پرش به محتوا

نکاح معاطاتی (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱: خط ۱:
{{منابع مطالعاتی}}
{{منابع مطالعاتی}}


[[نکاح معاطاتی]] به معنای انعقاد رابطه زوجیت بدون صیغه ایجاب و قبول است. در نکاح معاطاتی کلیه شرایط نکاح محقق است؛ ولی فقط انشاء آن با الفاظ نیست. همانند خرید و فروش‌های روزمره که حقیقتشان بیع است؛ ولی الفاظ ایجاب و قبول در آن وجود ندارد. نکاح معاطاتی به منظور تشکیل خانواده و با رضایت باطنی طرفین به داشتن حق تمتع جنسی بین زن و مرد بسته می‌شود و در بردارنده وضعیت حقوقی خاصی از قبیل پرداخت نفقه و مهریه از طرف مرد و همچنین ارث بردن از یکدیگر است. نکاح معاطاتی با [[ازدواج سفید]] متفاوت است؛ چراکه در ازدواج سفید حقیقت نکاح با شرایط معتبر فقهی نادیده گرفته شده است.  
[[نکاح معاطاتی]] به معنای انعقاد رابطه زوجیت بدون صیغه ایجاب و قبول است. در نکاح معاطاتی کلیه شرایط نکاح محقق است؛ ولی فقط انشاء آن با الفاظ نیست؛ همانند خرید و فروش‌های روزمره که حقیقتشان بیع است؛ ولی الفاظ ایجاب و قبول در آن وجود ندارد. نکاح معاطاتی به منظور تشکیل خانواده و با رضایت باطنی طرفین به داشتن حق تمتع جنسی بین زن و مرد بسته می‌شود و در بردارنده وضعیت حقوقی خاصی از قبیل پرداخت نفقه و مهریه از طرف مرد و همچنین ارث بردن از یکدیگر است. نکاح معاطاتی با [[ازدواج سفید]] متفاوت است؛ چراکه در ازدواج سفید حقیقت نکاح با شرایط معتبر فقهی نادیده گرفته شده است.  


با توجه به رشد معاملات معاطاتی در جامعه، فقه معاصر درباره نکاح معاطاتی با سؤالاتی روبرو است: آیا عقد نکاح که از پیامدهای خاصی برخوردار است به صورت معاطاتی منعقد می‌شود؟ آیا ثبت ازدواج در دفاتر رسمی به منزله ایجاب و قبول است؟ آیا انعقاد نکاح با الفاظ در زمان شارع حکم تطبیقی بوده است یا تشریعی؟
فقه معاصر درباره نکاح معاطاتی با سؤالاتی روبرو است: آیا امکان انعقاد عقد نکاح به صورت معاطاتی جایز است؟ آیا ثبت ازدواج در دفاتر رسمی به منزله ایجاب و قبول است؟ آیا انعقاد نکاح با الفاظ در زمان شارع حکم تطبیقی بوده است یا تشریعی؟ تفاوت نکاح معاطاتی با ازدواج سفید و زنا در چیست؟ قصد انشاء و اراده در نکاح معاطاتی چگونه ابراز می‌شود؟


