چهره‌پردازی در هنرهای نمایشی (منابع مطالعاتی)
چهره‌پردازی در هنرهای نمایشی یا گریم، به تغییر چهره بازیگران و هنرمندان در تلویزیون، سینما و تئاتر اشاره دارد. مشروعیت یا عدم مشروعیت چهره‌پردازی از مباحث جدید پیش روی فقیهان است. فقیهان آرایش زنان را جزو زینت می‌دانند و معتقدند اگر در مقابل نامحرم باشد، حرام است. سوال مورد بحث این است که چنین آرایشی اگر به‌منظور بازیگری انجام شود و قصدی در به‌رخ‌کشیدن زینت نباشد، باز هم مشمول ادله حرمت است؟ آیا چهره‌پردازی از مصادیق آرایشگریِ حرام محسوب می‌شود؟ در صورت گریم به مدت طولانی، وظیفه بازیگر در قبال تکالیف شرعی‌اش چیست؟ با توجه به حرام بودن شباهت به غیر هم‌جنس، حکم تبدیل و گریم مردان به زنان و بالعکس چیست؟ گریم جنس مخالف که مستلزم نظر و لمس باشد چگونه است؟
ازجمله ترفندهای چهره‌پردازی، استفاده از کلاه‌گیس است که در روایات و فتاوی فقهی تحت عنوان وصل الشعر به آن پرداخته شده است. از جمله سوالات مطرح شده در مورد کلاه‌گیس حکم استفاده از کلاه‌گیس از جنس موی حیوانات (قرامل) برای انسان است. همچنین حکم استفاده از کلاه‌گیس از جنس موی انسان و مخصوصا موی زنان چیست؟ حکم نظر و لمس کلاه‌گیسی که از موی زن نامحرم باشد چیست؟ آیا پوشاندن چنین مویی نیز از نامحرم واجب است؟
تمام فقها در مورد گریمی که به منظور آرایش و تغییر چهره بانوان باشد حکم به لزوم پوشاندن کرده‌اند و در صورت تغییر چهره بدون آرایش مگر فقیهانی چون محمدتقی بهجت پوشاندن را لازم نمی‌دانند و همچنین میان معاصرین نگاه به موی مصنوعی و کلاه‌گیس را حرام و حکم به پوشاندن از نامحرم کرده‌اند. برخی چون سید علی سیستانی حرمت را از باب زینت، و نظیر یوسف صانعی به عنوان ترویج بی‌حجابی و همچنین ممکن است دلیل حرمت این باشد که کلاه‌گیس در حکم موی طبیعی است.
کتاب‌ها
- کتاب فقه رسانه؛ فقه نمایش، مصطفی دری و دیگران، قم، انتشارات دین و رسانه، ۱۴۰۲ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
مقاله‌ها
- تحلیلی فقهی بر آرایش چهره بازیگر (گریم) در هنرهای نمایشی، حسین‌علی سعدی و مهدی بیژنی و ابوذر فداکار داورانی، دوفصلنامه دین و ارتباطات، شماره ۴۶، ۱۳۹۳ش. مقاله را اینجا ببینید.
پایان‌نامه
- بررسی فقهی احکام دیدن، شنیدن و لمس در فعالیت‌های هنری، لیلا صفری، کارشناسی ارشد، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج) - دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۲ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید.