الکل (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر تفاوت با ویرایش جدیدتر ←

نسخهٔ ‏۵ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۰۰

الکل ماده‌ای شیمیایی است که در صنایع دارویی، آرایشی و بهداشتی و همچنن در صنایع غذایی و نوشیدنی‌های الکلی کاربرد دارد. از منظر فقهی مصرف خوراکی الکل به دلیل مست‌کنندگی جایز نیست و برخی انواع آن از نظر برخی فقها محکوم به نجاست است. در میان فقهای معاصر امام خمینی الکل خوراکی و هر نوشیدنی مست‌کننده‌ای که اصل آن مایع باشد را نجس و خوردن آن را حرام می‌داند. همچنین ناصر مکارم شیرازی الکل‌های قابل شرب و الکلی که از خمر گرفته شده باشد را نجس و خوردن آن را حرام می‌داند اما سید علی سیستانی انواع مختلف الکل را محکوم به طهارت دانسته و خوردن الکل‌های خوراکی را حرام می‌داند. در این صفحه منابعی که احکام فقهی الکل را مورد بررسی قرارداده‌اند، گردآوری شده است.

کتاب‌ها

فارسی

بررسی فرآورده‌های الکل از نظر نجاست و حرمت، احمد صبور اردوباری، قم، نشر دارالتبلیغ الاسلامی، ۱۳۵۱ش.
الکل و فرآورده‌های آن در فقه اسلامی، سید حسن وحدتی شبیری، نشر بوستان کتاب، ۱۳۷۶ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید

عربی

فتح الغفور فی استعمال الکحول مع العطور، محمد بن قاسم آل غزال الضُّمیری، بی‌جا، ۲۰۰۹م. کتاب را اینجا ببنید
لباب النقول فی طهارة العطور الممزوجة بالکحول، عیسی بن عبد الله بن محمد بن مانع الحمیری، الإمارات، دارالقلم فی النشر و التوزیع، ۱۹۹۵ م. کتاب را اینجا ببنید
بحوث فی شرح العروة الوثقی، سید محمدباقر صدر، تحقیق سید محمود هاشمی شاهرودی، جلد ۳(انواع الکل)، قم، نشر مجمع الشهید آیت‌الله الصدر العلمی، ۱۴۰۸ق. کتاب را اینجا ببنید

مقاله‌ها

فارسی

طهارت الکل از منظر فقه شیعی، عباس نیکزاد، علی بیژنی، دوره ۲۳، شماره ۱، ۱۴۰۰ش. مقاله را اینجا ببینید
بررسی فقهی مقدار مجاز استفاده از الکل در فراورده‌های خوراکی، غلامرضا نورمحمدی، عباس عمادی، فصلنامه قرآن و طب، دوره ۵، شماره ۲، ۱۳۹۹ش.مقاله را اینجا ببینید
واکاوی ماهیت فقهی الکل و فراورده‌های الکلی، غلامرضا نورمحمدی، عباس عمادی، فصلنامه مطالعات اسلامی در حوزه سلامت، دوره ۳، شماره ۱، ۱۳۹۸ش. مقاله را اینجا ببینید
واکاوی نظرات فقهی طهارت مسکرات، فاطمه عرب‌احمدی، سید علی پورمنوچهری، نخستین کنگره بین‌المللی جامع حقوق، ۱۳۹۴ش.مقاله را اینجا ببینید
بررسی حکم شرعی استعمال مواد مسکر و روان‌گردان از دیدگاه فقهای مذاهب اسلامی، حبیب‌الله عظیمی و مسعود اصغری، دوفصلنامه مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی، دوره ۹، شماره ۳۴، ۱۳۹۲ش. مقاله را اینجا ببینید
بررسی علمی و فقهی الکل و فراورده‌های آن، حسینعلی آذربادگان، فصلنامه فقه، دوره ۹، شماره ۳۲–۳۱، ۱۳۸۱ش. مقاله را اینجا ببینید

