۵٬۱۴۳
ویرایش
(←مقدمه) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''دولت انتخابی اسلامی''' | '''دولت انتخابی اسلامی''' | ||
= بیان نظریه == | == بیان نظریه == | ||
دولت انتخابی اسلامی عنوان نظریهای است که در [[نظریههای دولت در فقه شیعه (کتاب)|کتاب نظریههای دولت در فقه شیعه]]، از آن برای اشاره به آرای سه متفکر عراقی و لبنانی درباره چگونگی شکلگیری دولت در فقه شیعه استفاده کرده است.<ref>کدیور، نظریههای دولت در فقه شیعه، ص۱۵۹.</ref> اصول این نظریه از مجموع آرای [[سید محمدباقر صدر]]، [[محمدجواد مغنیه]] و [[محمدمهدی شمسالدین]] استخراج شده است.<ref>کدیور، نظریههای دولت در فقه شیعه، ص۱۵۹-۱۶۰.</ref> اصل اساسی این نظریه مشروع دانستن حکومت در عصر غیبت با نقشآفرینی مردم و عدم حق ویژه برای فقها است. نظریه دولت انتخابی اسلامی در تقابل با دو نظریه دیگر مطرح شد. یک؛ کسانی که معتقد بودند تشکیل حکومت در زمان غیبت نامشروع است و دو؛ کسانی که ضمن مشروع دانستن تشکیل حکومت در عصر غیبت، آن را وظیفه فقیه میداند و مومنان را به پیروی از فقیه ملکف میکند.<ref>کمالی اردکانی و کدیور، مردم سالاری در آرای شیخ [[محمدمهدی شمسالدین]] و دکتر مهدی حائری یزدی و مقایسه آن با مدل دموکراسی تکاملی (آرای روسو _ میل)، ص۶۲.</ref> | دولت انتخابی اسلامی عنوان نظریهای است که در [[نظریههای دولت در فقه شیعه (کتاب)|کتاب نظریههای دولت در فقه شیعه]]، از آن برای اشاره به آرای سه متفکر عراقی و لبنانی درباره چگونگی شکلگیری دولت در فقه شیعه استفاده کرده است.<ref>کدیور، نظریههای دولت در فقه شیعه، ص۱۵۹.</ref> اصول این نظریه از مجموع آرای [[سید محمدباقر صدر]]، [[محمدجواد مغنیه]] و [[محمدمهدی شمسالدین]] استخراج شده است.<ref>کدیور، نظریههای دولت در فقه شیعه، ص۱۵۹-۱۶۰.</ref> اصل اساسی این نظریه مشروع دانستن حکومت در عصر غیبت با نقشآفرینی مردم و عدم حق ویژه برای فقها است. نظریه دولت انتخابی اسلامی در تقابل با دو نظریه دیگر مطرح شد. یک؛ کسانی که معتقد بودند تشکیل حکومت در زمان غیبت نامشروع است و دو؛ کسانی که ضمن مشروع دانستن تشکیل حکومت در عصر غیبت، آن را وظیفه فقیه میداند و مومنان را به پیروی از فقیه ملکف میکند.<ref>کمالی اردکانی و کدیور، مردم سالاری در آرای شیخ [[محمدمهدی شمسالدین]] و دکتر مهدی حائری یزدی و مقایسه آن با مدل دموکراسی تکاملی (آرای روسو _ میل)، ص۶۲.</ref> | ||
==اصول نظریه == | |||
نظریه دولت انتخابی اسلامی دارای اصولی است که تفاوتهای آن را با دیگر نظرات مشخص میکند. بر طبق این نظریه، دولت اسلامی مبتنی بر مشروعیت الهی بلاواسطه و نصب خاص تنها در زمان حضور معصومان امکان تحقق دارد و در زمان غیبت معصومان وظیفه فقها منحصر در استنباط احکام، قضاوت در مرافعات و دعوت به خیر است. به گفته نظریهپردازان این نظریه فقیهان به واسطه فقاهتشان هیج امتیاز سیاسی بر دیگر مردم ندارند و در تدبیر امور سیاسی فاقد ولایت شرعی هستند.<ref>کدیور، نظریههای دولت در فقه شیعه، ص۱۷۳.</ref> | |||
ویژگی اساسی نظریه دولت انتخابی اسلامی واگذاردن تدبیر امور سیاسی امت اسلام به عهده خود مردم است. بر این اساس مردم امور اجتماعی خود را بر اساس مصالحی سامان میدهند که در شرایط مختلف زمانی و مکانی تشخیص دادهاند. البته نکتهای که گفته شده در این فرآیند باید رعایت شود، رعایت احکام ثابت شرعی است و اینکه احکام متغیر نیز با رعایت مصالح اسلام و مسلمین و احکام ثابت نباید ناسازگار باشد.<ref>کدیور، نظریههای دولت در فقه شیعه، ص۱۷۳-۱۷۴.</ref> | |||
شکل دولت طبق آموزههای این نظریه، شورایی است و مقدرات سیاسی با مراجعه با آرای عمومی تعیین میشود و اینکه اسلامی بودن دولت به اسلامی بودن قوانین و سازگاری آن با دین و دنبال کردن اهداف دین تامین میشود.<ref>کدیور، نظریههای دولت در فقه شیعه، ص۱۷۴.</ref> | |||
=== ولایت امت === | === ولایت امت === |