تشهیر مجرمان (منابع مطالعاتی)
تشهیر مجرمان به معنای شناساندن مجرم در ملأ عام یا رسانه‌ای کردن چهره اوست. تشهیر یکی از انواع مجازات‌ها است. انگیزه قانون و شرع از این نوع مجازات رسوا کردن مجرم، شناساندن وی برای تنبیه، و درس عبرت شدن برای سایرین است. این مجازات برای جرائم خاص بالاخص جرائمی که مجرم در آنها امین مردم بوده و خیانت کرده در نظر گرفته شده است.
مجازات تشهیر همواره به همراه تعزیر حکومتی شامل حال مجرم است. از فقهای معاصر امام خمینی و سید ابوالقاسم خویی قائل به وجوب تشهیر در مورد شهادت باطل هستند و برخی نیز تشهیر را مستحب می‌دانند.
کتاب‌ها
فارسی
- اعلام عمومی مجرم مبانی و کارکردها، احمد مرتاضی، بوستان کتاب، قم، ۱۳۹۵ش.
مقاله‌ها
فارسی
- تأملی بر جایگاه مجرم‌گردانی در پرتو سیاست کیفری تشهیر، ابراهیم باطنی، فصلنامه حقوق اسلامی، شماره ۷۶، ۱۴۰۲ش. مقاله را اینجا بخوانید
- بازخوانی مواضع تشهیر در فقه امامیه (با تحلیل آرای امام خمینی)، علی محمدیان و مرتضی کشاورزی ولدانی و لیلا مهرابی‌راد، پژوهشنامه متین، شماره ۹۶، ۱۴۰۱ش. مقاله را اینجا بخوانید
- مقارنه قاعده تشهیر در حقوق اسلام و حقوق غرب از منظر هزینه‌های دولتی و دادرسی، پیمان حاج محمودعطار و بتول پاکزاد و فتح‌الله رحیمی، تحقیقات حقوقی بین المللی، ۱۴۰۱ش. مقاله را از اینجا بخوانید.
- تشهیرمجازات از منظرسیاست جنایی اسلام، محمدرضا زیرک مبارکی، فقه و قضا، دوره ۱۳، شماره ۱، پیاپی ۱۸، ۱۴۰۰ش. مقاله را از اینجا بخوانید.
- بررسی جایگاه فقهی و حقوقی مجازات تشهیر در ایجاد امنیت عمومی و ارتقاء حقوق شهروندی، صدیقه شجاعی و محمدرسول آهنگران و محمد روحانی مقدم، فصلنامه دانش انتظامی، سال ۲۳، شماره ۲، پیاپی ۹۱، ۱۴۰۰ش. مقاله را از اینجا بخوانید.
- تشهیر در سیاست جنایی اسلام در قبال جرائم اقتصادی، مریم لطیفی بنماران و اسدالله پازکیان، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا بخوانید.
- گستره کیفر تشهیر در حقوق کیفری ایران، سید سجاد کاظمی، دوفصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی سال هشتم، شماره ۱۶، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا بخوانید.
- مجازات تشهیر در تعزیرات (با رویکرد تطبیقی به مجازات‌های مبتنی بر شرمساری در ایالات متحده)، علی غلامی و محمد حسین مجتهدی و محمدحسن طهماسبی، فصلنامه حقوقی دادگستری، دوره ۸۲، شماره ۱۰۴، ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا بخوانید.
- نگرشی بر مجازات تشهیر در فقه شیعه با نگاهی به قوانین موضوعه ایران، زهرا محدثی و عباسعلی سلطانی، مجله پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، دوره ۱۳، شماره ۴۹، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا بخوانید.
- انتشار احکام قطعی در فقه و حقوق ایران، پویا ایزدی و محمدرضا غلامپور، فقه و تاریخ تمدّن، دوره ۳، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا بخوانید.
- شهادت دروغ، آرمان رستم‌پور و ابراهیم یاقوتی، فصلنامه فقه و تاریخ تمدن، دوره ۱، ۱۳۹۴ش. مقاله را از اینجا بخوانید.
- بررسی معناشناختی شهادت زور و ضرورت معرفی عمومی مرتکب آن در فقه مذاهب خمسه، احمد مرتاضی و علی‌اصغر موسوی رکنی و عادل ساریخانی و محسن ملک افضلی، مجله پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، دوره ۱۰، شماره ۳۵، ۱۳۹۳ش. مقاله را از اینجا بخوانید.
- نقد کیفرشناختی تشهیر رسانه ای، علی مراد حیدری، حقوق اسلامی سال دهم، شماره ۳۸، ۱۳۹۲ش. مقاله را از اینجا بخوانید.
- تشهیر شاهد زور، لیلا زمانی و حسین ابویی و علی تولایی، فقه و مبانی حقوق اسلامی، سال ۴۴، شماره ۲، ۱۳۹۰ش. مقاله را از اینجا بخوانید.
- بازخوانی مواضع تشهیر در فقه امامیه با تحلیل آرای امام خمینی(س)، مقاله را از اینجا بخوانید.
عربی
- عقوبة التشهير بالمتحرش في الشريعة الإسلامية و النظام السعودي دراسة مقارنة، عبدالله بن عبدالعزيز بن محمد الفحام، مجلة كلية الشريعة و القانون بطنطا، المجلد ۳۶، العدد ۱، ۲۰۲۱م. مقاله را از اینجا بخوانید.
- تطبيق العقوبات النفسية في النصوص التشريعية الجزائرية التشهير نموذجا، فتيحة طاهيري، مجلة العلوم الإنسانية، المجلد ۸، العدد ۱، ۲۰۲۱م.
- التشهير أحكامه و آثاره و ضوابطه في الفقه الإسلامى و القانون الكويتي، شقحة محمد بادى العجمى، مجلة الشريعة و الدراسات الإسلامية، المجلد ۳۵، العدد ۱۲۲، ۲۰۲۰م.
- القول المنير في أحكام التشهير، محمد إسماعيل أحمد العطيوي، مجلة دار الإفتاء المصرية، العدد ۳۳، ۲۰۱۸م. مقاله را از اینجا بخوانید.
- العقوبة بالتشهير في الفقه الإسلامي، سعد خليفة العبار، المجلة الليبية العالمية، العدد ۲۶، ۲۰۱۷م.
- التعزير بالعقوبات النفسية، عبدالرحمن بن سليمان الربيش، مجلة البحوث الأمنية، المجلد ۲۰، العدد ۴۸، ۲۰۱۱م.
- أحكام التشهير و حالاته في الشريعة الاسلامية، عبدالله بن محمد بن عبدالله الرشيد، مجلة البحوث الفقهية المعاصرة، المجلد ۱۴، العدد ۵۴، ۲۰۰۲م.
- حكم التشهير بالمسلم في الفقه الإسلامي، عبدالرحمن بن صالح بن محمد الغفيلي، مجلة الشريعة و الدراسات الإسلامية، المجلد ۱۶، العدد ۴۶، ۲۰۰۱م. مقاله را از اینجا بخوانید.
- التشهير بالحدود في الشريعة الإسلامية، عبدالله بن محمد بن عبدالله الرشيد، مجلة العدل، المجلد ۳، العدد ۹، ۲۰۰۱م. مقاله را از اینجا بخوانید.
- العقوبة بالتشهير في الفقه الإسلامي، خليل محمد نصار، مجلة كلية الدراسات الإسلامية و العربية، العدد ۱۵، ۱۹۹۸م.