عربی

هل الکحول هی الخمر؟، عامر بن محمد فداء بن محمد عبدالمعطی بهجت، مجلة کلیة الشریعة و القانون (مصر)، دوره ۳، العدد ۲۳، ۲۰۲۱م.مقاله را اینجا ببینید
استخدام مادة الکحول فی تصنیع العطور حکمه و آثاره، زینب إسماعیل أحمد مبارکی، مجلة الفرائد فی البحوث الإسلامیة و العربیة، المجلد ۳۹، العدد ۲، ۲۰۲۰م. مقاله را اینجا ببینید
الکحول و استخداماته - دراسة فقهیة معاصرة، هشام السید عطیه الجناینی، مجلة کلیة الشریعة و القانون بطنطا، المجلد ۳۴، العدد ۴، ۲۰۱۹م. مقاله را اینجا ببینید
حکم استخدام الکحول فی الأطعمة و الأدویة، عادل مبارک المطیرات، مجلة البحوث القانونیة و الإقتصادیة (مصر)، المجلد ۲، العدد ۳، 2012. مقاله را اینجا ببینید
الأدویة المشتملة علی الکحول و المخدرات، کمال حماد نزیه، مجلة المجمع الفقهی الإسلامی (ریاض)، مجلد ۱۴، عدد۱۶، ۲۰۰۳م. مقاله را اینجا ببینید
الکحول و المخدرات و المنبهات فی الغذاء و الدواء، محمد علی البار، مجلة المجمع الفقهی الإسلامی (ریاض)، مجلد ۱۴، عدد۱۶، ۲۰۰۳م. مقاله را اینجا ببینید
المشروبات الکحولیة و المخدرات، محمد الهواری، مجلة المجمع الفقهی الإسلامی (ریاض)، مجلد ۱۴، عدد۱۶، ۲۰۰۳م. مقاله را اینجا ببینید
الأدویة المشتملة علی الکحول و المخدرات، أحمد رجائی الجندی، مجلة المجمع الفقهی الإسلامی (ریاض)، مجلد ۱۴، عدد۱۶، ۲۰۰۳م. مقاله را اینجا ببینید
الکحول و المخدرات، نجم عبدالله عبدالواحد، مجلة المجمع الفقهی الإسلامی (ریاض)، مجلد ۱۴، عدد۱۶، ۲۰۰۳م. مقاله را اینجا ببینید
الأدویة المشتملة علی الکحول و المخدرات، عبدالله بن محمد علدالله، مجلة المجمع الفقهی الإسلامی (ریاض)، مجلد ۱۴، عدد۱۶، ۲۰۰۳م. مقاله را اینجا ببینید

پایان‌نامه‌ها

فارسی

مبانی فقهی و حقوقی تحریم خمر از دیدگاه فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران، حمزه گراوندفر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام‌نور خرم‌آباد، ۱۴۰۰ش. /search?keywords=مشروبات%20الکلی%20در%20فقه%20شیعه&basicscope=1 پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی مسئولیت کیفری تولیدکنندگان و توزیع کنندگان مواد الکلی صنعتی در خصوص جنایات ناشی از آنها در فقه امامیه و حقوق ایران با تأکید بر رویه قضایی، عاطفه هرمزی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، ۱۴۰۰ش. /articles/bbf303e18f35b400e6a4d9858d6803cb پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی نجاست مسکرات از منظر مقدس اردبیلی، صاحب جواهر، شهید صدر، امام خمینی رحمهم الله، محمود رفیعی، پایان‌نامه سطح ۳، حوزه علمیه قم، ۱۳۹۹ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی اثرات ناشی از مسکرات در شروع و وقوع جرم با نگاهی به فقه امامیه، رضا حمزه‌پور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد و علوم اداری، دانشگاه علامه محدث نوری، ۱۳۹۹ش. /articles/ae8317a34e6a17de313d1c4510300e93 پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی نجاست مسکرات با رویکرد تطبیقی در مصادیق جدید، غلامرضا احسنی ارانی، پایان‌نامه سطح ۳، حوزه علمیه قم، ۱۳۹۸ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
تأثیر درصد الکل و اسکار در حرمت ماکولات و مشروبات، محمد امین حسینعلی، پایان‌نامه سطح ۴، حوزه علمیه قم، ۱۳۹۸ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی فقهی مشروبات الکلی و جرائم مرتبط با آن در شهر دهدشت از سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۶، علی شیردادوند، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران، ۱۳۹۷ش. /articles/ed79e9466106c9e1f13d5bf896ffb0be/search/3a5ed4363b8d2a86534ae1bbe55c4c85 پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی فقهی حقوقی تولید و فروش محرمات و نجاسات به کفار با تکیه بر فقه حکومتی، محبوبه جلولی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اصول الدین، ۱۳۹۶ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
نگاهی بر ریشه‌های فقهی و حقوقی احکام مسکرات الکلی و حمل و نقل آنها، سلمان الماسی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی، ۱۳۹۵ش. /articles/76a9c2e930fa861f2627fb45eeafbdc4 پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی فقهی حکم نجاست الکل صنعتی، محمد رهبران یزدی، پایان‌نامه سطح ۴، حوزه علمیه قم، ۱۳۹۴ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
مشروبات الکی در اسلام، سید صادق پاکدل، پایان‌نامه سطح ۳، حوزه علمیه قم، ۱۳۹۴ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی فقهی الکل و فرآورده‌های آن، سید جواد موسوی، پایان‌نامه سطح ۳، حوزه علمیه قم، ۱۳۹۲ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
مشروبات الکلی در فقه شیعه، شهربانو خدادادی، پایان‌نامه سطح ۳، حوزه علمیه خراسان، ۱۳۹۱ش. چکیده پایان‌نامه را اینجا ببینید
بررسی فقهی و حقوقی ادله غذاهای حلال در فقه امامیه و اهل سنت(ص۱۱۰ به بعد)، بطول حسن‌پور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات، مرکز پیام نور تهران، ۱۳۸۹ش. /articles/dd9ee9e5386009abc467eb7205e8175c پایان‌نامه را اینجا ببینید

