فرزندخواندگی (منابع مطالعاتی)

فرزندخواندگی به معنای برقراری رابطه والد و فرزندی، به‌طور حکمی و قراردادی است. در فرزندخواندگی طرفین با یکدیگر رابطه نسَبی والد و فرزند را ندارند اما به آثار و احکام والد و فرزندی مانند توارث، وجوب نفقه و محرمیت ملتزم می‌شوند. فرزندخواندگی در دوران جاهلیت رواج داشته و از آن با عنوان «تَبَنّی» یاد شده است. امروزه نیز در کشورهای مختلف اسلامی و غیراسلامی نهادهایی برای فرزندپذیری کودکان بی‌سرپرست ایجاد گردیده است.

در بررسی فقهی فرزندخواندگی پرسش‌هایی از این قبیل مطرح است که آیا می‌توان میان لزوم احکامی مانند توارث و محرمیت تمایز قائل شد؟ در صورتی که طرفین ناهمجنس باشند آیا میان سرپرست و فرزندخوانده محرمیت برقرار است؟ اگر چنین است محرمیت به سرپرست و فرزندخوانده اختصاص دارد یا در مورد نزدیکان دیگر نیز صادق است؟ آیا سن فرزندخوانده در وقوع محرمیت تأثیرگذار است؟ اگر به لحاظ فقهی میان سرپرست و فرزندخوانده محرمیت برقرار نیست از چه راه‌هایی می‌توان میان ایشان محرمیت برقرار نمود؟ آیا ازدواج سرپرست و فرزندخوانده شرعاً جایز است یا خیر؟

در دوران معاصر بیشتر فقها و صاحبنظران همانند فقهای پیشین، صِرف فرزندخواندگی را موجب محرمیت، توارث یا احکامی مانند آن نمی دانند؛ با این وجود برخی مانند یوسف صانعی و محمد صادقی تهرانی برآنند که به لحاظ فقهی، میان سرپرست و فرزندخوانده محرمیت برقرار است.

کتاب‌ها

فرزندخواندگی در فقه، فرزانه عسگری، قم، انتشارات حقوق بشر اسلامی، ۱۴۰۲ش. فهرست مطالب کتاب
فرزندخوانده در فقه و حقوق موضوعه، سیدعارف حسینی و محمدحسین استا، بومهن، نشر پرژگ، ۱۴۰۰ش. فهرست مطالب کتاب
فرزندخوانده در فقه و حقوق موضوعه، محمدحسین استا، دهاقان، نشر کاشف علم، ۱۴۰۰ش. فهرست مطالب کتاب
آثار حقوقی ازدواج با فرزندخوانده، مینا بارانی، تهران، نشر مدید، ۱۴۰۰ش. فهرست مطالب کتاب
فرزندخواندگی در حقوق ایران و اسلام، فاطمه‌سادات طباطبایی، تهران، نشر آلا قلم، ۱۴۰۰ش. فهرست مطالب کتاب
نقد و بررسی فرزندخواندگی زوجین نابارور از منظر فقه امامیه، علی جان‌محمدی، ناشر مریوان، نشر کلمات، ۱۴۰۰ش. فهرست مطالب کتاب
نفقه فرزندخوانده، روح‌الله وفایی‌نژاد، نشر سنجش و دانش، تهران، ۱۴۰۰ش. فهرست مطالب کتاب
چالش‌های جدید حقوق فرزندپذیری، مریم صیادی، خمین، نشر پرپروک، ۱۳۹۹ش. فهرست مطالب کتاب
بررسی فقهی احکام فرزندخواندگی از دیدگاه فریقین، فاطمه‌حورا احمدیان، تهران، نشر نوروز، ۱۳۹۹ش. فهرست مطالب کتاب
فرزندخواندگی مبانی فقهی و حقوقی و آثار آن، حسین محمدی، کرج، نشر لوح سبز، ۱۳۹۸ش. فهرست مطالب کتاب
فرزندخواندگی از دیدگاه فقه و حقوق، شهین حدادی، تهران، نشر بیکران دانش، ۱۳۹۸ش. فهرست مطالب کتاب
ازدواج سرپرست با فرزند خوانده، ساناز نورانی درآباد، تهران، نشر شهبازی، ۱۳۹۷ش. فهرست مطالب کتاب
فرزندخواندگی، صادق شریعتی‌نسب، تهران، پژوهشکده حقوقی شهر دانش، ۱۳۹۶ش. فهرست مطالب کتاب
آثار و احکام فرزند خواندگی (با نگاهی تطبیقی به قوانین قدیم و جدید)، محسن حسن‌پور، تهران، نشر علمی فرهنگی شعبانی، ۱۳۹۶ش. فهرست مطالب کتاب
فرزندخواندگی، مبانی فقهی حقوقی، محمد یزدانی، نشر تهران، ندای کارآفرین، ۱۳۹۵ش. فهرست مطالب کتاب
بررسی چالش‌های فقهی و حقوقی سرپرستی کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست با رویکردی بر قانون جدید، مونا حاجی‌آقابزرگی، همدان، نشر طرحان، ۱۳۹۵ش. فهرست مطالب کتاب
فرزندخواندگی در اسلام، حسن عالمی طامه، تهران، نشر سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۲ش. فهرست مطالب کتاب

