۳٬۸۱۵
ویرایش
←منابع دیگر
(←فارسی) |
|||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{منابع مطالعاتی}} | {{منابع مطالعاتی}} | ||
[[فقه نظام]] به‌معنای کشف نظریات کلی اسلام در عرصه‌های مختلف زندگی انسان است که خود به کلان‌نظام‌هایی مانند نظام اقتصادی، اجتماعی و ... و خرده‌نظام‌هایی مانند نظام بانکداری، نظام تأمین اجتماعی و ... تقسیم می‌گردد. در فقه نظام به هدف‌داری، کشف مؤلفه‌ها و عناصر ساختاری نیز توجه می‌شود. فقه نظام از مسائل جدید فقهی است که نخستین بار توسط [[محمدباقر صدر]] مطرح گردید. پیرامون وجود و امکان فقه نظام میان فقهای معاصر اختلاف نظر وجود دارد. بعضی مانند [[محمدجواد فاضل لنکرانی]] فقه نظام را انکار می‌کنند و برخی دیگر مانند محمدباقر صدر، [[ابوالقاسم علیدوست]] و [[محسن اراکی]] از قائلین به آن هستند. | [[فقه نظام]] به‌معنای کشف نظریات کلی اسلام در عرصه‌های مختلف زندگی انسان است که خود به کلان‌نظام‌هایی مانند نظام اقتصادی، اجتماعی و ... و خرده‌نظام‌هایی مانند نظام بانکداری، نظام تأمین اجتماعی و ... تقسیم می‌گردد. در فقه نظام به هدف‌داری، کشف مؤلفه‌ها و عناصر ساختاری نیز توجه می‌شود. فقه نظام از مسائل جدید فقهی است که نخستین بار توسط [[سید محمدباقر صدر]] مطرح گردید. پیرامون وجود و امکان فقه نظام میان فقهای معاصر اختلاف نظر وجود دارد. بعضی مانند [[محمدجواد فاضل لنکرانی]] فقه نظام را انکار می‌کنند و برخی دیگر مانند محمدباقر صدر، [[ابوالقاسم علیدوست]] و [[محسن اراکی]] از قائلین به آن هستند. | ||
موافقان فقه نظام معتقدند برای پاسخگویی به نیاز‌های انسان معاصر، فقیهان باید با تغییر در مبانی و رویکرد اجتهاد سنتی، نسخه تکامل‌یافته فقه موجود که همان فقه نظامات یا نظام است، را از منابع دینی استنباط کنند. در مقابل، مخالفین فقه نظام، آن را تأسیس فقه جدید و فاقد دلیل معتبر می‌دانند و معتقدند فقه سنتی برای پاسخگویی به نیاز‌های امروزی ظرفیت کافی را دارد. از نظر مخالفین، نظامات زندگی انسان مانند نظام سیاسی، اقتصادی و... در فقه موجود به صورت حصولی قابل دستیابی است و برآیند فقاهت فقیه در یک حوزه خاص مانند حوزه سیاست منتج به نظام آن حوزه می‌شود و لازم نیست فقیه به دنبال تحصیل و کشف نظام باشد. | موافقان فقه نظام معتقدند برای پاسخگویی به نیاز‌های انسان معاصر، فقیهان باید با تغییر در مبانی و رویکرد اجتهاد سنتی، نسخه تکامل‌یافته فقه موجود که همان فقه نظامات یا نظام است، را از منابع دینی استنباط کنند. در مقابل، مخالفین فقه نظام، آن را تأسیس فقه جدید و فاقد دلیل معتبر می‌دانند و معتقدند فقه سنتی برای پاسخگویی به نیاز‌های امروزی ظرفیت کافی را دارد. از نظر مخالفین، نظامات زندگی انسان مانند نظام سیاسی، اقتصادی و... در فقه موجود به صورت حصولی قابل دستیابی است و برآیند فقاهت فقیه در یک حوزه خاص مانند حوزه سیاست منتج به نظام آن حوزه می‌شود و لازم نیست فقیه به دنبال تحصیل و کشف نظام باشد. | ||
پیرامون فقه نظام این پرسش‌ها قابل طرح است: آیا فقه نظام، فقه جدیدی در مقابل فقه سنتی | پیرامون فقه نظام این پرسش‌ها قابل طرح است: آیا فقه نظام، فقه جدیدی در مقابل فقه سنتی است؟ تفاوت‌های فقه نظام با فقه سنتی چیست؟ روش استنباط در فقه نظام چیست؟ اصول ثابت و متغیر استنباط فقه نظام کدام‌اند؟ لوازم اجتهاد در فقه نظام کدام‌اند؟ گستره فقه نظام تنها شامل کلان‌نظام‌ها می‌شود یا خرده‌نظام‌ها را نیز در بر می‌گیرد؟ رابطه فقه نظام و فقه حکومتی (در مقابل فقه فردی) در کلمات [[امام خمینی]] (ره) چیست؟ | ||
==کتاب‌ها== | ==کتاب‌ها== | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
==مقاله‌ها== | ==مقاله‌ها== | ||
===فارسی=== | ===فارسی=== | ||
#فقه نظام از رهگذر بررسی نظرات مختلف و تبیین رابطه آن با علوم انسانی اسلامی، مسعود فیاضی و روح‌الله محمدی، شماره ۷۴، پاییز ۱۴۰۱ش. [https://hoquq.iict.ac.ir/article_701175_d87e4f0130595c928289127189230d83.pdf لینک متن مقاله] | |||
