اعتبار شرعی اسناد رسمی (منابع مطالعاتی)
(تغییرمسیر از مصادر الدراسة لحجية المستندات الکتابیة)
اعتبار شرعی اسناد رسمی به‌معنای حجیت سند رسمی به‌عنوان یکی از امارات معتبر شرعی است و بر پایه آن چنانچه نسبت به یکی از معاملات مانند خرید، فروش، وقف و ازدواج، سندی رسمی ارائه شود و اماره دیگری برخلاف آن وجود نداشته باشد، مفاد آن سند علاوه بر اعتبار قانونی، حجیت شرعی نیز دارد و شرعا باید مطابق آن عمل شود. در خصوص اعتبار شرعی اسناد رسمی بحث‌های پراکنده‌ای در فقه معاصر مطرح شده؛ اما در میان آثار منتشر شده، کتاب‌های اندکی به‌طور مستقیم به این موضوع پرداخته و بیشتر آثار در قالب مقاله و پایان‌نامه ارائه شده است. در صفحه پیش رو منابعی به پژوهش و بررسی اعتبار شرعی اسناد رسمی پرداخته و به صورت کتاب مقاله و پایان‌نامه انتشار یافته، گردآوری شده است.
کتاب‌ها
- ابطال اسناد رسمی در فقه و حقوق ایران، علیرضا فضل‌اله‌پور، تهران، نشر سیب صادق، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- سند از نظر فقهی و حقوقی، علیرضا صفری دانالو، تهران، نشر سنجش و دانش، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ثبت اسناد رسمی از منظر فقه و حقوق، حسن امیری‌پور و داوود داداش‌نژاد، نشر سخنوران، تهران، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- اعتبار سند و تعارض آن با ادله‌ی دیگر در حقوق ایران و فقه امامیه، محمدجواد ارسطا، بازنويسی محمداسماعیل بیگی، نشر قضا، ۱۳۸۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- اعتبار سند و تعارض آن با ادله دیگر در حقوق ایران و فقه امامیه، محمدجواد ارسطا، تهران، نشر قضا، ۱۳۸۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
مقاله‌ها
فارسی
- بررسی تعارض اسناد در فقه امامیه و حقوق ایران (با تأکید بر تعارض سند عادی و رسمی)، محمد عطاردی مقدم و علیرضا مظلوم رهنی و علیرضا رجب‌زاده، ماهنامه جامعه‌شناسی سیاسی ایران، مقالات آماده انتشار، ۱۴۰۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- جایگاه اسناد رسمی در امنیت مالی شهروندان در فقه امامیه و حقوق موضوعه، محمد عباسی اتویی و داوود قاسمی و علی بابایی مهر، پژوهشنامه حقوق تطبیقی، ۱۴۰۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- واکاوی تاریخی کارکرد اسناد و حجیت فقهی سند در دعاوی، محمد فرزانگان و سام محمدی و سمیه ظهوری، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره ۵۱، شماره ۳، پاییز ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- جایگاه ثبت نوین اسناد تک برگی و حدنگار در اعتبار بخشی به اسناد رسمی و بیع املاک، جمشید مهرآسا، علیرضا حسنی، محمد روحانی مقدم، فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی، دوره ۱۳، شماره ۲۴، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- رویکردشناسی فقهی تقدم اسناد رسمی بر عادی در نظام مسائل قضای اسلامی (پیشنهاد اصلاحیه قانون ثبت اسناد)، مهدی ساجدی و نوید امساکی، فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی، دوره ۱۳، شماره ۲۵، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی اعتبار شهادت در مقابل سند رسمی در فقه و حقوق موضوعه، علی علمی مقدم و محمدرضا غلامپور و علیرضا بخشنده، فصلنامه جامعه‌شناسی سیاسی ایران، دوره ۲، شماره ۳، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تعارض شهادت شهود و سند رسمی در موقوفات عام، حسین عندلیب، فصلنامه فقه و حقوق معاصر (معارف فقه علوی سابق)، سال سوم، شماره ۴، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی تعارض میان اسناد عادی و رسمی به جهت قدرت اثباتی آنها، سیده کبری حجازی و داریوش بهرامی، اولین کنفرانس ملی کاربرد پژوهش‌های نوین در علوم انسانی، ۱۳۹۶ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ادله قرآنی اعتبار سند رسمی و چیرگی آن بر دیگر ادله اثبات دعوا، احمد احسانی‌فر، دوفصلنامه قرآن فقه و حقوق اسلامی، دوره ۴، شماره ۷، ۱۳۹۶ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- اعتبارسنجی اسناد ملکی، مجتبی شجاع، دوفصلنامه فقه و اجتهاد، دوره ۳، شماره ۵، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی اعتبار سند عادی (قولنامه) از دیدگاه فقه و حقوق، فاطمه آناهید و سید محمدرضا آیتی، فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دوره ۸، شماره ۲، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- المستندات الکتابیة و قوتها فی الإثبات، عبدالعزیز بن سعد الدغیثر، مجلة العدل (سعودیة)، العدد ۴۷، ۱۴۳۱ق. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- حجیة الوثیقة الإلکترونیة، عبدالرحمن بن عبدالله السند، مجلة العدل (سعودیة)، العدد ۳۴، ۱۴۲۸ق. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
پایان‌نامه
فارسی
