فقه معاصر:ساختار مقاله‌های معرفی کتاب

• هدف از گزارش کتاب در دانشنامه فقه معاصر آشنایی با محتوای علمی کتاب است. بنابر این گزارش باید تحلیلی و در صورت امکان و لزوم انتقادی باشد.
• آنچه در این ساختار آمده است در واقع مطالبی است که باید در مقاله گزارش کتاب باشد.
• بنابر این رعایت این ساختار و عناوین پیشنهادی الزامی نیست. نویسنده می‌تواند برای ارائه همین محتوا از ساختار و عناوین دیگری بهره ببرد.
• در صورتی که نویسنده گزارش، نقد یا نقدهایی بر کتاب دارد می‌تواند هر نقد را در بخش مرتبط بنویسد و لزومی هم ندارد که به آن عنوان «نقد» بدهد.

چکیده

• شناسه که چکیده مقاله است. باید با عباراتی کوتاه و گویا متن مقاله را نمایندگی کند.
• عبارت نخست یا سرشناسه چکیده باید همان عنوان کتاب باشد. به صورت ضخیم

معرفی اجمالی

جایگاه کتاب

در این بخش ضمن معرفی اجمالی کتاب، موضوع(ات) و نویسنده(گان) آن باید روشن شود که چرا این کتاب معرفی شده است.

• آیا کتاب ویژگی خاصی دارد؟ مشهور است؟ تأثیرگذار است؟ واجد نوآوری است؟ مورد ارجاع دیگران است؟ زیاد منتشر شده است؟ فضل تقدم دارد؟
• آیا دیگران به این کتاب ارجاع داده‌اند یا اظهار نظری درباره آن شده است؟

نویسنده

نویسنده با نگاه به جایگاه او در فقه معاصر معرفی می‌شود نه به صورت تراجم‌نگاری. و اگر شخصیت معروف و شناخته‌شده‌ای نیست فقط به ذکر نام و تخصص او در بخش معرفی اجمالی اکتفا می‌شود. و لازم نیست که بخشی از مقاله به معرفی او اختصاص داده شود.

فهرست مطالب کتاب

در این بخش ساختار شکلی کتاب معرفی می‌شود

• گزارش ساختار و شکل کتاب بخش کوچکی از مقاله را تشکلی می‌دهد که اهمیت اصلی ندارد.
• بهتر است ساختار و بخش‌های کتاب به صورت گزارشی نوشته شود تا فهرست گلوله‌ای.
• بدیهی است که در معرفی ساختار، می‌توان نشان داد کدام بخش کتاب اهمیت بیشتری دارد و کارکرد هر بخش چیست.

گزارش محتوا

• در این بخش باید ادعاهای اصلی کتاب تبیین شود.
• لزومی ندارد که نام بخش همین مدعیات باشد. بلکه هدف تبیین مدعیات کتاب است و ممکن است ساختار مقاله بر اساس عناوین داخل کتاب تدوین شود
• اهم مطالبی که باید در این بخش بیاید عبارت است از؛
  • مقاله باید در گزارش مدعا یا مدعاهای نویسنده کتاب موفق باشد
  • دلایل مطرح شده برای اثبات مدعا را گزارش کند
  • اگر نویسنده نظریات رقیب را نقد کرده است باید به آن نقدها و مستندات آن توجه شود
  • در صورتی که نویسنده کتاب به نظریات رقیب توجه نکرده است وظیفه نویسنده مقاله است که این نکته را به عنوان یک نقص در کتاب گزارش کند.
  • دلایلی که نویسنده می‌توانست برای اثبات مدعای خود یا نقد مدعای رقیب بیاورد ولی به آن توجه نکرده است
• نکاتی که رعایت آن می‌تواند ارزش افزده مقاله باشد:
  • تلاش برای کشف مبادی و مبانی نویسنده کتاب
  • روش‌شناسی کتاب

نقدها و منتقدان

اگر کتاب از سوی محققان دیگر نقد شده است، مقاله باید به آن نقد یا نقدها توجه داشته باشد.

پانویس

• در بخش پانویس فقط مطالبی ارجاع می‌شود که به منبعی به جز کتاب مورد گزارش ارجاع شده باشد.
• همه ارجاعات به متن کتاب مورد نظر باید در پرانتز و درون متن نوشته شود. مثل(ص۱۲۳)
• پرانتزی که شماره صفحه دارد باید به جمله ماقبل خودش بچسبد.

منابع

• منابع باید با فهرست گلوله‌ای نوشته شوند
• بر اساس نام فامیل نویسنده تنظیم می‌شود
• بر اساس فهرست الفبایی مرتب می‌شوند
• «ال» عربی محاسبه نمی‌شود