سرقت اطلاعات محرمانه (منابع مطالعاتی)

از دانشنامه فقه معاصر
آخرین ویرایش: ۱۴۰۱/۱۲/۹

دیگر موضوعات نیازمند پژوهش

سرقت اطلاعات محرمانه شامل هرگونه دسترسی غیرمجاز به اطلاعات خصوصی اشخاص حقیقی و حقوقی یا اطلاعات محرمانه دولتی است. هک پایگاه‌های داده دولت و نهادهای مالی، سرقت فیزیکی اسناد محرمانه دولت یا شرکت‌ها و سرقت اطلاعات شخصی افراد در فضای مجازی از نمونه‌های سرقت اطلاعات محرمانه هستند. همچنین در برخی موارد، سرقت هویت می‌تواند از اقسام سرقت اطلاعات محرمانه باشد. دسترسی به اطلاعات هویتی افراد در فضای مجازی، به ویژه هک اطلاعات شخصی افراد در شبکه‌های مجازی از مصادیق سرقت اطلاعات محرمانه است.

برخی مسائل پیشِ روی پژوهشگران حوزه سرقت اطلاعات مربوط به موضوع آن است. در این مسائل، پژوهشگر می‌پرسد که آیا کنش‌هایی همچون نقض حریم خصوصی، صرفِ دستیابی به اطلاعات شخصی دیگران، هک پایگاه داده‌ها، افشاسازی هویت افراد، توسعه بدافزارهای سایبری، شرعاً سرقت اطلاعات محرمانه به‌حساب می‌آید یا خیر؟ در سوی مقابل، آیا تأیید مجوزهای دسترسی نرم‌افزارها از سوی کاربران یا اجازه ورود به بخش‌هایی از سایت‌ها، از نظر شرع به معنای رضایت آنان برای افشا یا اشترا‌ک‌گذاری اطلاعات است؟ اما برخی پرسش‌ها نیز مربوط به حکم آن است؛ یعنی اینکه آیا می‌توان با اثبات سرقت اطلاعات، بر فرد محکوم حد جاری کرد؟ آیا میان حکم کسی که دست به سرقت فیزیکی اطلاعات زده و فردی که با فعالیت در فضای مجازی دست به چنین عملی می‌زند تفاوتی وجود دارد یا خیر؟ آیا میان حکم دسترسی غیرمجاز و جابه‌جایی اطلاعات محرمانه تفاوت است یا خیر؟

در میان پژوهش‌های فارسی و عربی، توجه پژوهشگران بیشتر بر مسئله سرقت الکترونیک دارائی‌ها، فیشینگ و مسائلی از این دست بوده و آثار کمی به خود سرقت اطلاعات پرداخته‌اند.

مقاله

  1. تبیین فقهی و حقوقی فروش بدون اذن اطلاعات تجاری محرمانه شرکت، حسین بهرامی، محمدحسین بیاتی، مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق، شماره ۴۱، پاییز و زمستان ۱۳۹۹ش. مقاله را اینجا ببینید.
  2. بررسی فقهی حقوقی امکان اجرای حدّ در سرقت رایانه‌ای، محمدرسول آهنگران، سید محسن رضوی اصل، فقه و مبانی حقوق اسلامی، دوره پنجاه و دوم - شماره ۲، پاییز و زمستان ۱۳۹۸ش. مقاله را اینجا ببینید.
  3. بررسی احکام فقهی و حقوقی سرقت رایانه‌ای، مجید وزیری و حجت ارشاد حسینی، معرفت، شماره ۲۳۳، اردیبهشت ۱۳۹۶ش. مقاله را اینجا ببینید.
  4. بررسی مفهوم هتک حرز در سرقت‌های اینترنتی، سید محسن رضوی اصل، احمد مرادخانی، شماره ۳، سال بیست و دوم، فقه پاییز ۱۳۹۴ش. مقاله را اینجا ببینید.

عربی

  1. الحماية القانونية للحق في حرمة سرية المراسلات: دراسة فقهية إجرائية، عبدالقادر رحال، مجلة الصراط (الجزایر)، دوره ۲۳، شماره ۱، ۲۰۲۱م.
  2. السرقة المعلوماتية: دراسة مقارنة، وسيم طعمة، مجلة جامعة البعث للعلوم الإنسانية (سوریه)، دوره ۴۰، شماره ۸۸، ۲۰۱۸م / ۱۴۳۹ق.
  3. سرقة البيانات والمعلومات الإلكترونية: دراسة مقارنة، عبدالله ماجد عبدالمطلب العكايلة، مجلة كلية الشريعة والقانون بتفهنا الأشراف (مصر)، دوره ۴، شاره ۱۸، ۲۰۱۶م.
  4. الاختراق المعلوماتي: ماهيته، أضراره، التعامل الشرعي معه، رضا عبدالحكيم إسماعيل رضوان، الجندي المسلم (عربستان)، دوره ۳۴، شماره ۱۱۷، ۲۰۰۴م / ۱۴۲۵ق.

پایان‌نامه

فارسی

  1. بررسی فقهی احکام سرقت و خرید و فروش اطلاعات محرمانه، حجت‌الله جمشیدی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، ۱۳۹۴ش. پایان‌نامه را ایجا ببینید.

عربی

  1. حماية سرية المعلومات في الشريعة و النظام، رشيد بن راشد بن معتق الصاعدي، کارشناسی ارشد، كلية الشريعة الجامعة الإسلامية بالمدينة المنورة، عربستان سعودی، ۲۰۰۹م / ۱۴۳۰ق.