مقاله‌ها

فارسی

قاعده فقهی مصلحت در قوانین و مقررات فرزندخواندگی و کودکان بی‌سرپرست، عبدالحمید طالبی، دوفصلنامه آموزه‌های فقه مدنی، شماره ۲۷، بهار و تابستان ۱۴۰۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
تعهدات مالی سرپرستان نسبت به فرزندخوانده در فقه و حقوق موضوعه ایران، عزیزه بهلولی و احمدرضا خزایی و جمشید معصومی، فصلنامه مطالعات فقه اقتصادی، دوره ۵، شماره ۱، ۱۴۰۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
تحلیل نکاح فرزند خوانده با سرپرست بر مبنای اصل حاکمیت اراده در انگاره اسلام، فرانسه، اسماعیل باقریان خوزانی و محمدهادی مهدوی و مسعود راعی و احمد توکلی، دوفصلنامه آموزه‌های فقه مدنی، دوره ۱۳، شماره ۲۳، خرداد ۱۴۰۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
مبانی و مستندات شرعی احکام فرزندخواندگی در فقه و حقوق، سارا ملک محمدی، اولین کنفرانس حقوق، علوم سیاسی و علوم انسانی، ۱۴۰۰ش. چکیده مقاله را از اینجا ببینید
انتقال قهری و قراردادی اموال به فرزندخوانده در حقوق آمریکا (با نگاهی به حقوق ایران)، محمدحسن صادقی مقدم و زهره افشار قوچانی، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، دوره ۸، شماره ۳، ۱۴۰۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
بررسی فقهی‌حقوقی استحقاق فرزندخوانده بر دریافت نفقه از سرپرست قانونی، احمدرضا موسوی مصباح‌الشریعه و احمدعلی قانع، دوفصلنامه مطالعات فقهی حقوقی زن و خانواده، دوره ۴، شماره ۷، ۱۴۰۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
بررسی ابعاد فقهی و حقوقی فرزندخواندگی در ایران، سودابه خوارزمی و مهدیه دامن افشان، دوفصلنامه تحقیقات حقوق قضایی، شماره۴، ۱۴۰۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
مسئله توارث در فرزندخواندگی در حقوق انگلیس و آمریکا با نگاهی به حقوق ایران، زهره افشار قوچانی، فصلنامه دانشنامه‌های حقوقی، شماره ۱۰، ۱۴۰۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
مطالعه تطبیقی فرزندخواندگی بین‌المللی در حقوق ایران، فرانسه و آلمان، منوچهر توسلی نائینی، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، دوره ۷، شماره ۱، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
فرزندخواندگی در ایران، محمدمهدی جهان‌پرور، فصلنامه مطالعات حقوق شهروندی، شماره ۱۴، ۱۳۹۹ش. چکیده مقاله را از اینجا ببینید
بررسی فقهی احکام و شرایط فرزندخواندگی در اسلام، خلیل‌اله احمدوند و بهاره رفیعی و شهلا جاسمی، فصلنامه قانون‌یار، دوره ۳، شماره ۱۲، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
واکاوی فرزندخواندگی در نظام حقوقی اسلام، انگلستان و آمریکا، عبدالجبار زرگوش نسب و پرویز باقری، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، دوره ۶، شماره ۱، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
ماهیت فرزندخواندگی از منظر فقه و حقوق، سید مهدی نقیبی و محمد کاظمی و غلامرضا زارعی، پژوهشهای دینی، علوم اسلامی، فقه و حقوق در ایران و جهان اسلام، دوره ۲، ۱۳۹۸ش.
بررسی تطبیقی نکاح سرپرست با فرزندخوانده در حقوق اسلام، ایران و فرانسه، سید محمدصادق طباطبایی و حامد حیدری ایرانی و نفیسه جعفری، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، دوره ۶، شماره ۱، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
بازپژوهی در تحلیل ابعاد فقهی و حقوقی ازدواج با فرزندخوانده، با رویکردی بر نظرات امام خمینی (ره)، محمدهادی دارایی و مهدی ناصر و مجید رضایی، مبانی فقهی حقوق اسلامی، دوره ۱۲، شماره ۱، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
حقوق شهروندی فرزندخوانده در ایران، محمدمهدی جهان‌پرور و مهرناز بهروزی، فصلنامه اخلاق زیستی، دوره ۹، شماره ۱، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
تأثیر مصلحت اجتماعی در حکم فقهی فرزندخواندگی در مذاهب اسلامی، سید محمدصادق موسوی و عبدالحمید طالبی، دوفصلنامه فقه مقارن، دوره ۶، شماره ۱۲، ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
واکاوی آثار و چالش‌های تربیتی فقهی فرزندخواندگی در قرآن و حدیث، طاهر علی محمدی و ندا جمشیدی، دوفصلنامه آموزه‌های تربیتی در قرآن و حدیث، دوره ۴، شماره ۱، ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
بررسی فقهی و حقوقی ازدواج سرپرست با فرزندخوانده، مژده ظفری و مهدی خدایی، مبانی فقهی حقوق اسلامی، دوره ۸، شماره ۱، ۱۳۹۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
احکام فقهی، حقوقی فرزندخواندگی و تأثیرات آن در سلامت خانواده، خدیجه مرادی و سیده ندا جمشیدی، همایش ملی چالش‌های خانواده ایرانی، ۱۳۹۳ش. مقاله را از اینجا ببینید

