دیه غیر مسلمانان (منابع مطالعاتی)
دیه غیر مسلمانان در دوران معاصر با توجه به رواج رویکردهای حقوق بشری مورد بازبینی قرار گرفته است. برخی معتقدند مستندات نظریه نابرابری دیه با هدف عمده شارع در تحقق عدالت اجتماعی در تضاد است و ارزش‌گذاری اسلام برای جان انسان‌ها را به چالش می‌کشد. همچنین با توجه عدم موضوعیت قرارداد عقد ذمه میان حکومت اسلامی و غیر مسلمانان در دنیای معاصر، تعیین دیه اقلیتهای مذهبی مورد اختلاف شده است. این تحولات در حوزه مسائل غیر مسلمانان ساکن در سرزمین اسلامی، فقه معاصر را با پرسش‌هایی مواجه کرده است: آیا نابرابری دیه غیر مسلمانان با مسلمانان حکمی قطعی است یا با تغییر شرایط امکان تغییر این حکم وجود دارد؟ بر فرض اثبات قطعی این حکم، جبران تفاوت از بیت‌المال امکان دارد؟ آیا حکومت اسلامی می‌تواند قانونی بر خلاف این حکم وضع کند؟ نقش احکام حکومتی و احکام ثانوی در این موضوع چیست؟
در این صفحه منابع پژوهشی که به این موضوع پرداخته‌اند جمع‌آوری شده است.
کتاب‌ها
فارسی
- دیه و قصاص شهروندان غیرمسلمان در فقه امامیه و حقوق ایران، منصور ترکاشوند و وحید مرادی و صبا مرادی، تهران، آموزشی و پژوهشی بوعلی، ۱۳۹۸ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- برابری دیه (زن و مرد، مسلمان و غیرمسلمان)، یوسف صانعی، قم، نشر میثم تمار، ۱۳۸۴ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
عربی
- بحث حول مقدار دیه الذمی، حسین مؤید، تهران، دار التفسیر، ۱۳۸۱ش.
مقاله‌ها
فارسی
- بررسی دیه غیرمسلمان در فقه اسلامی و حقوق کیفری ایران، عاطفه لرکجوری و فاطمه صلواتی، چهارمین کنگره بین‌المللی تحقیقات بین رشته‌ای در علوم انسانی اسلامی، فقه، حقوق و روانشناسی، ۱۴۰۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
- واکاوی مستندات نابرابری دیه مسلمان و غیرمسلمان در فقه اسلامی، محمدامین امینی و اصغر عربیان و ناصر مریوانی، دوفصلنامه فقه مقارن، شماره ۱۶، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- دیه غیرمسلمان ساکن در بلاد اسلامی از دیدگاه فقه مذاهب اسلامی، محمدعادل ضیائی و نرگس فهیم، دوفصلنامه فقه مقارن، دوره ۴، شماره ۷، دانشگاه مذاهب اسلامی، ۱۳۹۵ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی حقوقی موارد پرداخت دیه توسط بیت‌المال، علی صادقی و محمد صادقی، فصلنامه راهبرد، شماره ۶۵، ۱۳۹۱ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی مبانی فقهی و حقوقی پرداخت دیه غیرمسلمان از بیت‌المال مسلمین، امین گلریز، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، دوره ۸، شماره ۲۷، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل، خرداد ۱۳۹۱ش. چکیده مقاله را از اینجا ببینید
- سیر تبعیض حقوقی و تساوی اقلیتهای دینی در دیات اسلامی، کاظم کاظم‌زاده، وکالت، شماره ۳۳ و ۳۴، آبان ۱۳۸۶ش. اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی وضعیت دیه اقلیتهای دینی در قوانین موضوعه جمهوری اسلامی ایران و مبانی فقهی، زهرا فهرستی، فصلنامه پژوهشنامه متین، دوره ۷، شماره ۲۶، پژوهشکده امام خمینی (س) و انقلاب اسلامی، خرداد ۱۳۸۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بیگانگان و غیر مسلمانان و مسئولیت بیت‌المال در مورد دیه، عباس زراعت، فصلنامه مجله حقوقی دادگستری، دوره ۶۸، شماره ۴۷، قوه قضائیه، تیر ۱۳۸۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
- دیه اقلیتهای مذهبی، محمدهادی فاضل، رواق اندیشه، شماره ۱۹، تیر ۱۳۸۲. مقاله را از اینجا ببینید
عربی
- أحکام جنایة المسلم علی غیر المسلم فی الفقه الإسلامی، یحیی محمد أحمد آل حنش، مجلة کلیة الدراسات الإسلامیة والعربیة للبنات بکفر الشیخ، شماره ۲، مجلد ۶، ۲۰۱۸م.
