اعاده حیثیت (منابع مطالعاتی)
اعاده حیثیت عبارت است از ترمیم آسیب‌های وارد شده به آبرو و حیثیت کسانی که در زمینه مسائل کیفری مورد رسیدگی قضایی قرار گرفته و از این جهت به آنها صدمه وارد شده است. اعاده حیثیت در یک تقسیم‌بندی به دو قسم قضایی و قانونی تقسیم می‌شود. در اینکه اعاده حیثیت از حقوق متهمین است یا به مجرمین هم سرایت می‌کند اختلاف نظر وجود دارد. یکی از مسائلی که در اعاده حیثیت مورد بررسی قرار می‌گیرد نقش دولت و حکومت در قانونگذاری است. اعاده حیثیت یا ادعای شرف نیاز به شاکی خصوصی دارد. مسئله جبران خسارت معنوی ناشی از هتک حیثیت، در ماده ۱ قانون مسئولیت مدنی و ماده ۱۰ مورد اشاره قرار گرفته است. همچنین مسئله اعاده حیثیت در صورت خطای قاضی و دادگاه در اصل ۱۷۱ قانون اساسی آورده شده است.
در منابع فقهی به‌طور خاص مسئله اعاده حیثیت تصریح نشده لکن می‌توان تحت عناوین فقهی کلی‌تری نظیر ضمان و با استمداد از قواعدی چون لاضرر، حکم آن را بررسی کرد.
کتاب
فارسی
- کیفرشناسی: مجازاتهای سالب حیثیت، محمدکاظم زارع، تهران، انتشارات دادگستر، ۱۴۰۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- اعاده حیثیت در حقوق کیفری، فریدون کارآمد، نیشابور، انتشارات ماهوی خورشید، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- هتک حیثیت اشخاص در نظام کیفری ایران، فریده اروجی، تهران، انتشارات ندای کارآفرین، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- اعاده حیثیت و جبران خسارت معنوی ناشی از دعاوی کیفری، جواد فخارطوسی، قم، پژوهشکده فقه و حقوق، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- اعاده حیثیت و جبران خسارت معنوی ناشی از دعاوی کیفری، جواد فخارطوسی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- اعاده حیثیت در حقوق جزای ایران و مطالعه تطبیقی آن با حقوق جزای فرانسه، الهه طلاچیان، تهران، انتشارات جاودانه، ۱۳۸۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- الضرر المعنوی و التعویض عنه فی القانون و القضاء الإداری المقارن، هیمن حسین حمدامین، المرکز العربی للنشر و التوزیع، مصر، ۲۰۱۸م.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- التعویض عن الضرر المعنوی فی المسؤولیة المدنیة، السعید المقدم، دارالحداثة للطباعة و النشر، الجزایر، ۲۰۰۷م.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نظریة التعویض عن الضرر المعنوی فی المسؤولیة المدنیة، السعید مقدم، المؤسسة الوطنیة للکتاب، الجزایر، ۱۹۹۲م.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الضرر المعنوی و تعویضه فی الفقه الإسلامی، فاروق عبدالله کریم، دارالکتب العلمیة، بیروت، ۱۹۷۱م.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
مقاله
فارسی
- بررسی مبانی فقهی حقوقی اعاده حیثیت در امور کیفری، فرانک حیدری دهاقانی و محمد نوذری، دوفصلنامه مبانی فقهی حقوق اسلامی، شماره ۲، سال ۱۱، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- چالش‌های اعاده حیثیت در فضای مجازی، علی غلامی و مسعود پیرهادی، دوفصلنامه دین و ارتباطات، شماره ۱، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- اعاده حیثیت در حقوق، فقه و اخلاق اسلامی، محمدحسن جوادی و سید مهدی قریشی و بهزاد بالازاده، فصلنامه پژوهش‌های اخلاقی، شماره ۲، سال ۸، زمستان ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مبانی فقهی نهاد اعاده حیثیت، سلطانی عباسعلی، فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی، شماره ۶، دوره ۴، ۱۳۹۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
پایان‌نامه
فارسی
- بررسی مقایسه ای حقوق متهم و شیوه‌های اعاده حیثیت در فقه و حقوق ایران و مصر، نرگس علیمرادی، کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا (س)، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی مبانی فقهی حقوقی اعاده حیثیت، فرانک حیدری دهاقانی، دکتری، دانشگاه قم، پردیس دانشگاهی، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی مبانی فقهی حقوقی اعاده حیثیت، علیرضا شهرابی فراهانی و فرانک حیدری دهاقانی، دکتری، مؤسسه آموزش عالی پارسا، گروه حسابداری، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- جرایم علیه حیثیت معنوی اشخاص در فضای سایبر و اعاده حیثیت آن، مسعود پیرهادی، کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده معارف اسلامی و حقوق، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی وحقوقی أعاده حیثیت درحقوق ایران، بهزاد بالازاده، دکتری، دانشگاه ارومیه، دانشکده حقوق و معارف اسلامی، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی تطبیقی اعاده حیثیت در مذاهب اسلامی و حقوق کیفری ایران، محمدرضا کاویان پور، کارشناسی ارشد، مجید وزیری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج) - دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی اعاده حیثیت در امور کیفری در فقه و حقوق موضوعه، علی مختاری، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، ۱۳۸۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- اعاده حیثیت در فقه امامیه و بررسی تحولات آن در حقوق کیفری ایران، کارشناسی ارشد، مسعود شیخ حسنی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۸۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر