مرگ مغزی (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر تفاوت با ویرایش جدیدتر ←

نسخهٔ ‏۱۰ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۲:۰۱

مرگ مغزی به معنای حیات صرفا نباتی است که در آن مغز از فعالیت افتاده و تنها قلب به کمک دستگاه ادامه حیات دارد. در فوت طبیعی اطلاق مرگ و آثار و احکام آن مورد اتفاق پزشکان و فقیهان است اما اطلاق مرگ بر مرگ مغزی نزد فقیهان مسلم نمی‌باشد. از آثار مترتب بر قبول مرگ مغزی در فقه می‌توان به دیه، نکاح و اهدای عضو اشاره کرد.

با توجه به رشد حوادث و اتفاقات منجر به این نوع از مرگ از یک سو و مباحث مربوط به اهدای عضو از سوی دیگر، بررسی مرگ مغزی در فقه معاصر جدی شده است. آنچه به دنبال آن هستیم: آیا اطلاق عنوان مرگ بر مرگ مغزی صحیح است؟ اگر از منظر پزشکان مرگ صادق باشد برای اثبات شرعی بودن آن کافی است؟ معیار در صدق مرگ از منظر شرع چیست؟ اگر از منظر فقه مرگ صادق نباشد، اتصال و یا عدم اتصال دستگاه‌های پزشکی چه حکمی دارد؟ تکلیف اموال و روابط حقوقی میت مرگ مغزی چیست؟

در این باره کتاب‌ها، مقاله‌ها و پایان‌نامه‌هایی در زبان‌های مختلف از جمله عربی و فارسی نگارش یافته است.

کتاب‌ها

فارسی

بررسی فقهی و حقوقی تاثیر ولایت قهری در بیع اعضای مرگ مغزی، هادی حکمت‌فر، قم، انتشارات پیام مهدی (عج)، ۱۴۰۲ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
احکام و آثار مرگ مغزی و فرضی در حقوق کیفری ایران، فاطمه تیمورزاده، تهران، انتشارات راه دکتری، ۱۴۰۱ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
مرگ مغزی در قانون ایران، ساسان احمدی، ایلام، انتشارات آلامتو، ۱۴۰۰ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
تحلیل فقهی از تزاحم حفظ نفس محترمه با سایر تکالیف: مرگ مغزی، پیوند اعضا، دفاع و جهاد، غلامعباس حسینی و هادی خوشنودی، تبریز، انتشارات عاصم، ۱۳۹۷ش، لینک.
وضعیت حقوقی بیماران مرگ مغزی در ایران، شیما محمدعلیزاده، ساری، انتشارات عصر ماندگار، ۱۳۹۷ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
مرگ مغزی در فقه و حقوق ایران، مرکز آموزش‌های تخصصی فقه، تهران، انتشارات قوه قضاییه، ۱۳۹۶ش، صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
بیهوشی مستمر و مباحث حقوقی پیرامون آن، هادی تقی‌زاده، تهران، انتشارات هوشمند تدبیر و مؤسسه پارسا مبتکر گام اول، ۱۳۹۴ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
پیوند اعضا و مرگ مغزی در آینه فقه، سید محسن مرتضوی، مشهد،انتشارات نسیم رضوان، ۱۳۹۳ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
مرگ مغزی از منظر فقه و حقوق، محمد رحمتی، مقدمه محمود عباسی، تهران، انتشارات حقوقی، ۱۳۹۱ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
احکام فقهی و حقوقی مرگ مغزی، امراله نیکومنش، تهران، انتشارات ایران جام، ۱۳۹۱ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
مرگ مغزی: پردازش فقهی-حقوقی، حمید ستوده، قم، انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار، ۱۳۹۱ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
پیوند اعضا در آیینه فقه: همراه با بررسی مرگ مغزی، علی پورجواهری، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)، ۱۳۸۴ش، صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
مرگ مغزی و پیوند اعضا از دیدگاه فقه و حقوق، حسین حبیبی، قم، انتشارات بوستان کتاب، ۱۳۸۰ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.

