نظارت بر قدرت (منابع مطالعاتی)
نظارت بر قدرت فرآیندی است که طی آن میزان تطابق عملکرد اشخاص با قوانین و مقررات سنجیده می‌شود تا از مطابقت نتایج عملکردها با هدف‌های مطلوب، اطمینان حاصل شود. مشروعیت یا عدم مشروعیت نظارت بر نهادهای حکومت اسلامی، چگونگی نظارت بر قدرتِ حاکم و کارگزاران حکومتی، ابزارها و نهادهای نظارتی، مبانی، احکام و حدود فقهی نظارت از مباحث مرتبط به بحث نظارت بر قدرت است. مسئله نظارت بر قدرت سیاسی در ابوابی چون امر به معروف و نهی از منکر در کتب فقهی معاصر مورد بررسی قرار گرفته شده است.
در این صفحه کتاب‌ها، مقاله‌ها، پایان‌نامه‌ها و دیگر منابع مرتبط با بحث نظارت بر قدرت از منظر فقه معاصر جمع‌آوری شده است.
کتاب‌ها
فارسی
- ساز و کارهای کنترل و نظارت بر قدرت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران، امین داودی‌کهنه‌شهری، تهران، نشر سنجش و دانش، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- حسبه نهاد نظارت اجتماعی، گیتی کلایی، قم، انتشارات خویی، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بنیادهای عمومی نظارت در مقابله با فساد (نظارت کارآمد و کارآمدی نظارت)، محمد توکلی، تهران، نشر مهر توکل، ۱۴۰۰ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- فقه و حقوق نظارت و بازرسی، محمد عترت‌دوست، زیرنظر رضا بیرانوند، انتشارات دانشگاه علوم انتظامی، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نظارت بر کارگزاران در ترازوی فقه و حقوق، سجاد خادملو، تهران، انتشارات گروه آموزشی مدرس، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نظارت بر قدرت سیاسی در اندیشه حضرت امام خمینی (ره)، سعید کمالی، قم، مصباح اندیشه، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نظارت مردم بر نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اکبر آقابابائیان و رعنا شهبازپور آسیابی، تهران، انتشارات فانوس دنیا، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نظارت بر اعمال حکومت در نظام جمهوری اسلامی ایران، ایوب فلاحی، تهران، نشر فرهوش، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نظارت بر نهادهای زیرمجموعه رهبری: مبانی، بایسته و راهکارها، امید خاکی، زیر نظر محمدجواد ارسطا، تهران انتشارات مکث اندیشه، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- دیدگاه دیده‌بان: بررسی جایگاه نظارت مجلس خبرگان رهبری بر ولی فقیه با نگاهی به دیدگاه‌های امام خمینی (ره) و آیت‌الله خامنه‌ای، محسن حسین‌دوست، قم، انتشارات اثر قلم، ۱۳۹۷ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- مجموعه مقالات اولین همایش ملی اطلاعات و مردم: نظارت مردمی بر دستگاه اطلاعاتی، کریم شاهد، تهران، مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه اطلاعات و امنیت ملی، ۱۳۹۶ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- نظارت در فقه سیاسی شیعه (بررسی مفهوم نظارت و امر به معروف و نهی از منکر)، علی شیرخانی، تهران، نشر خرسندی، ۱۳۹۶ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- نظارت بر قدرت سیاسی در اسلام، توحید محرمی، تهران، نشر تقریر، ۱۳۹۵ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- نظارت استصوابی، عباس نیکزاد، قم، دفتر نشر معارف، ۱۳۹۴ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- نظارت در نظام اسلامی، بهرام اخوان کاظمی، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۱ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- نظارت همگانی، نظارت ملی (اهمیت امر به معروف و نهی از منکر)، مهدی احدی، قم، نشر سید جمال الدین اسدآبادی، ۱۳۹۱ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- نظارت استصوابی یا استطلاعی: بررسی فقهی - حقوقی نظارت شورای نگهبان بر انتخابات، سید احمد مرتضایی، تهران، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۹۱ش.
- مبانی فقهی نظارت بر قدرت از دیدگاه امام خمینی (س)، سید سجاد ایزدهی، تهران، ٰموسسه چاپ و نشر عروج، ۱۳۹۰ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- نظارت بر اعمال حکومت و عدالت اداری، عباسعلی عمید زنجانی و ابراهیم موسی‌زاده، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۸۹ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- مبانی فقهی نظارت شهروندان بر حاکمان (با تأکید بر نظر امام خمینی)، قاسم جعفری، تهران، پژوهشکده امام خمینی (س) و انقلاب اسلامی، معاونت پژوهشی، ۱۳۸۸ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- نظارت بر قدرت در فقه سیاسی، سید سجاد ایزدهی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۷ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- نظارت عمومی: تحقیق و پژوهش نو دربارهٔ امر به معروف و نهی از منکر، علی ابوالقاسمی، مشهد، نشر پیام کلیدر، ۱۳۸۶ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- مشارکت عمومی: حاکمیت ملی و نظارت همگانی در فقه سیاسی و حقوق اساسی، محسن اسماعیلی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۴ش.