- دیة غیر المسلم، عبدالله العلی الرکبان، مجلة أضواء الشریعة، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامیة - کلیة الشریعة بالریاض، شماره ۱۵، الرکبان، ۱۹۸۴/۱۴۰۴.
- مقدار دیة الکفار من غیر الکتابیین، اللجنة الدائمة للبحوث العلمیة والإفتاء، مجلة البحوث الإسلامیة، شماره ۳۶، الرئاسة العامة للبحوث العلمیة والافتاء، ۱۹۹۲.
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- بررسی تطبیقی دیه مسلمان و غیرمسلمان در مذاهب خمسه، رقیه رحیمی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، ۱۴۰۰ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی تطبیقی دیه مسلمان و غیرمسلمان در مذاهب خمسه، ربابه نشتا رحیمی، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان تهران، مرکز پیام نور تهران جنوب، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی و حقوقی دیه غیرمسلمین در قتل و آسیب‌های بدنی، نفیسه عسکریان، کارشناسی ارشد، دانشکده اصول الدین، دانشکده اصول الدین مرکز قم، ۱۳۹۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- دیه غیر مسلمان در حقوق کیفری ایران، محمد نیازی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ۱۳۹۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- دیه غیرمسلمان در حقوق ایران و مطالعه تطبیقی آن با فقه اسلامی، حسن خان‌احمدی، دکتری تخصصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، ۱۳۹۵ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- دیه غیرمسلمان در حقوق ایران، زهرا شیرخانی لاریمی، کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی ادیبِ مازندران، ۱۳۹۵ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی و حقوقی دیه غیرمسلمان، طاهر مهدوی، کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۵ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- دیه غیر مسلمان درحقوق ایران، زهرا شیرخانی لاریمی، کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی ادیب مازندران، ۱۳۹۵ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی و حقوقی دیه غیر مسلمان، طاهر مهدوی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مازندران، ۱۳۹۵ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- موارد اختلاف احکام کافر و مسلمان در فقه جزایی اسلام؛ (امامیه، حنفی و شافعی)، بزرگمهر سهرابی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم و معارف حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۵ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- مبانی فقهی- حقوقی دیه و قصاص شهروندان غیرمسلمان در فقه امامیه و حقوق ایران، فاطمه رسولی، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، ۱۳۹۵ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- دیه غیر مسلمان در حقوق ایران و مطالعه تطبیقی آن با فقه اسلامی، حسن خان‌احمدی، دکتری، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، ۱۳۹۴ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- مسئولیت کیفری مسلمان در ایراد جنایت بر غیرمسلمان در زمان صلح از منظر فقه و حقوق، یاسر فرهادی حاجی‌بابا، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۴ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- نقد و بررسی برابری مسلمان و غیر مسلمان از منظر فقه و قانون جدید مجازات اسلامی، قدرت‌اله محمدیان، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه قم، ۱۳۹۳ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی آرا و ادله فقهی دیه اهل کتاب در مذاهب اسلامی، حسین اکبری اقدم هریس، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۰ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- تفاوت دیه مسلمان و اهل کتاب، کبری صادقی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، مرکز پیام نور تهران، ۱۳۹۰ش.صفحه اطلاعات پایان‌نامه اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی - حقوقی پرداخت دیه غیرمسلمان و بیگانگان از بیت المال، فاطمه‌السادات عقلمند، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، ۱۳۹۰ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی تفاوتهای دیه (زن و مرد، مسلمان و کافر) و نقش زمان و مکان در آن، حسن چراغی، کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، ۱۳۸۵ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید