احتکار (منابع مطالعاتی)
احتکار اصطلاحی فقهی و حقوقی است به معنای جمع‌آوری و نگهداریِ كالای ضروری مردم به انتظار كمیابی و فروش آن به بهای گران. فقها احتكار را به گونه‌هایی مختلف تعریف كرده‌اند. همچنین موادی که جمع‌آوری و نگهداری‌شان مصداق احتکار باشد، محل اختلاف است. تفاوت آرای فقها در تعریف، مصادیق و حکم احتکار و نیز مجازات محتکران این مسئله را در زمره مسائل اختلافی فقهی و حقوقی قرار داده است. کتاب‌ها، مقالات، پایان‌نامه‌هایی هم با رویکرد فقهی و هم با رویکرد حقوقی در این باره نوشته شده که این مقاله گردآوری شده‌اند.
کتاب‌ها
فارسی
- احتکار در حقوق ایران و اسلام، علی‌اصغر اعظمی، قم: بحارالانوار، ۱۳۹۴ش.
- حقوق کیفری اقتصادی: جرائم علیه امنیت اقتصادی: شرح بایسته‌های قوانین جزائی مرتبط با جرائم پولی و ارزی، احتکار و گرانفروشی، جرائم و تخلفات مالیاتی...، محمدصالح ولیدی، تهران: جنگل جاودانه، جلد ۲، ۱۳۹۳ش.
- احتکار، پولشویی، اخلال‌گران در نظام اقتصادی در حقوق جزای اختصاصی، دپارتمان حقوق مدرسان برتر، تهران: مدرسان برتر، ۱۳۹۲ش.
- احتکار با رویکردی به آرای امام خمینی (س)، محمدرضا فقهی، تهران: مؤسسه چاپ و نشر عروج، ۱۳۹۰ش.
- حقوق کیفری اقتصادی شامل: قاچاق کالا و ارز، پولشویی، احتکار، ربا و رباخواری...، محمدرضا ساکی، تهران: جنگل جاودانه، چاپ ۱، سال ۱۳۸۹.
- مبانی فقهی حکومت اسلامی (دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الاسلامیة) احتکار، سیاست خارجی...، حسینعلی منتظری، ترجمه محمود صلواتی، جلد ۵، ۱۳۷۱ش.
- احتکار در اسلام: پژوهشی تطبیقی در فقه از دیدگاه مذاهب اسلامی، محمدمهدی شمس‌الدین، مترجم سید مرتضی آیت‌الله‌زاده شیرازی، تهران: شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، ۱۳۷۸ش.
- بررسی حقوقی و فقهی دو مساله رشوه و احتکار در پرتو دو مقوله (حقوق و اخلاق، فرد و جامعه)، محمد اصغری، مقدمه جلال رفیع، تهران: اطلاعات، ۱۳۷۷ش.
- احتکار و گرانفروشی، احمد آذری قمی، تهران: انتشارات دار العلم، ۱۳۷۳ش.
- احتکار و قیمت‌گذاری، حسینعلی منتظری، ترجمه محمدی‌گیلانی، تهران: کیهان، ۱۳۶۷ش.
- احتکار، عباسعلی محمودی، تهران: بعثت، ۱۳۶۳ش.
- تحلیل و بررسی احتکار از نظرگاه فقه اسلام ، سید مصطفی محققداماد، تهران: علوم اسلامی، ۱۳۶۲.
عربی
- دائرة المعارف الآراء الفقهیة، درآمدهای حرام ۱ احتکار، هادی نجفی، ترجمه علی اسکندری، تهران: چتر دانش، ۱۳۹۸ش.
- الاحتكار في الفقه الاسلامي والقوانین الوضعية؛ دراسة مقارنة، بلقيس عبدالرحمن حامد فتوفة، رياض: جامعة نايف العربية للعلوم الأمنية، ۲۰۱۰م.
