پیوند اعضای تناسلی (منابع مطالعاتی)
پیوند اعضای تناسلی یا کشت اعضای تناسلی و پیوند آن به انسان با پیشرفت‌های علم پزشکی امروزه امکان‌پذیر شده و با گسترش عمل تغییر جنسیت نیز این عمل رواج یافته است. پیوند اعضای تناسلی بیشتر در درمان افراد خنثی، زنان فاقد رحم، ترمیم نقص عضو و یا در عمل تغییر جنسیت کاربرد دارد. مسئله پیوند اعضای تناسلی ذیل عنوان کلی‌تر پیوند اعضا در فقه معاصر مورد بررسی قرار می‌گیرد و به دلیل ویژگی‌های خاصی که در میان اعمال پیوند عضو دارد، باعث طرح چند پرسش در فقه معاصر شده است؛ ازجمله: پیوند کدام‌یک از اعضای تناسلی جایز و کدام یک حرام است؟ در فرض پیوند اعضای تناسلی مثل بیضه، کودک متولد شده از این پیوند، آیا فرزند صاحب اصلی است یا فرزند فرد گیرنده عضو محسوب می‌شود؟ حکم لمس و نگاه در پیوند اعضای تناسلی چیست؟
مسئله پیوند اعضای تناسلی بیشتر توسط پژوهشگران عرب مورد توجه قرار گرفته و در منابع فارسی کمتر این موضوع پیگیری شده است. در میان فتوای موجود در کتب عربی به این نکته اشاره شده است که پیوند اعضای تناسلی که باعث انتقال صفات ژنتیک می‌شود جایز نیست ولی پیوند اعضایی که هیچ نقشی در انتقال این صفات ندارند برای اغراض پزشکی جایز خواهد بود.
مقاله‌ها
فارسی
- مشروعیت پیوند رحم در فقه امامیه، نازیلا تقوی و حمید ابهری و رضا عمانی سامانی، فصلنامه فقه پزشکی، شماره ۴۴، ۱۴۰۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- شرایط اساسی صحت قرارداد پیوند رحم با نگاهی به حقوق اسلام، نازیلا تقوی و حمید ابهری و رضا عمانی سامانی، دوفصلنامه مطالعات حقوق تطبیقی، شماره ۲۷، ۱۴۰۱ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- الجراحة التناسلية وأثرها في إثبات النّسب، دراسة مقارنة، عمري رشيد، مجلة طبنـــة للدراسات العلمية الأكاديمية، مجلد ۶، شماره ۱، ۲۰۲۳م.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- غرس الأعضاء والغدد التناسلية -رؤية بين أحكام الشريعة الإسلامية والقانون المقارن، خلافي ربيعة، مجلة البحث القانوني والسياسي، مجلد ۵، شماره ۱، ۲۰۲۳م.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نسب الحمل الناشئ عن عمليات غرس الأعضاء والغدد التناسلية –دراسة تأصيلية على ضوء أحكام الشريعة الإسلامية والقانون المقارن، خلافي ربيعة، مجلة الحقوق والعلوم الانسانية، مجلد ۱۵، شماره ۱، ۲۰۲۲م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نقل وزراعة الأعضاء التناسلية في ضوء الفقه الإسلامي، محمود سعد محمود محمد عبد العال، مصر، مجلة کلية الدراسات الإسلامية بنين بأسوان، شماره ۳، جلد ۳، ۲۰۲۰م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- زراعة الغدد والأعضاء التناسلية في الفقه الإسلامي، صديق مروج و بوبشيش صالح، مجلة الإحياء (الجزایر)، شماره ۲۵، جلد ۲۰، ۲۰۲۰م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تأثیر الاكتشافات الطبیة على النسب: نقل و زراعة الأعضاء التناسلیة نموذجا: دراسة فقهیة قانونیة، ربیعة بن علی خلافی، المجلة الجزائریة للحقوق و العلوم السیاسیة، مجلد ۳، شماره ۵، ۲۰۱۸م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تأثير الاكتشافات الطبية على النّسب، نقل وزراعة الأعضاء التّناسلية نموذجا " دراسة فقهية قانونية، ربيعة خلافي، المجلة الجزائرية للحقوق والعلوم السياسية، مجلد ۳، شماره ۱، ۲۰۱۸م. مقاله را از اینجا ببینید
- زرع الأعضاء التناسلية وأثره على النسب، ميلود بن حوحو، مغرب، مجلة الفقه والقانون (المغرب)، شماره ۵۵، ۲۰۱۷م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- التداوی بنقل الأعضاء التناسلیة وآثاره في الشریعة الإسلامية، حاتم أمين محمد عباده، مجلة کلية الشريعة والقانون، ۲۰۱۵م، ش۳، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- أثر زرع الأعضاء التناسلية والبويضات الملقحة على حفظ النسل، عبد الحميد زلافي، مجلة الشهاب (الجزایر)، مجلد ۱، شماره ۱، ۲۰۱۵م.مقاله را از اینجا ببینید
- تأثير الاكتشافات الطبية على النسب: نقل و زراعة الأعضاء التناسلية نموذجا: دراسة فقهية مقارنة، ربيعة بن علي خلافي، مغرب، مجلة الفقه والقانون، شماره ۱۸، ۲۰۱۴م.
- أثر زرع الأعضاء التناسلية على مسالة النسب، أ.زبيرى بن قويدر، الجزایر، مجلة الحقوق والعلوم الإنسانية، شماره ۷، ۲۰۱۱م. مقاله را از اینجا ببینید
- ماهو حكم الشرع في زراعة الغدد التناسلية، محمد الهاشمي الحامدي، سوریه، مجلة نهج الإسلام، شماره ۴۲، جلد ۱۱، ۱۹۹۰م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- زرع الغدد التناسلية و الأعضاء التناسلية، محمد بن علي البار، کویت، المنظمة الاسلامية للعلوم الطبية، ۱۹۸۹م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- زراعة الأعضاء التناسلية والغدد التناسلية للمرأة والرجل، صديقة علي العوضي، کویت، المنظمة الاسلامية للعلوم الطبية، ۱۹۸۹م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- زراعة الغدد التناسلية، أو زراعة رحم امرأة في امرأة أخرى، حمداتي شبيهنا ماء العينين، کویت، المنظمة الاسلامية للعلوم الطبية، ۱۹۸۹م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- أحكام نقل الخصيتين و المبيضين و أحكام نقل أعضاء الجنين الناقص خلقة في الشريعة الإسلامية، خالد رشيد الجميلي، کویت، المنظمة الاسلامية للعلوم الطبية، ۱۹۸۹م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- إمكانية نقل الأعضاء التناسلية في المرأة، طلعت القصبي، المنظمة الاسلامية للعلوم الطبية، کویت، المنظمة الإسلامية للعلوم الطبية، ۱۹۸۹م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نقل و زراعة الأعضاء التناسلية، محمد سليمان الأشقر، کویت، المنظمة الاسلامية للعلوم الطبية، ۱۹۸۹م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- بررسی حقوقی پیوند رحم و آثار آن، نازیلا تقوی، رساله دکتری، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، ۱۴۰۰ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- باروری با پیوند رحم در فقه وحقوق ایران، زینب چاوش، کارشناسی ارشد، گروه فقه و اصول، دانشگاه شهید مطهری، ۱۴۰۰ش. (دفاع نشده) کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مبانی فقهی پيوند اعضاء دستگاه تناسلی بانوان، سعیده هنگام شعف، پایان‌نامه حوزوی سطح ۳، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر