تعدیل قراردادها (منابع مطالعاتی)
تعدیل قرارداد ابزاری برای جلوگیری از ضرر و زیان یکی از طرفین قرارداد می‌باشد. عقود شرعی لازمه قابل فسخ نیستند و تعهد بر مفاد آن لازم است. ولکن در بعضی شرایط خاص مثل کمبود جنس در بازار یا افزایش و کاهش قیمت شدید و امثال اینها موجب می‌شود که تعهد به مفاد قرارداد مشکل باشد. در ابتدا باید بحث شود که آیا در اینگونه شرایط خاص متعادل کردن شرایط قرارداد با توجه به شرایط زمانی و مکانی روز از نظر فقهی ممکن است؟ سپس اگر قبول کردیم که تعدیل قرارداد امکان دارد متولی این امر چه کسی است آیا حاکم شرع یا قاضی و یا خود طرفین عقد می‌توانند؟ در این صفحه منابع مطالعاتی پیرامون این موضوع جمع آوری شده است.
کتاب‌ها
فارسی
- تعدیل قضایی قرارداد از منظر فقه مقارن، زینت جعفری‌فشارکی، قم، انتشارات هاجر، ۱۴۰۰ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- تعدیل قضایی قرارداد، امان‌الله انصاری، تهران، انتشارات آریا دانش، ۱۴۰۰ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- تعدیل قرارداد در آئینه فقه و حقوق ایران، میثم محمدی و مرتضی چیت‌سازیان، تهران، انتشارات چتر دانش، ۱۳۹۹ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- چالش نظری و قانونی عرف و تفسیر در تعدیل قضایی قرارداد، حمید نادریان، تهران، انتشارات فکرسازان، ۱۳۹۸ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- تعدیل قضایی قرارداد، حسین گوهری، تهران، انتشارت بهنامی، ۱۳۹۰ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- تعدیل قانونی قرارداد با تکیه بر رویه قضایی ایران، حمیدرضا شمس، انتشارت بهنامی، ۱۳۹۰ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- بررسی حقوقی تعدیل قراردادها، حجت‌اله زینتی، تهران، انشارات تایماز، ۱۳۸۹ش.
- تعدیل قرارداد، سعید بیگدلی، تهران، انتشارات میزان، ۱۳۸۶ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- تعدیل قرارداد توسط قاضی، علی‌اکبر حیدری‌فرد، شیراز، انتشارات فرامتن، ۱۳۸۵ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
عربی
- سلطة القاضي التقديرية في تعديل مضمون العقد، غازي عايد الغثيان، اردن، جامعة موته، ۲۰۰۵م. از اینجا ببینید
مقاله‌ها
فارسی
- تعدیل قرارداد در اثر نوسانات اقتصادی، محمدرضا حافظی قهستانی، عبدالحمید مرتضوی،فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۶۵، ۱۴۰۰ش.
- بررسی و ارزیابی اخلاقی از تعدیل قرارداد در حقوق ایران و فقه امامیه، پوران دخت عزیزی و نجادعلی الماسی و طیب افشارنیا، فصلنامه پژوهش های اخلاقی، شماره ۱، ۱۳۹۹ش. از اینجا ببینید
- بررسی و ارزیابی اخلاقی از تعدیل قرارداد در حقوق ایران و فقه امامیه، پوراندخت عزیزی، نجاد علی الماسی، طیب افشارنیا، فصلنامه پژوهش‌های اخلاقی، شماره ۴۱، ۱۳۹۹ش.
- واکاوی تعدیل قضایی قرارداد در پرتو قاعده العقود تابعةللقصود، زینت جعفری فشارکی، فصلنلمه فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۱، ۱۳۹۸ش.
- تعدیل قرارداد توسط داور، حمیدرضا علومی یزدی، فصلنامه دانشنامه‌های حقوقی، شماره ۳، ۱۳۹۸ش. از اینجا ببینید
- بررسی قاعده تغییر اوضاع و احوال قراردادی و تعدیل قضایی قرارداد حقوق ایران و فقه امامیه، کرامت حیدری وکیل آباد، مجله پژوهش‌های دینی، دوره ۲، ۱۳۹۸ش.
- نگرشی بر تعدیل قرارداد، استاتيرا غلامی، فصلنامه فقه حقوق و علوم جزا، شماره ۱۰، ۱۳۹۷ش. از اینجا ببینید
- کاربرد قاعده عسر و حرج در تعدیل قرارداد، سیدمهدی قریشی، سلمان علیپور قوشچی، عذرا رضازاد باری، فصلنامه مطالعات حقوق، شماره ۱۶، ۱۳۹۶ش.
- ٰتعادل و توازن اقتصادی قرارداد؛ نقدی بر کتاب تئوری عدم پیش بینی و تعدیل قرارداد، محمد امامی پور، فصلنامه نقد کتاب فقه و حقوق، شماره ۳ و ۴، ۱۳۹۴ش.
- تعديل قرارداد در فقه اماميه و حقوق ايران، عباس مقدری اميری و حکمت اله عسکری، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، دوره ۱۱، شماره ۴۱، ۱۳۹۴ش. از اینجا ببینید
- تعدیل قرارداد در صورت حدوث تعذر مالی، مجید بنایی اسکویی، دوفصلنامه مطالعات حقوق تطبیقی بهار و تابستان، دوره ۴، شماره ۱، ۱۳۹۲ش. از اینجا ببینید
- تعدیل قضایی قرارداد در اثر کاهش ارزش پول، غفور خوئینی و عطیه شمس اللهی و سهیل ذوالفقاری، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، شماره ۴، ۱۳۹۲ش. از اینجا ببینید
- تعدیل قرارداد مقاله، حسین حلبیان، فصلنامه گفتمان حقوقی، شماره ۲۱ و ۲۲، ۱۳۹۱ش.
- تعدیل تعهدات قراردادی بر پایه اصول و قواعد حاکم بر فقه اسلامی، علیرضا یزدانیان، دوفصلنامه مقالات و بررسی‌ها، شماره ۸۲، ۱۳۸۶ش. از اینجا ببینید
- مباحث برون فقهى پژوهشى در تعدیل قرارداد، جواد فخار طوسى، فصلنامه فقه اهل بیت، شماره ۲۷، ۱۳۸۰ش.
عربی
- سلطة القاضي في تعديل مضمون العقد بسبب الاستغلال المصحوب بالغبن الفاحش، احمد آل علي و صالح اللهيبي، امارات متحده عربی، مجلة جامعة الشارقة للعلوم القانونية، شماره ۲، جلد ۱۸، ۲۰۲۱م. از اینجا ببینید
- سلطة القاضي في تعديل العقد بسبب الظروف الطارئة: دراسة تحليلية مقارنة وفقا لأحكام القانون المدني الليبي، كمال عبدالسلام ونيس زويد، لیبی، مجلة أنوار المعرفة، شماره ۱۰، ۲۰۲۱م.
- سلطة القاضي والأطراف في تعديل العقد في التشريع الجزائري، الشيماء زازومة، ، ۲۰۲۱م. از اینجا ببینید
- سلطة القاضي في تعديل العقد في القانون المدني الجزائري، ناصيري ربيعة، ۲۰۲۱م.
- سلطة القاضي في تعديل آثار العقد في ظل الظروف الطارئة في القانون الكويتي، عبدالمحسن مبارك عبدالمحسن العظيمان، کویت، مجلة الفنون والأدب وعلوم الإنسانيات والاجتماع، شماره ۵۳، ۲۰۲۰م. از اینجا ببینید
- سلطة القاضي في تعديل العقد بسبب الحادث الطارئ: دراسة مقارنة، الغزالي محمد محمد الحسن محمد صالح، سودان، مجلة الدراسات الإدارية والإجتماعية، شماره ۵، جلد ۳، ۲۰۱۹م.
- سلطة الإدارة في تعديل العقد الإداري، عارف إبراهيم، سوریه، مجلة جامعة البعث للعلوم الإنسانية، شماره ۷۹، جلد ۴۱، ۲۰۱۹م.
- سلطة تعديل العقد الإداري وفقاً لقانون التعاقدات الجديد، محمد مصطفى أبو ضيف و محمد أنس جعفر، مجلة کلیة الحقوق جامعة المنیا، شماره ۲، جلد ۲، ۲۰۱۹م. از اینجا ببینید
- سلطة الإدارة في التعديل الإنفرادي للعقد الإداري، إيمان سهيلة دغفل، ، ۲۰۱۷م. از اینجا ببینید
- سلطة القاضى فى تعديل العقد فى حالة الظروف الطارئة، خلدون أحمد المصالحة، مصر، مجلة الفكر القانوني والاقتصادي، شماره ۱۷، ۲۰۱۷م.
- سلطة طرفي عقد السياحة في تعديل وإلغاء أحكامه: دراسة مقارنة، عاطف سليمان برهوم، فلسطين، مجلة الجامعة الإسلامية للدراسات الإسلامية، شماره ۲، جلد ۲۵، ۲۰۱۷م. از اینجا ببینید
- سلطة الإدارة فى تعديل العقد الإدارى، بديع عبده مستو، سوریه، مجلة جامعة البعث للعلوم الإنسانية، شماره ۱۹، جلد ۳۸، ۲۰۱۶م.
- تعديل العقد بالإرادة المنفردة، على ماجد صاحب، عراق، مجلة الكلية الإسلامية الجامعة، شماره ۳۶، جلد ۱۰، ۲۰۱۵م.
- سلطة القاضي في تعديل العقد، صاغي, زينة; مقري, نسيمة; عثماني, بلال. مشرفا ، ۲۰۱۴م.
- سلطة القاضي في تعديل العقد، جان فهد، لبنان، أعمال المؤتمر العلمي السنوي لكلية الحقوق: دور القاضي في الخصومة - وحدة الهدف وتعدد الأدوار، جلد ۱، ۲۰۱۰م.
- سلطة القاضي في تعديل العقد، هدى عبدالله، لبنان، أعمال المؤتمر العلمي السنوي لكلية الحقوق: دور القاضي في الخصومة - وحدة الهدف وتعدد الأدوار، جلد ۱، ۲۰۱۰م.
- سلطة القاضى فى تعديل عقد الإذعان : دراسة قانونية مقارنة، دريد محمود السامرائى، لیبی، مجلة الجامعة الأسمرية الإسلامية، شماره ۷، ۲۰۰۷م.
- تعديل العقد بالإرادة المنفردة محاولة نظرية في قانون الالتزامات المقارن دراسة تطبيقية في عقود السفر والسياحة، عابد فايد عبدالفتاح فايد، مصر، المؤتمر العلمى السنوى الرابع الجوانب التشريعية والاقتصادية للسياحة، ۲۰۰۵م.
- سلطة القاضى فى تعديل العقد : المفهوم والتأصيل القانونى،دريد محمود السامرائى، لیبی، مجلة الجامعة الأسمرية الإسلامية، شماره ۳، ۲۰۰۴م.
- سلطة الإدارة فى تعديل العقد الإداري، على عبدالعزيز الفحام، ۱۹۷۵م.
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- مطالعه تطبیقی تعدیل قضایی قرارداد توسط قاضی در حقوق ایران و انگلستان، محمد ناظمی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمی، گروه حقوق و معارف اسلامی، ۱۳۹۹ش. از اینجا ببینید
- جبران خسارت به روش تعدیل قرارداد در حقوق ایران و فقه امامیه با رویکردی بر حقوق فرانسه، پیمان درویش گلشن، کارشناسی ارشد،، ۱۳۹۸ش. از اینجا ببینید
- تحلیل مبانی تعدیل قراردادها در فقه و حقوق موضوعه، زهره‌سادات موسوی، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور تهران جنوب، ۱۳۹۷ش. از اینجا ببینید
- تعدیل قرارداد در فقه مذاهب اسلامی و حقوق ایران، میثم محمدی، کارشناسی ارشد، دانشکده فقه و حقوق، دانشگاه مذاهب اسلامی، ۱۳۹۶ش. از اینجا ببینید
- تعدیل قرارداد در فقه مذاهب اسلامی و حقوق ایران و افغانستان، منصور غمی زی، کارشناسی ارشد، دانشکده فقه و حقوق، دانشگاه مذاهب اسلامی، ۱۳۹۶ش. از اینجا ببینید
- تعديل قرارداد در فقه اماميه و حقوق ايران، عباس مقدری اميری و حکمت اله عسکری، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۴۱، ۱۳۹۴ش.
