ضمان عاقله (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
== مقاله == | == مقاله == | ||
=== فارسی === | === فارسی === | ||
#نهاد عاقله قائم مقام مرتکب در پرداخت دیه جنایات | #نهاد عاقله قائم مقام مرتکب در پرداخت دیه جنایات خطایی، دکترمحمد مصدق، دادرسی، شماره۱۵۱، فروردین و اردیبهشت۱۴۰۱ش. | ||
# ضمان عاقله از دید فقه و حقوق، امیرحسین وفایی نژاد، پژوهشهای دینی، علوم اسلامی، فقه و حقوق در ایران و جهان اسلام؛، دوره ۲، ۱۳۹۸ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1810705/%D8%B6%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%82%D9%84%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82?q=%D8%B6%D9%85%D8%A7%D9%86%20%D8%B9%D8%A7%D9%82%D9%84%D9%87%20%D اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید] | # ضمان عاقله از دید فقه و حقوق، امیرحسین وفایی نژاد، پژوهشهای دینی، علوم اسلامی، فقه و حقوق در ایران و جهان اسلام؛، دوره ۲، ۱۳۹۸ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1810705/%D8%B6%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%82%D9%84%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82?q=%D8%B6%D9%85%D8%A7%D9%86%20%D8%B9%D8%A7%D9%82%D9%84%D9%87%20%D اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید] | ||
# ضمان عاقله و نظام قبیله ای، رضا پورمحمدی و محمدرسول آهنگران، [[دوفصلنامه فقه و حقوق معاصر]]، شماره ۷، سال ۴، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش. [https://journals.icscr.ir/wp-content/uploads/2020/11/feqh-and-osool-num07-art03.pdf مقاله را از اینجا ببینید] | # ضمان عاقله و نظام قبیله ای، رضا پورمحمدی و محمدرسول آهنگران، [[دوفصلنامه فقه و حقوق معاصر]]، شماره ۷، سال ۴، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش. [https://journals.icscr.ir/wp-content/uploads/2020/11/feqh-and-osool-num07-art03.pdf مقاله را از اینجا ببینید] | ||
#نقد نظریة لزوم توزیع دیه بر عاقله، با تکیه براندیشه‌های فقهی آیت‌الله‌العظمی | #نقد نظریة لزوم توزیع دیه بر عاقله، با تکیه براندیشه‌های فقهی آیت‌الله‌العظمی سبحانی، احمد مرتاضی وبهروز یوسفلو، بررسی اندیشه های علمی آیت الله العظمی جعفر سبحانی، ۲۳و۲۴ آبان ماه سال ۱۳۹۷ش. | ||
#مبانی فقهی تقسیم دیه بر عاقله در قانون مجازات اسلامی مصوب سال | #مبانی فقهی تقسیم دیه بر عاقله در قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392، سقراط کلینی، رسائل، شماره۵و۶، زمستان ۱۳۹۴و بهار ۱۳۹۵ش. | ||
# ضمان عاقله از نگاهی دیگر، محسن احمدوند و حسین ناصری مقدم، [[فصلنامه فقه و اصول]]، شماره ۱۰۰، تابستان ۱۳۹۴ش. [https://jfiqh.um.ac.ir/article_29779_66bd3e101f2df276bfa6e6fee7476545.pdf مقاله را از اینجا ببینید] | # ضمان عاقله از نگاهی دیگر، محسن احمدوند و حسین ناصری مقدم، [[فصلنامه فقه و اصول]]، شماره ۱۰۰، تابستان ۱۳۹۴ش. [https://jfiqh.um.ac.ir/article_29779_66bd3e101f2df276bfa6e6fee7476545.pdf مقاله را از اینجا ببینید] | ||
# واکاوی نهاد عاقله به عنوان استثنایی بر قاعده «وزر» در فقه و حقوق، محمدرضا صفری، دوصلنامه مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق، شماره ۳۱، بهار و تابستان ۱۳۹۴ش. [http://journals.miu.ac.ir/article_1585_224d1b2605394c25bbbf83e4453fbf41.pdf مقاله را از اینجا ببینید] | # واکاوی نهاد عاقله به عنوان استثنایی بر قاعده «وزر» در فقه و حقوق، محمدرضا صفری، دوصلنامه مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق، شماره ۳۱، بهار و تابستان ۱۳۹۴ش. [http://journals.miu.ac.ir/article_1585_224d1b2605394c25bbbf83e4453fbf41.pdf مقاله را از اینجا ببینید] | ||
# قرآن و ضمان عاقله، احمد حاجی ده آبادی، [[دوفصلنامه قرآن، فقه و حقوق اسلامی]]، شماره ۱، سال ۱، پاییز و زمستان ۱۳۹۳ش. [https://www.sijl.ir/article_133210_9a233456f91ab5a4235ecb45ec9b59cc.pdf مقاله را از اینجا ببینید] | # قرآن و ضمان عاقله، احمد حاجی ده آبادی، [[دوفصلنامه قرآن، فقه و حقوق اسلامی]]، شماره ۱، سال ۱، پاییز و زمستان ۱۳۹۳ش. [https://www.sijl.ir/article_133210_9a233456f91ab5a4235ecb45ec9b59cc.pdf مقاله را از اینجا ببینید] | ||
#ماهیت و احکام نهاد | #ماهیت و احکام نهاد عاقله، سید سجاد موسوی کرمانشاهی، فقه اهل بیت، شماره۷۴، تابستان ۱۳۹۲ش. | ||
# عاقله در نظام فقهی اسلام، صدیقه اشرف و ام البنین سالاری، [[فصلنامه فقه و تاریخ تمدن]]، شماره ۲، سال ۸، تابستان ۱۳۹۰ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1100345/%D8%B9%D8%A7%D9%82%D9%84%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85 اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید] | # عاقله در نظام فقهی اسلام، صدیقه اشرف و ام البنین سالاری، [[فصلنامه فقه و تاریخ تمدن]]، شماره ۲، سال ۸، تابستان ۱۳۹۰ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1100345/%D8%B9%D8%A7%D9%82%D9%84%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85 اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید] | ||
# تحلیلی از مسئولیت عاقله، خویشان و بیت المال در فقه؛ در راستای اصل مسئولیت مدنی ناشی از عمل غیر در حقوق فرانسه، علیرضا یزدانیان، [[دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی]] | # تحلیلی از مسئولیت عاقله، خویشان و بیت المال در فقه؛ در راستای اصل مسئولیت مدنی ناشی از عمل غیر در حقوق فرانسه، علیرضا یزدانیان، [[دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی]]، شماره ۱، سال ۴۴، بهار و تابستان ۱۳۹۰ش. مقاله را از اینجا ببینید | ||
# بررسی فقهی و حقوقی | # بررسی فقهی و حقوقی عاقله، روح‌الله افضلی، فصلنامه مطالعات قرآنی، شماره ۷، دوره ۲، دانشگاه آزاد اسلامى واحد جیرفت، آبان ۱۳۹۰ش. [http://qsf.iranjournals.ir/article_629209_b29048620b133551ccf376528eb7378b.pdf مقاله را از اینجا ببینید] | ||
# شبهات نهاد عاقله، علی صادقی، دوصلنامه فقه اهل بیت، شماره ۶۳، پاییز و زمستان ۱۳۸۹ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20130101083000-9701-7.pdf مقاله را از اینجا ببینید] | # شبهات نهاد عاقله، علی صادقی، دوصلنامه فقه اهل بیت، شماره ۶۳، پاییز و زمستان ۱۳۸۹ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20130101083000-9701-7.pdf مقاله را از اینجا ببینید] | ||
# پژوهشی در ضمان عاقله، وفا درویش پور، [[فصلنامه پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی]]، شماره ۱۵، بهار ۱۳۸۸ش. [https://www.sid.ir/fileserver/jf/29213881503 مقاله را از اینجا ببینید] | # پژوهشی در ضمان عاقله، وفا درویش پور، [[فصلنامه پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی]]، شماره ۱۵، بهار ۱۳۸۸ش. [https://www.sid.ir/fileserver/jf/29213881503 مقاله را از اینجا ببینید] | ||
# ضمان عاقله و اصل شخصی بودن مسئولیت کیفری، طاهره علیرضایی، نشریه دادرسی، شماره ۶۷، | # ضمان عاقله و اصل شخصی بودن مسئولیت کیفری، طاهره علیرضایی، نشریه دادرسی، شماره ۶۷، ۱۳۸۷ش. [https://www.tpbin.com/Article/753994c5f87e467697f108512070c5 اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید] | ||
#ضمان عاقله و اصل شخصی بودن مسئولیت | #ضمان عاقله و اصل شخصی بودن مسئولیت کیفری، طاهره علیرضایی، دادرسی، شماره۶۴، مهرو آبان۱۳۸۶ش. | ||
# نگاهى به مسئولیت عاقله در پرداخت دیه، عباسعلی حیدری، [[فصلنامه فقه]]، دوره ۱۲، شماره ۴۵، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مهر ۱۳۸۴ش. [http://jf.isca.ac.ir/article_3223.html مقاله را از اینجا ببینید] | # نگاهى به مسئولیت عاقله در پرداخت دیه، عباسعلی حیدری، [[فصلنامه فقه]]، دوره ۱۲، شماره ۴۵، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مهر ۱۳۸۴ش. [http://jf.isca.ac.ir/article_3223.html مقاله را از اینجا ببینید] | ||
# ضمان عاقله از دو منظر توجیهی و انتقادی، محمدعلی حسینی منش، مقالات و بررسی ها، شماره ۷۴، ۱۳۸۲ش. [https://journals.ut.ac.ir/article_12143_215a8fd74c9e047e657a0fc70eedcfa0.pdf مقاله را از اینجا ببینید] | # ضمان عاقله از دو منظر توجیهی و انتقادی، محمدعلی حسینی منش، مقالات و بررسی ها، شماره ۷۴، ۱۳۸۲ش. [https://journals.ut.ac.ir/article_12143_215a8fd74c9e047e657a0fc70eedcfa0.pdf مقاله را از اینجا ببینید] | ||
# عاقله اصل حمایت از خانواده، علی محامد، فصلنامه پژوهشهای فلسفی -کلامی، دوره ۱, شماره ۲، دانشگاه قم، اسفند ۱۳۷۸ش. [https://pfk.qom.ac.ir/article_466_8dc3abe713cd9959d4e5d54033a598ac.pdf مقاله را از اینجا ببینید] | # عاقله اصل حمایت از خانواده، علی محامد، فصلنامه پژوهشهای فلسفی -کلامی، دوره ۱, شماره ۲، دانشگاه قم، اسفند ۱۳۷۸ش. [https://pfk.qom.ac.ir/article_466_8dc3abe713cd9959d4e5d54033a598ac.pdf مقاله را از اینجا ببینید] | ||
#ماهیت حقوقی دیه و ضمان | #ماهیت حقوقی دیه و ضمان عاقله، محمد خلیل صالحی، دوفصلنامه پژوهش های مدیریت راهبردی، شماره ۹، بهار و تابستان ۱۳۷۴ش. | ||
#ضمان | #ضمان عاقله، ابوالقاسم گرجی، دوفصلنامه حق ومطالعات حقوقی و قضایی، شماره۱۱و۱۲، پاییز و زمستان ۱۳۶۶ش. | ||
#احکام و فلسفه دین در فقه اسلامی: چرا دیه بر عاقله | #احکام و فلسفه دین در فقه اسلامی: چرا دیه بر عاقله است؟، م.ن، درسهایی از مکتب اسلام، شماره۸، آبان ۱۳۶۵ش. | ||
#بیمه متقابل در پیشینه اسلامی (ضمان عاقله و جریره) | #بیمه متقابل در پیشینه اسلامی (ضمان عاقله و جریره)، سیدمصطفی محقق داماد، حقوق دادگستری، شماره۶، زمستان ۱۳۶۱ش. | ||
=== عربی === | === عربی === | ||
نسخهٔ ۲۳ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۵:۵۱
ضمان عاقله ضمانت قهری خانواده پدری یا خویشان سببی در مورد پرداخت دیه مقتول در قتل غیر عمد است. بدلیل تفاوت تعبیر در روایات، در اینکه عاقله دقیقا چه افرادی هستند اختلاف نظر وجود دارد. قانون مجازات اسلامى، طبق فتواى مشهور فقهای شیعه در مورد پرداخت دیه از سوى عاقله، در مواد ۳۰۵ و ۳۰۶ ضمان عاقله را در موارد زیر بیان کرده است: ۱.در قتل خطاى محض، در صورتى که قتل با بیّنه یا قسامه یا علم قاضى ثابت شود. ۲.جنایت عمد و شبه عمد نابالغ و دیوانه به منزله خطاى محض, و دیه جنایت آن دو بر عهده عاقله است.
در مساله عاقله نزد فقیهان چند دیدگاه وجود دارد: ۱. برخی فقها از جمله سید علی سیستانی در صورت خطای محض دیه را بر ذمّۀ قاتل ثابت می‌دانند ولی پرداخت آن تکلیفاً عاقله واجب است. ۲.دیدگاه فقیهانی چون ناصر مکارم شیرازی که قائل به وجوب عاقله در قتل خطایی است که از طریق بینه ثابت شده باشد. ۳. یوسف صانعی معتقد است عاقله در صورت بی‌مبالاتی در قبال حفظ قاتل، مسئول دیه است. ۴.دیدگاه سوم نیز به طور کل نقشی برای عاقله در پرداخت دیه نمی‌بینند. مانند محمد صادقی تهرانی که دلیلی در شرع بر ضمانت عاقله نیافته و نظیر محمد حسن مرعشی که ضمان عاقله را منحصر در عصر قبیله‌گرایی می‌داند.
در برخی از روایات به عهده گذاشته شدن پرداخت دیه بر گردن عاقله به موجب قاعده من له الغنم فعلیه الغرم، امری در قبال برخورداری از ارث گفته شده است و برخی به جهت تعدیل تعصبات قبیله‌ای و یا برقراری اصل تعاون و همکاری بین خانواده می‌دانند. تحقیقات زیر به بررسی حکم عاقله می‌پردازد.
کتاب
فارسی
- مسئولیت عاقله در حقوق کیفری اسلامی، محمدامین نوری‌نژاد، تهران، انتشارت ماهواره، ۱۴۰۰ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- نهاد عاقله از منظر قانون مجازات و فقه شافعیه، فائزه پنق، تهران، قانون یار، ۱۳۹۸ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی حقوقی ضمان عاقله در پرداخت دیه، علی نادرنژاد آقداش و امین خالصی، تهران، شاپرک سرخ، ۱۳۹۶ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- ضمان عاقله در فقه اسلامی و حقوق موضوعه، محمدعلی یوسف‌پورسادات‌محله، تهران، مارینا، ۱۳۹۶ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- دیه بر عاقله: از منظر فقیه اهل بیت عصمت و طهارت (ع) حضرت آیت‌الله العظمی صانعی مدظله العالی، مؤسسه فرهنگی فقه الثقلین، تهران، فقه الثقلین، ۱۳۹۴ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- تحلیل فقهی حقوقی ضمان عاقله و مسوولیت بیمه، کبری اباذری، تهران، انتشارات مجد، ۱۳۹۴ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- سه مقاله دیه و ارش - تنصیف دیه‌زنان عاقله در اسلام، اصغر محمدی‌همدانی، تهران، شرکت گلزار کتاب، ۱۳۸۴ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- نهاد عاقله در حقوق کیفری اسلام، ذکرالله احمدی، تهران، میزان، ۱۳۸۱ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
عربی
- دیه العاقله: طبقا لنظریات المرجع الدینی سماحه آیه الله العظمی الشیخ یوسف الصانعی دام ظله، فخرالدین صانعی، تهران، فقه الثقلین، ۱۳۹۷ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
مقاله
فارسی
- نهاد عاقله قائم مقام مرتکب در پرداخت دیه جنایات خطایی، دکترمحمد مصدق، دادرسی، شماره۱۵۱، فروردین و اردیبهشت۱۴۰۱ش.