منابع دیگر

کرسی موضوع‌شناسی الکل و فرآورده‌های آن در فقه اسلامی، سید حسن وحدتی شبیری، ۱۴۰۰ش. گزارش ارائه را اینجا ببینید، صوت ارائه را اینجا بشنوید
بررسی حکم الکل صنعتی و غیر صنعتی از نظر طهارت و نجاست، درس خارج فقه مصطفی اشرفی شاهرودی، ۱۳۹۹ش. متن تقریرات را اینجا ببیند
موضوع‌شناسی و حکم استفاده از الکل، درس خارج فقه هادی عباسی خراسانی، ۱۳۹۹ش. متن تقریرات را اینجا ببیند
حکم مسکر و الکل، درس خارج فقه سید محمدعلی موسوی جزایری، ۱۳۹۹ش. متن تقریرات را اینجا بخوانید
طهارت و نجاست الکل، استفتائات سید علی خامنه‌ای، ۱۳۹۸ش. متن استفتاء و پاسخ را اینجا ببینید
فرق بین عنوان مسکر در کلام اطبا و فقها، درس خارج فقه محمد محمدی قایینی، ۱۳۹۷ش. متن تقریرات را اینجا بخوانید
نشست موضوع‌شناسی الکل و خمر، مجموعه سخنرانان، ۱۳۹۴ش. گزارش نشست را اینجا ببیند
نجاست مسکرات، درس خارج فقه سید کاظم مصطفوی، ۱۳۹۱ش. متن تقریرات را اینجا بخوانید
طهارت و نجاست الکل، درس خارج فقه حسین مظاهری، ۱۳۸۷ش. متن تقریرات را اینجا بخوانید
الکل، استفتائات سید علی سیستانی. متن استفتائات و پاسخ‌ها را اینجا ببینید
طهارت الکل طبی و صنعتی، استفتائات ناصر مکارم شیرازی. متن استفتائات و پاسخ‌ها را اینجا ببینید
طهارت و نجاست الکل، استفتائات امام خمینی. متن استفتائات و پاسخ‌ها را اینجا ببینید

