سلاحهای کشتار جمعی (منابع مطالعاتی)
سلاحهای کشتار جمعی و مباحث وابسته به آن زاییده پیشرفت‌های علمی و فناورانه در دنیای جدید است. فاجعه‌های ایجاد شده در نتیجه استفاده از این سلاح‌ها زمینه‌ساز گفتگو بین اندیشمندان جهان از زوایای مختلف شده است. چنان‌که ساخت، نگهداری و استفاده از این سلاح‌ها از منظر فقه اسلامی نیز مورد مطالعه قرار گرفته است. محققان و فقیهان مسلمان مطالعات و یافته‌های خود را در قالب‌های گوناگون انتشار داده‌اند.
کتاب‌ها
فارسی
- فقه هسته‌ای، به کوشش ابوالقاسم علیدوست، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۸ش.
- واکاوی فقهی حقوقی حرمت استفاده از سلاح کشتار جمعی، غلامرضا عارفیان و محمدرضا علیائی، شیراز، نشر شاهچراغ، ۱۳۹۸ش. این کتاب در اصل پایان‌نامه‌ای است با همین عنوان نوشته محمدرضا علیائی که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر عباس در سال ۱۳۹۷ش دفاع شده است. دسترسی به پایاننامه در سامانه گنج
عربی
- أسلحة الدمار الشامل و موضع الفقه الأسلامی منها: دراسة مقارنة، عادل موسی عوض، بی‌نا، ۲۰۱۶م. کتاب را از اینجا بخوانید
- فقه المقاومة: دراسة مقارنة، أحمد شفیعی‌نیا، تهران، المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الأسلامية، ۲۰۱۱م. بخشی از فصل چهارم این کتاب به بحث سلاحهای کشتار جمعی اختصاص دارد. کتاب را از اینجا بخوانید
مقاله‌ها
فارسی
- جرم بودن اقدام علیه بشریت به‌وسیله سلاحهای هسته‌ای از نگاه فقه با رویکرد فتوای مقام معظم رهبری، حامد رستمی نجف‌آبادی و عبدالرضا فرهادیان، فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دوره ۱۳، شماره ۴، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی ادله جواز یا حرمت تولید و انباشت سلاحهای کشتار جمعی، مهدی ربانی و عباسعلی روحانی، فصلنامه فقه و اصول، شماره ۱۲۳، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بازخوانی مبانی فقهی حرمت و ممنوعیت تولید و استفاده از از سلاحهای هسته‌ای، حمیدرضا حنان و سید یوسف علوی وثوقی، دوفصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی، شماره ۲۲، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- تسلیحات کشتار جمعی در مقام مقابله به مثل از نظر فقه، مجتبی الهیان و محمدابراهیم الهیان و سید علی‌محمد یثربی، فصلنامه پژوهش‌های فقهی، دوره ۱۴، شماره ۴، ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
- مبانی و دلالت‌پژوهی‌های فطری و فقهی-حقوقی در حرمت سلاحهای کشتار جمعی، محمدمهدی زارعی و مجتبی زارعی، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره ۴۷، شماره۳، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- به‌کارگیری سلاح کشتار جمعی از منظر فقه و حقوق بین‌الملل، رضیه افضل‌زاده و مهدی رهبر، دوفصلنامه مبانی فقهی حقوق اسلامی، شماره ۱۹، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- کاربرد سلاحهای کشتار جمعی از منظر اسلام، سیده فاطمه آقاجانپور میر، فصلنامه مطالعات بین‌المللی، شماره ۴۸، ۱۳۹۵ش. مقاله را از اینجا ببینید
- به‌کارگیری سلاحهای نامتعارف از منظر حقوق بین الملل کیفری و اسلام، ابوالفتح خالقی و نعمت‌الله نبوی، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، سال دوم، شماره ۴، ۱۳۹۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- ضرورت فقهی طرح منطقه‌ای عاری از سلاح هسته‌ای: ممنوعیت سلاح هسته‌ای از منظر حقوق بین الملل و اسلام، سعید داودی لیمونی و علیرضا داودی لیمونی، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، سال دوم، شماره ۳، ۱۳۹۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- واکاوی فقهی ادله حرمت استفاده از سلاحهای کشتار جمعی، علی میثمی تهرانی، فصلنامه فقه اهل بیت، شماره ۷۷-۷۸، ۱۳۹۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
- ممنوعیت استفاده از سلاحهای کشتار جمعی از دیدگاه فقهی، روح‌الله اکرمی و ستار محمدی زرینی و مهدی عبدی، دوفصلنامه مطالعات فقه امامیه، شماره ۱۴، ۱۳۹۳ش.
- ممنوعیت مطلق کاربست سلاح هسته‌ای، ناصر قربان‌نیا، فصلنامه مطالعات حقوق اسلامی، شماره ۳۹، ۱۳۹۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
- ممنوعیت استفاده از سلاحهای کشتار جمعی از دیدگاه فقه اسلامی، حسن صدراللهی دامغانی، روزنامه جمهوری اسلامی، سال سی و نهم، شمارههای ۹۹۴۱ تا ۹۹۴۳. این مقاله در سه شماره روزنامه منتشر شده است. مقاله را از اینجا بخوانید
- تولید و استفاده از سلاحهای کشتار جمعی از دیدگاه فقه اسلامی، محمدجواد فاضل لنکرانی، فصلنامه حقوق اسلامی، شماره ۳۹، ۱۳۹۲ش. مقاله را از اینجا ببینید. این مقاله در قالب کتابچه‌ای با عنوان بررسی فقهی سلاحهای کشتار جمعی توسط مرکز فقهی ائمه اطهار نیز منتشر شده است.
- سلاحهای کشتار جمعی و مبانی فقهی و حقوقی ممنوعیت استفاده از آن‌ها، محمود حکمت‌نیا، فصلنامه حقوق اسلامی، شماره ۳۸، ۱۳۹۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
- ادله فقهی منع به‌کارگیری سلاحهای هسته‌ای (با رویکرد حقوق بشردوستانه محیط زیست)، محمود یوسف‌وند، فصلنامه حقوق اسلامی، شماره ۳۸، ۱۳۹۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
- فقه تولید، انباشت و کاربرد سلاحهای غیرمتعارف با محوریت فقه امامیه، ابوالقاسم علیدوست، فصلنامه حقوق اسلامی، شماره ۳۸، ۱۳۹۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
- ممنوعیت استفاده از سلاح کشتار جمعی (نقد و بررسی ادله)، سید سجاد ایزدهی و صدیقه صدیق تقی‌زاذه، فصلنامه علوم سیاسی، شماره ۶۰، ۱۳۹۱ش. مقاله را از اینجا ببینید
- سلاح کشتار جمعی از دیدگاه اسلام، سید ابراهیم حسینی، فصلنامه معرفت حقوقی، شماره ۱، ۱۳۹۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
- منع استفاده از سلاحهای کشتار جمعی از نگاه مذاهب، محمد رحمانی، فصلنامه طلوع، شماره ۳۳، ۱۳۸۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
عربی
- حمایة البیئة اثناء استخدام اسلحة الدمار الشامل: دراسة مقارنة بین الفقه الإسلامی و القانون الدولی العام، عادل السید محمد علی، مجلة البحوث الفقهیة و القانونیة، کلیة الشریعة و القانون بدمنهور، شماره ۳۴، جزء ۲، ۲۰۱۹م. مقاله را از اینجا بخوانید
- حرمة إستخدام أسلحة الدمار الشامل: دراسة فقهیة استدلالیة مقارنة، محمد رحمانی، نفیسه زروندی، فصلنامه الإجتهاد المعاصر، مجلد ۱، شماره ۲، ۲۰۱۶م. مقاله را از اینجا بخوانید
- السلاح النووی: دراسة مقارنة بین الفقه الإسلامی و القانون الدولی، یسن عبداللطیف عبدالحلیم محمد، مجله الدرایة، دوره ۱۵، شماره ۵، ۲۰۱۵م. مقاله را از اینجا بخوانید
- إستخدام أسلحة الدمار الشامل المواقف الفقهیة، علی ناصر، فصلنامه الإجتهاد و التجدید، شماره ۲۵، ۲۰۱۵م. مقاله را از اینجا بخوانید
- إستخدام أسلحة الدمار الشامل فی الفقه الإسلامی، أحمد محمد لطفی أحمد، مجله کلیة الشریعة و القانون در تفهنا الأشراف، مجلد ۱۶، شماره ۱، ۲۰۱۴م. مقاله را از اینجا بخوانید
- فقه البیئة و اسلحة الدمار الشامل: مدخل لمقاربة فقهیة اولیة، حیدر حب‌الله، ۲۰۱۴م. مقاله را از اینجا بخوانید
- اسلحة الدمار الشامل من منظور فقهي إسلامی، علی ناصر، مجلة الوحدة الإسلامیة، شمارههای ۱۴۲ تا ۱۴۷، ۲۰۱۳ - ۲۰۱۴م. بخش اول ، بخش دوم ، بخش سوم ، بخش چهارم و بخش پنجم مقاله را از اینجا بخوانید.
- المنطلقات الفقهية لنظریة التفصیل فی إنتاج اسلحة الدمار الشامل، علی ناصر، مجلة صوت الجامعة، شماره ۴، ۲۰۱۳م. مقاله را از اینجا بخوانید
- أسلحة الدمار الشامل و أحکامها فی الفقه الإسلامی، عبدالمجید محمود الصلاحین، مجلة الشریعة و القانون، الجامعة الأردنیة، شماره ۲۳، ۲۰۰۵م. مقاله را از اینجا بخوانید
- الأسلحة والأساليب المستخدمة والوسائل المحرمة في الحروب : أسلحة الدمار الشامل، وهبة بن محمد الزحیلی، مجلة نهج الإسلام، مجلد ۲۴، شماره ۹۲، ۲۰۰۳م. مقاله را از اینجا بخوانید
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- سیاست کیفری ایران در قبال بیوتروریسم، رامین هاشمی، دانشگاه علم و فرهنگ، ۱۳۹۸ش. اطلاعات پایاننامه در سامانه گنج پایاننامه کارشناسی ارشد.
- بررسی رویکرد فقه امامیه و اهل سنت به نگهداری سلاحهای کشتارجمعی به عنوان عامل بازدارنده، یوسف حاتمی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت‌الله العظمی بروجردی، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایاننامه در سامانه گنج
- واکاوی فقهی حقوقی حرمت استفاده از سلاح کشتار جمعی، محمدرضا علیائی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر عباس، ۱۳۹۷ش. دسترسی به پایاننامه در سامانه گنج. این پایاننامه در قالب کتابی با همین عنوان به قلم غلامرضا عارفیان و محمدرضا علیائی توسط نشر شاهچراغ در شیراز در ۱۳۹۸ش منتشر شده است.
- مبانی فقهی ممنوعیت تولید و استفاده از سلاح هسته‌ای، حمیدرضا حنان، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایاننامه در سامانه گنج. پایاننامه دکتری.
- بررسی تطبیقی ممنوعیت تولید و استفاده از سلاحهای کشتار جمعی در نظام حقوق بشردوستانه بین المللی و اسلام، علیرضا حیدری‌زاد، دانشکده ادبیت و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایاننامه در سامانه گنج. پایاننامه دکتری.
- بررسی مشروعیت و راه‌کارهای فقهی-حقوقی مقابله به مثل در برابر به‌کارگیری سلاحهای کشتار جمعی با نگاهی به جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، زهرا اسدی جوزانی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت‌الله العظمی بروجرودی، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایاننامه در سامانه گنج
- بررسی فقهی حکم حکومتی مقام معظم رهبری در رابطه با حرمت سلاحهای شیمیایی و کشتار دسته‌جمعی، سمیه باقری قلعه‌قاضی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر لنگه، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایاننامه در سامانه گنج. پایاننامه کارشناسی ارشد.
- فقه هسته‌ای و کارکردهای آن در قراردادهای هسته‌ای، احمد احسانی‌فر، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۶ش. پایاننامه در سامانه گنج. پایاننامه دکتری.
- تولید و ساخت سلاح هسته‌ای در فقه و حقوق با تأکید بر مبانی فقهی آیت‌الله خامنه‌ای، حسین پاوست، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت الله حائری میبد، ۱۳۹۶ش. دسترسی به پایاننامه در سامانه گنج
- چالش‌های اخلاقی تسلیحات بیولوژیک و دیدگاه اسلام درباره آن، زهرا دلیمی، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۳۹۵ش. ذسترسی به پایاننامه در سامانه گنج پایاننامه کارشناسی ارشد.
- قواعد فقهی حاکم بر گونه‌های بهره‌وری از انرژی هسته‌های، محمدحسین قاسمی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۵ش. دسترسی به پایاننامه در سامانه گنج. پایاننامه کارشناسی ارشد
- بررسی فقهی و حقوقی ساخت و استفاده از سلاحهای کشتار جمعی، هاجر خان به بینی، مؤسسه آموزش عالی ادیب مازندران، ۱۳۹۵ش. اطلاعات پایاننامه در سامانه گنج. پایاننامه کارشناسی ارشد.
- بررسی حکم شرعی دانش، تولید و کاربرد سلاح های کشتار جمعی با تکیه بر مبانی امام خمینی، مهدی ربانی، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، ۱۳۹۴ش. اطلاعات پایاننامه در سامانه گنج. پایاننامه دکتری
- قواعد فقهی ناظر بر حرمت تولید، نگهداری و به‌کارگیری سلاحهای کشتار جمعی، محمد لری‌نژاد، دنشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، ۱۳۹۴ش. دسترسی به پایاننامه از سامانه گنج. پایاننامه کارشناسی ارشد.
- فقه هسته‌ای و سلاحهای کشتار جمعی، رضا ثنائی جوشقان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی، ۱۳۹۴ش. اطلاعات پایاننامه در سامانه گنج. پایاننامه کارشناسی ارشد.
- مبانی منع به‌کارگیری سلاح هسته‌ای در فقه و حقوق بین‌الملل، رضیه افضل‌زاده، دانشگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۳ش. دسترسی به پایاننامه در سامانه گنج. پایاننامه کارشناسی ارشد.
- بررسی فقهی و حقوقی ساخت و استفاده از وسایل کشتار جمعی، محمدرضا صاحب‌جمعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ۱۳۹۲ش. دسترسی به پایاننامه در سامانه گنج. پایاننامه کارشناسی ارشد.
- مبانی فقهی ساخت و استفاده از سلاح هسته‌ای، محمود حربه‌زاده، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ۱۳۹۲ش. دسترسی به پایاننامه در سامانه گنج. پایاننامه کارشناسی ارشد.
- مبانی فقهی و حقوقی حرمت استفاده از سلاح هسته‌ای، محسن سبحان، مرکز پیام نور بهشهر، دانشگاه پیام نور مازندران، ۱۳۹۲ش. دسترسی به پایاننامه در سامانه گنج. پایاننامه کارشناسی ارشد.
عربی
- الإتفاقیات الدولیة لمنع انتشار الأسلحة النوویة و أثرها علی منطقة الشرق الأوسط: دراسة تحلیلة من منظور الشریعة الإسلامیة، الشیماء محمد الملیان، أکادیمیة الدراسات الأسلامیة، جامعة ملایا، ۲۰۱۸م. پایاننامه را از اینجا بخوانید. پایاننامه دکتری.
- حمایة البیئة اثناء النزاعات المسلحة، دراسة مقارنة بین الفقه الإسلامی و القانون الدولی العام، محمد المهدی بکراوی، کلیة العلوم الإجتماعیة و العلوم الإسلامیة، جامعة الحاج لخضر، الجزائر، ۲۰۱۰م. پایاننامه را از اینجا بخوانید. پایاننامه کارشناسی ارشد.
- الأسلحة غیر التقلیدیة فی الفقه الأسلامی، محمود ابراهیم عبدالرحمن شهاب، کلیة الشریعة و القانون، الجامعة الإسلامیة - غزه، ۲۰۰۷م. پایاننامه را از اینجا بخوانید. پایاننامه کارشناسی ارشد.
- مدی مشروعیة أسلحة الدمار الشامل فی ضوء أحکام الشریعة الأسلامیة، ماهوشیزا حاج عبدالله، کلیة الدراسات العلیا، جامعة نایف العربیة للعلوم الأمنیة، ۲۰۰۴م. پایاننامه را از اینجا بخوانید. پایاننامه کارشناسی ارشد.
منابع دیگر
فارسی
- مبانی فقهی حرمت ساخت و انباشت سلاح کشتار جمعی، مصاحبه خبرگزاری مهر با ابوالقاسم علیدوست، بهمن ۱۳۹۹ش. مصاحبه را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی سلاحهای کشتار جمعی، نشست علمی با سخنرانی سید احمد حسینی خراسانی، برگزار شده در مؤسسه فرهنگی فهیم، ۱۳۹۴ش. متن سخنرانی را اینجا ببینید
عربی
- أسلحة الدمار الشامل و حکمها فی الفقه الإسلامی، خیرالدین مبارک عویر، بی‌نا، بی‌تا، منتشر شده در فضای وب. یادداشت را اینجا بخوانید
- حکم استخدام اسلحة الدمار الشامل ضد الکفار، ناصر بن حمد بن حمین الفهد، بی‌نا، ۱۴۲۴ق، کتابچه را از اینجا بخوانید