- الاحتکار و مایلحقه من الاحکام و الآثار: بحث فقهی اقتصادی و استدلالی علی ضوء الکتاب و السنه، سیدعلی شفیعی، اهواز: انتشارات خوزستان ، ۱۳۷۷ش.
- الاحتکار فی الشریعة الاسلامیة، محمدمهدی شمس‌الدین، بیروت: المؤسسه الدولیه للدراسات و النشر، چاپ ۲، ۱۴۱۸ق.
- رسالة فی الاحتکار و التسعیر، حسینعلی منتظری، تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، ۱۳۶۴ش.
مقاله‌ها
فارسی
- گستره احتکار از نظر فقهای امامیه، مجتبی مصلح، فصلنامه فقیهانه، شماره ۱۵، تابستان ۱۳۹۹. در نورمگز
- مطالعه تطبیقی بزه احتکار در حقوق کیفری ایران و افغانستان، امید رستمی غازانی، محمد ذکی هاشمی، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، شماره ۳۳، زمستان ۱۳۹۹. لینک
- امکان‌سنجی تطبیق افساد فی الارض بر احتکار مایحتاج عمومی مردم، میثم خزائی ، سید محمدحسن سیادت، محمدعلی لیالی، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۹۴، زمستان ۱۳۹۸. لینک
- ملاحظات شرعی احتکار دارو، لیلا داعی، احمد مرتاضی، فصلنامه قرآن و طب، شماره ۸، پاییز ۱۳۹۸. لینک
- احتکار؛ آسیب‌ها و راه کارهای مقابله با آن از منظر فقه و حقوق، محمدعیسی امیری ، دوفصلنامه گفتمان حقوقی (جامعه المصطفی العالمیه)، شماره ۱۲، پاییز و زمستان ۱۳۹۶. لینک
- همراه با دایرة‌المعارف فقه اسلامی؛ احتکار، فصلنامه فقه اهل بیت، شماره ۹۰، تابستان ۱۳۹۶. لینک مجله
- بررسی فقهی و حقوقی احتکار در تجارت الکترونیک، علی‌اکبر ایزدی فرد، امیرمحمد علیزاده، فقه و مبانی حقوق اسلامی، سال چهل و نهم، شماره ۱، بهار و تابستان ۱۳۹۵. لینک
- واکاوی حقوقی احتکار و تطبیق آن با قاعده فقهی تسلیط، سمانه اسماعیلی ، پیمان عباسیان، فصلنامه فقه و حقوق معاصر، سال دوم، شماره ۳، پاییز و زمستان ۱۳۹۵. لینک
- بررسی و تبیین ابعاد فقهی و حقوقی پدیده احتکار، محمد مهدی‌پور، امیر کندری و ساجده سرحدی، همایش سراسری علمی پژوهشی شناخت اخلاق و آداب حسینی، تایباد، ۱۳۹۴. لینک
- نقش زمان و مکان در تعمیم مصادیق احتکار با رویکردی به آرای امام خمینی(س)، سید محمد موسوی بجنوردی، افسانه مهدیان کرانی، فصلنامه پژوهشنامه متین، شماره ۶۹، زمستان ۱۳۹۴. لینک
- احتکار با رویکردی بر آرای امام خمینی (ره)، افسانه مهدیان کرانی و سید محمد موسوی بجنوردی، دوفصلنامه مبانی فقهی حقوق اسلامی، شماره ۱۳، بهار و تابستان ۱۳۹۳. لینک
- حقوق اقتصادی در فقه مذاهب اسلامی (مطالعه موردی زکات و احتکار)، رضا طجرلو، سید مجتبی حسینی الموسوی، دوفصلنامه مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی، شماره ۳۸، زمستان ۱۳۹۳. لینک
- احتکار، سید کاظم حسینی حائری، فصلنامه فقه اهل بیت، شماره ۶۸، زمستان ۱۳۹۰. لینک
- احتکار و مقابله با آن از دیدگاه روایات، محمدطاهر ولی‌پور، ماهنامه سفیر نور، شماره ۲، تابستان ۱۳۸۶. لینک
- بررسی تطبیقی روایات احتکار در مذاهب اسلامی، هادی عظیمی گرکانی، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۷، بهار ۱۳۸۶. لینک
- بررسی فقهی احتکار، حسن قلی‌پور، بخش اول، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۹، پاییز ۱۳۸۶. بخش دوم، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۱۰، زمستان ۱۳۸۶. لینک بخش اول ـ لینک بخش دوم
- بررسی حقوقی احتکار و نرخ گذاری، سید محمد محمودی گلپایگانی، فصلنامه دانشکده حقوق و علوم سیاسی (دانشگاه تهران)، شماره ۶۸، تابستان ۱۳۸۴. لینک
- بررسی احتکار در فقه و قوانین موضوعه، محمد گلشنی، فصلنامه گفتمان حقوقی، شماره ۱، بهار ۱۳۸۲. لینک
- احتکار از نظر فقه اسلامی، سید مهدی صانعی، فصلنامه مطالعات اسلامی، شماره ۲۸، بهار ۱۳۵۹. لینک
- مدخل احتکار، سيد مصطفی محققداماد، تارنمای مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، لینک
عربی
- الاحتكار والتسعير في الشريعة الإسلامية، محمد علي محمد جمال‌الدين، مجلة البحوث القانونية والاقتصادية، ع۷۲، جامعة المنصورة ـ كلية الحقوق، ۲۰۲۰م. لینک
- الاحتكار: أحكامة ووسائل معالجتة: دراسة فقهية مقارنة بالقانون اليمنى، عبدالله مقبل على صالح، مجلة مركز جزيرة العرب للبحوث التربوية والإنسانية، مج۱, ع۴، مركز جزيرة العرب للبحوث والتقييم، ۲۰۲۰م.
- الاحتكار والاجتهادات الفقهية: دراسة تأصيلية نقدية، أنيس الرحمن منظور الحق، مجلة البحوث الإسلامية، س۶, ع۵۱، عبدالفتاح محمود إدريس، ۲۰۲۰م.
- احتكار الأقوات في زمن الوباء: دراسة فقهية مقارنة، ابتسام بنت محمد بن أحمد الغامدي، مجلة الآداب، ع۱۶، جامعة ذمار ـ كلية الآداب، ۲۰۲۰م. لینک
- قضايا الاحتكار في الشريعة الإسلامية، بشرى على يحيى العماد، مجلة الآداب، ع۱۴، جامعة ذمار ـ كلية الآداب، ۲۰۲۰م. لینک
- احتکار الأدوية والمستلزمات الطبية في زمن الأوبئة في الفقه الإسلامي، عبد الله فلاح العازمي، مجلة الدراسات العربية، مج ۴۱, ع ۱, ۲۰۲۰. لینک
- الاحتكار الحكومي، شيماء غالب العزاوى، مجلة الرافدين للحقوق، ع۶۷، جامعة الموصل ـ كلية الحقوق، ۲۰۱۹م. لینک
- الكفاءة التنافسية ودرء الاحتكار: درس مستفاد من حظرربا الفضل، سيف‌الدين ابراهيم تاج الدين، مجلة الاقتصاد الإسلامي، مج۳۲, ع۳، جامعة الملك عبدالعزيز ـ معهد الاقتصاد الإسلامي، ۲۰۱۹م. اطلاعات
- مفهوم الاحتكار وطرق الوقاية منه في ضوء الفقه و رأي القانون الیمني دراسة مقارنة، حمود أحمد محمد عبده الفقیه، محمد شوقی ناصر عبدالله، الجامعة العراقية، العدد ۴۴ (جزء الثالث)، ۲۰۱۹م.
