پیوند اعضا از حیوان (منابع مطالعاتی)
پیوند اعضا از حیوان به‌عنوان یک روش درمانی یا ترمیمی، با پیشرفت‌های جدید در علم پزشکی امکان‌پذیر شده است. در این روش درمانی عضو یا عروق حیوان به انسان پیوند زده می‌شود. پیوند اعضا ممکن است از حیوان نجس‌العین یا دیگر حیوانات به انسان صورت پذیرد. از این رو برخی پرسش‌ها در خصوص پیوند اعضای حیوان در فقه معاصر قابل طرح است: آیا پیوند اعضای حیوانات به بدن انسان جایز است؟ خرید و فروش اعضای حیوان با هدف پیوند آن چه حکمی دارد؟ اگر پیوند اعضا از حیوان نجس‌العین یا تذکیه نشده انجام شود، آیا اعضا پس از پیوند به نجاست خود باقی هستند یا عضوی از بدن انسان می‌شود؟ آیا بین پیوند عضو داخلی با عضو خارجی تفاوت وجود دارد؟ آیا احکام بدن مسلمان مانند وجوب غسل و دفن بر عضو پیوند داده شده جاری است؟
از فقیهان معاصر سید علی سیستانی پیوند اعضای داخلی بدن حیوان (نجس‌العین یا غیرنجس) را به بدن انسان جایز و احکام بدن مسلمان را بر آن جاری می‌داند و همچنین ناصر مکارم شیرازی این نوع پیوند عضو را در صورت ضرورت جایز می‌داند.
کتاب‌ها
فارسی
- نگاه جامع فقهی حقوقی به پیوند عضو از حیوان به انسان و چالش‌های اخلاقی و پزشکی در آن، عبدالله فرجی، قم، پیروان ولایت، ۱۳۹۷ش، صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
عربی
- احکام البدائل الحیوانیة والصناعیة فی جسم الانسان، سعد بن ناصر بن عبدالعزیز الشثری و محمد بن حمود سلیمان الطریقی و خالد بن عبدالعزیز الجبیر و عبدالعزیز بن عبدالله بن محمد آل‌الشیخ، ۱۴۳۰ق/۲۰۰۹م، صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- حکم الانتفاع بالاعضاء البشریة و الحیوانیه: دراسة فی الفقه الاسلامی مقارنة بالتشریعات الیهودیة و النصرانیة و القوانین الوضعیه، کمال‌الدین جمعة بکرو، حلب، دار الخیر، ۱۴۲۲ق/ ۲۰۰۱م، برگرفته از پایان‌نامه کارشناسی ارشد، از اینجا ببینید
مقاله‌ها
فارسی
- دیه عضو پیوندی حیوان به انسان در پرتو مبانی فقه اقتصادی، عبدالرضا فرهادیان، فصلنامه مطالعات فقه اقتصادی، شماره ۱۴، ۱۴۰۱ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی پیوند عضو از حیوان به انسان، ایمان قاسمی و مینا بهلولی، ششمین همایش دانشجویی بررسی فرهنگ سلامت از منظر قرآن و حدیث، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- طهارت عضو پیوندی، مهدی روشنایی، دوفصلنامه پژوهه‌های فقهی تا اجتهاد، شماره ۲، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- پیوند عضو حیوان به انسان از منظر فقه و حقوق پزشکی، صدیقه حاتمی و راضیه امینی، دوفصلنامه دین و سلامت، شماره ۱، ۱۳۹۶ش، مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی قابلیت مطالبه دیه عضو پیوندی از حیوان به انسان، سپیده الوانی جامی و سعید خوافی، فصلنامه وکیل مدافع، شماره ۱۶، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی پیوند اعضای حیوان نجس‌العین و مردار به انسان از نظر فقه امامیه، یوسف مرادی و محمدرضا کیخا و حسین خاکپور، فصلنامه فقه پزشکی، شماره ۲۸ و ۲۹، ۱۳۹۵ش، مقاله را از اینجا ببینید
- پیوند عضو حیوان به انسان از منظر علم پزشکی و فقه پزشکی، صدیقه حاتمی و راضیه امینی، دوفصلنامه دین و سلامت، شماره ۸، دوفصلنامه مطالعات فقه امامیه، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
عربی
- الأحكام الفقهية المتعلقة بنقل الأعضاء من الحيوان إلى الإنسان دراسة فقهية مقارنة، حسن بن عون العرياني، مجلة الآداب، جامعة ذمار - كلية الآداب (یمن)، شماره ۲۵، ۲۰۲۲م. مقاله را از اینجا ببینید
- التداوي بأجزاء الخنزير، دراسة فقهية، حسان بن جاسم الهايس، مجلة البحوث الفقهية والقانونية، جامعة الأزهر - كلية الشريعة والقانون بدمنهور (مصر)، مجلد ۳۷، شماره ۱، ۲۰۲۲م. مقاله را از اینجا ببینید
- زراعة قلب الخنزير في جسم الإنسان بين الفقه والطب الحديث "دراسة فقهية مقارنة"، نهال محمد عبد الجليل غالب، مجلة الزهراء (مصر، الازهر)، شماره ۳۲، ۲۰۲۲م. مقاله را از اینجا ببینید
- النقاش الفقهي والأخلاقي حول زراعة كُلْيَة خنزير في جسم إنسان: العلاقة بين الممارسة العلمية والقِيم الحاكمة في المجتمع، محمد غالی، مندرج در سایت مركز دراسات التشريع الإسلامي والأخلاق، جامعة حمد بن خليفة، قطر، ۲۰۲۱م.مقاله را از اینجا ببینید
- أحكام زراعة الأعضاء من الحيوانات المحرمة: دراسة فقهية مقـــــــــــاصدية، جلال‌الدین معیوف و عبدالرحمن بلعالم، المؤتمر الدولي التاسع لكلية الشريعة بعنوان : "قضايا طبية معاصرة في الفقة الاسلامي، جامعة النجاح الوطنی (فلسطین)، ۲۰۱۹م. مقاله را از اینجا ببینید
- الآفاق المستقبلية لنقل أعضاء الحيوان إلى الآدمي، أ.السايح بوساحية، مجلة جامعة القدس المفتوحة للبحوث الانسانية و الاجتماعية، مجلد ۱، شماره۳۹، ۲۰۱۶م. مقاله را از اینجا ببینید
- موقف الشريعة الإسلامية من نقل الأعضاء من الحيوانات إلى الإنسان، فؤاد بن عبدالمنعم أحمد، مجلة البحوث القانونیة و الاقتصادیة، جامعة منصورة (مصر)، شماره ۳۷، ۲۰۰۵م.مقاله را از اینجا ببینید
- التداوي بأجزاء الحيوانات المحورة جينياً من منظور الفقه الاسلامي، عبدالفتاح محمود إدريس، مجلة البحوث الفقهية المعاصرة (السعودیة)، مجلد۱۸، شماره ۷۰، ۲۰۰۵م.مقاله را از اینجا ببینید
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- بررسی فقهی و حقوقی پیوند اعضای حیوان به انسان، محمد جلیلیان، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، رساله دکتری، دانشگاه مازندران، ۱۴۰۱ش. (دفاع نشده) اطلاعات رساله را از اینجا ببینید
- حکم تکلیفی و وضعی پیوند عضو حیوان به انسان از دیدگاه فقهای امامیه و حقوق موضوعه، زهرا اکبرزاده، دکتری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه سمنان، پردیس علوم انسانی، ۱۴۰۱ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- چالش‌های فقهی و حقوقی اعضای حیوان در بدن انسان، فریبا گرجی، کارشناسی ارشد، گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی مبانی فقهی پیوند اعضای حیوان بر انسان و آثار حقوقی مترتب بر آن از منظر فقه امامیه، یوسف مرادی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۳۹۵ش، اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- چالش های فقهی وحقوقی اعضای حیوان در بدن انسان، فریبا گرجی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت، ۱۳۹۵ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
سایر منابع
- في حكمِ زراعةِ صِمَامِ قلبِ خنزيرٍ في جسم المسلم، فتوای تفصیلی ابی عبدالله المعز محمدعلی فرکوس، مندرج در سایت نویسنده، ۲۰۲۳م، تاریخ بازدید ۱۱ دی ماه ۱۴۰۲ش. از اینجا ببینید