عربی

موت الدماغ فی الفقه الاسلامی، مسعود صبری، قاهره، دار البشیر، ۱۴۴۰ق/۲۰۱۸م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
موت القلب او موت الدماغ، محمد علی بار، جده، الدار السعودیة، ۲۰۰۱م.
الموت الدماغی، ابراهیم صادق الجندی، ریاض، اکادیمیة نایف العربیة للعلوم الامنیة، ۱۴۲۲ق، ۲۰۰۱م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
موت الدماغ بین الطب والاسلام، ندی محمد نعیم الدقر، بیروت، دار الفکر المعاصر، ۱۴۲۰ق/۱۹۹۹م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.

مقاله‌ها

فارسی

حکم فقهی برداشت عضو از فرد مبتلا به مرگ مغزی، احمد مشکوری، دانش سلامت و دین، شماره ۷۱، خرداد ۱۴۰۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
آیا فقها مرگ مغزی را معادل مرگ حقیقی می دانند؟، احمد مشکوری، دانش سلامت و دین، شماره ۶۹، خرداد ۱۴۰۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
بررسی تعدد دیات در مرگ مغزی، شیوا گتوندی، مجله حقوقی، ش۱۳، زمستان ۱۳۹۹ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
مبنای حقوقی اهدای اعضای بیماران مرگ مغزی، علی‌اکبر جعفری ندوشن و حسن مختاری و آزاده تقی‌پور جاوی، فصلنامه حقوق پزشکی، ش۵۵، زمستان ۱۳۹۹ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
ماهیت‌شناسی مرگ مغزی در فقه امامیه و حقوق ایران، احمد اسماعیلیان، مجله رسائل، ش۹، پاییز و زمستان ۱۳۹۹ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
بررسی فقهی-حقوقی انفساخ عقد نکاح ناشی از موت مغزی و آثار آن بر روابط زوجین، هاجر مشیدی و محمدباقر عامری‌نیا و علی پورجواهری، فصلنامه تحقیقات حقوقی تطبیقی ایران و بین‌الملل، ش۴۸، تابستان ۱۳۹۹ش، لینک.
تأملاتی درباره مرگ مغزی بر اساس تغییرات شناختی، احمدرضا همتی مقدم و هادی صمدی و مریم کاتوزی، مجله تازه‌های علوم شناختی، دوره ۲۲، ش۱، بهار ۱۳۹۹ش، لینک.
مشروعیت قطع اقدامات حمایتی از بیماران مبتلا به مرگ مغزی در فقه اهل سنت، جهاندار امینی و محمدعلی طاهری و علی صفاری و محمود عباسی، مجله فقه پزشکی، ش ۳۴ و ۳۵، بهار و تابستان ۱۳۹۷ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
انتساب قتل در حدوث مرگ مغزی و مجازات آن در فقه امامیه، حمید ستوده و عبدالرضا فرهادیان، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، ش۲۰، بهار و تابستان ۱۳۹۸ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
مبانی حکم حیات و موت در پدیده مرگ مغزی از منظر فقه مذاهب اسلامی، حمید مسجدسرایی و اعظم نظری، مجله فقه مقارن، ش۱۰، پاییز و زمستان ۱۳۹۶ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
مسئولیت مدنی اعلام‌کنندگان مرگ مغزی با نگاهی به قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۹۲ش، ش۳۸، پاییز ۱۳۹۵ش، لینک.
مرگ مغزی از منظر فقهی، عباس نیکزاد و سید غلامعلی جورسرایی، مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل، دوره ۱۸، ش۷، تیر ۱۳۹۵ش، لینک.
بخش مراقبت‌های ویژه و حقیقت مرگ از نظر فقها و پزشکان، شیخ علاءالدین زعتری و طه زرگریان، فصلنامه فقه پزشکی، شماره ۲۴ و ۲۵، پاییز و زمستان ۱۳۹۴ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
مرگ مغزی از منظر فقه شیعه و طب جدید، محمدعلی افضلی، مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ش۱۱۳، خرداد ۱۳۹۳ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
نقدی بر موضوع‌شناسی مرگ مغزی از دیدگاه لغوی، فقهی و پزشکی، سید محمود طباطبایی، دوره ۶، ش۲، خرداد ۱۳۹۲ش، لینک.
موضوع‌شناسی مرگ، هادی صادقی و مهدی نصرتیان اهور، اخلاق و تاریخ پزشکی، دوره ۶، ش۱، فروردین ۱۳۹۲ش، لینک.
بررسی فقهی و حقوقی مرگ مغزی، ابراهیم میکانیکی و فاطمه میکانیکی و علی‌اکبر ابوالحسینی، مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل، دوره ۱۵، ش۱، زمستان ۱۳۹۱ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
مرگ مغزی؛ از ماهیت تا احکام و آثار فقهی-حقوقی، حمید ستوده و میثم کلهرنیا گلکار، فصلنامه حقوق پزشکی، ش۲۲، پاییز ۱۳۹۱ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
پردازشی به مرگ مغزی از نگاه فقه و حقوق، حمید ستوده، مجله فقه اهل‌بیت، ش۶۸، زمستان ۱۳۹۰ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
پژوهشی فقهی پیرامون پیوند اعضا در اشخاص مبتلا به مرگ مغزی، احسان علی‌اکبری و نصرالله شاملی، پژوهش‌نامه حقوق اسلامی، ش۳۳، بهار و تابستان ۱۳۹۰ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
مطالعه مرگ مغزی از منظر فقه و حقوق جزا، محمد رحمتی و علی‌اکبر فرحزادی، مجله اخلاق و تاریخ پزشکی، دوره ۴، ش۲، فروردین ۱۳۹۰ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
پیوند اعضا در اشخاص مبتلا به مرگ مغزی، احسان علی‌اکبری بابوکانی و محمود کریمی، مبانی فقهی حقوق اسلامی، ش۶، پاییز و زمستان ۱۳۸۹ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
ماهیت مرگ مغزی از نظر قرآن و روایات، محمود سراجی، مجله دانشگاه علوم پزشکی اراک، دوره ۱۳، ش۵، ویژه‌نامه قرآن و طب ۱۳۸۹ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
بررسی فقهی و حقوقی مرگ مغزی، محمد موسوی بجنوردی و شهناز نبی‌لو، مجله نامه الهیات، ش۱۳، زمستان ۱۳۸۹ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
مرگ مغزی از منظر حقوق اسلامی، محمدمهدی توکلی، فصلنامه حقوق پزشکی، ش۹، تابستان ۱۳۸۸ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
مقایسه مرگ مغزی با حیات غیرمستمر، سعید نظری توکلی، مقالات و بررسیها، ش۶۷۴، تابستان ۱۳۸۲ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.

عربی

موقف الفقه الاسلامی والقانون المقارن من موت الدماغ، جهاد عمر، مجلة بحوث الشرق الأوسط، ش۱۱، آوریل ۲۰۲۱م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
التلقیح الصناعی الداخلی من الزوج المیت دماغیاً: دراسة فقهیة مقارنة، زینب حامد سید مرزوق، مجلة الشریعة والقانون، ش۳۵، ج۱، ۱۴۴۲ق/۲۰۲۰م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
الموت الدماغي والآثار المختلف فيها المترتبة عليه، سعيد بن مبارک دخيل الأکلبي الأکلبي، مجلة كلية الدراسات الإسلامية والعربية للبنات بالإسكندرية، مجلد ۳۶، شماره ۵، ۲۰۲۰م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
الموت الدماغي والآثار المختلف فيها المترتبة عليه، سعيد بن مبارک دخيل الأکلبي، مجلة کلیة الدراسات الاسلامیة والعربیة للبنات بالاسکندریة، ش۳۶، ج۵، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
الموت الدماغی والانعاش الصناعی، رحیمة لدغش، مجلة العلوم القانونیة السیاسیة، ش۱۰، ج۱، آوریل ۲۰۱۹م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
قاعدة الحیاة المستعارة کالعدم وأثرها فی قضیتی موت الدماغ وإجهاض الجنین المشوه: ورقة بحثیة مقدمة فی المؤتمر الدولی حول قضایا طبیة معاصرة فی الفقه الاسلامی، نابلس، ۲۰۱۹م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
مآخذ الخلاف المتعلقة بالقواعد الفقهیة والمقاصدیة فی حکم الموت الدماغی، فهد عبدالله علی هاجر، مجلة کلیة اصول الدین والدعوة بأسبوط، ش۳۷، ج۲، ۲۰۱۹م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
موت الدماغ بین الوصف الطبی والتخریج الفقهی، عبدالله یوسف احمد الانصاری، مجلة کلیة الشریعة والقانون بأسیوط، ش۲۸، ۲۰۱۶م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
موت الدماغ وما یتعلق به من أحکام دراسة فقهیة مقارنة، محمدعلی محمد عطاءالله، مجلة کلیة البنات الاسلامیة بأسیوط، ش۱۵، ۲۰۱۶م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
الموت الدماغی: دراسة فقهیة استدلالیة مقارنة، طلیع حمدان، سایت نصوص معاصرة، ۲۰۱۴م، لینک.
أهمیة ضبط مفهوم الموت لمشرعیة نقل الاعضاء من الاموات الی الاحیاء، لیلی جمعی، مجلة البحوث والدراسات، ش۱۸، تابستان ۲۰۱۴م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
موت الدماغ، سعد بن عبدالعزیز الشویرخ، مجلة الجمعیة الفقهیة السعودیة، ش۱۱، شوال/محرم ۱۴۳۲/۱۴۳۳ق، ۲۰۱۱م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
موت الدماغ: دراسة طبیة و قانونیة فقهیة معاصره، محمد محمد احمد سویلم، مصر، اسکندریه، منشأة المعارف، ۱۴۳۱ق/۲۰۱۰م.
الموت الدماغی بین الطب والدین، ندی قیاسة، مجلة جامعة دمشق للعلوم الاقتصادیة والقانونیة، ش۲۶، ج۱، ۲۰۱۰م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
موت الدماغ ومسائله فی الفقه الاسلامی، احمد بصری بن محمد، جامعة العلوم الاسلامیة بمالیزیا، ۲۰۰۶م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
موت الدماغ بین الفقهاء والأطباء، حمد محمد الهاجری، مجلة کلیة الشریعة والدراسات الاسلامیة، ش۲۴، ۱۴۲۷ق/۲۰۰۶م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
الموت الدماغی والآثار المختلف فیها المترتبة علیه، سعید بن مبارک دخیل الأکلبی، مجلة کلیة الدراسات الاسلامیة والعربیة للبنات بالاسکندریة، ش۳۶، ج۵، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
خلاصة الآراء فی الکلام عن موت جذع المخ وزراعة الأعضاء، صفاء السید لولو الفار، سالنامه کلیة الدراسات الاسلامیة والعربیة للبنات بالاسکندریة، ش۳۱، ج۱، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
احکام الموت الدماغی، نهلة عاشور منسی، الجامعة العراقیة، کلیة التربیة للبنات، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
موت الدماغ و اثره فی نقل وزراعة الاعضاء البشریة: دراسة فقهیة، یحیی سعیدی، جامعة الجزائر، سال ۳۱، ش۵، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
الطبیعة القانونیة للموت الدماغی فی القانون العراقی: دراسة مقارنة بالقانونین المصری والأمریکی، عقیل فاضل حمد الدهان، جامعة البصره، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.

پایان‌نامه‌ها

فارسی

حقوق شخصیت جسمی و محدودیت ها در فقه با تاکید بر مصادیق نوین، اعظم نظری، دکتری، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۴۰۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
تعریف مرگ از دیدگاه شریعت اسلام و حقوق جزایی کشورهای عربی، حوراء احمد یوسف الیساری، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه ادیان و مذاهب، ۱۴۰۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
بررسی و اثبات حکم وجوب اهدا عضو بیماران مرگ مغزی از دریچه فقه جعفری، محمد حسن زاده، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، ۱۴۰۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
بررسی فقهی-حقوقی ملاک پایان حیات با توجه به پیامد های آن در مذاهب اسلامی و حقوق ایران، ضیاءالرحمن رسولی‌زاد، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۴۰۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
صحت یا اعتبار قراردادهای واگذاری اعضای بدن انسان، موسی رستمیان، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی بندرعباس، ۱۳۹۸ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
آثار حقوقی مرگ مغزی نسبت به اقارب سببی و نسبی و مطالعه تطبیقی با حیات غیرمستقر در فقه، مهشید محمدیان دستنایی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت، ۱۳۹۶ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
بررسی فقهی حقوقی اهداء عضو بیماران مرگ مغزی در ایران، فاطمه آقاجانی، کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی ادیب، مازندران، ۱۳۹۶ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
مرگ مغزی و آثار مدنی آن در حقوق ایران، میلاد ابوالحسنی خواجه، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشکده حقوق و الهیات، ۱۳۹۵ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
بررسی تطبیقی آثار و احکام مرگ مغزی، رحیمه شکوری، کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۵ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
بررسی فقهی حقوقی برداشت عضو از جسد انسان و فرد دچار مرگ مغزی برای پژوهش‌های زیستی، سید جمال‌الدین موسوی تقی‌آبادی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۴ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
بررسی وضعیت حقوقی افراد در حالت مرگ مغزی، زهره زند، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، رشته حقوق خصوصی، زمستان ۱۳۹۳ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
تحلیل جایگاه و احکام مرگ مغزی در حقوق ایران و اسلام و دیدگاه حضرت امام خمینی، فاطمه سیاح، کارشناسی ارشد، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، ۱۳۹۱ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
مرگ مغزی و آثار فقهی و حقوقی آن، خیرالنسا آهنگ، کارشناسی ارشد، دانشگاه ارومیه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، رشته فقه و حقوق اسلامی، شهریور ۱۳۹۱ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
مرگ مغزی، پیامدها و احکام فقهی-حقوقی آن، عبدالرضا شریفی، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۱ش، اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
بررسی وضعیت پیوند اعضاء ناشی از مرگ مغزی در حقوق ایران و حقوق کامن‌لا، محمدرضا قاسمی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۰ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
حیات غیرمستقر، معصومه نوده، کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۰ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
بررسی فقهی استفاده از اعضای بیماران مبتلا به مرگ مغزی، کاظم عینی، کارشناسی ارشد، مرکز پیام نور تهران، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۸۹ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
بررسی فقهی-حقوقی مرگ مغزی: ماهیت، حکم، پیامدها، حمید ستوده، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۹ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
پژوهشی در موضوع مرگ مغزی و بررسی تطبیقی احکام و حقوق مربوط به آن، راضیه ملک‌سنو، کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، ۱۳۸۸ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
بررسی فقهی و حقوقی رابطه حقوق انسان بر اعضای بدن، جواد وارسته شاکری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور تهران، ۱۳۸۸ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
مرگ مغزی و پیوند اعضا در فقه، حسینعلی حسنی، کارشناسی ارشد، دانشگاه جامعة المصطفی العالمیة، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۶ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
فقه و چند مسئله مستحدثه پزشکی: مرگ مغزی، پیوند اعضا، شبیه‌سازی، زهرا فتاح‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۸۳ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

عربی

موت الدماغ وآثاره: دراسة فقهیة طبیة، فاطمة مناعی، پایان‌نامه دکتری، جامعة غردایة‌ (الجزائر)، کلية العلوم الاجتماعیة والانسانیة، ۱۴۴۱ق/۲۰۲۱م، لینک.

دیگر منابع

قاعدة الحیاة المستعارة کالعدم وأثرها فی قضیتی موت الدماغ واجهاض الجنین المشوه، المانع مجیدی و یاسین باهی، فلسطین، جامعة النجاح بنابلس، همایش قضایا طبیة معاصرة فی الفقه الاسلامی، ۲۰۱۹م، لینک.

