|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| = عقیم‌سازی (منابع مطالعاتی)= | | ===قلمرو مکانی و زمانی احکام فقهی=== |
| [[عقیم‌سازی]]
| | #آیا ویژگی خاصی در حکم شرعی وجود دارد که به آن امکان غیرتاریخی بودن می‌دهد؟ |
| ==کتاب‌ها== | | #هر حکمی در زمان، مکان و شرایط خاصی صادر شده و خطاب به افراد خاصی بوده است. آیا شناخت ویژگی‌های مخاطبان مباشر یک حکم، در تعمیم فرازمانی آن اثری دارد؟ اگر پاسخ به این پرسش مثبت باشد، باید تعمیم حکم را به پس از بررسی ویژگی‌هایی در مخاطب مباشر ـ که باعث صدور آن شده‌اند ـ واگذاریم تا بتوانیم هر شخص دیگری را که واجد آن شرایط است مأمور انجام آن بدانیم و دیگران را از دایره شمول آن خارج کنیم؛<ref>عابدی شاهرودی و دیگران، ص ۴۸.</ref> اما پاسخ منفی به این پرسش ـ دست کم از این جهت ـ بررسی ... |
| ===فارسی===
| | #ایضاح مفهومی پیشرفت، رکود و انحطاط علم فقه و بررسی عوامل موثر در بسط و عمق یافت علم فقه در برخی ابواب مثل عبادات و گسترش و ژرفا نیافتن برخی ابواب مثل (سیاسیات) از مسائلی است که در حوزه فلسفۀ فقه می‌گنجد. <ref>عابدی شاهرودی و دیگران، ص ۵۲.</ref> |
| # احکام تکلیفی و وضعی جلوگیری از بارداری و عقیم‌سازی در فقه امامیه، فاطمه محضری، تهران، برز آفرین، ۱۴۰۰ش. | | |
| #باروری و عقیم‌سازی در فقه مذاهب اسلامی، مهدی حسن‌زاده، فروغ رضایی‌ممقانی، منصور محرمی، صدیقه قاسمی، تبریز، فادیا، ۱۳۹۹. | | #تاریخمندی به این معنا است که آنچه در نصوص آمده در موقعیت ویژه تاریخی و جغرافیایی آمده و مخاطب این نصوص در شرایط معین و با معلومات مناسب آن عصر بوده و اگر بخواهیم این احکام را به زمانها و شرایط دیگر تسری دهیم باید به عوارض و پی‌آمدهای زمانی و مکانی آن توجه داشته باشیم. عیاضی برای این نظر چنین استدلال می‌کند که نصوص دینی کلمات و مفاهیم مطلق نیستند که بتوانیم از آنها در هر جایی استفاده کنیم، بلکه نشانه‌هایی هستند که ما را به اموری دلالت می‌کنند که در پوششی از تاریخ و فرهنگ قرار گرفته است. <ref>ایازی، تاریخمندی در نصوص دینی، ص ۵۰- ۵۱.</ref> |
| # بررسی عقیم‌سازی در فقه و حقوق ایران و اسناد بین‌المللی، مینا بازیارلویه، تهران، ماهواره، ۱۳۹۷.
| | |
| ===عربی===
| | تاریخمندی نصوص مبتنی بر مبانی‌ای که گرچه پذیرششان ضرورتاً منجر به تاریخمندانگاری نخواهد شد؛ اما شرط لازم تاریخمندی هستند. یکم، حادث بودن قرآن. مناقشه میان اشاعره، معتزله، امامیه، آغازگر این مسئله بوده است که آیا وجود واژگان در ظرف زمانی و مکانی منافاتی با وحیانی و االهی بودن آنها دارد یا خیر. دوم اینکه، نصوص از آن جهت که با بشر سخن می‌گویند بشری‌اند، هرچند منشأ آنها را الهی بدانیم. متن قرآن نیز اینکه قرآن از زبان فردی همانند مخاطبانش و به زبانی شبه ایشان نازل شده است. سوم، اینکه دلالت زبانی واژگان نیز تا حدود زیادی بسته مائل فرهنگی افرادی است که مخاطب نخست آن بوده‌اند. <ref>ایازی، تاریخمندی در نصوص دینی، ص ۵1- ۵3.</ref> |
| #الأحکام المتصلة بالعقم والإنجاب ومنع الحمل في الفقه الإسلامي، د. سارة شافي الهاجري، دار البشائر الإسلامية، بيروت، الطبعة الأولى سنة ۱۴۲۸هـ.
| | به تعبیر ایازی، اصل [[عدم نقل]] در جایی قابل استفاده است که علم به اصل تغییر در ظهور و وضع نداشته باشیم؛ اما اگر بدانیم چنین تحولاتی رخ داده است دیگر [[بنای عقلا]] منعقد نشده است. البته این باعث نمی‌شود تا ایازی بپذیرد که قرآن بازتاب فرهنگ زمانه خود یا اثر پذیرفته از فرهنگ آن باشد. <ref>ایازی، تاریخمندی در نصوص دینی، ص 57.</ref> |
| # أحكام النوازل في الإنجاب، محمد بن هائل بن غيلان المدحجي، إشراف: د. محمد بن أحمد بن صالح الصالح سنة النشر:۱۴۲۹ – ۱۴۳۰ هـ. (ن.ک: الفصل الثاني: العقم) [https://ebook.univeyes.com/118142/pdf-%D8%A3%D8%AD%D9%83%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%A8# کتاب را اینجا ببینید]
| | وجود شواهدی که نشان می‌دهد احکام ناظر به شرایط جزیرة‌العرب صادر شده‌اند و جزو [[احکام تأسیسی]] اسلام محسوب نمی‌شوند، همچون حرمت تغییر ماههای حرام<ref>آیۀ 26 سورۀ توبه</ref> مسئلۀ حرمت ظهار، ایلا، <ref>بقره 226</ref> قربانی کردن فرزندان نزد بتها، زنده به گور کردن دختران، برده داری. همچنین، نحوه‌هایی از تاریخمندی نص دینی مقبول همه مسلمانان است. برای مثال، سوره‌های مکی قرآن و سوره‌های مدنی آن در محتوای آیات، واژگان و حتی طول آیات و سوره‌ها با هم تفاوت روشنی دارند. وجود آیات ناسخ و منسوخ نیز مثال دیگری برای این مسئله است. این مسئله دست کم ثابت می‌کند که احکام آیات منسوخ تابع شرایط خاصی هستند که تغییرشان منجر به تغییر حکم خواهد شد. <ref>ایازی، تاریخمندی در نصوص دینی، ص 55-65.</ref> |
| ==مقاله‌ها==
| |
| ===فارسی===
| |
| #مروری از یوژنیک تا حق ثبت از دیدگاه ژنتیکی، حقوقی و حقوق بشری، لیلا خواست‌خدایی، فصلنامه اخلاق زیستی، شماره ۱۴، ۱۳۹۳ ش. [https://journals.sbmu.ac.ir/be/article/view/13867/10517 مقاله را اینجا ببینید] | |
| #جرم عقیم‌سازی و مجازات آن، محمدعلی حجازی، فاطمه بداغی، مطالعات راهبردی زنان، شماره ۶۲، زمستان ۱۳۹۲ش. [http://www.jwss.ir/article_12074_1df898c40a8abdfd2526148609978b3e.pdf مقاله را اینجا ببینید]
| |
| #مسؤولیت ناشی از صدمه به حق عقیم‌سازی و سقط جنین معلول، محسن ایزانلو، زهره افشار قوچانی، [[مجله حقوق پزشکی]]، شماره ۱۸، پاییز ۱۳۹۰ش. [http://ijmedicallaw.ir/article-1-503-fa.pdf مقاله را اینجا ببینید]
| |
| #جرم‌انگاری خشونت جنسی در اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی، نادر اخگری بناب، [[فصلنامه حقوق اسلامی]]، شماره ۲۳، زمستان ۱۳۸۸ (ن.ک: ص ۲۱۱، بخش عقیم‌سازی اجباری). [http://hoquq.iict.ac.ir/article_18505_39a89a38b53f055169db655c48479479.pdf مقاله را اینجا ببینید]
| |
| #تأثیر آموزه‌ها و فتاوای شیعی در رشد و کنترل جمعیت، محمدولی علییی، [[فصلنامه شیعه‌شناسی]]، شماره ۱۲، ۱۳۸۴ش. (ن.ک: ص ۱۶۱، بخش نازاسازی و عقیم‌سازی). [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/downloadpdf/236927?userAccept=False مقاله را اینجا ببینید]
| |
| #تنظیم خانواده، تحدید نسل، [[سید حسن خمینی]]، [[پژوهشنامه متین]]، شماره ۱۷، زمستان ۱۳۸۱ش. [http://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_66215_eb26b351e34a3b677cd3f9a8db6e28da.pdf مقاله را اینجا ببینید]
| |
| #کنترل جمعیت و عقیم‌سازی، سید محسن خرازی، [[مجله فقه اهل بیت]]، شماره ۲۱، بهار ۱۳۷۹ش. مقاله را اینجا ببیند: [https://hawzah.net/fa/Article/View/65604/%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%84-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D8%B9%D9%82%DB%8C%D9%85-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C بخش اول] [https://hawzah.net/fa/Article/View/86029/%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%84-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D8%B9%D9%82%DB%8C%D9%85-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%22%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AF%D9%88%D9%85%22 بخش دوم]
| |
| ===عربی===
| |
| #أسباب العقم في الشريعة والطب وحكم علاجه: دراسة فقهية مقارنة، ياسر عبدالحميد جادالله النجار، مجلة كلية الشريعة والقانون بطنطا، مصر، جامعة الأزهر، ۲۰۱۵ م.
| |
| #أحكام العقم في الفقه الإسلامي، وجيه عبدالقادر شعبان الشيمي، مجلة الدراسات العربية، ع۲۷، مج۳، مصر، جامعة المنيا، ۲۰۱۳ م.
| |
| #عقم النساء أسبابه وطرق علاجه في الفقه الإسلامي، أحمد الصويعي شليبك، مجلة الشريعة والدراسات الإسلامية، كويت، جامعة الكويت، ۲۰۱۰ م.
| |
| #عمليات التعقيم القسري لأغراض تحسين وتحديد النسل دراسة في ضوء أحكام النظام الأساسي للمحكمة الجنائية الدولية، أمل فاضل عنوز، القيادة العامة لشرطة الشارقة - مركز بحوث الشرطة، مج۱۶, ع۴، الإمارات، ۲۰۰۸ م.
| |
| #التعقيم وأحكامه: دراسة مقارنة، خالد عبدالعظيم أحمد سليمان، مجلة اتحاد الجامعات العربية للدراسات والبحوث القانونية، مصر، ع۲۴، ۲۰۰۶ م.
| |
| #جراحة التعقيم توصد باب الإنجاب إلى الأبد، عبدالرحمن عبداللطيف النمر، الوعي الإسلامي، وزارة الاوقاف والشؤون الاسلامية، کویت، ۲۰۰۳ م.
| |
| #حكم الإجهاض وإسقاط الحوامل والتعقيم وتنظيم النسل، فرحات محمد محمد، مجلة العلوم القانونية والاقتصادية، جامعة عين شمس، مصر،۲۰۰۰ م.
| |
| #فتاوى الهداية: التعقيم، الأزهر الشريف (معد)، مج ۱۶, ع ۶، تونس، المجلس الإسلامي الأعلى، تونس، ۱۹۹۲ م.
| |
| #حكم الشرع في التعقيم، محمد عصمت‌الله عنايت‌الله، مجلة البحوث الفقهية المعاصرة , مج ۲, ع ۵، عبدالرحمن بن حسن النفيسة، عربستان سعودی، ۱۹۹۰ م.
| |
| #التعقيم و الإجهاض في نظر الإسلام،هيئة التحرير (معد)،مج ۱۰, ع ۱۲، الفكر الإسلامي، دار الفتوى، لبنان، ۱۹۸۱ م.
| |
| #نظرة الإسلام إلى الإجهاض والتعقيم، أحمد سحنون، الفكر الإسلامي، مج ۷, ع ۸، دار الفتوى، لبنان، ۱۹۷۸ م.
| |
| #موقف الاسلام من الاجهاض والتعقيم، أحمد سحنون، الاعتصام، س ۱, ع ۱، جمعية العلماء خريجي دار الحديث الحسنية، مغرب، ۱۹۷۵ م.
| |
| ==پایان‌نامه‌ها==
| |
| ===فارسی===
| |
| #مبانی فقهی عقیم‌سازی از نظر مذاهب خمسه، حمید نوری، استاد راهنما صدری؛ استاد مشاور شعبانی، دانشگاه پیام نور مرکز تهران، ۱۳۸۹ ش.
| |
| #عقیم‌سازی زن و مرد از منظر فقه و حقوق اسلامی، سیدحسین حسینی‌فرد، استاد راهنما ابراهیم میراحمدی، استاد مشاور محمدحسین شعبانی، دانشگاه پیام نور، به‌شهر ۱۳۹۵ ش.
| |
| #بررسی احکام و آثار عقیم‌سازی دائم درفقه اسلامی و حقوق ایران، زهرا واحدی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شيروان، ۱۳۹۴ ش.
| |
| #بررسی عقیم‌سازی دائم در فقه و حقوق ایران، اسلام جعفری، استاد راهنما علیرضاپور، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات شاهرود، ۱۳۹۴ ش.
| |
| === عربی===
| |
| #تدابیر الوقائیة لحفظ النسل، ساعدة عبدالحفیظ إغبارية، إشراف هارون الشرباتي، جامعة الخلیل، ۲۰۰۸ م. (ن.ک: الفصل الثالث، الإعقام) [https://ia904506.us.archive.org/12/items/fiqh10001/fiqh10542.pdf پایان‌نامه را اینجا ببینید]
| |