- الاحتكار والادخار والاكتناز في الفقه الإسلامى، عبدالغنى العمومرى، مجلة الإقتصاد الإسلامي العالمية، ع۷۶، المجلس العام للبنوك والمؤسسات المالية الإسلامية، ۲۰۱۸م. لینک مجله
- الاحتكار: أحكامه وآثاره وطرق علاجها في الفقه الإسلامي، صالح بن محمد الخضيري، مجلة كلية التربية في العلوم الإنسانية والأدبية، مج۲۴, ع۴، جامعة عين شمس، ۲۰۱۸م. لینک
- أثر ضيق المكان وسعته في حكم الاحتكار: دراسة فقهية مقارنة، حمود شافي العجمي، مجلة الدراسات الإسلامية والبحوث الأكاديمية، ع۷۷، جامعة القاهرة ـ كلية دار العلوم ـ قسم الشريعة الإسلامية، ۲۰۱۷م. لینک
- أحكام الاحتكار في الفقه الاسلامي: دراسة فقهية مقارنة، أحمد عرفة أحمد يوسف، مجلة الدراسات العربية، ع۳۶, مج۹، جامعة المنيا ـ كلية دار العلوم، ۲۰۱۷م.
- مفهوم حماية المستهلك من الممارسات المقيدة للمنافسة والاحتكار في الاقتصادي القانوني وأحكام الشريعة...، جهيد سحوت، مجلة الحقوق والعلوم الإنسانية، مج۱۰, ع۳، جامعة زيان عاشور بالجلفة، ۲۰۱۷م.
- الاحتكار في الأسواق: رؤية فقهية اقتصادية، محمد منصوري، مجلة العلوم الإسلامية والحضارة، ع۲، مركز البحث في العلوم الإسلامية والحضارة، ۲۰۱۶م.
- الإحتكار وأثره في غلاء الأسعار: دراسة فقهية مقارنة، عماد عبدالعاطي عبدالفتاح هدى ، مجلة كلية التربية، مج۶۳, ع۳، جامعة طنطا ـ كلية التربية، ۲۰۱۶م.
- الإحتكار وتطبيقاته المعاصرة بين الإقتصاد الإسلامي والوضعي: دراسة للأسباب والآثار والعلاج، عصام عمر أحمد مندور، مجلة الدراسات التجارية المعاصرة، ع۲، جامعة كفر الشيخ ـ كلية التجارة، ۲۰۱۶م. لینک
- حماية المنافسة الحرة والمستهلك من الاحتكار بين الفكر الاقتصادي القانوني وأحكام الشريعة الإسلامية، جهيد سحوت، مجلة الصراط، مج۱۸, ع۳۴، جامعة الجزائر ـ كلية العلوم الإسلامية، ۲۰۱۶م.
- احتكار الدواء في ضوء المستجدات المعاصرة، إسماعيل غازي أحمد مرحبا، مجلة العلوم الشرعية، مج۸, ع۳، جامعة القصيم، ۲۰۱۵م.
- حكم الاحتكار والتسعير في الفقه الإسلامي: دراسة مقارنة، مرشد سعيد ناجي عقلان، مجلة جامعة القرآن الكريم والعلوم الإسلامية، س۱۸, عدد خاص، مركز بحوث القرآن الكريم والسنة النبوية، ۲۰۱۵م.
- فقه الاحتکار دراسة استدلالیّة مقارنة، ذوالفقار عبدالرسول عواضة، القسم الأول، الإجتهاد و التجدید، العدد ۳۸، ربیع و صیف ۱۴۳۷ق؛ القسم الثانی، الإجتهاد و التجدید، العدد ۴۰ و ۴۱، خریف و شتاء ۱۴۳۸ق. لینک بخش نخست لینک بخش دوم
- أحكام احتكار الأراضي السكنية و السياسة الشرعية في تسعيرها، ياسر بن حمد الحقيل، العدل، مج۱۶, ع۶۴، وزارة العدل، ۲۰۱۴م. لینک
- الإحتكار آثاره وسياسة معالجته تحليل فقهي إقتصادي، محمد أحمد عمر بابكر، مجلة الاقتصاد والعلوم السياسية والإحصائية، ع۱۲، جامعة أم درمان الإسلامية ـ كلية الاقتصاد والعلوم السياسية، ۲۰۱۲م.