- ضمان عاقله از دید فقه و حقوق، امیرحسین وفایی نژاد، پژوهشهای دینی، علوم اسلامی، فقه و حقوق در ایران و جهان اسلام؛، دوره ۲، ۱۳۹۸ش. اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید
- ضمان عاقله و نظام قبیله ای، رضا پورمحمدی و محمدرسول آهنگران، دوفصلنامه فقه و حقوق معاصر، شماره ۷، سال ۴، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نقد نظریة لزوم توزیع دیه بر عاقله، با تکیه براندیشه‌های فقهی آیت‌الله‌العظمی سبحانی، احمد مرتاضی وبهروز یوسفلو، بررسی اندیشه های علمی آیت الله العظمی جعفر سبحانی، ۲۳و۲۴ آبان ماه سال ۱۳۹۷ش.
- مبانی فقهی تقسیم دیه بر عاقله در قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392، سقراط کلینی، رسائل، شماره۵و۶، زمستان ۱۳۹۴و بهار ۱۳۹۵ش.
- ضمان عاقله از نگاهی دیگر، محسن احمدوند و حسین ناصری مقدم، فصلنامه فقه و اصول، شماره ۱۰۰، تابستان ۱۳۹۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- واکاوی نهاد عاقله به عنوان استثنایی بر قاعده «وزر» در فقه و حقوق، محمدرضا صفری، دوصلنامه مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق، شماره ۳۱، بهار و تابستان ۱۳۹۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- قرآن و ضمان عاقله، احمد حاجی ده آبادی، دوفصلنامه قرآن، فقه و حقوق اسلامی، شماره ۱، سال ۱، پاییز و زمستان ۱۳۹۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
- ماهیت و احکام نهاد عاقله، سید سجاد موسوی کرمانشاهی، فقه اهل بیت، شماره۷۴، تابستان ۱۳۹۲ش.
- عاقله در نظام فقهی اسلام، صدیقه اشرف و ام البنین سالاری، فصلنامه فقه و تاریخ تمدن، شماره ۲، سال ۸، تابستان ۱۳۹۰ش. اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید
- تحلیلی از مسئولیت عاقله، خویشان و بیت المال در فقه؛ در راستای اصل مسئولیت مدنی ناشی از عمل غیر در حقوق فرانسه، علیرضا یزدانیان، دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۱، سال ۴۴، بهار و تابستان ۱۳۹۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی و حقوقی عاقله، روح‌الله افضلی، فصلنامه مطالعات قرآنی، شماره ۷، دوره ۲، دانشگاه آزاد اسلامى واحد جیرفت، آبان ۱۳۹۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
- شبهات نهاد عاقله، علی صادقی، دوصلنامه فقه اهل بیت، شماره ۶۳، پاییز و زمستان ۱۳۸۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- پژوهشی در ضمان عاقله، وفا درویش پور، فصلنامه پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، شماره ۱۵، بهار ۱۳۸۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- ضمان عاقله و اصل شخصی بودن مسئولیت کیفری، طاهره علیرضایی، نشریه دادرسی، شماره ۶۷، ۱۳۸۷ش. اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید
- ضمان عاقله و اصل شخصی بودن مسئولیت کیفری، طاهره علیرضایی، دادرسی، شماره۶۴، مهرو آبان۱۳۸۶ش.
