گردشگری (منابع مطالعاتی)
فقه گردشگری • جهانگردی
گردشگری امروزه با اهداف متعدد سیاسی، فرهنگی و اقتصادی رواج زیادی پیدا کرده و به‌عنوان یک صنعت سبز مورد توجه قرار گرفته است. همین موضوع باعث شده از رشته‌ای جدید در مطالعات فقهی تحت عنوان فقه گردشگری سخن به میان آید و برخی از مسائل مرتبط با ورود غیرمسلمانان به کشورهای اسلامی یا مسافرت مسلمانان به کشورهای غیراسلامی مورد توجه قرار گیرد؛ ازجمله: ۱. مسئله نجاست و طهارت غیرمسلمانان در حوزه گردشگری؛ ۲. داد و ستد با کفار؛ ۳. ورود غیرمسلمانان به اماکن مقدس؛ ۴. تشبه به کفار و تاثیرپذیری مسلمانان از آن‌ها؛ ۵. احکام ارتباط و ازدواج با زنان و مردان غیرمسلمان؛ ۶. احکام عبادی مرتبط با سفر و مسافر
گردشگری در متون فقهی امری مباح محسوب شده و گاه بر ترجیح انجام آن نیز تأکید شده است؛ با این وجود فقها درباره این مسئله حکم خاصی صادر نکرده‌اند و فقط در ریز موضوعات و احکام خاص سفر فرد مسلمان و ارتباط با غیرمسلمانان در کتاب‌های توضیح المسائل فتاوایی صادر شده است. کتاب‌ها، مقالات و پایان‌نامه‌های زیر به بررسی فقهی گردشگری پرداخته‌اند.
کتاب‌ها
فارسی
- بررسی تحلیلی گردشگری با نگاهی به رویکرد فقهی و رویه قضایی، مهرزاد رستمی، تهران، اندیشه سبز نوین، ۱۴۰۲ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی احکام جهانگردی، رجبعلی کاکوجویباری، بابل، مسجد محدثین، ۱۴۰۲ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- چکیده مقالات همایش بین‌المللی فقه گردشگری، جمعی از مولفان، قم، مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، ۱۴۰۱ش.
- اسلام و گردشگری، مجید اردش و فرزانه حقیقت قهفرخی و امیرعباس نجفی‌پور، تهران، انتشارات کتابسرای اهورا، ۱۴۰۱ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- فقه گردشگری، علی‌اکبر جاودان‌مهر، قم، منهاج علم، ۱۴۰۰ش.
- حمایت از جهانگردان خارجی از منظر فقه و حقوق، حسین امیری، تهران، نشر مشعر، ۱۴۰۰ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- گردشگری حلال، فرید جواهرزاده و الهام عناصری، مشهد، رنگین کتاب، ۱۴۰۰ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- مبانی فقهی حقوقی گردشگری (در تکاپوی الگوی اسلامی پیشرفت)، سیدمحسن قائمی خرق و سمیه آقایی نژاد، خرسندی، ۱۳۹۸ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- حقوق گردشگری مطابق با فلسفه حقوق اخلاقی با ارائه الگو و استانداردهای اسلامی، بهرام حسن‌زاده، قم، انتشارات عدالت امین، ۱۳۹۸ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- توریسم جنسی و راهکارهای مقابله با آن، داود یوسفی، قم، اعتلای وطن، ۱۳۹۸ش.
- گردشگری حلال: بازاریابی و برندسازی اسلامی در حوزه توریسم با نگاهی به برند حلال، سیدعلی موسوی‌نور و شراره نورانی زنور و اکبر فلاح‌نژاد، تهران، شرکت تعاونی انتشارات هورمزد، ۱۳۹۷ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- درآمدی بر گردشگری در اسلام، نسیبه مؤدب، تهران، انتشارات سنجش و دانش، ۱۳۹۶ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- حقوق جهانگردان غیرمسلمان در کشورهای اسلامی، رحیم نوبهار، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۹۵ش. صفحات ابتدیی کتاب را از اینجا ببینید
- فقه جهانگردی، سیدمحمدحسین مدنی، اصفهان، انتشارات سیدمحمدحسین مدنی، ۳۹۵ش.
- مقدمه‌ای بر حقوق گردشگری در ایران، حسن بیک‌محمدی و مهنام بیک‌محمدی و مهسا بیک‌محمدی، اصفهان، نشر علم آفرین، ۱۳۹۵ش.
- گردشگری تعالی بخش: چهل حدیث پیرامون سفر و سیاحت، عباس ارغوانی، قم، انتشارات اندیشه هادی، ۱۳۹۵ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- فلسفه و آداب گردشگری در اسلام، محمدرضا اسلامی، گرگان، انتشارات پیک ریحان، ۱۳۹۵ش.
- آیین جلال در گردشگری حلال، محمدعلی زم، زیرنظر محمد غفاری‌استرکی، تهران، انتشارات جمهور، ۱۳۹۴ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- توریسم از منظر فقه و حقوق، سید مرتضی صوف‌باف، قم، سید مرتضی صوف‌باف، ۱۳۹۴ش.
- آداب و احکام جهانگردی در اسلام، محمدباقر نظری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد، ۱۳۹۱ش.
- عید نوروز و گردشگری از دیدگاه اسلام، یدالله نفری، قم، نشر نفری، ۱۳۹۰ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- جهانگردی در فقه و تمدن اسلامی، نویسندگان فصلنامه فقه، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۵ش.صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببییند
عربی
- فقه السیاحة والسفر، سیدصادق حسینی شیرازی، دفتر آیت الله سید صادق حسینی شیرازی، قم. از اینجا ببینید
- السیاحة و الارهاب فی ضوء الفقه الاسلامی، رشدي شحاته أبو زيد، مصر، مكتبة الوفاء القانونية، ۲۰۱۹م.
- السياحة من منظور تربوي إسلامي، مبارك نزال الصقيري، عربستان سعودی، دار الصميعي للنشر والتوزيع، ۲۰۱۸م.
- قواعد الفقه السياحة في الإسلام، ادریس الفاسی الفهری، قاهره، دار البصائر، ۲۰۱۵م.
- فقه السياحة والسفر، سید محمدتقی مدرسی، بیروت، دار المحجة البيضاء للطباعة والنشر والتوزيع، ۲۰۱۰م.
- فقه السياحة والسفر: مطابقة لفتاوى المرجع الديني اية الله العظمى السيد علي الحسيني السيستاني دام ظله، محمد الصاخن، عراق، دار الاولياء، ۲۰۰۸م.
- أبحاث ندوة السياحة في مصر من منظور إسلامي واقتصادي، مجموعة من مولفین، مصر، مركز صالح كامل، ۲۰۰۵م.
- أحکام السیاحة و آثارها دراسة شرعیة مقارنة، هاشم محمد حسن نافور، عربستان، دار ابن الجوزی، ۱۴۲۴ق. از اینجا ببینید
- السیاحة فی میزان الشریعة، ناشناس، الثقافة الإسلامیة، از اینجا ببینید
- فقه السياحة فی الاسلام، فتحی یکن، مصر، مؤسسة الرسالة ناشرون، ۱۹۹۹م.
مقاله‌ها
فارسی
- بررسی فقهی حقوقی گردشگری مذهبی و آثار اقتصادی آن، علیرضا کشتکار و مسعود راعی دهقی و منوچهر توسلی نائینی، فصلنامه مطالعات فقه اقتصادی، دوره پنجم، شماره ۲، ۱۴۰۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
- درآمدزایی درقالب گردشگری از منظر فقه، فضه جوادی و مریم برقعی، دوفصلنامه مطالعات دین پژوهی، دوره ۵، شماره ۱۰، ۱۴۰۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
- تحلیل و بررسی بنیادهای مشروعیت گردشگری از منظر آیات و روایات، محمد رخبین و محمد روحانی‌مقدم و مریم آقایی بجستانی، فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، دوره ۱۲، شماره ۴، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- چالش های ورود گردشگران به کشورهای اسلامی، سیدحسن حسینی حسین‌آباد و محمدحسین گلی و محمدحسین بیاتی، ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران، شماره ۱۲، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- چالش‌های اخلاقی و حقوقی گردشگری سلامت، احسان لامع و شهریار اسلامی‌تبار، فصلنامه پژوهشنامه حلال، شماره ۴، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بازکاوی جایگاه سیاحت و گردشگری در اسلام، حسن فضل و سید حسین مجتبوی، فصلنامه پژوهش‌های گردشگری و توسعه پایدار، شماره ۱۲، زمستان ۱۳۹۹ش. اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید
- چگونگی جمع بین گردشگری حلال و روایاتی که سیاحت را نکوهش نموده‌اند، مرتضی رحیمی، فصلنامه پژوهشنامه حلال، شماره ۵، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- قرآن و فقه گردشگری، سید محمد عارف حسینی (ملک‌زاده)، اندیشه‌های قرآنی، شماره ۱۱، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- تحلیل ادله قرآنی، فقهی و حقوقی مشروعیت مالکیت زمانی دهکده‌های طب سلامت، نرگس صدیقی‌مهر و بختیار عباسلو، فصلنامه قرآن و طب، دوره ۵، شماره ۴، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- قاعده فقهی «تألیف قلوب» به مثابه راهبرد توسعه گردشگری حلال، حسین ادبی و قاسم نوربخش، فصلنامه پژوهشنامه حلال، شماره ۳، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- عوامل مؤثر گردشگری و سیاحت در تاریخ، تمدن و فقه اسلامی، محمدحسن ریاحی، دوفصلنامه نورالمصطفی، شماره ۸، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- ضرورت استنبـاط «اصول حاکم بر گردشگری» از قرآن، ابراهیم رضایی آدریانی و عبدالمجید فقیهی، دوفصلنامه نورالمصطفی، شماره ۸، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- جایگاه سیر و گردشگری از منظر اسلام، محمدحسین صايمی، دوفصلنامه نورالمصطفی، شماره ۸، بهار و تابستان ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- تحلیل و بررسی چالش‌های فقهی و حقوقی حضور گردشگران غیرمسلمان در ایران، عبدالله زندی‌فر و محمد روحانی مقدم و مریم آقایی بجستانی، نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، شماره ۴۵، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- چالش‌های قانونی گردشگری در حقوق ایران، سمانه اسماعیلی و پیمان عباسیان و نسیم رحیق اغصان، دوفصلنامه مطالعات تطبیقی حقوق در ادیان، شماره اول، ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
- کاربست قاعده فقهی و حقوقی لاضرر و لاضرار در راستای امنیت ملی، حقوق شهروندی و توسعه گردشگری، محسن حسن پور و سید محمد موسوی بجنوردی و مریم ابن تراب، فصلنامه جغرافیا، شماره ۳۳، ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
- الگوی مستخرج گردشگری مبتنی بر منابع فقهی شیعه، بهنام امینی، دوفصلنامه پژوهشنامه فرهنگ و رسانه (نامه فرهنگ و ارتباطات)، شماره ۳، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- پژوهشی فقهی- حقوقی در الزام حکومتی بر حجاب زنان جهانگرد، فاطمه فلاح تفتی، فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دوره ۵۰، شماره ۲، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی گردشگری و سیر و سیاحت در فقه اسلامی، عصمت افشارمنش و میثم تارم، اولین کنفرانس پژوهش در فقه، حقوق و علوم اسلامی، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- ضرورت‌ها و ظرفیت‌های گردشگری اسلامی و رویکردهای آن (از منظر الگوهای فرهنگی اسلام و فقه اسلامی)، سیروس شفقی و عباس حسنوند و محسن مصلحی، فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، شماره ۶، ۱۳۹۱ش. مقاله را از اینجا ببینید
- چالش‌های فقهی- حقوقی حضور گردشگران غیرمسلمان در کشورهای اسلامی، سید علیرضا میرکمالی و محمدمهدی حسنی و سحر رجبی فرد، فصلنامه حقوقی دادگستری، شماره ۹۲، ۱۳۹۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- جنبه‌های قانونی و حقوقی گردشگری پزشکی، نازنین ابوالحسنی، مجله اخلاق زیستی، شماره ۱۲، ۱۳۹۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
- توریسم و گردشگری از منظر فقه و حقوق، سعید شیخ و رامین نیکخو و نوشین لقمانی، دومین همایش ملی گردشگری و طبیعت گردی ایران زمین، ۱۳۹۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی و حقوقی گردشگری، حسین مهدوی، دومین همایش ملی گردشگری و طبیعت گردی ایران زمین، ۱۳۹۲ش. مقاله را از اینجا ببنید
- جایگاه حقوق گردشگران خارجی از نگاه اسلام و قوانین حقوقی جمهوری اسلامی ایران، رسول افضلی و امین فرجی و محمد شعبانی‌فرد، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره ۷۳، ۱۳۸۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- مبانی فقهی گردشگری، مصطفی قهرمانی، مجله بازاریابی، شماره ۵۵، ۱۳۸۵ش.