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- بررسی فقهی بازنمایی رسانه ای جرائم زنان بر اساس آراء آیت الله خامنه ای (مدّ ظلّه العالی) مطالعه موردی بازنمایی اعتراف دختر رقصنده اینستاگرامی در رسانه ملی، کارشناسی ارشد، امید توتچی فتیدهی، دانشگاه ادیان و مذاهب، دانشکده زن و خانواده، ۱۳۹۹ش. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- شیوه‌های مطلوب اطلاع رسانی رسانه‌های عمومی در قبال جرایم به منظور حفظ حیثیت افراد بر مبنای فقه امامیه و حقوق ایران، کارشناسی ارشد، مریم قاسمی، دانشگاه معارف قرآن و عترت، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۸ش. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- نگرشی بر مجازات تشهیر در فقه امامیه و حقوق موضوعه، کارشناسی ارشد، فرشاد زمانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران، ۱۳۹۷ش. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- بررسی جرم شناختی مجازات های سالب حیثیت و پیامد های آن با تاکید بر مفهوم بدنامی، کارشناسی ارشد، علیرضا باقری قوام‌آبادی، دانشگاه ارومیه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۷ش. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- بررسی تطبیقی کیفر تشهیر در فقه و حقوق کیفری ایران، کارشناسی ارشد، صالح کیانی جویباری، موسسه آموزش عالی ادیب مازندران، ۱۳۹۷ش. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- بررسی تشهیر و تغریب در فقه امامیه و قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲، کارشناسی ارشد، سجاد نوراله‌زاده احمدآبادی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشکین‌شهر، ۱۳۹۶ش. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- تبیین حقوقی و جرم شناختی انتشار حکم محکومیت در رسانه ها، کارشناسی ارشد، کاظم جعفری، دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۶ش. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- بررسی فقهی، حقوقی وآسیب شناسی طرح تشهیر اراذل و اوباش، کارشناسی ارشد، مجید قربانی، جامعه المصطفی العالمیه، دانشکده حقوق و معارف اسلامی، ۱۳۹۵ش. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- بررسی کیفر تشهیر در فقه فریقین، کارشناسی ارشد، وجیهه حسنیان، دانشگاه سمنان، پردیس علوم انسانی، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۴ش. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- شهادت و شرایط آن در امور کیفری از دیدگاه امامیه و حنفیه، کارشناسی ارشد، مریم شهبازی منشادی، دانشگاه قرآن و حدیث پردیس تهران، ۱۳۹۳ش. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- بررسی مبانی تشهیر از منظر مذاهب خمسه و حقوق موضوعه، دکتری تخصصی، احمد مرتاضی، دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۳ش. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- تحلیل حقوقی جرم‌شناختی انتشار حکم محکومیت، کارشناسی ارشد، میلاد رزمجویی، دانشگاه شیراز، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۳ش. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- اجرای علنی مجازات‌ها و تشهیر از دیدگاه فقه و حقوق موضوعه، کارشناسی ارشد، سمیه جدیدی گیلی، مدرسه عالی و دانشگاه شهید مطهری، ۱۳۹۲ش.
- مسوولیت کیفری شهادت کذب در فقه و حقوق موضوعه، کارشناسی ارشد، ابراهیم قادری نسب، دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه، دانشکده حقوق و معارف اسلامی، ۱۳۹۰ش. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- تبیین فقهی حقوقی وجرم شناختی کیفر تشهیر، کارشناسی ارشد، فاطمه جوان، حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه تهران، ۱۳۸۷ش. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
عربی
- الأحكام الفقهية المتعلقة بالتشهير و السباب العلنى، ظافر خميس غركان عبود العمار، جامعة النيلين، ۲۰۱۷م.
- التشهير في ضوء القرآن الكريم، دکترا، إبراهيم حامد محمد عمر عبدالله، جامعة أم درمان الاسلامية، ۲۰۱۴م.
- أحكام جريمة التشهير دراسة فقهية مقارنة، کارشناسی ارشد، نفيسة بلة البشير سنهوري، جامعة أم درمان الاسلامية، ۲۰۱۴م.
- التشهير بجرائم الحدود في الشريعة الإسلامية و التشهير في النظام السعودي، إبراهيم بن راشد بن حضرم الرشيدي، الجامعة الإسلامية بالمدينة المنورة، ۲۰۱۰م.
- العقوبة بالتشهير فى الفقه الإسلامى، کارشناسی ارشد، على صبحى كامل السليحات، الجامعة الاردنية، ۲۰۰۱م.
- جريمة التشهير و عقوبتها، دکترا، عبدالرحمن بن عبدالله الخلیفي، جامعة نایف العربیة للعلوم الامنیة، ۲۰۰۸م. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- العقوبة بالتشهير في الفقه الاسلامي، کارشناسی ارشد، فهد بن عبدالعزيز بن حمد الوهيب، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، ۱۹۹۸م.
سایر منابع
- بررسی تشهیر مفسدان و مجرمان با نگاهی به قانون مجازات اسلامی و دادرسی کیفری، شاهرخ صالحی کرهرودی، ۱۴۰۱ش. متن را از اینجا بخوانید.
- تشهیر بزهکاران، رحیم نوبهار، مصاحبه در هفته نامه حریم امام، سال ۸، شماره ۴۲۸، ۱۳۹۹ش. متن را از اینجا بخوانید.