح الوطنية، مجلد ۲۷، شماره ۳، فلسطین، ۲۰۱۳م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مقدار دية المرأة الحرة المسلمة فى النص والإجماع، عارف عزالدين حامد حسونة، المجلة الأردنیة في الدراسات الإسلامیة، جامعة آل‌البيت (اردن)، مجلد ۷، شماره ۱، ۲۰۱۱م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تنصيف دية المرأة بين النص و الاجتهاد، محمد بن يحيي سالم عزان، مجلة المسار، مركز التراث و البحوث اليمني، شماره ۳۲، ۲۰۱۰م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- دية المرأة في الفقه الاسلامي و القضاء الاماراتي، حسن أحمد علي الحمادي، مجلة البحوث الفقهية المعاصرة (عربستان سعودی)، مجلد ۱۰، شماره ۳۸، ۱۹۹۸م.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- بررسی مقایسه‌ای آیات حقوق مالی زن در تفاسیر المیزان و التحریر و التنویر، حسینعلی شفائی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، مجتمع آموزش عالی فقه - مدرسه عالی فقه و معارف اسلامی، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تعیین ملاک دیه و وجوب دفع ضرر محتمل، محمدحسن زاهدی میل سفید، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اردکان، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تفاوت‌های زن و مرد در نظام حقوقی اسلام در نظرات علامه طباطبایی(ره) و آیت‌الله مکارم شیرازی(حفظه الله)، محمد احمدی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، مرکز پیام نور یزد، دانشگاه پیام‌نور استان یزد، ۱۳۹۹ش. لینک صفحات ابتدایی پایاننامه
- واکاوی ادراک تاریخی به قواعد فقه کیفری متمایز بین زن و مرد ؛ تأملی تاریخمند به مجازات قصاص و دیه، سیده نگین حسن زاده خباز، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نقد و بررسی شبهات تبعیض جنسیتی علیه زنان در آیات و روایات فریقین، نجیب‌الله حنیف، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، جامعة المصطفی العالمیة - واحد گرگان، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ارزیابی رأی وحدت‌رویه ۷۷۷ و پاسخ به شبهات مطرح شده در آن با تکیه بر قواعد فقهی و اصولی، پگاه امیری، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی تطبیقی مسائل حقیقی و حقوقی زنان از نگاه مفسران فریقین، معصومه رشیدی گمین، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم قرآنی میبد، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مسأله حقوق زنان و تبعیض و چالش‌های پیش رو، مطالعه موردی (ارث، دیه، شهادت و قضاوت )، اکبر ساریخانی خرمی، گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفاشهر، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی و حقوقی دیه و مسائل آن، رقیه رمضانی موزیرجی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، موسسه آموزش‌عالی غیر انتفاعی پارسا بابلسر، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تاثیرجنسیت و موقعیت اجتماعی افراد درکیفیّت اجرای مجازات‌ها، ناهید امرایی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- دیه و قصاص زن و مرد در فقه و قانون و بررسی تغییرات صورت گرفته در قانون مجازات سال ۱۳۹۲، مریم اکبری، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامي واحد چالوس، ۱۳۹۶ش. لینک دسترسی به پایاننامه
- بررسی رابطه عدالت در پرداخت فاضل دیه در قصاص، طارق عرب، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- حقوق مالی و معنوی زن از دیدگاه فقه اسلامی، آمنه آهنگر، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مقایسه سیاست کیفری قوانین ایران در مورد قصاص زن و مرد، علی کریمی زارچ، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تایباد، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ماهیت و آثار فاضل دیه در پرتو تحولات قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، امیر رحمتی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تأثیر جنسیت در استحقاق و اجرای کیفر در نظام جزایی ایران، شیما عباسیان باقرآباد، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، ۱۳۹۶ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی حقوقی نهادهای پرداخت خسارات در راستای تبصره ماده ۵۵۱ ق م ا در ایران و مذاهب اسلامی با رویکردی بر حقوق انگلیس، ابراهیم یوسف‌وند، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، مجتمع دانشگاهی ولیعصر(عج) - دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۵ش. لینک دسترسی به پایاننامه
- فلسفه احکام جزایی از دیدگاه علامه طباطبائی(ره) و شاه ولی‌الله دهلوی، سعید عباس زاده مهنه، پایاننامه کارشناسی‌ارشد دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی حقوقی فاضل دیه از دیدگاه ماده ۶۰ قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۹۲، پرشنگ آمانی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سمنان، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی کفائت در قصاص نفس، مطالعه موردی دیانت، جنسیت و عقل، ذکریا حسینی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، ۱۳۹۵ش. لینک دسترسی پایاننامه