- نظارت و بازرسی، علی‌اصغر محسن‌شیخی، قم، انتشارات زمزم هدایت، ۱۳۸۴ش.
- نظارت و نهادهای نظارتی، محسن ملک‌افضلی اردکانی، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۸۲ش.
- نظارت بر دولت، محمدجواد طبسی مروجی، تهران، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، ۱۳۸۱ش.
عربی
- الرقابه على السلطه فی الفقه السیاسی، سجاد ایزدهی، مترجم رضا شمس‌الدین، بیروت، مرکز الحضاره لتنمیه الفکر الاسلامی، ۲۰۱۳م. (این کتاب ترجمه‌ای است از کتاب نظارت بر قدرت در فقه سیاسی که توسط پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی متنشر شده است.)
- رقابة الأمة على الحكام، دراسة مقارنة بين الشريعة ونظم الحكم الوضعية، علي محمد حسنين، بیروت، المكتب الإسلامي للطباعة والنشر، ۱۹۸۸م.
مقاله‌ها
فارسی
- مراحل و کیفیّت نظارت مردم بر حاکمیّت در قالب امر به معروف و نهی از منکر، احمد رضوانی مفرد، مهدی جعفری هرندی، فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی، شماره ۳۱، تابستان ۱۴۰۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی و تبیین جایگاه حق نظارت همگانی در حکمرانی اسلامی، وحید آرایی، فصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی، شماره ۲۵، ۱۴۰۱ش. مقاله را از اینجا ببینید
- تحلیل حق نظارت مردم بر حکومت از دیدگاه علی (علیه السلام) با نگاهی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ابراهیم موسی‌زاده و محمد صالحی، فصلنامه تمدن حقوقی، شماره ۱۲، ۱۴۰۱ش. مقاله را از اینجا ببینید
- تبارشناسی نظارت بر قدرت سیاسی در اندیشه علمای عصر قاجار، محمدحسین باقری خوزانی و منصور میراحمدی و مجید توسلی و حمید احمدی، فصلنامه جستارهای سیاسی معاصر، شماره ۴۳، ۱۴۰۱ش. لینک چکیده
- نظارت بر قدرت سیاسی از منظر قرآن، حسین احمدی سفیدان و عمران عباسپور، فصلنامه پژوهشنامه معارف قرآنی، شماره ۴۶، ۱۴۰۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نظارت بر قدرت در تفکر اسلامی و قانون اساسی، سید جواد ورعی، دوفصلنامه مطالعات فقه معاصر، شماره ۸ و ۹، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نظارت بر قدرت سیاسی براساس رویکرد علوم انسانی اسلامی (نظارت ولایی)، سید سجاد ایزدهی، فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی، دوره ۶، شماره ۳، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی نظارت فقها بر جمهوری اسلامی با بررسی موضوعی نظارت بر ولی فقیه، محسن حسین‌دوست و فریدون اکبرزاده و شیوا جلال پور و روح الله شهابی، دوفصلنامه پژوهش‌های سیاست اسلامی، شماره ۱۸، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- سازِکار مطلوب نظارت شرعی فقهای شورای نگهبان بر مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، مرتضی حاجی علی خمسه و مصطفی مسعودیان و حمید فعلی، فصلنامه دانش حقوق عمومی، سال ۹، شماره ۳، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نظارت بر کارگزاران حکومت از دیدگاه علی، سید ابراهیم حسینی، دوفصلنامه اندیشه‌های حقوق عمومی، شماره ۱۵، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نظارت برنهاد شورای نگهبان و اعضای آن، میلاد محمدپور قطبی و حامد اسماعیل کرمی، فصلنامه فقه حکومتی، شماره ۷، دوره ۴، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- مبانی و دلایل نظارت مردم بر دولت در قانون اساسی با تأکید بر رویکرد اخلاقی، علی کاظم‌زاده، فصلنامه پژوهش‌های اخلاقی، شماره ۳۳، ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
- امر به معروف و نهی از منکر در حوزه نظارت و نقد و بررسی عملکرد کارگزاران از نظر فقه، علی متقی و سیدمحمدهادی مهدوی و علی فلاحی سیف‌الدین و احمد رضا توکلی، فصلنامه پژوهش‌های انقلاب اسلامی، شماره ۲۴، ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
- پاسخگویی کارگزاران از دیدگاه امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام در نهج‌البلاغه، حفیظ‌الله فولادی و عباس شفیعی، فصلنامه پژوهش‌های نهج البلاغه، شماره ۵۷، ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نظارت بر قدرت و مهار آن در نظریه ولایت مطلقه فقیه با تأکید بر اندیشه سیاسی امام خمینی، رحمت عباس‌تبار و فرزاد حسینی، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، شماره ۴۹، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- شیوه‌های کنترل و نظارت بر عملکرد کارگزاران در مدیریّت علوی، علیرضا میرزایی، دوفصلنامه اندیشنامه ولایت، شماره ۵، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- حقوق سیاسی مردم در اعمال نظارت بر دولت، علی کاظم‌زاده، فصلنامه علوم سیاسی دانشگاه آزاد کرج، شماره ۴۱، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- تحلیلی بر مفهوم حق نظارت همگانی بر قدرت براساس دو رابطهٔ حق-ادعا و حق-آزادی، سید محمدصادق احمدی، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره ۴۷، شماره ۳، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- سیستم نظارت بر مدیران در مدیریت علوی با تأکید بر نهج‌البلاغه، عبدالله موحدی محب و مهری جهانگیری، فصلنامه پژوهش‌های نهج البلاغه، شماره ۴۸، ۱۳۹۵ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نظارت بر قدرت و مکانیسم‌های آن در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)، سعید کمالی کفراتی و محسن محمدی الموتی، دوفصلنامه اندیشنامه ولایت، شماره ۲، ۱۳۹۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نظارت بر قدرت سیاسی از دیدگاه فقهاء شیعه، توحید محرمی، دوفصلنامه پژوهش‌های سیاست نظری، دوره ۱، شماره ۱، ۱۳۹۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نظارت سیاسی بر قدرت و کاربست آن از طریق مردم در نظام حقوقی ایران، زهرا عامری، فصلنامه سپهر سیاست، شماره ۳، ۱۳۹۴ش، مقاله را از اینجا ببینید
- حق شرعی نظارت مردم بر حکومت، مهدی منتظرقائم، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۷۴، ۱۳۹۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نظام نظارتی در فقه حکومتی، احمد مرتضایی، فصلنامه اندیشه‌های حقوق عمومی، شماره ۵، ۱۳۹۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نظارت عمومی؛ مردم‌سالاری دینی، محمدجواد نوروزی، فصلنامه اندیشه‌های حقوق عمومی، شماره ۵، ۱۳۹۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
- مبانی نظارت در نظام حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، سید احمد حبیب نژاد و زهرا عامری، فصلنامه علوم سیاسی، شماره ۶۵، ۱۳۹۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
- شیوه‌های نظارت بر حاکم در فقه سیاسی شیعه، علی شیرخانی، فصلنامه مطالعات سیاسی، شماره ۲۲، ۱۳۹۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نظارت سیاسی بر قدرت در اندیشه علوی، محمدجواد ارسطا و زهرا عامری، فصلنامه علوم سیاسی، شماره ۶۳، ۱۳۹۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
- امام خمینی و مسئله نظارت و تحدید قدرت سیاسی، سید سجاد ایزدهی، فصلنامه کتاب نقد، شماره ۵۹–۶۰، ۱۳۹۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
- اهداف و کارکردهای نظارت در نظام سیاسی اسلام، بهران اخوان کاظمی، فصلنامه جستارهای سیاسی معاصر، شماره ۲، ۱۳۹۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی نظارت شورای نگهبان بر انتخابات خبرگان، سید احمد مرتضایی، دوفصلنامه معرفت حقوقی، سال ۱، شماره ۱، ۱۳۹۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
- راهبردهای نظارت همگانی در مدیریت سیاسی جامعة دین‌بنیان، فاطمه براتلو، فصلنامه جستارهای سیاسی معاصر، شماره ۱، ۱۳۸۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- پاسخ به شبهات «نظارت استصوابی» با رویکرد فقهی، سید احمد مرتضایی، فصلنامه حکومت اسلامی، سال ۱۵، شماره ۱، ۱۳۸۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نظارت بر قدرت در فقه سیاسی، سید سجاد ایزدهی، فصلنامه فقه، شماره ۵۹–۶۰، ۱۳۸۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نظارت انتخاباتی: (ماهیت نظارت شورای نگهبان بر انتخابات)، ابراهیم موسی‌زاده، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۴۸، ۱۳۸۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نگاهی به نظارت و کنترل در آموزه‌های نهج البلاغه، ابوالحسن مولائی، نشریه حصون، شماره ۷، ۱۳۸۵ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نظارت شورای نگهبان بر انتخابات، استصوابی یا استطلاعی، علی‌یار ارشدی، فصلنامه حقوق اساسی، شماره ۶ و ۷، ۱۳۸۵ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نظارت بر قدرت سیاسی از دیدگاه فقها شیعه، توحید محرمی، دوفصلنامه پژوهش سیاست نظری، شماره اول، ۱۳۸۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نظارت (اصلی از اصول مدیریت) از دیدگاه قران و سنت، حبیب طاهری، فصلنامه مدیریت فرهنگ سازمانی، شماره ۱۰، ۱۳۸۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- انتخابات و نظارت شورای نگهبان، محمدجواد اطاعت، فصلنامه حقوق اساسی، شماره ۲، ۱۳۸۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نظارت بر قدرت از دیدگاه قرآن، رضا دلاوری، فصلنامه علوم سیاسی، شماره ۱۹، ۱۳۸۱ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نظارت بر قدرت سیاسی در اندیشه حضرت امام خمینی، سید جواد ورعی، در کتاب امام خمینی و حکومت اسلامی: نهادهای سیاسی و اصول مدنی، ۱۳۷۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
عربی
- الرقابة السياسية على دستورية القوانين، حورية لشهب، مجلة الاجتهاد القضائي، مجلد ۳، شماره ۴، ۲۰۰۸م. لینک مقاله
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- نقش مردم در نظارت و مهار قدرت سیاسی از دیدگاه فقه مذاهب اسلامی و حقوق افغانستان، میر بهمن‌الدین کمالزاده، کارشناسی ارشد، دانشکده فقه و حقوق، دانشگاه مذاهب اسلامی، ۱۴۰۰ش. صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج
- بررسی مکانیزم نظارت بر مراکز قدرت در فقه حکومتی، جعفر ابراهیم زاده شرمه، پایان‌نامه حوزوی سطح ۴، قم ،مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، معاونت پژوهشی، دفتر تبليغات اسلامی، ۱۳۹۹ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی تطبیقی مدل دموکراسی لیبرال و مردم‌سالاری دینی در نظارت بر قدرت؛ مطالعه موردی، جمهوری اسلامی ایران،۹۷-۵۷، سید علی حسینی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت‌الله‌العظمی بروجردی (ره)، ۱۳۹۸ش. صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج
- بررسی فقهی و حقوقی نظارت بر کارگزاران، سجاد خادملو، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، ۱۳۹۷ش. صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج
- مکانیزم نظارت مردم بر نهادهای قدرت سیاسی قبل و بعد از انقلاب اسلامی در ایران، مجید شعاع، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۵ش. صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج
- شيوه هاي نظارت بر قدرت سياسي در قانون اساسي افغانستان از منظر فقه اهل بيت عليهم السلام و حنفی، سيد حيدر هاشمی، قم، جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۹۵ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- نظارت بر قدرت و مهار آن در نظریه ولایت مطلقه فقیه، فرزاد حسینی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، ۱۳۹۳ش. صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج
- مبانی نظارت بر ولی فقیه و مسؤولیت وی از منظر فقه سیاسی، سید امیر رضوی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، ۱۳۹۳ش. صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج
- نظارت بر قدرت سياسی از ديدگاه فقهای شيعه، علی‌اکبر ناصری، پایان‌نامه حوزوی سطح ۳، قم ،مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، معاونت پژوهشی، دفتر تبليغات اسلامی، ۱۳۸۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- سازوکار نظارت مردم بر دولت در جمهوری اسلامی ایران، سعید رحمانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز، ۱۳۸۵ش. صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج
- ولایت فقیه، قدرت و نظارت از دیدگاه امام خمینی (ره)، محمد باوی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۷۶ش. صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج
- نظارت بر قدرت سیاسی در اسلام (شیعه)، توحید محرمی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم سیاسی و معارف اسلامی، دانشگاه امام صادق علیه السلام، ۱۳۷۵ش. صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج
- نظارت بر قدرت سیاسی از دیدگاه آیت الله خامنه ای، مجتبی عباسی، کارشناسی ارشد، باقرالعلوم(ع) قم. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
عربی
- الرقابة القضائية على الحاكم في الفقه السياسي الإسلامي "مقارنة بالأنظمة الدستورية الحديثة"، وشن محمد او لحنافي، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه محمد بوضياف بالمسيلة، الجزایر، ۲۰۱۸م. لینک پایان‌نامه
سایر منابع
- الرقابة على اعمال الادارة في الشريعة الاسلامية و النظم المعاصرة، محمد الحاج، یادداشت در سایت المنتدی العالمی للوسطیة، تاریخ درج ۲۰۱۱م، تاریخ بازدید ۱۴ مهر ۱۴۰۱ش. لینک یادداشت