- فقه و صنعت جهانگردی، علی اکبر کلانتری، فصلنامه فقه، شماره ۱۴، قم، ۱۳۷۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- گردشگرى در سیره معصومان و ابرار، سید عباس رضوی، فصلنامه فقه، شماره ۱۴، ۱۳۷۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- گردشگرى در قرآن، ابوالقاسم یعقوبی، فصلنامه فقه، شماره ۱۴، ۱۳۷۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- اصل نخستین در برخورد با غیر مسلمانان، اسماعیل اسماعیلی، فصلنامه فقه، شماره ۱۴، ۱۳۷۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بازدید جهانگردان غیرمسلمان از مکانهاى مقدس، محمدحسن نجفی، فصلنامه فقه، شماره ۱۴، ۱۳۷۶ش.مقاله را از اینجا ببینید
- زنان و محدودیّتهاى جهانگردى، محمدصادق مزینانی، فصلنامه فقه، شماره ۱۴، ۱۳۷۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- آمد و شد با جهانگرد غیرمسلمان، عباس مخصلی، فصلنامه فقه، شماره ۱۴، ۱۳۷۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- حقوق گردشگران غیرمسلمان در کشورهاى اسلامى، سید احمد حسینی خراسانی، فصلنامه فقه، شماره ۱۴، ۱۳۷۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
عربی
- السياحة من منظور الفقه الإسلامي، عماد حمدی عبدالصمد عبدالحمید السعداوی و ماجدة قدری ابراهیم محمد حسن سیف، مجلة کلیه المعارف الجامعة (جامعة الملک الخالد، عربستان)، مجلد ۳۴، شماره ۲، ۲۰۲۳م.مقاله را از اینجا ببینید
- حقوق السائح وواجباته بالمملكة العربية السعودية: دراسة فقهية نظامية، أحمد بن يحيى الزهراني، مجلة كلية الشريعة والقانون بتفهنا الأشراف (مصر)، مجلد ۲۵، شماره ۳، ۲۰۲۲م. مقاله را از اینجا ببینید
- فقه التعامل مع السائح من منظور إسلامی، فاطمة إسماعیل محمد مشعل، مجلة قطاع الشریعة و القانون، شماره ۱۱، ۲۰۲۰م. مقاله را از اینجا ببینید
- المنظور الإسلامي للسياحة، صليحة عشي، مجلة الباحث في العلوم الإنسانية و الإجتماعية (الجزایر)، مجلد ۱۲، شماره ۱، ۲۰۲۰م. مقاله را از اینجا ببینید
- حكم السياحة والأسفار في الفقه الإسلامي، عبدالودود عابد، المجلة العربية الدولية للبحوث الخلاقة (افغانستان)، مجلد ۱، شماره ۴، ۲۰۲۰م.
- أحكام السیاحة الدینیة فی الفقه الإسلامی دراسة تأصیلة، خالد جاسم الهولی، مجلة کلیه دار العلوم (کلية الشريعة والدراسات الإسلامية – قسم الفقه المقارن - جامعة الکويت)، شماره ۱۲۶، ۲۰۱۹م. مقاله را از اینجا ببینید
- الالتزام بضمان السلامة فی عقد السلامة فی عقد السیاحة_دراسة تحلیلیّة مقارنة بین القانون القطری و القانون الفرنسی، جابر محجوب علی، المجلة الدولیة للقانون، المجلد ۴۱، دار نشر جامعة قطر، ۲۰۱۹م. مقاله را از اینجا ببینید
- الحمایة القانونیة من مخالفات القطاع السیاحی فی النظام السعودی: دراسة مقارنة بالفقه الإسلامی، عمرو محمد الماریة، حولية کلية الدراسات الإسلامية والعربية للبنات بالإسکندرية، شماره ۳۵، جلد ۵، ۲۰۱۹م. مقاله را از اینجا ببینید
- الضـوابــط الشـرعــيــة للســيــاحة البيــئـــية في الفــقــــــه الاسلامی، فوزیه احمد العموری و اشرف محمد زیدان و فخر الادب بن عبدالقادر، مجله اصول الشریعة للابحاث التخصصیة (جامعة ملایا مالزیا)، مجلد ۴، شماره ۱، ۲۰۱۸م. مقاله را از اینجا ببینید
- ماهية السياحة الترويحية وتأصيلها وضوابطها في الفقه الإسلامي، همزه حماد، مجلة الشريعة والقانون بماليزيا، شماره ۷، ۲۰۱۸م. مقاله را از اینجا ببینید
- حقيقة مفهوم السياحة فی القرآن الكریم وضوابط شرعيتها، فوزية الصادق أحمد العموري، مجلة الدراسات الاسلامية والفكر للبحوث التخصصیة، جامعة ملایا (مالزیا)، مجلد ۴، شماره ۳، ۲۰۱۷م. مقاله را از اینجا ببینید
- مفهوم السياحة في المنظور الإسلامي، نسيبة عبدالرحيم محمد عبدالرحيم، مجلة البحوث الإسلامية (مصر)، شماره ۱۹، ۲۰۱۷م.
- السياحة أغراضها وأحكامها الفقهية والدنيوية، نسيبة عبدالرحيم محمد عبدالرحيم، (المجلة العربیة للعلوم و نشر الابحاث (غزه)، مجلد ۳، شماره ۶، ۲۰۱۷م.
- التكييف الفقهي لعقود السفر والسياحة، محمد بن معيض بن سعد آل دواس الشهراني، مجلة كلية الشريعة والقانون بتفهنا الأشراف (مصر)، شماره ۱۸، جلد ۵، ۲۰۱۶م. مقاله را از اینجا بخوانید
- أحكام وآداب السياحة، علاء كاظم ابراهيم حسين ابو لحمة، مجلة أهل البيت عليهم السلام (کربلا)، شماره ۲۰، ۲۰۱۶م. مقاله را از اینجا ببینید
- الآثار الإیجابیة والسلبیة للسیاحة فی ضوء الشریعة الإسلامیة، حسن فتحی مصطفی بهلول، مجلة فصلیة علمیة محکمة، (کلیة الشریعة و القانون بطنطا) شماره ۳۰، ۲۰۱۵م. مقاله را از اینجا ببینید
- صناعة السياحة من منظور شرعي، سالم بن حمزة بن أمين مدني، المجلة العالمية للتسويق الإسلامي (اردن)، مجلد ۳، شماره ۲، ۲۰۱۴م.
- الضيافة و السياحة من منظور إسلامي، صلیحه مقاوسی، المجلة العالمية للتسويق الإسلامي (بریطانیا، اردن)، مجلد ۳، شماره ۱، ۲۰۱۴م.
- وساطة المكاتب السياحية لمن يسافر للمعصية: دراسة فقهية تأصيلية، صالح بن عبدالعزيز بن صالح الغليقة، مجلة الجمعية الفقهية السعودية، شماره ۵، ۲۰۱۰م. مقاله را از اینجا ببینید
- الضوابط الشرعية للسياحة الترويحية في الفقه الإسلامي، محمد خالد منصور و خالد شجاع العتیبی، مجلة الدراسات؛ علوم الشریعة والقانون (الجامعة الاردنیة)، مجلد ۳۶، ۲۰۰۹م. مقاله را از اینجا ببینید
- جرائم السياحة في ضوء الشريعة والقانون: دراسة مقارنة، أحمد بن سليمان بن صالح الربيش، المجلة العربية للدراسات الأمنية (عربستان)، مجلد ۲۲، شماره ۴۳، ۲۰۰۷م.
- الضوابط الشرعية للسياحة، حسین حسین شحاته، أبحاث ندوة السياحة في مصر من منظور إسلامي واقتصادي (جامعة الأزهر - مركز صالح عبدالله كامل للاقتصاد الاسلامي)، ۲۰۰۵م.
- الآثار الايجابية والسلبية للسياحة في ضوء الشريعة الاسلامية، عبدالتواب سيد محمد إبراهيم، أبحاث ندوة السياحة في مصر من منظور إسلامي واقتصادي (جامعة الأزهر - مركز صالح عبدالله كامل للاقتصاد الاسلامي)، ۲۰۰۵م.