- راهکارهای برون رفت از اعتبار دهی به اسناد عادی در اموال غیرمنقول، محسن اصغری، مؤسسه آموزش عالی فیض‌الاسلام، ۱۴۰۱ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی و حقوقی تنظیم سند رسمی در فقه و حقوق ایران، احسان حسن‌پور، مرکز پیام نور خرم‌آباد، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نقش اسناد رسمی و عادی در اثبات دعوی (مطالعه تطبیقی در قوانین عراق و فرانسه)، رؤی ابراهیم علوان العبیدی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی اسناد عادی دارای اعتبار سند رسمی، جعفر عباسی فیروزجایی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تحلیل حقوقی سند دیجیتال، فرید صادقی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تحلیل فقهی حقوقی ماده ۶۲ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه در خصوص تعارض سند عادی و رسمی با تأکید بر رویه قضایی، حسین کیانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق قضایی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- اعتبار و جایگاه اسناد عادی در نظام حقوقی ایران و فقه امامیه، حمیدرضا میرسلیمانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفاشهر، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی تعارض مفاد سند رسمی با سایر ادله اثبات دعوا و راه‌های حل این تعارض، صابر شهبازی کرد آباد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ابطال سند رسمی در قوانین و رویه قضایی، منوچهر عسگری کاجی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تعارض سند با امارات وقفیت با تأکید بر رویه قضائی، سمیرا روحانی راوری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه تهران پردیس فارابی، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تبیین فقهی حقوقی مبانی بینه و ارائه راهکار در رفع تعارض با اسناد رسمی معتبر علیرضا افتخاری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی امکان تعارض سند رسمی با عادی با توجه به ماده ۶۲ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور، مریم صفری روشن، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- دلالت اسناد عادی بر مالکیت اموال غیرمنقول در مقررات ثبتی و قانون مدنی، ابوالقاسم دهقان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی تفت، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی تطبیقی احکام سند از نظر فقهی و حقوقی، نصرت میرزاده، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بم، ۱۳۹۷ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- جایگاه و اعتبار اسناد کتبی در فقه امامیه و فقه عامه، اکرم آبریزگان، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نقش سند در ثبوت و اثبات نقل و انتقال املاک ثبت شده در ایران، فاطمه نیکخواه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی طلوع مهر قم، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- محدودیت‌های اثر و اعتبار اسناد رسمی، حسین علی‌پناه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی بندر انزلی، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- جایگاه سند در میان ادله اثبات دعوا، شیما محمدحسینی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد الکترونیکی، ۱۳۹۶ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- اعتبار اسناد رسمی و نحوه اجرای آن، سیدرمضان فانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی اسناد کتبی در اثبات و اسقاط دعاوی، پیمان شیرخانی، دانشگاه تهران پردیس فارابی، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی اعتبار فقهی اسناد مکتوب به عنوان یکی از ادله اثبات دعوی، سید محمد علیانسب، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران پردیس فارابی، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- اعتبار اسناد رسمی و علل زوال آن، فتح‌اله عطاردی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، ۱۳۹۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تعارض تاریخ سند رسمی با سند عادی، مجید دادرس خالدی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه رازی، ۱۳۹۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نقش اسناد عادی در اثبات مدنی، عارفه حمامیان وادقانی، دانشکده علوم انسانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه کاشان، ۱۳۹۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی اعتبار و قدرت اثباتی سند رسمی در دادگاه، منیژه مرتضایی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تعارض میان سند و شهادت در فقه و حقوق موضوعه ایران، سمیه ملک‌زاده، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی، ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- جایگاه سند در ادلهٔ اثبات دعوی، مجید آذری مؤخر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه یزد، ۱۳۹۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی حجیت اسناد کتبی در فقه و حقوق موضوعه، مرتضی عامل، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۸۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مطالعه اعتبار معاملات املاک بدون تنظیم سند رسمی و دعاوی مرتبط با آن، محمد عبدالرحمانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، ۱۳۸۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نقش اسناد عادی در اثبات دعوی، مهدی مقدس، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز، ۱۳۸۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- مدی حجیة المحررات الإلکترونیة فی الإثبات، محمد الزعیم و یوسف النجاوی و حسناء ناصح، کلیة العلوم القانونیة و الاقتصادیة و الاجتماعیة، جامعة المحمد الخامس، مراکش، ۲۰۱۸م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
منابع دیگر
- نشست علمی نقد و بررسی و تحلیل فقهیِ اعتبار اسناد عادی، مجموعه سخنرانان، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تحلیل فقهی اعتبار اسناد عادی در اموال غیرمنقول، مصطفی جلالی، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- حجیت اسناد رسمی قانونی، درس خارج فقه محمدتقی شهیدی، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- القیمة القانونیة للوثیقة الرسمیة ضمن قواعد الاثبات، بی‌نام، ۲۰۲۱م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر