پرش به محتوا

فقه معاصر:پیش‌نویس شبیه‌سازی انسان: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
 
خط ۲۵: خط ۲۵:


=== شبیه‌سازی اعضا ===
=== شبیه‌سازی اعضا ===
فقیهان شیعه، شبیه‌سازی اعضای بدن انسان را نه‌تنها جایز، بلکه مطلوب دانسته‌اند.<ref>صانعی، چکیده اندیشه‌ها، ص۹۴.</ref> برخی فقیهان که قائل به عدم جواز شبیه‌سازی کامل انسان هستند (مانند جعفر سبحانی) نیز شبیه‌سازی اعضای بدن را عملی بسیار خوب معرفی کرده‌اند؛ اما مشروط به آنکه شبیه‌سازی اعضا در قالب شبیه‌سازی انسان انجام نشود.<ref>سبحانی، استفتائات، ج۲، ص۴۱۶.</ref> با این حال مکارم شیرازی این شرط را در عصر حاضر محقق نمی‌داند و معتقد است از آنجا که تنها راه ثابت شدهٔ علمی برای شبیه‌سازی اعضا، فقط از راه شبیه‌سازی انسان انجام می‌گیرد و سپس اعضای انسانِ شبیه‌سازی شده مورد استفاده قرار می‌گیرد، این کار جایز نیست؛ زیرا این کار مستلزم سلب حق حیات از فرد دیگر است.<ref>مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ج۲، ص۱۳۲.</ref>
شبیه‌سازی اعضا از دید بیشتر فقیهان معاصر شیعه، جایز است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: حائری، «شبیه‌سازی انسان»، ص۳۹؛ صانعی، چکیده اندیشه‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۹۴؛  سبحانی، استفتائات، ۱۳۸۹ش، ج۲، ص۴۱۶؛ محمدی قائینی، المبسوط فی فقه المسائل المعاصره (المسائل الطبیة)، ۱۴۲۷ق، ج۲، ص۳۲۶.</ref> فقیهان شیعه، شبیه‌سازی اعضای بدن انسان را نه‌تنها جایز، بلکه مطلوب دانسته‌اند.<ref>صانعی، چکیده اندیشه‌ها، ص۹۴.</ref> برخی فقیهان که قائل به عدم جواز شبیه‌سازی کامل انسان هستند (مانند جعفر سبحانی) نیز شبیه‌سازی اعضای بدن را عملی بسیار خوب معرفی کرده‌اند؛ اما مشروط به آنکه شبیه‌سازی اعضا در قالب شبیه‌سازی انسان انجام نشود.<ref>سبحانی، استفتائات، ج۲، ص۴۱۶.</ref> با این حال مکارم شیرازی این شرط را در عصر حاضر محقق نمی‌داند و معتقد است از آنجا که تنها راه ثابت شدهٔ علمی برای شبیه‌سازی اعضا، فقط از راه شبیه‌سازی انسان انجام می‌گیرد و سپس اعضای انسانِ شبیه‌سازی شده مورد استفاده قرار می‌گیرد، این کار جایز نیست؛ زیرا این کار مستلزم سلب حق حیات از فرد دیگر است.<ref>مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ج۲، ص۱۳۲.</ref>


=== همزادسازی انسان ===
=== همزادسازی انسان ===
خط ۳۴: خط ۳۴:


=== شبیه‌سازی انسان ===
=== شبیه‌سازی انسان ===
نظرات مختلفی درباره شبیه‌سازی انسان وجود دارد؛ به‌گفتهٔ سید محمدصادق روحانی، دلیلی بر حرمت شبیه‌سازی انسان وجود ندارد.<ref>روحانی، استفتائات، ج۲، ص۲۲۶.</ref> محمد مؤمن، محمدابراهیم جناتی و محمدعلی گرامی اصل شبیه‌سازی را جایز می‌دانند، و تنها برخی اقسام آن را حرام دانسته‌اند.<ref>نگاه کنید به: مؤمن، «شبیه‌سازی»، ص۵۰-۸۰؛ جناتی، «گفت‌و‌گو با آیت‌الله جناتی»، ص۱۷؛ گرامی، استفتائات، ج۱، ص۲۹۱.</ref> سید محمدسعید حکیم نه‌تنها شبیه‌سازی انسان را جایز دانسته، بلکه آن را به‌کارگیری سنت خدا و روشی برای شناخت قدرت الهی می‌داند.<ref>حکیم، فقه الاستنساخ البشری و فتاوی الطبیة، ص۲۲.</ref> موسوی اردبیلی و سید علی سیستانی هم از فقیهانی هستند که این عمل را جایز می‌دانند.<ref>موسوی اردبیلی، [http://www.ardebili.com/fa/Istiftaview/145424 «شبیه‌سازی انسان چه حکمی دارد؟»]؛ سیستانی، [https://www.sistani.org/persian/qa/0950/ «پرسش و پاسخ شبیه‌سازی»]، سایت دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
نظرات مختلفی درباره شبیه‌سازی انسان وجود دارد؛ موسوی اردبیلی و سید علی سیستانی این عمل را جایز می‌دانند.<ref>موسوی اردبیلی، [http://www.ardebili.com/fa/Istiftaview/145424 «شبیه‌سازی انسان چه حکمی دارد؟»]؛ سیستانی، [https://www.sistani.org/persian/qa/0950/ «پرسش و پاسخ شبیه‌سازی»]، سایت دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> به‌گفتهٔ سید محمدصادق روحانی، دلیلی بر حرمت شبیه‌سازی انسان وجود ندارد.<ref>روحانی، استفتائات، ج۲، ص۲۲۶.</ref> محمد مؤمن، محمدابراهیم جناتی و محمدعلی گرامی اصل شبیه‌سازی را جایز می‌دانند، و تنها برخی اقسام آن را حرام دانسته‌اند.<ref>نگاه کنید به: مؤمن، «شبیه‌سازی»، ص۵۰-۸۰؛ جناتی، «گفت‌و‌گو با آیت‌الله جناتی»، ص۱۷؛ گرامی، استفتائات، ج۱، ص۲۹۱.</ref> سید محمدسعید حکیم نه‌تنها شبیه‌سازی انسان را جایز دانسته، بلکه آن را به‌کارگیری سنت خدا و روشی برای شناخت قدرت الهی می‌داند.<ref>حکیم، فقه الاستنساخ البشری و فتاوی الطبیة، ص۲۲.</ref>  


در مقابل، برخی فقیهان شبیه‌سازی انسان را به حکم اولی یا حکم ثانوی جایز ندانسته‌اند. سید ابوالقاسم خویی، میرزا جواد تبریزی و جعفر سبحانی شبیه‌سازی انسان را به حکم اولی حرام می‌دانند.<ref>خویی و تبریزی، احکام شرعی بانوان، ص۳۵۹؛ تبریزی، صراط النجاة، ج۷، ص۲۳۰؛ سبحانی، استفتائات، ج۲، ص۲۵۶.</ref> مکارم شیرازی معتقد است اگرچه این کار به‌عنوان اولی جایز است، اما با توجه به پیامد‌های آن، به‌عنوان ثانوی جایز نیست.<ref>مکارم شیرازی، احکام غرب‌نشینان، ص۱۵۳.</ref>  
در مقابل، برخی فقیهان شبیه‌سازی انسان را به حکم اولی یا حکم ثانوی جایز ندانسته‌اند. سید ابوالقاسم خویی، میرزا جواد تبریزی و جعفر سبحانی شبیه‌سازی انسان را به حکم اولی حرام می‌دانند.<ref>خویی و تبریزی، احکام شرعی بانوان، ص۳۵۹؛ تبریزی، صراط النجاة، ج۷، ص۲۳۰؛ سبحانی، استفتائات، ج۲، ص۲۵۶.</ref> مکارم شیرازی معتقد است اگرچه این کار به‌عنوان اولی جایز است، اما با توجه به پیامد‌های آن، به‌عنوان ثانوی جایز نیست.<ref>مکارم شیرازی، احکام غرب‌نشینان، ص۱۵۳.</ref>