در اینکه نکاح بدون انشاء الفاظ، صحیح است یا خیر، اختلاف نظر وجود دارد. اکثر فقهای گذشته معاطات در نکاح را صحیح نمی‌دانند؛ ولی برخی از فقهای معاصر از جمله [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] چنین ازدواجی را صحیح می‌دانند. در این صفحه منابعی با موضوع نکاح معاطاتی را جمع‌آوری کرده‌ایم.  
در اینکه نکاح بدون انشاء الفاظ، صحیح است یا خیر، اختلاف نظر وجود دارد. اکثر فقهای گذشته معاطات در نکاح را صحیح نمی‌دانند؛ ولی برخی از فقهای معاصر از جمله [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] چنین ازدواجی را صحیح می‌دانند. در این صفحه منابعی با موضوع نکاح معاطاتی را جمع‌آوری کرده‌ایم.  
خط ۲۶: خط ۲۶:
# مقایسه نکاح معاطاتی در فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران، فاطمه یزدان‌جو، دومین کنفرانس ملی پژوهش‌های نوین در مدیریت و حقوق، ۱۳۹۷ش.
# مقایسه نکاح معاطاتی در فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران، فاطمه یزدان‌جو، دومین کنفرانس ملی پژوهش‌های نوین در مدیریت و حقوق، ۱۳۹۷ش.
# تاملی در حکم نکاح معاطاتی یا ازدواج سفید در فقه، فرهنگ افراسیابی، [[فصلنامه فقه، حقوق و علوم جزا]]، شماره ۶، جلد ۲، ۱۳۹۶ش. [https://joce.ir/afile/124-132F.A.pdf از اینجا ببینید]
# تاملی در حکم نکاح معاطاتی یا ازدواج سفید در فقه، فرهنگ افراسیابی، [[فصلنامه فقه، حقوق و علوم جزا]]، شماره ۶، جلد ۲، ۱۳۹۶ش. [https://joce.ir/afile/124-132F.A.pdf از اینجا ببینید]
# بررسی برخی از شروط عقد بیع؛ تنجیز، تطابق بین ایجاب و قبول، بی اثر نبودن انشاء ابتدایی، موالات، سید کاظم حائری، [[فصلنامه فقه اهل بیت (ع)]]، شماره ۸۷، ۱۳۹۵ش.
# بررسی فقهی، حقوقی نکاح معاطاتی و شیوه ابراز اراده در آن، فاطمه افشاری و حمید اسدی، [[دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده]]، سال ۲۰، شماره ۶۳، ۱۳۹۴ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20160710152032-9551-97.pdf از اینجا ببینید]
# بررسی فقهی، حقوقی نکاح معاطاتی و شیوه ابراز اراده در آن، فاطمه افشاری و حمید اسدی، [[دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده]]، سال ۲۰، شماره ۶۳، ۱۳۹۴ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20160710152032-9551-97.pdf از اینجا ببینید]
# نکاح معاطاتی و تفاوت آن با زنا، مهدی سلیمی و عباسعلی سلطانی، [[دوفصلنامه پژوهشنامه حقوق اسلامی]]، سال ۱۴، شماره ۲، ۱۳۹۲ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20150203084155-9765-45.pdf از اینجا ببینید]
# نکاح معاطاتی و تفاوت آن با زنا، مهدی سلیمی و عباسعلی سلطانی، [[دوفصلنامه پژوهشنامه حقوق اسلامی]]، سال ۱۴، شماره ۲، ۱۳۹۲ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20150203084155-9765-45.pdf از اینجا ببینید]
# انشای فعلی نکاح؛ جستاری در عدم مشروعیت، سید مهدی میر داداشی، [[فصلنامه حقوق اسلامی]]، شماره ۳۲، ۱۳۹۱ش. [https://www.sid.ir/FileServer/JF/4022413913204.pdf از اینجا ببینید]
# انشای فعلی نکاح؛ جستاری در عدم مشروعیت، سید مهدی میرداداشی، [[فصلنامه حقوق اسلامی]]، شماره ۳۲، ۱۳۹۱ش. [https://www.sid.ir/FileServer/JF/4022413913204.pdf از اینجا ببینید]
# نقش معاطات در عقود با تاکید بر نکاح، حمید ولی‌زاده و محدثه صفرخانی، نخستین همایش ملی فلسفه حقوق با تاکید بر فلسفه حقوق اسلامی، ۱۳۹۱ش. [https://civilica.com/doc/194625/ از اینجا ببینید]
# نقش معاطات در عقود با تاکید بر نکاح، حمید ولی‌زاده و محدثه صفرخانی، نخستین همایش ملی فلسفه حقوق با تاکید بر فلسفه حقوق اسلامی، ۱۳۹۱ش. [https://civilica.com/doc/194625/ از اینجا ببینید]
# عدم جریان معاطات در نکاح، [[سید کاظم حسینی حائری]]، فصلنامه فقه اهل بیت (ع)، سال ۱۷، شماره ۶۶ و ۶۷، ۱۳۹۰ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20130101083016-9701-19.pdf از اینجا ببینید]
# عدم جریان معاطات در نکاح، [[سید کاظم حسینی حائری]]، فصلنامه فقه اهل بیت (ع)، سال ۱۷، شماره ۶۶ و ۶۷، ۱۳۹۰ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20130101083016-9701-19.pdf از اینجا ببینید]
خط ۴۸: خط ۴۷:
# تشریفات عقد نکاح و روش‌های اعلام اراده در فقه و حقوق ایران، زهرا شکریان، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت‌الله آملی، ۱۴۰۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/2d5a2958759cf06379b2667bc59352d6 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# تشریفات عقد نکاح و روش‌های اعلام اراده در فقه و حقوق ایران، زهرا شکریان، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت‌الله آملی، ۱۴۰۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/2d5a2958759cf06379b2667bc59352d6 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی مغایرت‌های موضوعی و حکمی ازدواج سفید و ازدواج معاطاتی در نظام حقوقی اسلام و ایران، سجاد رستمی نسب، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت‌الله‌العظمی بروجردی (ره)، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/2019ccedb9e9d654578b8d71185dba7d اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی مغایرت‌های موضوعی و حکمی ازدواج سفید و ازدواج معاطاتی در نظام حقوقی اسلام و ایران، سجاد رستمی نسب، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت‌الله‌العظمی بروجردی (ره)، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/2019ccedb9e9d654578b8d71185dba7d اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی فقهی و حقوقی دلالت هم باشی زوجین بر نکاح، فرهاد عباسی، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/93aa283d504591813b5d8581b106efcb اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی تطبیقی ازدواج سفید و نکاح معاطاتی در فقه و حقوق و آثار قانونی آن، سحر یادآوری، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر گروه حقوق، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/56293a9a25d6e454aa694edd54f7b2f2 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی تطبیقی ازدواج سفید و نکاح معاطاتی در فقه و حقوق و آثار قانونی آن، سحر یادآوری، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر گروه حقوق، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/56293a9a25d6e454aa694edd54f7b2f2 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی احکام سبک های نوین روابط زن و مرد، الهام بینایی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ۱۳۹۸ش.[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/9224b88e62bfd32d902d26be1ff78492 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی احکام سبک های نوین روابط زن و مرد، الهام بینایی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ۱۳۹۸ش.[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/9224b88e62bfd32d902d26be1ff78492 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی فقهی و حقوقی دلالت هم باشی زوجین بر نکاح، فرهاد عباسی، کارشناسی ارشد، دانشگاه ارومیه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/93aa283d504591813b5d8581b106efcb اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# نقش صیغه لفظی در انشاء عقد نکاح از دیدگاه مذاهب اسلامی و قانون ایران، گونا محمودی، کارشناسی ارشد، دانشکده فقه و حقوق، دانشگاه مذاهب اسلامی، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/f6110b59670691633a02712a8a81127e اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# نقش صیغه لفظی در انشاء عقد نکاح از دیدگاه مذاهب اسلامی وقانون ایران، گونا محمودی، کارشناسی ارشد، دانشکده فقه و حقوق، دانشگاه مذاهب اسلامی، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/f6110b59670691633a02712a8a81127e اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# احکام و مبانی فقهی معاطات با اتکا برکتاب بلغه‌الفقیه و تطبیق آن با حقوق موضوعه ایران، سمیه اسدی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی، [[دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)]]، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/96ea299b29a5d2a872cb59148828cc9b اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# احکام و مبانی فقهی معاطات با اتکا برکتاب بلغه‌الفقیه و تطبیق آن با حقوق موضوعه ایران، سمیه اسدی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی، [[دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)]]، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/96ea299b29a5d2a872cb59148828cc9b اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# مقایسه ازدواج سفید با ازدواج معاطاتی در حقوق ایران با تأکید بر رویه قضایی، حسین مقصودلو محلی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/6f6c27e58e8c7571dbc240f7bdb75d6f اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# مقایسه ازدواج سفید با ازدواج معاطاتی در حقوق ایران با تأکید بر رویه قضایی، حسین مقصودلو محلی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/6f6c27e58e8c7571dbc240f7bdb75d6f اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
۵٬۲۴۶

ویرایش