ازدواج سفید (منابع مطالعاتی)
(تغییرمسیر از منابع پژوهشی همباشی)
ازدواج سفید یا همباشی پدیده‌ای است که در آن زن و مرد، بدون آنکه ازدواج کنند، در یک خانه با هم زندگی می‌کنند. در این روش از زیست، هیچ تعهد قانونی و شرعی متوجه زن و مرد نیست. در این گونه از همزیستی سه حالت را می‌توان تصور کرد که هر سه حالت فاقد یک یا چند رکن هستند: ۱. طرفین بدون قصد ازداوج اقدام به همباشی می‌کنند؛ ۲. به قصد ازدواج اقدام به همباشی می‌کنند، اما ایجاب و قبول لفظی وجود ندارد؛ ۳. هم قصد و هم لفظ ازدواج وجود دارد، اما سایر ارکان ازدواج شرعی مثل اذن پدر برای دختر باکره وجود ندارد. این پدیده منشأ بحث‌های حقوقی و فقهی شده است. در این نوشته، آثاری که با این رویکردها در این باره نوشته شده، گردآوری شده‌اند.
کتاب‌ها
- بررسی فقهی حقوقی ازدواج سفید، فریده اللهی‌پناه و فریبا اللهی‌پناه و مریم رمضانی، تربت حیدریه، انتشارات چشم انداز قطب، ۱۴۰۳ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- ازدواج، سفید یا سیاه، بهرام بخشی‌پور، تهران، انتشارات جامعه پژوهان برنا، ۱۴۰۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی جایگاه ازدواج سفید در نظام حقوقی ایران، دهقان جلیل، تهران، نوروزی، سال ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- سفید سیاه: تحلیل و بررسی ابعاد پدیده نوظهور (ازدواج سفید) با رویکردی دینی و روان‌شناختی، زهیر احمدی، زیرنظر رضا مهکام، تهران، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ازدواج سفید یا همباشی سیاه، محمدجواد صادقی، مه ولات، انتشارات جالیز، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تابوی ازدواج سفید، طیبه خلقی، قم، واصف لاهیجی، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تحلیل حقوقی و جرم‌شناختی ازدواج سفید در ایران، آسیه خلیفه‌زاده‌یزدی، تهران، سنجش و دانش، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ازدواج سفید: رویکردها و پیامدهای حقوقی و جامعه‌شناختی ایران، فاطمه باجلانی، تهران، سنجش و دانش، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- در نقد ازدواج سفید با تکیه بر قواعد و اصول حقوق اسلامی، سجاد ترکاشوند و سعیده سلیمانی، تبریز، عاصم، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی حقوقی پدیده ازدواج سفید و نظام حقوقی آن در ایران، پریسا پورفرهادی، تهران، اتا، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
مقاله‌ها
فارسی
- ازدواج سفید از منظر فقهی - حقوقی، علی نصرتی و سید ابوالقاسم حسینی زیدی و موسی لشنی، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، دوره ۲۳, شماره ۹۱، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- جرم‌شناسی ازدواج سفید با رویکرد فقه و حقوق اسلامی، رضا علی کریمی، فصلنامه فقه، حقوق و علوم جزا، شماره ۱۵، جلد ۱، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تحلیل جرم شناختی ازدواج سفید، رقیه عبدی و عصمت غزنوی و نرجس غزنوی، دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، سال سوم، شماره ۲۸، شهریور ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نگرشی فقهی به نقش ازدواج سفید و جایگاه ازدواج موقت در تحول قوانین نظام خانواده درجامعه اسلامی، آزاده زینلی و محمدباقر عامری‌نیا و مسعود راعی، فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۳، پاییز ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران، محمد مغربی کته شمشیری و زهرا سجادی و فاطمه مخلصی، پژوهشهای اسلامی زن و خانواده، پاییز و زمستان ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- راهکارهای مقابله با ازدواج سفید از منظر قرآن و روایات، عظیم عظیم‌پور مقدم و فاطمه پاپی‌نژاد، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، شماره ۸۴، تابستان ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی تفاوتها و همسویی‌های ازدواج سفید با نکاح معاطاتی از منظر فقه امامیه، علیرضا جعفرزاده کوچکی و فاطمه صدیقی، دومین کنفرانس بین‌المللی پژوهشهای دینی، علوم اسلامی، فقه و حقوق در ایران و جهان اسلام، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- وجوه تفاوت و تشابه ازدواج موقت با پدیدهٔ «ازدواج سفید»، زهرا رشیدی نژاد و یونس واحد یاریجان، فصلنامه نامه الهیات، شماره ۴۸، پاییز ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ماهیت، مشروعیت و آثار ازدواج سفید، جعفر ارجمنددانش و اصغر عربیان و سید محمدرضا آیتی، فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۴، زمستان ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بازپژوهی فقهی ازدواج سفید، موسی لشنی، گفتمان فقه و اصول، سال سوم، شماره ۴، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی ازدواج سفید در نظام حقوقی ایران و غرب (مدرنیته)، مهدی قنبریان، مطالعات حقوق، شماره ۱۷، زمستان ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی حقوقی ازدواج سفید، اکبر فهیمی، کنفرانس بین‌المللی و ملی پژوهشهای مدیریت و علوم انسانی در ایران، دوره ۲، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تأملی در حکم نکاح معاطاتی یا ازدواج سفید در فقه، فرهنگ افراسیابی، فصلنامه فقه، حقوق و علوم جزا، شماره ۶، جلد ۲، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ازدواج سفید؛ پیامدها و خطرات، اعظم رحمت آبادی و الهام کاریزی، دوفصلنامه میراث طاها، شماره ۱، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ازدواج موقت و ارتباط سفید، محمدرضا نظافتی، شهر قانون، شماره ۲۰، پاییز و زمستان ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- مراعاة التداولية عند الفقهاء في صيغ النكاح - النكاح الأبيض أنموذجًا ( دراسة فقهية مقارنة )، سلوان قدري أحمد، مجلة كلية الشريعة والقانون بطنطا، مجلد ۳۸، شماره ۱، ۲۰۲۳م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
پایان‌نامه‌ها
- بررسی حکم ازدواج سفید در فقه شافعی، سوران فریدی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، ۱۴۰۰ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی جرم‌شناسی ازدواج سفید و راه‌های پیشگری آن، هاجر رستمی، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان بوشهر، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی مغایرت‌های موضوعی و حکمی ازدواج سفید و ازدواج معاطاتی در نظام حقوقی اسلام و ایران، سجاد رستمی نسب، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت‌الله‌العظمی بروجردی (ره)، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- وارسی فقهی و حقوقی واقعه ازدواج سفید در رژیم حقوقی ایران، پوریا کامیاب، کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی ادیب - مازندران، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تحلیل فقهی حقوقی ازدواج سفید، محمدرضا مقدس‌زاده، ۱۳۹۹. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مطالعه تطبیقی ازدواج موقت و ازدواج سفید، میترا محقق دولت‌آبادی، سطح سه، فقه و اصول، مرکز آموزش‌های غیرحضوری، ۱۳۹۹. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- امکان سنجی تطبیق نکاح معاطاتی بر ازدواج سفید با رویکردی بر مبانی امام خمینی (س)، کارشناسی ارشد، فاطمه حسنی، پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، ۱۳۹۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی جایگاه ازدواج سفید در نظام حقوقی ایران، دهقان جلیل، کارشناسی ارشد، دانشگاه کاشان، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی تطبیقی ازدواج سفید و نکاح معاطاتی در فقه و حقوق و آثار قانونی آن، سحر یادآوری، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر، گروه حقوق، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی و حقوقی دلالت هم باشی زوجین بر نکاح، فرهاد عباسی، کارشناسی ارشد، دانشگاه ارومیه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی احکام سبک‌های نوین روابط زن و مرد، الهام بینایی، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی مغایرت‌های موضوعی و حکمی ازدواج سفید و ازدواج معاطاتی در نظام حقوقی اسلام و ایران، سجاد رستمی‌نسب، کارشناسی ارشد، دانشگاه آیت‌الله‌العظمی بروجردی (ره)، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی حقوقی اهلیت در عقد نکاح، فهیمه باقری لاله، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نکاح‌های فاسد از منظر فقه اسلامی با رویکرد به مصادیق جدید، مسلم زارع، ۱۳۹۷. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مقایسه ازدواج سفید با ازدواج معاطاتی در حقوق ایران با تأکید بر رویه قضایی، حسین مقصودلو محلی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی تطبیقی ازدواج سفید و نکاح معاطاتی در فقه و حقوق و آثار قانونی آن، سحر یادآوری، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر، گروه حقوق، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی ازدواج سفید در فقه امامیه و حقوق ایران، راضیه فلاح، کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی طبرستان، دانشکده علوم پایه، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی ابعاد حقوقی ازدواج سفید و نهادهای مشابه آن در ایران، نسرین احمدی، حمیدرضا رادوین مهر، کارشناسی ارشد، دانشگاه کاشان، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی تطبیقی فقهی و حقوقی ازدواج سفید (همباشی) در حقوق و فقه ایران و فرانسه، رحیم خسروی، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان تهران، مرکز پیام نور تهران جنوب، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- راهکارهای مقابله با ازدواج سفید در جامعه از منظر قرآن و روایات، فاطمه پاپی‌نژاد، کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم و فنون قرائت تهران، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ازدواج سفید؛ رویکردها و پیامدهای حقوقی، جامعه شناختی ایران، فاطمه باجلانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاص
- ماهیت فقهی و حقوقی ازدواج سفید، بهزاد رستمی‌زاد، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماکو، دانشکده مدیریت، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ازدواج سفید و مقایسه آن با نکاح معاطاتی، طیبه ابراهیم پیری، کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تحلیل حقوقی و جرم شناختی ازدواج سفید در ایران، آسیه خلیفه‌زاده یزدی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- باز اندیشی ماهیت فقهی و حقوقی نکاح و مقایسه آن با نهادهای اجتماعی مشابه، مهدیه طایفه، کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، پردیس فارابی - دانشکده مدیریت و حسابداری، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ماهیت فقهی حقوقی ازدواج سفید، بهزاد رستمی‌زاد، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماکو، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی پدیده هم باشی (ازدواج سفید) و پیامدهای آن، وحیدرضائی شورکی، کارشناسی ارشد، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی حقوقی - جرم شناختی ازدواج سفید در ایران، مطهره درویشی‌نژاد خنار، دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- حقوق کودکان ناشی از ازدواج موقت و ازدواج‌های نوظهور از نگاه مذاهب فقهی، معصومه سواری، کارشناسی ارشد، دانشگاه ادیان و مذاهب، دانشکده مذاهب، ۱۳۹۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
دیگر منابع
- نکاح معاطاتی و ازدواج سفید؛ تفاوتها و شباهت‌ها، محمد استوار میمندی، یادداشت اینترنتی، خبرگزاری رسمی حوزه، کد خبر ۱۰۰۹۴۶۰، ۲ اسفند، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نکاح معاطاتی با رعایت برخی شروط صحیح است/ ازدواج سفید، نکاح نیست، احمد احمدی‌تبار، گزارش نشست علمی، ایکنا، کد خبر ۴۰۳۹۰۵۹، ۸ اسفند، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- شباهت‌های ازدواج سفید با نکاح معاطاتی، نامشخص، یادداشت اینترنتی، شبکه اطلاع رسانی راه دانا، شناسه خبر ۳۵۶۰۰۲، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- حكم الزواج الأبيض، عصام تليمة، یادداشت اینترنتی، الجزیره مباشر، ۲۰۲۲م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نظر چند تن از دانشمندان جهان عرب درباره ازدواج سفید انتبهي: زواج المساكنة علاقة محرّمة تدفع المرأة ثمنها!
- گفت‌وگوهای مختلف با دکتر محمد شحرور اندیشمند سوری درباره ازدواج سفید صفحه گفت‌وگوها