@@ خط ۱۰: / خط ۱۰: @@
 ===فارسی===
 # بررسی فقهی و حقوقی تاثیر ولایت قهری در بیع اعضای مرگ مغزی، هادی حکمت‌فر، قم، انتشارات پیام مهدی (عج)، ۱۴۰۲ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/02/14021012139.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
-# مرگ مغزی در قانون ایران، ساسان احمدی، ایلام، آلامتو، ۱۴۰۰ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d9%85%d8%b1%da%af-%d9%85%d8%ba%d8%b2%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%82%d8%a7%d9%86%d9%88%d9%86-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
+# احکام و آثار مرگ مغزی و فرضی در حقوق کیفری ایران، فاطمه تیمورزاده، تهران، انتشارات راه دکتری، ۱۴۰۱ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/01/14010822097.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
+# مرگ مغزی در قانون ایران، ساسان احمدی، ایلام، انتشارات آلامتو، ۱۴۰۰ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d9%85%d8%b1%da%af-%d9%85%d8%ba%d8%b2%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%82%d8%a7%d9%86%d9%88%d9%86-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
 # تحلیل فقهی از تزاحم حفظ نفس محترمه با سایر تکالیف: مرگ مغزی، پیوند اعضا، دفاع و جهاد، غلامعباس حسینی و هادی خوشنودی، تبریز، انتشارات عاصم، ۱۳۹۷ش، [http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/5525204 لینک].
-# وضعیت حقوقی بیماران مرگ مغزی در ایران، شیما محمدعلیزاده، ساری، عصر ماندگار، ۱۳۹۷ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d9%88%d8%b6%d8%b9%db%8c%d8%aa-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82%db%8c-%d8%a8%db%8c%d9%85%d8%a7%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d9%85%d8%b1%da%af-%d9%85%d8%ba%d8%b2%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86%d9%81/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر].
+# وضعیت حقوقی بیماران مرگ مغزی در ایران، شیما محمدعلیزاده، ساری، انتشارات عصر ماندگار، ۱۳۹۷ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d9%88%d8%b6%d8%b9%db%8c%d8%aa-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82%db%8c-%d8%a8%db%8c%d9%85%d8%a7%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d9%85%d8%b1%da%af-%d9%85%d8%ba%d8%b2%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86%d9%81/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر].
-# مرگ مغزی در فقه و حقوق ایران، مرکز آموزش‌های تخصصی فقه، تهران، قوه قضاییه، ۱۳۹۶ش، [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97313158.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
+# مرگ مغزی در فقه و حقوق ایران، مرکز آموزش‌های تخصصی فقه، تهران، انتشارات قوه قضاییه، ۱۳۹۶ش، [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97313158.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
-# بیهوشی مستمر و مباحث حقوقی پیرامون آن، هادی تقی‌زاده، تهران، هوشمند تدبیر و مؤسسه پارسا مبتکر گام اول، ۱۳۹۴ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d8%a8%db%8c%d9%87%d9%88%d8%b4%db%8c-%d9%85%d8%b3%d8%aa%d9%85%d8%b1-%d9%88-%d9%85%d8%a8%d8%a7%d8%ad%d8%ab-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82%db%8c-%d9%be%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%85%d9%88%d9%86-%d8%a2%d9%86/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
+# بیهوشی مستمر و مباحث حقوقی پیرامون آن، هادی تقی‌زاده، تهران، انتشارات هوشمند تدبیر و مؤسسه پارسا مبتکر گام اول، ۱۳۹۴ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d8%a8%db%8c%d9%87%d9%88%d8%b4%db%8c-%d9%85%d8%b3%d8%aa%d9%85%d8%b1-%d9%88-%d9%85%d8%a8%d8%a7%d8%ad%d8%ab-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82%db%8c-%d9%be%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%85%d9%88%d9%86-%d8%a2%d9%86/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
-# پیوند اعضا و مرگ مغزی در آینه فقه، سید محسن مرتضوی، مشهد، نسیم رضوان، ۱۳۹۳ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d9%be%db%8c%d9%88%d9%86%d8%af-%d8%a7%d8%b9%d8%b6%d8%a7-%d9%88-%d9%85%d8%b1%da%af-%d9%85%d8%ba%d8%b2%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%a2%db%8c%d9%86%d9%87-%d9%81%d9%82%d9%87/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر].
+# پیوند اعضا و مرگ مغزی در آینه فقه، سید محسن مرتضوی، مشهد،انتشارات  نسیم رضوان، ۱۳۹۳ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d9%be%db%8c%d9%88%d9%86%d8%af-%d8%a7%d8%b9%d8%b6%d8%a7-%d9%88-%d9%85%d8%b1%da%af-%d9%85%d8%ba%d8%b2%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%a2%db%8c%d9%86%d9%87-%d9%81%d9%82%d9%87/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر].
-# مرگ مغزی از منظر فقه و حقوق، محمد رحمتی، مقدمه محمود عباسی، تهران، حقوقی، ۱۳۹۱ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d9%85%d8%b1%da%af-%d9%85%d8%ba%d8%b2%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%d9%85%d9%86%d8%b8%d8%b1-%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%88-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
+# مرگ مغزی از منظر فقه و حقوق، محمد رحمتی، مقدمه محمود عباسی، تهران، انتشارات حقوقی، ۱۳۹۱ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d9%85%d8%b1%da%af-%d9%85%d8%ba%d8%b2%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%d9%85%d9%86%d8%b8%d8%b1-%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%88-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
-# احکام فقهی و حقوقی مرگ مغزی، امراله نیکومنش، تهران، ایران جام، ۱۳۹۱ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d8%a7%d8%ad%da%a9%d8%a7%d9%85-%d9%81%d9%82%d9%87%db%8c-%d9%88-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82%db%8c-%d9%85%d8%b1%da%af-%d9%85%d8%ba%d8%b2%db%8c/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
+# احکام فقهی و حقوقی مرگ مغزی، امراله نیکومنش، تهران، انتشارات ایران جام، ۱۳۹۱ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d8%a7%d8%ad%da%a9%d8%a7%d9%85-%d9%81%d9%82%d9%87%db%8c-%d9%88-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82%db%8c-%d9%85%d8%b1%da%af-%d9%85%d8%ba%d8%b2%db%8c/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
-# [[مرگ مغزی: پردازش فقهی-حقوقی (کتاب)|مرگ مغزی: پردازش فقهی-حقوقی]]، حمید ستوده، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار، ۱۳۹۱ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d9%85%d8%b1%da%af-%d9%85%d8%ba%d8%b2%db%8c-%d9%be%d8%b1%d8%af%d8%a7%d8%b2%d8%b4-%d9%81%d9%82%d9%87%db%8c-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82%db%8c%d9%81%d8%a7%db%8c%d9%84-%d9%85%d9%86%d8%a8%d8%b9-%d9%85%d9%88/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر].
+# [[مرگ مغزی: پردازش فقهی-حقوقی (کتاب)|مرگ مغزی: پردازش فقهی-حقوقی]]، حمید ستوده، قم، انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار، ۱۳۹۱ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d9%85%d8%b1%da%af-%d9%85%d8%ba%d8%b2%db%8c-%d9%be%d8%b1%d8%af%d8%a7%d8%b2%d8%b4-%d9%81%d9%82%d9%87%db%8c-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82%db%8c%d9%81%d8%a7%db%8c%d9%84-%d9%85%d9%86%d8%a8%d8%b9-%d9%85%d9%88/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر].
-# پیوند اعضا در آیینه فقه: همراه با بررسی مرگ مغزی، علی پورجواهری، تهران، دانشگاه امام صادق(ع)، ۱۳۸۴ش، [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/84/84116065.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
+# پیوند اعضا در آیینه فقه: همراه با بررسی مرگ مغزی، علی پورجواهری، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)، ۱۳۸۴ش، [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/84/84116065.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
-# مرگ مغزی و پیوند اعضا از دیدگاه فقه و حقوق، حسین حبیبی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۰ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d9%85%d8%b1%da%af-%d9%85%d8%ba%d8%b2%db%8c-%d9%88-%d9%be%db%8c%d9%88%d9%86%d8%af-%d8%a7%d8%b9%d8%b6%d8%a7-%d8%a7%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%af%da%af%d8%a7%d9%87-%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%88-%d8%ad%d9%82/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر].
+# مرگ مغزی و پیوند اعضا از دیدگاه فقه و حقوق، حسین حبیبی، قم، انتشارات بوستان کتاب، ۱۳۸۰ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d9%85%d8%b1%da%af-%d9%85%d8%ba%d8%b2%db%8c-%d9%88-%d9%be%db%8c%d9%88%d9%86%d8%af-%d8%a7%d8%b9%d8%b6%d8%a7-%d8%a7%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%af%da%af%d8%a7%d9%87-%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%88-%d8%ad%d9%82/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر].
 ===عربی===