@@ خط ۳۵: / خط ۳۵: @@
 == پایان‌نامه‌ها ==
 === فارسی ===
-# مبانی فقهی و حقوقی تحریم خمر از دیدگاه فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران، حمزه گراوندفر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام‌نور خرم‌آباد، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/search?keywords=مشروبات%20الکلی%20در%20فقه%20شیعه&basicscope=1 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
+# مبانی فقهی و حقوقی تحریم خمر از دیدگاه فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران، حمزه گراوندفر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام‌نور خرم‌آباد، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/# /search?keywords=مشروبات%20الکلی%20در%20فقه%20شیعه&basicscope=1 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
-# بررسی مسئولیت کیفری تولیدکنندگان و توزیع کنندگان مواد الکلی صنعتی در خصوص جنایات ناشی از آنها در فقه امامیه و حقوق ایران با تأکید بر رویه قضایی، عاطفه هرمزی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/bbf303e18f35b400e6a4d9858d6803cb پایان‌نامه را اینجا ببینید]
+# بررسی مسئولیت کیفری تولیدکنندگان و توزیع کنندگان مواد الکلی صنعتی در خصوص جنایات ناشی از آنها در فقه امامیه و حقوق ایران با تأکید بر رویه قضایی، عاطفه هرمزی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/# /articles/bbf303e18f35b400e6a4d9858d6803cb پایان‌نامه را اینجا ببینید]
 # بررسی نجاست مسکرات از منظر مقدس اردبیلی، صاحب جواهر، شهید صدر، امام خمینی رحمهم الله، محمود رفیعی، پایان‌نامه سطح ۳، حوزه علمیه قم، ۱۳۹۹ش. [http://blib.ir/diglib/WebUI/WebPageViewer.aspx?FileId=88049&EncId=5 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
-# بررسی اثرات ناشی از مسکرات در شروع و وقوع جرم با نگاهی به فقه امامیه، رضا حمزه‌پور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد و علوم اداری، دانشگاه علامه محدث نوری، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/ae8317a34e6a17de313d1c4510300e93 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
+# بررسی اثرات ناشی از مسکرات در شروع و وقوع جرم با نگاهی به فقه امامیه، رضا حمزه‌پور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد و علوم اداری، دانشگاه علامه محدث نوری، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/# /articles/ae8317a34e6a17de313d1c4510300e93 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
 # بررسی نجاست مسکرات با رویکرد تطبیقی در مصادیق جدید، غلامرضا احسنی ارانی، پایان‌نامه سطح ۳، حوزه علمیه قم، ۱۳۹۸ش. [http://blib.ir/diglib/WebUI/WebPageViewer.aspx?FileId=78643&EncId=5 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
 # تأثیر درصد الکل و اسکار در حرمت ماکولات و مشروبات، محمد امین حسینعلی، پایان‌نامه سطح ۴، حوزه علمیه قم، ۱۳۹۸ش. [http://blib.ir/diglib/WebUI/WebPageViewer.aspx?FileId=87914&EncId=5 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
-# بررسی فقهی مشروبات الکلی و جرائم مرتبط با آن در شهر دهدشت از سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۶، علی شیردادوند، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/ed79e9466106c9e1f13d5bf896ffb0be/search/3a5ed4363b8d2a86534ae1bbe55c4c85 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
+# بررسی فقهی مشروبات الکلی و جرائم مرتبط با آن در شهر دهدشت از سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۶، علی شیردادوند، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/# /articles/ed79e9466106c9e1f13d5bf896ffb0be/search/3a5ed4363b8d2a86534ae1bbe55c4c85 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
 # بررسی فقهی حقوقی تولید و فروش محرمات و نجاسات به کفار با تکیه بر فقه حکومتی، محبوبه جلولی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اصول الدین، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/viewer/a3a967e11b64473908e489ed6904f267?sample=1 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
-# نگاهی بر ریشه‌های فقهی و حقوقی احکام مسکرات الکلی و حمل و نقل آنها، سلمان الماسی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/76a9c2e930fa861f2627fb45eeafbdc4 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
+# نگاهی بر ریشه‌های فقهی و حقوقی احکام مسکرات الکلی و حمل و نقل آنها، سلمان الماسی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/# /articles/76a9c2e930fa861f2627fb45eeafbdc4 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
 # بررسی فقهی حکم نجاست الکل صنعتی، محمد رهبران یزدی، پایان‌نامه سطح ۴، حوزه علمیه قم، ۱۳۹۴ش. [http://blib.ir/diglib/WebUI/WebPageViewer.aspx?FileId=46867&EncId=5 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
 # مشروبات الکی در اسلام، سید صادق پاکدل، پایان‌نامه سطح ۳، حوزه علمیه قم، ۱۳۹۴ش. [http://blib.ir/diglib/WebUI/WebPageViewer.aspx?FileId=48827&EncId=5 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
 # بررسی فقهی الکل و فرآورده‌های آن، سید جواد موسوی، پایان‌نامه سطح ۳، حوزه علمیه قم، ۱۳۹۲ش. [http://blib.ir/diglib/WebUI/WebPageViewer.aspx?FileId=38688&EncId=5 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
 # مشروبات الکلی در فقه شیعه، شهربانو خدادادی، پایان‌نامه سطح ۳، حوزه علمیه خراسان، ۱۳۹۱ش. [https://hawzah.net/fa/Seminar/View/91589/مشروبات-الکلی-در-فقه-شیعه چکیده پایان‌نامه را اینجا ببینید]
-# بررسی فقهی و حقوقی ادله غذاهای حلال در فقه امامیه و اهل سنت(ص۱۱۰ به بعد)، بطول حسن‌پور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات، مرکز پیام نور تهران، ۱۳۸۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/dd9ee9e5386009abc467eb7205e8175c پایان‌نامه را اینجا ببینید]
+# بررسی فقهی و حقوقی ادله غذاهای حلال در فقه امامیه و اهل سنت(ص۱۱۰ به بعد)، بطول حسن‌پور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات، مرکز پیام نور تهران، ۱۳۸۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/# /articles/dd9ee9e5386009abc467eb7205e8175c پایان‌نامه را اینجا ببینید]
 == منابع دیگر ==
 # کرسی موضوع‌شناسی الکل و فرآورده‌های آن در فقه اسلامی، سید حسن وحدتی شبیری، ۱۴۰۰ش. [https://www.neshasteasatid.com/node/6728 گزارش ارائه را اینجا ببینید]، [https://sotiha.ir/set/455- صوت ارائه را اینجا بشنوید]
 # بررسی حکم الکل صنعتی و غیر صنعتی از نظر طهارت و نجاست، درس خارج فقه مصطفی اشرفی شاهرودی، ۱۳۹۹ش. [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/ashrafi/feqh/99/991105/ متن تقریرات را اینجا ببیند]