۲٬۶۴۵
ویرایش
خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
== نقد و ارزیابی == | == نقد و ارزیابی == | ||
کتاب فوق به جهات متعدد قابلیت نقد ندارد اما با توجه به رسالت دانشنامه فقه معاصر مبنی بر ارائه و معرفی کتاب با محوریت نقد و بررسی، نقد این کتاب در سه بخش ذیل ارائه میگردد. توجه به این نکته ضروری است که در هر بخش تنها تعداد معدودی از انتقادات مطرح میشود اما سراسر کتاب پر است از مصادیق قابل نقد که طالب آن با تورقی کوتاه به آن واقف میشود. | |||
=== ادبی === | === ادبی === | ||
منظور از نقد ادبی، حفظ حرمت قلم و اجرای صحیح قواعد نگارش زبان فارسی است. متأسفانه با وجود گسترش فرهنگ ویراستاری در حوزههای علمیه هنوز معدود مراکز عریض و طویل هستند که با صرف بیتالمال به دنبال بالا بردن کمیت بدون توجه به کیفیت هستند. اگر کتاب حاضر را ویراستار نه چندان حاذق ویراستاری میکرد علاوه بر کم شدن حجم کتاب، خوشخوانتر و بی غلط میشد. | منظور از نقد ادبی، حفظ حرمت قلم و اجرای صحیح قواعد نگارش زبان فارسی است. متأسفانه با وجود گسترش فرهنگ ویراستاری در حوزههای علمیه هنوز معدود مراکز عریض و طویل هستند که با صرف بیتالمال به دنبال بالا بردن کمیت بدون توجه به کیفیت هستند. اگر کتاب حاضر را ویراستار نه چندان حاذق ویراستاری میکرد علاوه بر کم شدن حجم کتاب، خوشخوانتر و بی غلط میشد. تنها به ذکر چند مورد اشاره میشود: | ||
۱). | ۱). تکرار کلمات در جملات کوتاه (صفحه ۱۳۳) در دو خط پنج بار '''شده است''' آمده که از لحاظ ادبی غلط است. | ||
۲). | ۲). در بیان مطالب ابهام و اجمال زیاد است.(ص ۱۲۵) | ||
۳). در نقل آیات و روایات دو شیوه متفاوت در کتاب وجود دارد. گاهی اعرابگذاری شده و گاهی بدون اعراب، که این دوگانگی خلاف اصول نگارش است. | ۳). در نقل آیات و روایات دو شیوه متفاوت در کتاب وجود دارد. گاهی اعرابگذاری شده و گاهی بدون اعراب، که این دوگانگی خلاف اصول نگارش است. | ||
خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
=== ساختاری === | === ساختاری === | ||
منظور از نقد ساختاری، فصلبندی منطقی و ذکر مطالب مرتبط با عناوین فصول و عنوان کتاب است. | منظور از نقد ساختاری، فصلبندی منطقی و ذکر مطالب مرتبط با عناوین فصول و عنوان کتاب است. یک سوم از حجم کتاب مطالبی است که هیچ ربطی به موضوع ندارد به عنوان مثال: جایگاه زن در اسلام، تاریخچه ارتباط و تأثیر متقابل عرب جاهلی با یهود، بررسی انتساب کتاب اختصاص به شیخ مفید، تعاریف متعدد واژگان و اصطلاحات از منابع مختلف و........ | ||
از سوی دیگر نویسنده کتاب با فصلبندی غیر منطقی تقریبا در تمام فصول مطالب را تکرار کرده است. اگر این اشتباه انجام نمیشد، کتاب ۴۵۰ صفحهای در ۱۰۰ صفحه به چاپ میرسید. نکته جالب اینجاست که کتاب ۸ فصل دارد اما نویسنده در معرفی کتاب آن را به ۷ فصل کاهش میدهد.( ص ۲۸) علاوه بر اینکه خواننده با توجه به یکسان نبودن ادبیات در بخشهای متعدد این گمان را دارد که نویسندگان متعددی در جمعآوری مطالب نقش داشتهاند. | از سوی دیگر نویسنده کتاب با فصلبندی غیر منطقی تقریبا در تمام فصول مطالب را تکرار کرده است. اگر این اشتباه انجام نمیشد، کتاب ۴۵۰ صفحهای در ۱۰۰ صفحه به چاپ میرسید. نکته جالب اینجاست که کتاب ۸ فصل دارد اما نویسنده در معرفی کتاب آن را به ۷ فصل کاهش میدهد.( ص ۲۸) علاوه بر اینکه خواننده با توجه به یکسان نبودن ادبیات در بخشهای متعدد این گمان را دارد که نویسندگان متعددی در جمعآوری مطالب نقش داشتهاند. | ||
=== محتوایی === | === محتوایی === | ||
منظور از نقد محتوایی، نقد استدلالات و طریقه تطبیق آن بر مدعا است. | منظور از نقد محتوایی، نقد استدلالات و طریقه تطبیق آن بر مدعا است. اجمالا مواردی مطرح میشود و التفصیل موکول الی محله. | ||
۱). نویسنده در صفحه ۹۰ آیه ۱۸ سوره زخرف را بیان میکند و بعد از بررسی میگوید: '''زنان در تببیین و ابانه مخاصمات دارای ضعف هستند و از منطق ضعیفتری برخوردارند اما در قضاوت نیز آیا ضعیف هستند؟''' و در نهایت این آیه و البته آیات دیگر را اثبات کننده شرط ذکوریت نمیداند | ۱). نویسنده در صفحه ۹۰ آیه ۱۸ سوره زخرف را بیان میکند و بعد از بررسی میگوید: '''زنان در تببیین و ابانه مخاصمات دارای ضعف هستند و از منطق ضعیفتری برخوردارند اما در قضاوت نیز آیا ضعیف هستند؟''' و در نهایت این آیه و البته آیات دیگر را اثبات کننده شرط ذکوریت نمیداند. | ||
۲). نویسنده در صفحه ۹۲ به مناسبت بحث از حجیت خطابات وارده در قرآن از زبان غیر معصوم را مطرح و در این باره قلمفرسایی میکند. | اما ظاهرا این آیه برای اثبات شرط فوق بسیار راهگشا است با این استدلال که: قضاوت، امری اجتماعی به شمار میآید از این جهت اقناع عمومی برای قبول آن لازم است بنابراین وقتی زن توانایی تبیین نداشته باشد( طبق آیه) مسلما قضاوت او در جامعه مقبول نخواهد بود و زمینه اعتراض را به دنبال دارد. برخی به همین استدلال برای عدم حجیت علم قاضی تمسک کردهاند و داستان حضرت داوود هم مؤید این مطلب است. | ||
۲). نویسنده در صفحه ۹۲ به مناسبت بحث از حجیت خطابات وارده در قرآن از زبان غیر معصوم را مطرح و در این باره قلمفرسایی میکند. | |||
ظاهرا ایشان بین مقام انشاء و اخبار خلط کرده است و در نتیجه حجیت در فقه و اصول را با حجیت در مقامهای دیگر به یک معنا گرفته است. حجیت در فقه و اصول به این معنا است که در مقام شک به آن رجوع شود. اما اینکه در قرآن کلامی از غیر معصوم اخبار شده باشد، حجت است یا نیست چه ربطی به حجیت در مقام انشاء دارد؟ اگر اشکالی به این نوع از استدلال وارد باشد این است که جواز قضاوت زن امری انشایی است و اینکه زن در خلقت و یا در اقناع خصم از مردان کمتر است اخبار به حساب میآید و از اخبار حداقل بدون واسطه مقدمات دیگر نمیتوان انشاء استنباط کرد. | |||
۳). نویسنده در صفحه ۱۳۱ در استدلال به روایت ابن عباس در زمینه خلقت حوا از آدم، روایت را ترجمه میکند. آیا ترجمه روایت استدلال است؟ | ۳). نویسنده در صفحه ۱۳۱ در استدلال به روایت ابن عباس در زمینه خلقت حوا از آدم، روایت را ترجمه میکند. آیا ترجمه روایت استدلال است؟ |
ویرایش