- تعدیل قراردادها از نظر فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران، صابر مهدوی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمی، ۱۳۹۳ش. از اینجا ببینید
- بررسی تعدیل قرارداد به عنوان یکی ازشیوه‌های جبران خسارت در فقه و حقوق با رویکردی بر دیدگاه امام خمینی، مهرداد جمشیدیان، کارشناسی ارشد، پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، ۱۳۹۲ش. از اینجا ببینید
- بررسی تطبیقی تعدیل قرارداد و آثار آن در حقوق ایران و فقه، مصطفی عزیزیان احمدآباد، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، ۱۳۹۲ش. از اینجا ببینید
- قواعد فقهی حاکم بر تعدیل قرارداد، عفت قائدی موصلو، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات میبد گروه فقه و حقوق، دانشگاه یزد، ۱۳۹۱ش.
- مبانی فقهی حقوقی تعدیل قراردادها با مطالعه تطبیقی، رحیم امان‌اللهی، کارشناسی ارشد، مدرسه عالی شهید مطهری، ۱۳۸۸ش. از اینجا ببینید
- تعدیل قرارداد توسط قاضی در حقوق ایران و فقه امامیه با مطالعه تطبیقی در حقوق انگلیس و مصر، علی‌اکبر حیدری‌فرد، دانشگاه علامه طباطبائی، ۱۳۸۵ش.
- تعدیل قراردادها و بررسی تطبیقی آن در فقه و م‍ق‍ررات قانونی، مجید ال‍ه‍ام‍ی ن‍ی‍ک، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران م‍رک‍زی، ۱۳۸۴ش.
- تعدیل قرارداد از دیدگاه حقوق ایران و فرانسه، سعید بیگدلی، کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق (ع)، ۱۳۷۷ش.
عربی
- سلطة القاضي الإداري في تعديل العقد الإداري في المرافق الاقتصادية، بهية أحمد رفاعي أحمد، کارشناسی ارشد، اردن، جامعة مؤتة، ۲۰۲۰م.
- دور القاضى والأطراف فى تعديل العقد، رشيد بن الحاج جلول، کارشناسی ارشد، الجزایر، المركز الجامعي أحمد زبانة - غليزان، ۲۰۱۵م.
- سلطة القاضي في تعديل مضمون العقد: دراسة مقارنة، منى داؤد أحمد داؤد، کارشناسی ارشد، سودان،جامعة النيلين، ۲۰۱۵م.
- سلطة المستخدم فى تعديل عقد العمل، عودة بلعظم، کارشناسی ارشد، الجزایر، المركز الجامعي أحمد زبانة غليزان، ۲۰۱۴م.
- سلطة القاضي في تعديل العقد في قانون المدني الجزائري والفقه الإسلامي، محمد بوكماش، دکتری، الجزایر، جامعة الحاج لخضر، ۲۰۱۲م. از اینجا ببینید
- سلطة القاضي في تعديل مضمون عقد الاذعان، علي مصبح صالح الحيصة، کارشناسی ارشد، اردن، جامعة الشرق الأوسط، ۲۰۱۱م. از اینجا ببینید
- سلطة الإدارة في تعديل عقد التوريد: دراسة مقارنة، عبدالإله بن تركي المصلوخ، کارشناسی ارشد، اردن، جامعة اليرموك، ۲۰۱۱م.
- تعديل عقد العمل بالإرادة المنفردة، رجب رمضان التائب، کارشناسی ارشد، لیبی، جامعة الفاتح، ۲۰۱۰م.
- سلطة الإدارة فى تعديل وإنهاء العقد الإدارى : دراسة مقارنة، نصر الدين مصطفى محمد الكاسح، کارشناسی ارشد،جامعة التحدي، ۲۰۰۸م.
- سلطة القاضي التقديرية في الفقه الإسلامي، عبد الرحمن محمد عبد الرحمن شرفي، دکتری، سودان، جامعة الخرطوم، ۲۰۰۸م. از اینجا ببینید
- سلطة رب العمل في تعديل عقد العمل : دراسة مقارنة، إبراهيم بن عبدالله بن إبراهيم الفارس، کارشناسی ارشد، عربستان سعودی، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، ۲۰۰۱م.