پایان‌نامه‌ها
- صنعت گردشگری از منظر فقه اسلامی، غلام‌مهدی طاهری، رساله دکتری، مجتمع آموزش عالی فقه - مدرسه عالی فقه و اصول، جامعه المصطفی العالمیه، ۱۴۰۱ش. اطلاعات رساله را از اینجا ببینید
- چالش‌های مربوط به قتل، ضرب و جرح جهانگردان غیرمسلمان در فقه امامیه و حقوق کیفری ایران با نگاهی به حقوق بین‌الملل، مهسا عظیمی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات، پردیس علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه یزد، ۱۴۰۱ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- احکام گردشگری غیر مسلمانان در بلاد و اماکن مقدس اسلامی در فقه فریقین و حقوق موضوعه ایران، اکبر ستاری، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و علوم اسلامی، دانشگاه تبریز، ۱۴۰۰ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی چالش‌های فقه معاصر گردشگری از دیدگاه مذاهب اسلامی، احمد حمیدی، رساله دکتری، دانشکده مذاهب، دانشگاه ادیان و مذاهب، ۱۴۰۰ش. اطلاعات رساله را از اینجا ببینید
- جایگاه حقوقی تأمین امنیت گردشگران اتباع خارجی در فقه امامیه، محمدعلی خادم‌الرسول، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، ۱۳۹۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- تحلیل و بررسی نظم اجتماعی در حوزه گرشگری از دیدگاه فقه، سید حسن حسینی حسین‌آباد، رساله دکتری، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه عدالت، ۱۳۹۸ش. اطلاعات رساله را از اینجا ببینید
- الگوی مستخرج گردشگری مبتنی بر منابع فقهی شیعه، بهنام امینی، کارشناسی ارشد، دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق علیه السلام، ۱۳۹۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- مفهوم گردشگری از دیدگاه قرآن کریم، ساره حمید محسن، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، موسسه آموزش عالی علوم و معارف، ۱۳۹۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- حق و حقوق توریسم در بازدید از اماکن مقدس با تاکید بر فقه اسلامی و حقوق بین الملل، زهرا آدینه، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق،دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفادشت، ۱۳۹۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی مشروعیت فقهی، حقوقی مشاغل ناشی از توریسم، عیسی تمیمی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، ۱۳۹۴ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- شناسایی ابعاد توسعه‌ی پایدار گردشگری از دیدگاه اسلام، مهدی امینیان، کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، ۱۳۹۳ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- فقه گردشگری و آثار باستانی، سیدجواد موسوی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه پیام نور استان مازندران، ۱۳۹۲ش. لینک دسترسی به متن پایان‌نامه
- حقوق و احکام جهانگردی (توریسم) در اسلام، نسیبه مؤدب، کارشناسی ارشد، دانشگاه قرآن و حدیث، پردیس تهران، ۱۳۹۱ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- طراحی مدل مفهومی توسعه نشان تجاری حلال؛ مطالعه موردی: صنعت گردشگری حلال در ایران، احمد ترابی، کارشناسی ارشد، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه السلام، ۱۳۹۱ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید.
- احکام جهانگردی و موضوعات وابسته به آن در فقه امامیه و اهل سنت، مهدی عالمی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، ۱۳۸۴ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
عربی
- عقود الخدمات السياحية: دراسة فقهية مقارنة، سلطان عيد جويعد الظفيري، کارشناسی ارشد، كلية الشريعة، جامعة آل البيت (اردن)، ۲۰۲۱م.
- السياحة في الفقه الاسلامي والواقع المعاصر: اليمن انموذجا: دراسة مقارنة، عبدالحميد حميد مبخوت عرامان، رساله دکتری، كلية الدراسات العليا، جامعة القرآن الكريم والعلوم الإسلامية، ۲۰۱۵م.
- سياحة الأجنبي في بلاد المسلمين، ياسمين ماهر حامد الحولي، کارشناسی ارشد، كلية الشريعة والقانون، الجامعة الإسلامية (غزة)، ۲۰۱۴م. پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- أحكام السياحة في الفقه الإسلامي: دراسة فقهية مقارنة بالقانون اليمني، سليمان علي عبدالله شرف، رساله دکتری، كلية الشريعة والقانون، جامعة أم درمان الاسلامية، ۲۰۱۰م.
- مسؤولية وكالات السفر والسياحة في الفقه الإسلامي، بكر بن عبد اللطيف مبارك الهبوب، کارشناسی ارشد، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، ۲۰۰۴م.
منابع دیگر
- درآمدی بر روش‌شناسی فقه گردشگری، ابوالقاسم علیدوست، یادداشت در مجله وسائل، ۱۴۰۱ش. یادداشت را از اینجا ببینید
- مبانی فقهی گردشگری و آسیب های آن، گزارش مندرج در سایت وسائل، ۱۳۹۹ش. گزارش را از اینجا ببینید
- مبانی صنعت گردشگری از منظر فقه/ گردشگری نباید ذیل سیر، سفر و سیاحت بحث بشود، علی شفیعی، مندرج در سایت اجتهاد، ۱۳۹۹ش. گفتگو را از اینجا ببینید
- فقه سنتی درک درستی از گردشگری ندارد، مصاحبه با علی شفیعی مدیر گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی، منشر شده در: شبکه اجتهاد، سال انتشار: ۱۳۹۸ش. مصاحبه را از اینجا ببینید