عربی

التبنی فی ضوء أحکام الفقه الإسلامی و قانون مدونة الأسرة المغربیة، إبراهیم والعیز، مجلة منازعات الأعمال، عدد ۴۰، ۲۰۱۹م.
التبنی فی الموروث الیهودی و مقارنته بنظائره عند الشعوب القدیمة، إیمان مصطفی عطا أبو النور، مجلة کلیة الآداب و العلوم الانسانیة جامعة قناة السویس (مصر)، المجلد ۲، العدد ۲۸، ۲۰۱۹م. مقاله را اینجا ببینید
التبنی: شروطه و أثاره الشخصیة و المالیة لدی الطوائف غیر المحمدیة، سامی علویة، مجلة الحقوق و العلوم السیاسیة (لبنان)، عدد ۱۷، ۲۰۱۸م.
التبنی بین الشریعة الاسلامیة و قانون مدونة الأسرة، إبراهیم والعیز، مجلة الباحث للدراسات القانونیة و القضائیة، عدد ۲، ۲۰۱۷م.
العرف و أثره فی الأحکام الشرعیة: التبنی أنموذجا، کریم شاتی السراجی، مجلة مرکز دراسات الکوفة، عدد ۳۹، ۲۰۱۵م.
حکم التبنی فی الاسلام، شادیة الصادق الحسن، دوریة العلوم و البحوث الاسلامیة (سودان)، العدد الرابع، ۲۰۱۲م. مقاله را اینجا ببینید
حکم التبنی و أبعاده الإنسانیة والاجتماعیة، وهبة بن محمد الزحیلی، مجلة نهج الإسلام، مجلد ۲۲، عدد ۸۵، ۲۰۰۱م.
التبنی و مشکلة اللقطاء و أسباب ثبوت النسب «دراسة فقهیة اجتماعیة مقارنة»، أسامة الحموی، مجلة جامعة دمشق للعلوم الاقتصادیة و القانونیة، المجلد ۲۳، العدد ۲، ۲۰۰۷م. مقاله را اینجا ببینید
إبطال القرآن الکریم لعادة التبنی، عبد العزیز إسماعیل صقر، مجلة الشریعة و الدراسات الإسلامیة، المجلد ۱۰، العدد ۲۵، ۱۹۹۵م. چکیده مقاله
بین عنایة الإسلام بالطفولة و تحریمه التبنّی، محمد سلام مدکور، مجلة الوعی الإسلامی (کویت)، سنه ۹، عدد ۱۰۲، ۱۹۷۳م.
التبنی و موقف الإسلام منه، زید مصطفی العماری، مجلة الوعی الإسلامی (کویت)، سنه ۱، عدد ۳، ۱۹۶۵م.
التبنی فی حکم الشریعة الإسلامیة و القانون الدولی، یوسف کمال المهیلی، المجلة المصریة للقانون الدولی، مجلد ۱۵، ۱۹۵۹م.

پایان‌نامه‌ها

فارسی

بررسی فقهی حقوقی حضانت فرزند به غیر پدر و مادر، کشور رحمتی کیخا، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان،۱۴۰۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی تطبیقی احکام مربوط به فرزند خواندگی در فقه اسلامی و حقوق ایران، نجمه ملاحی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی بندرعباس، ۱۴۰۱ش. اطلاعات پایان‌نامه را اینجا ببینید
فرزندخواندگی و راه‌های ایجاد محرمیت در مذاهب اسلامی، شفیع محمد علی حسن، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ۱۴۰۱ش. اطلاعات پایان‌نامه را اینجا ببینید
حقوق مالی و غیرمالی فرزندخواندگی در فقه و حقوق ایران و کشورهای کامن لا، منیژه یگانه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، ۱۴۰۱ش. اطلاعات پایان‌نامه را اینجا ببینید
تبیین ماهیت فرزندخواندگی و آثار آن با تأکید بر قانون جدید، سید حسین مرتضوی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه حکیم سبزواری، ۱۴۰۰ش. اطلاعات پایان‌نامه را اینجا ببینید
راهکارهای فقهی و حقوقی ایجاد محرمیت بین فرزند خوانده و سرپرست و آثار آن، فاطمه بیرانوند، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ۱۴۰۰ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
فرزند خواندگی در فقه وقانون ایران با تأکید بر آیات قرآن، مرتضی نگهبان پیری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، داشگاه پیام نور مشهد، ۱۳۹۹ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
آسیب‌شناسی فردی و اجتماعی ازدواج پدرخوانده و دخترخوانده در نظام حقوقی ایران و فرانسه و فقه اسلام، علیرضا کوه کبیر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، مؤسسه آموزش عالی طبرستان، ۱۳۹۹ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی قرارداد فرزندخواندگی در فقه امامیه و حقوق ایران، سیده هدی نجفی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید مطهری، ۱۳۹۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را اینجا ببینید
ماهیت حقوقی فرزندخواندگی در حقوق ایران، بی‌نام، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علم و فرهنگ تهران، ۱۳۹۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی نفقه فرزندخوانده پس از جدائی والدین حکمی، خشایار طاهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی، ۱۳۹۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی وضعیت ازدواج فرزند خوانده با سرپرست در حقوق ایران و فقیه امامیه و تطبیق آن با حقوق فرانسه، منیره قنبری قلعه سری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر، ۱۳۹۸ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی نفقه فرزندخوانده پس از جدائی والدین حکمی، خشایار طاهری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی بندر انزلی، ۱۳۹۸ش.
نقش مصلحت اجتماعی در فرزندخواندگی از نظر فقه مذاهب اسلامی و حقوق ایران، عبدالحمید طالبی، پایان‌نامه دکتری، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی، ۱۳۹۷ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
مطالعه تطبیقی چالش‌های حقوقی فرزندخواندگی در حقوق ایران و انگلستان، لیلا رحیمیان ده صوفیان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر، ۱۳۹۷ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
چالش‌های حقوقی ناشی از تصویب قانون ازدواج سرپرست با فرزندخوانده (آثار، نظرات موافقان و مخالفان) در نظام حقوقی ایران، ارسلان فکری، دانشگاه آزاد اسلامی تفت، ۱۳۹۷ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
تأثیر سلب فرزندخواندگی در روابط بین فرزندخوانده و سرپرست، پرستو هزارخانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، ۱۳۹۷ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
امکان‌سنجی فقهی محرمیت فرزندخوانده، احمد سنجری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۶ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی تطبیقی حقوق فرزند خواندگی در فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران، اکبر حاجی پور کلنادانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی رشت، ۱۳۹۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را اینجا ببینید
حقوق و تکالیف متقابل فرزندخوانده و ناپدری و نامادری در حقوق ایران و فقه امامیه، امید علمی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق قضایی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، ۱۳۹۶ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی آثار غیرمالی بین سرپرست و فرزندخوانده، مریم بتویی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اداری، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۶ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
فرزندخواندگی در حقوق ایران و حقوق فرانسه، حاتمه آشکارگر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر، ۱۳۹۵ش. اطلاعات پایان‌نامه را اینجا ببینید
فرزندخواندگی در حقوق ایران، فرانسه و انگلیس، آفاق سلطان‌نیا، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، ۱۳۹۵ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی تطبیقی فرزندخواندگی درنظام حقوقی ایران و کانادا، معصومه رستمی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه الزهرا (س)، ۱۳۹۵ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی تطبیقی فرزندخواندگی در فقه اسلامی وحقوق ایران، فاطمه جلالی مجد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ۱۳۹۵ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی فقهی حقوقی ازدواج با فرزند خوانده، مهدی پیرسلامی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، ۱۳۹۵ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
ازدواج با فرزندخوانده، سمانه عرب خابوری، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق قضایی، ۱۳۹۵ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
ازدواج سرپرست با فرزندخوانده در فقه و حقوق موضوعه، محمدحسین استا، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، ۱۳۹۴ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
تحلیل وضعیت ازدواج سرپرست با فرزند خوانده در حقوق ایران و فقه امامیه، مرضیه باغانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، ۱۳۹۴ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی فقهی حقوقی ازدواج سرپرست خانواده با فرزندخوانده در مذاهب پنج‌گانه اسلامی، سعدا نصیری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی، ۱۳۹۴ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
مقایسه تطبیقی ازدواج با فرزندخوانده در قانون جدید کودکان بی‌سرپرست با فقه امامیه، ماهرخ بهنام‌پور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمی، ۱۳۹۴ش. اطلاعات پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی وضعیت ازدواج سرپرست با فرزندخوانده از دید فقهی و حقوقی، صادق احمدی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، ۱۳۹۴ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
تحلیل وضعیت ازدواج سرپرست با فرزند خوانده در حقوق ایران و فقه امامیه، مرضیه باغانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، ۱۳۹۶ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی چالشهای فقهی و حقوقی سرپرستی کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست با رویکردی بر قانون جدید، مونا حاجی‌آقابزرگی، پایان‌نامه دکتری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۳ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
احکام و آثار فرزندخواندگی در فقه، حقوق ایران و انگلیس، لیلا همانلو، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، ۱۳۹۳ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
فرزندخواندگی در فقه و حقوق موضوعه، امین خنجری علی‌آبادی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، ۱۳۹۳ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی مسئله فرزند خواندگی در فقه و حقوق موضوعه ایران، مصطفی رستم پور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ۱۳۹۲ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی فرزندخواندگی در فقه مذاهب، مرضیه قدری گراخک، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۲ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی تطبیقی احکام فرزندخواندگی در فقه اسلامی و حقوق ایران، لیلا افشین‌جو، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، ۱۳۹۲ش. اطلاعات پایان‌نامه
بررسی فقهی و حقوقی فرزندخواندگی در حقوق ایران، فهیمه ملایی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات، دانشگاه پیام نور استان مازندران، ۱۳۹۰ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
مبانی فقهی و حقوقی نسب فرزندخواندگی در اسلام و جهان، مژگان غلامرضا، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه پیام نور تهران، ۱۳۸۹ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
مبانی فقهی و حقوقی فرزند خواندگی با تکیه بر آرای حضرت امام خمینی (س)، حکیمه نخعی امرودی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، ۱۳۸۸ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید

عربی

التبنی و الکفالة، طلبة مالک، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، المدرسة العلیا للقضاء، الجزایر، ۲۰۰۶ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید