تعدیل قراردادها (منابع مطالعاتی)
تعدیل قراردادها ابزاری برای جلوگیری از ضرر و زیان یکی از طرفین قرارداد است. عقود شرعی لازم قابل فسخ نیستند و تعهد بر مفاد آن لازم است؛ ولی در بعضی شرایط خاص مثل کمبود جنس در بازار یا افزایش و کاهش قیمت شدید و امثال اینها موجب می‌شود که تعهد به مفاد قرارداد مشکل شود. در ابتدا باید بحث شود که آیا در اینگونه شرایط خاص متعادل کردن شرایط قرارداد با توجه به شرایط زمانی و مکانی روز از نظر فقهی ممکن است؟ سپس اگر قبول کردیم که تعدیل قرارداد امکان دارد متولی این امر چه کسی است آیا حاکم شرع یا قاضی یا خود طرفین عقد می‌توانند؟ در این صفحه منابع مطالعاتی پیرامون این موضوع جمع‌آوری شده است.
کتاب‌ها
فارسی
- تعدیل قضایی قرارداد از منظر فقه مقارن، زینت جعفری‌فشارکی، قم، انتشارات هاجر، ۱۴۰۰ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- تعدیل قضایی قرارداد، امان‌الله انصاری، تهران، انتشارات آریا دانش، ۱۴۰۰ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- تعدیل قرارداد در آئینه فقه و حقوق ایران، میثم محمدی و مرتضی چیت‌سازیان، تهران، انتشارات چتر دانش، ۱۳۹۹ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- چالش نظری و قانونی عرف و تفسیر در تعدیل قضایی قرارداد، حمید نادریان، تهران، انتشارات فکرسازان، ۱۳۹۸ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- تعدیل قضایی قرارداد، حسین گوهری، تهران، انتشارت بهنامی، ۱۳۹۰ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- تعدیل قانونی قرارداد با تکیه بر رویه قضایی ایران، حمیدرضا شمس، انتشارت بهنامی، ۱۳۹۰ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- بررسی حقوقی تعدیل قراردادها، حجت‌اله زینتی، تهران، انشارات تایماز، ۱۳۸۹ش.
- تعدیل قرارداد، سعید بیگدلی، تهران، انتشارات میزان، ۱۳۸۶ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- تعدیل قرارداد توسط قاضی، علی‌اکبر حیدری‌فرد، شیراز، انتشارات فرامتن، ۱۳۸۵ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
عربی
- سلطة القاضی التقدیریة فی تعدیل مضمون العقد، غازی عاید الغثیان، اردن، جامعة موته، ۲۰۰۵م. از اینجا ببینید
مقاله‌ها
فارسی
- تعدیل قرارداد در اثر نوسانات اقتصادی، محمدرضا حافظی قهستانی، عبدالحمید مرتضوی، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۶۵، ۱۴۰۰ش.
- بررسی و ارزیابی اخلاقی از تعدیل قرارداد در حقوق ایران و فقه امامیه، پوران دخت عزیزی و نجادعلی الماسی و طیب افشارنیا، فصلنامه پژوهش‌های اخلاقی، شماره ۱، ۱۳۹۹ش. از اینجا ببینید
- بررسی و ارزیابی اخلاقی از تعدیل قرارداد در حقوق ایران و فقه امامیه، پوراندخت عزیزی، نجاد علی الماسی، طیب افشارنیا، فصلنامه پژوهش‌های اخلاقی، شماره ۴۱، ۱۳۹۹ش.
- واکاوی تعدیل قضایی قرارداد در پرتو قاعده العقود تابعةللقصود، زینت جعفری فشارکی، فصلنلمه فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۱، ۱۳۹۸ش.
- تعدیل قرارداد توسط داور، حمیدرضا علومی یزدی، فصلنامه دانشنامه‌های حقوقی، شماره ۳، ۱۳۹۸ش. از اینجا ببینید
- بررسی قاعده تغییر اوضاع و احوال قراردادی و تعدیل قضایی قرارداد حقوق ایران و فقه امامیه، کرامت حیدری وکیل آباد، مجله پژوهش‌های دینی، دوره ۲، ۱۳۹۸ش.
- نگرشی بر تعدیل قرارداد، استاتیرا غلامی، فصلنامه فقه حقوق و علوم جزا، شماره ۱۰، ۱۳۹۷ش. از اینجا ببینید
- کاربرد قاعده عسر و حرج در تعدیل قرارداد، سیدمهدی قریشی، سلمان علیپور قوشچی، عذرا رضازاد باری، فصلنامه مطالعات حقوق، شماره ۱۶، ۱۳۹۶ش.
- ٰتعادل و توازن اقتصادی قرارداد؛ نقدی بر کتاب تئوری عدم پیش‌بینی و تعدیل قرارداد، محمد امامی پور، فصلنامه نقد کتاب فقه و حقوق، شماره ۳ و ۴، ۱۳۹۴ش.
- تعدیل قرارداد در فقه امامیه و حقوق ایران، عباس مقدری امیری و حکمت اله عسکری، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، دوره ۱۱، شماره ۴۱، ۱۳۹۴ش. از اینجا ببینید
- تعدیل قرارداد در صورت حدوث تعذر مالی، مجید بنایی اسکویی، دوفصلنامه مطالعات حقوق تطبیقی، دوره ۴، شماره ۱، بهار و تابستان ۱۳۹۲ش. از اینجا ببینید
- تعدیل قضایی قرارداد در اثر کاهش ارزش پول، غفور خوئینی و عطیه شمس اللهی و سهیل ذوالفقاری، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، شماره ۴، ۱۳۹۲ش. از اینجا ببینید
- تعدیل قرارداد مقاله، حسین حلبیان، فصلنامه گفتمان حقوقی، شماره ۲۱ و ۲۲، ۱۳۹۱ش.
- تعدیل تعهدات قراردادی بر پایه اصول و قواعد حاکم بر فقه اسلامی، علیرضا یزدانیان، دوفصلنامه مقالات و بررسی‌ها، شماره ۸۲، ۱۳۸۶ش. از اینجا ببینید
- مباحث برون فقهی پژوهشی در تعدیل قرارداد، جواد فخار طوسی، فصلنامه فقه اهل بیت، شماره ۲۷، ۱۳۸۰ش.
عربی
- سلطة القاضی فی تعدیل مضمون العقد بسبب الاستغلال المصحوب بالغبن الفاحش، احمد آل علی و صالح اللهیبی، امارات متحده عربی، مجلة جامعة الشارقة للعلوم القانونیة، شماره ۲، جلد ۱۸، ۲۰۲۱م. از اینجا ببینید
- سلطة القاضی فی تعدیل العقد بسبب الظروف الطارئة: دراسة تحلیلیة مقارنة وفقا لأحکام القانون المدنی اللیبی، کمال عبدالسلام ونیس زوید، لیبی، مجلة أنوار المعرفة، شماره ۱۰، ۲۰۲۱م.
- سلطة القاضی والأطراف فی تعدیل العقد فی التشریع الجزائری، الشیماء زازومة، ۲۰۲۱م. از اینجا ببینید
- سلطة القاضی فی تعدیل العقد فی القانون المدنی الجزائری، ناصیری ربیعة، ۲۰۲۱م.
- سلطة القاضی فی تعدیل آثار العقد فی ظل الظروف الطارئة فی القانون الکویتی، عبدالمحسن مبارک عبدالمحسن العظیمان، کویت، مجلة الفنون والأدب وعلوم الإنسانیات والاجتماع، شماره ۵۳، ۲۰۲۰م. از اینجا ببینید
- سلطة القاضی فی تعدیل العقد بسبب الحادث الطارئ: دراسة مقارنة، الغزالی محمد محمد الحسن محمد صالح، سودان، مجلة الدراسات الإداریة والإجتماعیة، شماره ۵، جلد ۳، ۲۰۱۹م.
- سلطة الإدارة فی تعدیل العقد الإداری، عارف إبراهیم، سوریه، مجلة جامعة البعث للعلوم الإنسانیة، شماره ۷۹، جلد ۴۱، ۲۰۱۹م.
- سلطة تعدیل العقد الإداری وفقاً لقانون التعاقدات الجدید، محمد مصطفی أبو ضیف و محمد أنس جعفر، مجلة کلیة الحقوق جامعة المنیا، شماره ۲، جلد ۲، ۲۰۱۹م. از اینجا ببینید
- سلطة الإدارة فی التعدیل الإنفرادی للعقد الإداری، إیمان سهیلة دغفل، ۲۰۱۷م. از اینجا ببینید
- سلطة القاضی فی تعدیل العقد فی حالة الظروف الطارئة، خلدون أحمد المصالحة، مصر، مجلة الفکر القانونی والاقتصادی، شماره ۱۷، ۲۰۱۷م.
- سلطة طرفی عقد السیاحة فی تعدیل وإلغاء أحکامه: دراسة مقارنة، عاطف سلیمان برهوم، فلسطین، مجلة الجامعة الإسلامیة للدراسات الإسلامیة، شماره ۲، جلد ۲۵، ۲۰۱۷م. از اینجا ببینید
- سلطة الإدارة فی تعدیل العقد الإداری، بدیع عبده مستو، سوریه، مجلة جامعة البعث للعلوم الإنسانیة، شماره ۱۹، جلد ۳۸، ۲۰۱۶م.
- تعدیل العقد بالإرادة المنفردة، علی ماجد صاحب، عراق، مجلة الکلیة الإسلامیة الجامعة، شماره ۳۶، جلد ۱۰، ۲۰۱۵م.
- سلطة القاضی فی تعدیل العقد، صاغی، زینة؛ مقری، نسیمة؛ عثمانی، بلال. مشرفا، ۲۰۱۴م.
- سلطة القاضی فی تعدیل العقد، جان فهد، لبنان، أعمال المؤتمر العلمی السنوی لکلیة الحقوق: دور القاضی فی الخصومة - وحدة الهدف وتعدد الأدوار، جلد ۱، ۲۰۱۰م.
- سلطة القاضی فی تعدیل العقد، هدی عبدالله، لبنان، أعمال المؤتمر العلمی السنوی لکلیة الحقوق: دور القاضی فی الخصومة - وحدة الهدف وتعدد الأدوار، جلد ۱، ۲۰۱۰م.
- سلطة القاضی فی تعدیل عقد الإذعان: دراسة قانونیة مقارنة، درید محمود السامرائی، لیبی، مجلة الجامعة الأسمریة الإسلامیة، شماره ۷، ۲۰۰۷م.
- تعدیل العقد بالإرادة المنفردة محاولة نظریة فی قانون الالتزامات المقارن دراسة تطبیقیة فی عقود السفر والسیاحة، عابد فاید عبدالفتاح فاید، مصر، المؤتمر العلمی السنوی الرابع الجوانب التشریعیة والاقتصادیة للسیاحة، ۲۰۰۵م.
- سلطة القاضی فی تعدیل العقد: المفهوم والتأصیل القانونی، درید محمود السامرائی، لیبی، مجلة الجامعة الأسمریة الإسلامیة، شماره ۳، ۲۰۰۴م.
- سلطة الإدارة فی تعدیل العقد الإداری، علی عبدالعزیز الفحام، ۱۹۷۵م.
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- بررسی تطبیقی تعدیل قرارداد از منظر فقه مذاهب اسلامی با تاکید بر آرای فقیهان سده اخیر، محمد ضرابيان، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، ۱۴۰۱ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- مطالعه تطبیقی تعدیل قضایی قرارداد توسط قاضی در حقوق ایران و انگلستان، محمد ناظمی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمی، گروه حقوق و معارف اسلامی، ۱۳۹۹ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- جبران خسارت به روش تعدیل قرارداد در حقوق ایران و فقه امامیه با رویکردی بر حقوق فرانسه، پیمان درویش گلشن، کارشناسی ارشد، ۱۳۹۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- تحلیل مبانی تعدیل قراردادها در فقه و حقوق موضوعه، زهره‌سادات موسوی، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور تهران جنوب، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- تعدیل قرارداد در فقه مذاهب اسلامی و حقوق ایران، میثم محمدی، کارشناسی ارشد، دانشکده فقه و حقوق، دانشگاه مذاهب اسلامی، ۱۳۹۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- تعدیل قرارداد در فقه مذاهب اسلامی و حقوق ایران و افغانستان، منصور غمی زی، کارشناسی ارشد، دانشکده فقه و حقوق، دانشگاه مذاهب اسلامی، ۱۳۹۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- تعدیل قرارداد در فقه امامیه و حقوق ایران، عباس مقدری امیری و حکمت اله عسکری، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۴۱، ۱۳۹۴ش.