- أحكام الاحتكار في الفقه الإسلامي وآثاره على حماية المستهلك، ميلود ميهوبي، مجلة البحوث والدراسات، ع۱۳، جامعة الشهيد حمه لخضر الوادي، ۲۰۱۲م.
- الاحتكار في الإعلام: مفهومه وأنواعه وإيجابياته ومساوئه، عابدين الدردير الشريف، البحوث الإعلامية، مج۱۶, ع۴۷، وزارة الثقافة والمجتمع المدني ـ مركز البحوث والمعلومات والتوثيق، ۲۰۱۰م.
- بحث فی أحکام الاحتکار، السید کاظم الحسینی الحائری، فقه أهل البیت (عربی)، السنة السادسة عشر، العدد ۶۱، ۱۴۳۲ق.
- المنظور الاجتماعى لعقوبة الاحتكار فى الدين الاسلامى، أحلام محسن حسين، مجلة الآداب، ع۹۱، جامعة بغداد ـ كلية الآداب، ۲۰۰۹م.
- نظرية الاحتكار في الفقه الإسلامي، محمد إبراهيم الربابعة، هدي الإسلام، مج ۵۱, ع ۷، وزارة الأوقاف والشئون والمقدسات الإسلامية، ۲۰۰۷م.
- الاحتكار و المحتكرون في الميزان الشرعي و القانوني: دراسة فقهية تأصيلية مقارنة، ناصر أحمد إبراهيم النشوي، مجلة كلية الشريعة والقانون بأسيوط، ع ۱۸, ج ۵، جامعة الأزهر، ۲۰۰۶م.
- موقف الإسلام من ظاهرة الاحتکار، حمدان عبدالمجید الکبیسی، المجمع العلمی العراقی، المجلد ۵۳، الجزء ۱، محرم ۱۴۲۷ق.
- المضاربة و الاحتکار فی الشریعة الإسلامیة ـ دراسة مقارنة، محمدمهدی نجف، رسالة التقریب، العدد ۴۷، محرم و صفر ۱۴۲۶ق. لینک
- التسعير وعلاقته بالاحتكار ـ منظور الاقتصاد الإسلامي دراسة اقتصادية فقهية، خالد بن سعد المقرن، المجلة المصرية للدراسات التجارية، مج ۲۷, ع ۴، جامعة المنصورة ـ كلية التجارة، ۲۰۰۳م.
- دراسة فقهیة مقارنة فی الاحتکار، محمد جاسم الساعدی، رسالة التقریب، العدد ۳۶، شوال ۱۴۲۳ق. لینک
- قراءة إسلامية في مشروع قانون: تنظيم المنافسة ومنع الاحتكار، محمد عبدالحليم عمر، مجلة مركز صالح عبدالله كامل للاقتصاد الاسلامي، مج ۵, ع ۱۳، جامعة الأزهر، ۲۰۰۱م.
- الاحتكار ووسائل معالجته: دراسة فقهية مقارنة، جمال محمد يوسف على، مجلة كلية الشريعة والقانون بأسيوط، ع ۱۲, ج ۱، جامعة الأزهر، ۲۰۰۰م.
- أحاديث الاحتكار حجيتها و أثرها في الفقه الإسلامي، عبدالرزاق خليفة الشايجي، مجلة الحقوق، مج ۲۴, ع ۲، جامعة الكويت ـ مجلس النشر العلمي، ۲۰۰۰م. لینک
- الاحتكار وعلاجه: نظرة فقهية، محمد عبدالستار الجبالي، حولية الجامعة الإسلامية العالمية، ع ۵، الجامعة الإسلامية العالمية، ۱۹۹۷م.
- أحكام الأحتكار فى الشريعة الإسلامية، عباس عبدالله عباس شومان، مجلة كلية الدراسات الإسلامية والعربية للبنين بالقاهرة، ع۱۵، جامعة الأزهر، ۱۹۹۷م.
- حكم الشرع الإسلامي في الاحتكار، مصطفی عبدالرحيم آدم رشاش، القسم الاول، البعث الإسلامي، مج ۴۲, ع ۶، مؤسسة الصحافة والنشر ـ مكتب البعث الإسلامي، ۱۹۹۷م. القسم الثانی، البعث الإسلامي، مج ۴۲, ع ۷، مؤسسة الصحافة والنشر ـ مكتب البعث الإسلامي، ۱۹۹۷م.
- حماية المستهلكين من الاحتكار وجشع التجار في الشريعة الإسلامية، ساهرة محمد حسن الدوري، مجلة كلية العلوم الإسلامية، ع ۳، ۱۴۱۸ق/۱۹۹۷م. لینک
- مفهوم الاحتكار بين الفقه الإسلامي والاقتصاد الرأسمالي، قاسم محمد نزال الحموري، مجلة كلية الشريعة والدراسات الإسلامية، ع ۱۴، جامعة قطر، ۱۹۹۶م.
- نظرية ابن‌تيمية فى الإحتكار، فريد بشير طاهر، مجلة التأصيل، ع۱، وزارة التعليم العالي والبحث العلمي ـ إدارة تأصيل المعرفة، ۱۹۹۴م.
- التسعير ومنع الاحتكار بين الفقه الإسلامي والقانون المغربي، مولاي أمحمد الامراني زنطار، المجلة المغربية للاقتصاد والقانون المقارن، ع۱۶، جامعة القاضي عياض ـ كلية العلوم القانونية والإقتصادية والإجتماعية، ۱۹۹۱م.
- الاحتكار: دراسة فقهية مقارنة، ماجد محمد محمود أبو رخية، مجلة الشريعة والدراسات الإسلامية، مج ۵, ع ۱۲، جامعة الكويت ـ مجلس النشر العلمي، ۱۹۸۸م. لینک خلاصه
- الاحتکار: ماهیته و أحکامه، السید محمد بحرالعلوم، المنطلق، العدد ۱، رمضان ۱۳۹۷ق. لینک در نورمگز
- رأى الإسلام فى التسعير والاحتكار، عمر مولود عبدالحميد، مجلة دراسات قانونية، ع۳، جامعة بنغازي ـ كلية القانون، ۱۹۷۳م.
- الاحتكار ۳، فتحي الدريني، حضارة الإسلام، مج ۷, ع ۶، مصطفی السباعي، ۱۹۶۶م.
- البحوث القانونیة و الإقتصادیة: الإحتکار و موقف التشریع الإسلامی منه، محمد سلام مدکور، القانون و الإقتصاد، السنة السادسة و الثلاثون، العدد ۳، سبتمبر ۱۹۶۶م.
- جانب من النظام الاقتصادی فی الشریعة الإسلامیة: الاحتکار و التسعیر، محمد محمد المدنی، الأزهر، المجلد الثامن عشر، العدد ۱۰، شوال ۱۳۶۶ق.
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- مبانی فقهی احکام احتکار در مذاهب خمسه، مجید علی‌نیای رودبنه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۷. دسترسی در گنج کارشناسی ارشد
- مبانی فقهی احتکار، مرتضی حاجی‌شفیعی، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، دانشکده اقتصاد و معارف اسلامی، ۱۳۶۹. دسترسی در گنج کارشناسی ارشد
- سیاست‌های مقابله با احتکار در اقتصاد اسلامی، ، سید احمد موسوی، جامعه المصطفی العالمیه، مؤسسه آموزش عالی علوم انسانی، ۱۳۹۹. اطلاعات در گنج کارشناسی ارشد
- بررسی جرم‌شناسی جرم احتکار در شرایط بحران اقتصادی، عابد نبی‌خانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، گروه حقوق، ۱۳۹۸. اطلاعات در گنج کارشناسی ارشد
- بررسی تطبیقی احتکار از منظر مذاهب خمسه اسلامی و (بررسی قانون احتکار مصوب مجلس)، کریم کوخائی‌زاده، دانشگاه قم، دانشکده الهیات، ۱۳۸۱. دسترسی در گنج کارشناسی ارشد
- بازنگری ادله و مستندات فقهی جرم احتکار برای تعمیم حکم به مصادیق جدید، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، ۱۳۹۸. اطلاعات در گنج کارشناسی ارشد
- بازنگری ادله و مستندات فقهی جرم احتکار برای تعمیم حکم به مصادیق جدید، مسعود نقدیان، دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۹. خلاصه در گنج کارشناسی ارشد
- احتکار و تسعیر در فقه امامیه و حقوق موضوعه، ، مریم رحیمی داربید، دانشگاه تربیت معلم - تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۳. دسترسی در گنج کارشناسی ارشد
- بررسی تطبیقی احتکار در فقه اسلامی، علی درودی سراجکلائی، دانشگاه مازندران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۳. دسترسی در گنج کارشناسی ارشد
- احتکار و جرائم مشابه در قانون ایران و اسلام، ، علی‌اصغر اعظمی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۷۶. دسترسی در گنج کارشناسی ارشد
- احتکار و وظیفه حکومت اسلامی در برابر آن در فقه امامیه، السور یوسف‌زاده، دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۸. دسترسی در گنج کارشناسی ارشد
- بررسی تطبیقی احتکار از نظر مذاهب خمسه و حقوق موضوعه ایران، عبدالمجید واقفی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۳۸۸. دسترسی در گنج کارشناسی ارشد
- تحلیل فقهی- حقوقی احتکار با رویکردی بر آرای امام خمینی (س)، افسانه مهدیان کرانی، پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، ۱۳۹۲. دسترسی در گنج کارشناسی ارشد
- بررسی جرایم احتکار و گران فروشی با رویکردی در قوانین موضوعه و رویه قضایی و تعزیرات حکومتی، محمد داغ گازران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، دانشکده علوم انسانی، 1395. دسترسی در گنج کارشناسی ارشد
- احتکار و وظیفه حکومت اسلامی در برابر آن در فقه امامیه، حافظ صادقی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۸. خلاصه در گنج کارشناسی ارشد
- مسئولیت ناشی از احتکار نام‌های دامنه در نظام حقوقی ایران، محمدصالح کریمی، دانشگاه علم و فرهنگ تهران، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۶. دسترسی در گنج کارشناسی ارشد
- تطبیق احکام احتکار در فقه اسلامی با قوانین جمهوری اسلامی ایران، مجید ساده‌دشت، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، دانشکده الهیات، ۱۳۸۵. اطلاعات ناقص در گنج کارشناسی ارشد
عربی
- الاحتكار أحكامه وأضراره مقارنة فقهية مع تطبيقات معاصرة، آدم إبراهيم عثمان، جامعة المدينة العالمية، ۲۰۱۴م. لینک کارشناسی ارشد
- حماية المستهلك من الاحتكار في الشريعة الإسلامية والقانون الوضعي، أمال بن يطو، جامعة الجزائر، ۱۴۳۱ق/۲۰۱۰ م. لینک کارشناسی ارشد
- الفروق الفقهية في البيوع المنهي عنها عند متأخري الحنابلة بيع النسيئة والعينة والتسعير والاحتكار جمعاً وتوثيقاً ودراسة، صالح بن سالم الصاهود، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، ۱۴۳۱ـ۱۴۳۲ق. لینک کارشناسی ارشد
- الابعاد الاقتصادية للمفهوم الإسلامي للاحتكار وآراء الفقهاء فيه، ربيع حمود الروبي، جامعة ام القری، ۱۴۱۱ق. لینک
- حکم الاحتکار فی الشریعه الاسلامیه، علی عبدالرزاق مجید مرزه، جامعه المصطفی العالمیه، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۵. دسترسی در گنج کارشناسی ارشد
- جريمة الاحتكار وعقوبتها، دراسة مقارنة في الفقه والنظام، عبد الله بن حمود البقمي، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، . لینک کارشناسی ارشد