- نگاهى به مسئولیت عاقله در پرداخت دیه، عباسعلی حیدری، فصلنامه فقه، دوره ۱۲، شماره ۴۵، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مهر ۱۳۸۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- ضمان عاقله از دو منظر توجیهی و انتقادی، محمدعلی حسینی منش، مقالات و بررسی ها، شماره ۷۴، ۱۳۸۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
- عاقله اصل حمایت از خانواده، علی محامد، فصلنامه پژوهشهای فلسفی -کلامی، دوره ۱, شماره ۲، دانشگاه قم، اسفند ۱۳۷۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- ماهیت حقوقی دیه و ضمان عاقله، محمد خلیل صالحی، دوفصلنامه پژوهش های مدیریت راهبردی، شماره ۹، بهار و تابستان ۱۳۷۴ش.
- ضمان عاقله، ابوالقاسم گرجی، دوفصلنامه حق ومطالعات حقوقی و قضایی، شماره۱۱و۱۲، پاییز و زمستان ۱۳۶۶ش.
- احکام و فلسفه دین در فقه اسلامی: چرا دیه بر عاقله است؟، م.ن، درسهایی از مکتب اسلام، شماره۸، آبان ۱۳۶۵ش.
- بیمه متقابل در پیشینه اسلامی (ضمان عاقله و جریره)، سیدمصطفی محقق داماد، حقوق دادگستری، شماره۶، زمستان ۱۳۶۱ش.
عربی
- أحكام العاقلة فى الفقه الإسلامى، محمد بن فارس محمد سعود المطيران، مجلة كلية دار العلوم، ع۱۰۹، جامعة القاهرة - كلية دار العلوم، ۲۰۱۷م.
- العاقلة وما تحمله وما لا تحمله من الديات وما يرجحه الإمام ابن قيم الجوزية، ربيع أحمد بابكر عسيلي، مجلة كلية دلتا العلوم والتكنولوجيا، ع۴، كلية دلتا العلوم والتكنولوجيا، ۲۰۱۶م.
- التأصيل الفقهى لمفهوم العاقلة وتطبيقاتها المعاصرة فى تحمل الدية: دراسة فقهية مقارنة، جابر إسماعيل عبدالفتاح الحجاحجة، المجلة الأردنية في الدراسات الإسلامية، مج۹، ع۳، جامعة آل البيت، ۲۰۱۳م.
- صندوق القبيلة: أحكامه و ضوابطه و علاقته بالعاقلة، صالح بن علي الشمراني، مجلة جامعة أم القرى لعلوم الشريعة والدراسات الاسلامية، ع ۵۰، ج ۲، جامعة أم القرى، ۲۰۱۰م.
- البدائل المعاصرة لتحمل العاقلة الدية، محمد الأمين بن محمد سالم ابن‌الشيخ، مجلة مجمع الفقه الإسلامي الدولي، ج ۱۶، منظمة المؤتمر الإسلامي - مجمع الفقه الإسلامي، ۲۰۰۷م.
- العاقلة فى ضوء المستجدات الاجتماعية: دراسة فقهية، محمد نوح علي سلمان معابدة، المجلة الأردنية في الدراسات الإسلامية، مج۱، ع۲، جامعة آل البيت، ۲۰۰۶م.
- تصور معاصر لتحمل الدية عن العاقلة، ماجد حسين النعواشي، إربد للبحوث والدراسات، مج ۳، ع ۲، جامعة إربد الأهلية، ۲۰۰۱م.
- كيفية تحمل العاقلة العقل، محمد بن عبدالعزيز بن عبدالله السديس، مجلة البحوث الفقهية المعاصرة، مج ۱۵، ع ۶۰، عبدالرحمن بن حسن النفيسة، ۲۰۰۳م.
- مسؤولية العاقلة في دفع الدية، عبدالحميد إبراهيم سلامه المجالي، مؤتة للبحوث والدراسات - سلسلة العلوم الإنسانية والاجتماعية، مج ۱۳، ع ۲، جامعة مؤتة، ۱۹۹۸م.
- نظرية العاقلة في الفقه الإسلامي، عوض محمد عوض، الدراسات الإسلامية، مج ۲۰، ع ۳، الجامعة الإسلامية العالمية - مجمع البحوث الاسلامية، ۱۹۸۵م.
- فتاوى شرعية: الدية و العاقلة، دار الإفتاء، هدي الإسلام، مج ۳۶، ع ۹، ۱۰، وزارة الأوقاف والشئون والمقدسات الإسلامية، ۱۹۹۳م.
پایان‌نامه
فارسی
- بررسی نقش عاقله در فقه و حقوق جزای ایران، محرم نصیری بورگهم، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، ۱۳۹۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی مبانی و موارد پرداخت دیه توسط عاقله در فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران، حشمت صفانژاد، کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا (س)، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی تطبیقی موارد پرداخت دیه عاقله در مذاهب خمسه اسلامی وحقوق موضوعه ایران، علیرضا امانی نودهی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- حدود ضمان عاقله از دیدگاه فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران، زهرا نصرالهی، کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، ۱۳۹۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- مبانی و شرایط مسئولیت عاقله در فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران، ثریا ملکی جوبشهر، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، ۱۳۹۳ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- احکام عاقله و مقایسه ضمان عاقله با مسئولیت بیمه، کبری اباذری، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ۱۳۹۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی چالش‌های دیه و ارش در فقه و حقوق موضوعه، رضا کشفی کمال، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج)، ۱۳۹۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- موارد پرداخت دیه عاقله در فقه شیعه و اهل سنت و حقوق اسلامی، صدیقه برادران عطار مقدس، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور (وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری)، ۱۳۶۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
عربی
- قراءة في أحكام العاقلة في قانون القصاص والدية، فرج عبدالواحد نويرات، مجلة العلوم الشرعية والقانونية , عدد خاص، جامعة المرقب - كلية القانون بالخمس، ۲۰۲۱م.
- ضوابط تقنين نظام العاقلة في الشريعة الإسلامية من منظور فقهي في ضوء المستجدات المعاصرة، مي سالم علي ابن الشيخ أبو بكر، مجلة كلية الدراسات الإسلامية والعربية للبنين بالقاهرة، ع۳۷، ج۳، جامعة الأزهر - كلية الدراسات الإسلامية والعربية للبنين بالقاهرة، ۲۰۱۹م.
- الدية والعاقلة: دراسة مقارنة بالقوانين الوضعية، إيمان يونس بطيخ عبداللطيف، مجلة الدراسات الإسلامية والبحوث الأكاديمية , ع۸۷، جامعة القاهرة - كلية دار العلوم - قسم الشريعة الإسلامية، ۲۰۱۸.
- العاقلة ماهيتها وتطبيقاتها المعاصرة: دراسة فقهية مقارنة، سعد بن رجاء الله الجهني، رسالة ماجستير، كلية الشريعة، جامعة مؤتة، الاردن، ۲۰۱۱م.
- العاقلة وتطبيقاتها المعاصرة في تحمل الدية: العرض والمناقشة، محمد الحبيب ابن الخوجة، مجلة مجمع الفقه الإسلامي الدولي، ج ۱۶، منظمة المؤتمر الإسلامي - مجمع الفقه الإسلامي، ۲۰۰۷م.
- دية العقل، بندر بن فهد بن عبدالله السويلم، مجلة جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، العدد: ۱۴، جماد آخر۱۴۱۶/ نوفمبر۱۹۹۵.
- العاقلة وما تحمله، عبدالله بن عبدالرحمن بن محمد التويجري، رسالة ماجستير، المعهد العالي للقضاء، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، السعودية، ۱۹۷۲/۱۳۹۲.