- تعدیل قراردادها از نظر فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران، صابر مهدوی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمی، ۱۳۹۳ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی تعدیل قرارداد به عنوان یکی ازشیوه‌های جبران خسارت در فقه و حقوق با رویکردی بر دیدگاه امام خمینی، مهرداد جمشیدیان، کارشناسی ارشد، پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، ۱۳۹۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی تطبیقی تعدیل قرارداد و آثار آن در حقوق ایران و فقه، مصطفی عزیزیان احمدآباد، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، ۱۳۹۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- قواعد فقهی حاکم بر تعدیل قرارداد، عفت قائدی موصلو، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات میبد گروه فقه و حقوق، دانشگاه یزد، ۱۳۹۱ش.
- مبانی فقهی حقوقی تعدیل قراردادها با مطالعه تطبیقی، رحیم امان‌اللهی، کارشناسی ارشد، مدرسه عالی شهید مطهری، ۱۳۸۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- تعدیل قرارداد توسط قاضی در حقوق ایران و فقه امامیه با مطالعه تطبیقی در حقوق انگلیس و مصر، علی‌اکبر حیدری‌فرد، دانشگاه علامه طباطبائی، ۱۳۸۵ش.
- تعدیل قراردادها و بررسی تطبیقی آن در فقه و م‍ق‍ررات قانونی، مجید ال‍ه‍ام‍ی ن‍ی‍ک، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران م‍رک‍زی، ۱۳۸۴ش.
- تعدیل قرارداد از دیدگاه حقوق ایران و فرانسه، سعید بیگدلی، کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق (ع)، ۱۳۷۷ش.
عربی
- سلطة القاضی الإداری فی تعدیل العقد الإداری فی المرافق الاقتصادیة، بهیة أحمد رفاعی أحمد، کارشناسی ارشد، اردن، جامعة مؤتة، ۲۰۲۰م.
- دور القاضی والأطراف فی تعدیل العقد، رشید بن الحاج جلول، کارشناسی ارشد، الجزایر، المرکز الجامعی أحمد زبانة - غلیزان، ۲۰۱۵م.
- سلطة القاضی فی تعدیل مضمون العقد: دراسة مقارنة، منی داؤد أحمد داؤد، کارشناسی ارشد، سودان، جامعة النیلین، ۲۰۱۵م.
- سلطة المستخدم فی تعدیل عقد العمل، عودة بلعظم، کارشناسی ارشد، الجزایر، المرکز الجامعی أحمد زبانة غلیزان، ۲۰۱۴م.
- سلطة القاضی فی تعدیل العقد فی قانون المدنی الجزائری والفقه الإسلامی، محمد بوکماش، دکتری، الجزایر، جامعة الحاج لخضر، ۲۰۱۲م. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- سلطة القاضی فی تعدیل مضمون عقد الاذعان، علی مصبح صالح الحیصة، کارشناسی ارشد، اردن، جامعة الشرق الأوسط، ۲۰۱۱م. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- سلطة الإدارة فی تعدیل عقد التورید: دراسة مقارنة، عبدالإله بن ترکی المصلوخ، کارشناسی ارشد، اردن، جامعة الیرموک، ۲۰۱۱م.
- تعدیل عقد العمل بالإرادة المنفردة، رجب رمضان التائب، کارشناسی ارشد، لیبی، جامعة الفاتح، ۲۰۱۰م.
- سلطة الإدارة فی تعدیل وإنهاء العقد الإداری: دراسة مقارنة، نصر الدین مصطفی محمد الکاسح، کارشناسی ارشد، جامعة التحدی، ۲۰۰۸م.
- سلطة القاضی التقدیریة فی الفقه الإسلامی، عبد الرحمن محمد عبد الرحمن شرفی، دکتری، سودان، جامعة الخرطوم، ۲۰۰۸م. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- سلطة رب العمل فی تعدیل عقد العمل: دراسة مقارنة، إبراهیم بن عبدالله بن إبراهیم الفارس، کارشناسی ارشد، عربستان سعودی، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامیة، ۲۰۰۱م.