فقه معاصر:پیش‌نویس فقه حقوق و اعتبارات مالی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

==باب دوم: بررسی فقهی شرکت¬های سهامی ==

از ابتدای حیات بشری انسان به این نتیجه رسید که مشارکت در بعضی از اموال یا کارهای مهم مانند زراعت، صناعت و یاصید و... منافع مادی و غیر مادی بیشتری نسبت به کارهای فردی دارد. شرع اسلام نیز با تأیید و قانونمند نمودن انواع مشارکت¬ها چون: مزارعه، مساقات، مضاربه و...، بر این نیاز بشری صحه گذاشته است. با پیشرفت روز افزون بشر، نیاز به مشارکت بیشتر نمایان شد، به ویژه در کارهای بزرگ که نیاز به سرمایه¬های زیاد و زمان طولانی بود، که این امر موجب شد که قوانین مشارکت¬های محدود وشخصی برای تأمین خواسته¬های مذکور تغییر یافته وشرکت¬های سهامی به وجود آید.  

محمد رضا مدرسی پس از بیان این مقدمه، برای به دست دادن تعریف جامعی از شرکت¬های سهامی، به پنج ویژگی آن¬ها پرداخته است:  

# در این نوع شرکت یک شخصیت معنوی اعتباری مستقل از سهامداران وجود دارد.  

# استقلال شخصیت حقوقی شرکت امکان ادامه کار آن، صرف نظر از دیدگاه¬های مختلف سهامداران را می دهد.

# دیون شرکت سهامی بر عهده خود شرکت است و نه تک تک سهامداران آن.  

# علی¬رغم استقلال شرکت از سهامداران، اما سهامداران می توانند سهام خود را مبادله یا تبدیل به پول نقد نمایند.  

# با ویژگی فوق این شرکت¬ها به سرمایه داران امکان می¬دهند تا از فرصت سرمایه گذاری سودآور بهره¬مند شوند، بدون آن¬که دیگر اموالشان به خطر افتد.

در ادامه مؤلف در جستجوی عناوین مصادیقی از «شخص حقوقی» در شرع، به التزام فقها به برخی مصادیق اشخاص حقوقی پرداخته و مواردی چون: عنوان امام- عنوان ذوی القربی- عنوان فقیر- عنوان وقف - و برخی مکان¬ها مانند: کعبه یا مسجدالحرام را نام برده است.  

سپس نویسنده در اثبات مالک‌شدن یا مالک‌بودن یک «عنوان فرضی» به این دلایل شرعی استناد جسته است:

* آیه «لا تاکلوا اموالکم بینک بالباطل...»

* آیه « یا ایها الذین آمنوا افوا بالعقود» و « احل الله البیع و حرم الربا».