- تبیین فقهی و حقوقی دیه زن از دیدگاه فقه امامیه، نرگس محمدی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی و تحلیل ادله برابری دیه زن و مرد از دیدگاه حقوقی و فقه‌های معاصر، زینب ارشدی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده اصول‌الدین، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی و حقوقی ماهیت و آثار دیه زن مسلمان، سید مجتبی ایمانی‌فر، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین‌المللی بندرانزلی، ۱۳۹۴ش. لینک دسترسی به پایاننامه
- بررسی تطبیقی مبانی حکم دیه زن و مرد در فقه فریقین، رقیه کریم‌زاده، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، پردیس علوم انسانی - دانشکده علوم انسانی، دانشگاه سمنان، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی مبانی فقهی دیه نفس زن و مرد در فقه امامیه با عنایت به اقتضاء زمان، حجت توکلی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی و حقوقی فاضل دیه، زینب حاجیلو، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی تطبیقی دیه زن و مرد در مذاهب خمسه، اعظم ابراهیم‌پور‌مقدم، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی و حقوقی دیه زن در مذاهب اسلامی، افسانه پایمرد، پایاننامه دکتری، پردیس‌های منطقه‌ای - پردیس البرز، دانشگاه تهران، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- چالش‌های فقهی و حقوقی قانون مجازات اسلامی جدید (با تأکید بر مجازات اطفال و نوجوانان، حذف سنگسار و برابری دیه زن و مرد)، ناصر یوسفی‌اصل، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج، ۱۳۹۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی- حقوقی جایگاه زن در نظام کیفری ایران با نگاهی به اسناد بین‌المللی، مهلا کشمیری، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، پردیس بین‌الملل، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسي مباني فقهی تفاوت ديه زن و مرد در حقوق جزا، محمدرضا یوسفی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، ۱۳۹۳ش. لینک دسترسی به پایاننامه
- بررسی حقوق زن در پرتو عدالت اجتماعی با رویکردی بر نظر امام خمینی(ره)، سمانه شجاع، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی، ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- سیاست جنایی تقنینی ایران و مصر در قبال زنان بزه دیده جرائم علیه تمامیت جسمانی و معنوی، طوبی اسکندری بگلر، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی، ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نقد و بررسی نظریه تساوی دیه زن و مرد، صغرا جوریزی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، مرکز پیام‌نور بهشهر، دانشگاه پیام‌نور استان مازندران، ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- کفائت در قصاص نفس از منظر دین، عدد و جنسیت، سلیمان نیازی دهنه، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه پیام نور استان مازندران، ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی مبانی فقهی و حقوقی دیه زن و مرد، اختر مقصودی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، مرکز پیام نور بهشهر، دانشگاه پیام نور استان مازندران، ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی دیه زن و مرد در حقوق کیفری ایران با رویکرد علل تفاوت آن، معصومه‌سادات محمدی، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، ۱۳۹۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی مبانی فقهی اختلاف احکام جزایی مرد و زن در حقوق کیفری ایران، مهدیه امراللهی‌نيا، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی (واحد شهر ری)، ۱۳۹۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تاثیر جنسیت در حقوق مالی قهری، علی جعفرزاده، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۹۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- حقوق کیفری زنان در فقه و حقوق، مهسا ستایش نیا، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت معلم - تهران، ۱۳۸۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی سیر تحولات تاریخی حقوق جزای زن (باب قصاص و دیه) در فقه و حقوق موضوعه، نرگس پستوئی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، مجتمع دانشگاهی ولیعصر(عج) - دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۸۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی تفاوت دیه اعضاء زن و مرد در فقه امامیه و حقوق موضوعه، سمیه صفایی‌بازارجمعه، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان، ۱۳۸۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی ادله موافقین و مخالفین برابری قصاص زن و مرد و مسلمان و کافر، جابر محمدی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه قم، ۱۳۸۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نقد و بررسی مبانی فقهی شرط تساوی قصاص زن و مرد در مذاهب خمسه، فتانه ازوجی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده الهیات، مرکز پیام نور تهران، ۱۳۸۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی حمایت‌ها و کمبودهای حقوق کیفری ایران در رابطه با حقوق زنان، مصطفی محمدعلی قربانی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه قم، ۱۳۸۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- اختلافات فقها و حقوقدانان در برابری دیه زن و مرد، حسین رنجبر، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی-گروه فقه و حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی (واحد نجف‌آباد)، ۱۳۸۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی میزان تطابق حقوق جزای ماهوی ایران با دو میثاق بین‌المللی، داود سیفی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه قم، ۱۳۸۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی علل تفاوت دیه زن و مرد در ایران، فاطمه زندی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده اقتصاد و حسابداری، دانشگاه الزهرا (س)، ۱۳۸۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تأثیر جنسیت بر چگونگی اعمال کیفر، عاطفه تاجیک، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۸۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی تفاوت دیه زن و مرد از دیدگاه فریقین، محمدجواد عرفانی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۳۸۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی تفاوت‌های دیه (زن و مرد، مسلمان و کافر) و نقش زمان و مکان درآن، حسن چراغی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، ۱۳۸۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نقد و بررسی تفاوت دیه زن و مرد در قانون مجازات اسلامی و فقه اسلامی، حمیده سلطانی نژاد، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۳۸۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- زن قربانی قانون و جامعه، تینا آزاد، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۸۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- موارد اتفاق و اختلاف دیه زن و مرد در مذاهب اسلامی و بررسی ادله آن، محمدیاسین احسانی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۳۸۴ش، این پایان نامه در سال ۱۳۹۰ با عنوان تفاوت دیه زن و مرد از دیدگاه مذاهب اسلامی چاپ شده است.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تأثیر جنسیت و دین در میزان دیه، حکیمه نامدار، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، ۱۳۸۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- وجوه اختلاف احکام زن و مرد در حدود، دیات، قصاص، شهادات و میراث ( بر اساس موازین فقهی و قوانین موضوعه )، مهدی عاشوری‌شیرتری، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده فقه و حقوق اسلامی، دانشگاه آزاداسلامی واحد لاهیجان، ۱۳۸۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی تفاوت زن و مرد در دیه و قصاص از دیدگاه امام خمینی و فقه و حقوق، حسن اسماعیلی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی، ۱۳۸۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- شبهات وارده بر حقوق زنان از ل‍ح‍اظ طلاق - دیه، ارث، شهلا کمانی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده الهیات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۸۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مطالعه تطبیقی حقوق زن در اسلام، قوانین ج.ا. ایران و ک‍ن‍وان‍س‍ی‍ون رف‍ع تبعیض علیه زنان، فائزه هاشمی بهرمانی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۸۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی برابری جنسیت و دین در قصاص نفس در حکومت اسلامی، موسی کوشکی، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت معلم تهران، ۱۳۸۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- دية المرأة المسلمة في الشريعة الاسلامية، محمد إسماعيل أحمد أبو شلال، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، كلية الدراسات العليا، جامعة النجاح الوطنية، نابلس، فلسطین، ۲۰۰۷م. لینک دسترسی به پایاننامه
- دية المرأة في الإسلام، محمد عبد العزيز محمد حزام، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، کلیات العلوم الإداریة و الإنسانیة، الدراسات العیا، جامعة العلوم و التكنولوجيا، ۲۰۰۵م. لینک دسترسی به پایاننامه
- الأحكام الخاصة بالمرأة في الجنايات و الحدود، فاتن أحمد محمد راجح، پایاننامه کارشناسی‌ارشد، جامعة أم القرى، مکه، عربستان سعودی، ۱۹۸۸م. لینک دسترسی به پایاننامه
سایر منابع
- شبهات پرتکرار در موضوع زن و دختر در فضای مجازی، علی بیرانوند، ماهنامه مبلغان، شماره ۲۵۳، تیر و مرداد ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بحث برابرى ديه زن و مرد، مصاحبه خبرنگار مجله زنان با آیت‌الله یوسف صانعی، ۱۳۸۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- دية المرأة دراسة و نقد کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الادعاء أن الإسلام انحاز إلى جانب الرجل في مسألة الدية کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مائدة مستديرة بعنوان: “دية المرأة والرجل في دولة قطر”، تحرير: فرحات العبار، ۲۰۰۴م. لینک گزارش جلسه