#فقه با انگاره قبول نظامات شرعی و لزوم استنباط آن‌ها و انگاره انکار، ابوالقاسم علیدوست، فصلنامه قبسات، شماره ۱۰۳، بهار ۱۴۰۱ش. [http://qabasat.iict.ac.ir/article_252849_afc5e6b068eed4755a660a55e52b26bf.pdf لینک متن مقاله] | #فقه با انگاره قبول نظامات شرعی و لزوم استنباط آن‌ها و انگاره انکار، ابوالقاسم علیدوست، فصلنامه قبسات، شماره ۱۰۳، بهار ۱۴۰۱ش. [http://qabasat.iict.ac.ir/article_252849_afc5e6b068eed4755a660a55e52b26bf.pdf لینک متن مقاله] | ||
#الگوی فقهی_حقوقی نظام‌سازی اسلامی؛ آسیب‌ها و راه‌کار‌ها، نصیرالله حسنلو و حسن شجاعی علی‌‌آبادی، [[فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی]]، شماره ۲۸، پاییز ۱۴۰۱ش. [http://frh.sccsr.ac.ir/browse.php?a_id=455&sid=1&slc_lang=fa&ftxt=1 لینک متن مقاله] | #الگوی فقهی_حقوقی نظام‌سازی اسلامی؛ آسیب‌ها و راه‌کار‌ها، نصیرالله حسنلو و حسن شجاعی علی‌‌آبادی، [[فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی]]، شماره ۲۸، پاییز ۱۴۰۱ش. [http://frh.sccsr.ac.ir/browse.php?a_id=455&sid=1&slc_lang=fa&ftxt=1 لینک متن مقاله] | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۴: | ||
==منابع دیگر== | ==منابع دیگر== | ||
#کرسی علمی «فقه نظام در کشاکش نفی و اثبات»، ابوالقاسم علیدوست و جعفر نجفی بستان، گروه اصول فقه مرکز فقهی ائمه اطهار، ۱۴۰۲ش. [http://ijtihadnet.ir/%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%86%d8%b8%d8%a7%d9%85-%d8%af%d8%b1-%da%a9%d8%b4%d8%a7%da%a9%d8%b4-%d9%86%d9%81%db%8c-%d9%88-%d8%a7%d8%ab%d8%a8%d8%a7%d8%aa/ لینک گزارش نشست] | |||
#همایش ملی فلسفه فقه نظام‌ساز با تأکید بر افکار و آرای شهید آیت‌الله محمدباقر صدر(ره)، [[پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی]]، ۱۴۰۱ش. [https://iict.ac.ir/2022/11/ffnezam1/ لینک گزارش همایش] | #همایش ملی فلسفه فقه نظام‌ساز با تأکید بر افکار و آرای شهید آیت‌الله محمدباقر صدر(ره)، [[پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی]]، ۱۴۰۱ش. [https://iict.ac.ir/2022/11/ffnezam1/ لینک گزارش همایش] | ||
#نشست علمی «رابطه فقه نظام و علوم انسانی اسلامی»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۴۰۱ش. [http://ijtihadnet.ir/%d8%b1%d8%a7%d8%a8%d8%b7%d9%87-%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%86%d8%b8%d8%a7%d9%85-%d9%88-%d8%b9%d9%84%d9%88%d9%85-%d8%a7%d9%86%d8%b3%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85%db%8c/ لینک گزارش جلسه] | #نشست علمی «رابطه فقه نظام و علوم انسانی اسلامی»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۴۰۱ش. [http://ijtihadnet.ir/%d8%b1%d8%a7%d8%a8%d8%b7%d9%87-%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%86%d8%b8%d8%a7%d9%85-%d9%88-%d8%b9%d9%84%d9%88%d9%85-%d8%a7%d9%86%d8%b3%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85%db%8c/ لینک گزارش جلسه] | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۷: | ||
#سخنرانی در خصوص «فقه نظام»، محسن اراکی، ۱۳۹۷ش. [http://ijtihadnet.ir/%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%86%d8%b8%d8%a7%d9%85-%d8%ac%d8%af%d8%a7%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%85%d9%88%d8%ac%d9%88%d8%af-%d9%86%db%8c%d8%b3%d8%aa-%d8%a7%da%af%d8%b1-%d9%85%db%8c%e2%80%8c/ لینک متن سخنرانی] | #سخنرانی در خصوص «فقه نظام»، محسن اراکی، ۱۳۹۷ش. [http://ijtihadnet.ir/%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%86%d8%b8%d8%a7%d9%85-%d8%ac%d8%af%d8%a7%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%85%d9%88%d8%ac%d9%88%d8%af-%d9%86%db%8c%d8%b3%d8%aa-%d8%a7%da%af%d8%b1-%d9%85%db%8c%e2%80%8c/ لینک متن سخنرانی] | ||
#گفتگو صبح‌نو با محمدحسین ملک‌زاده پیرامون فقه نظام، ۱۳۹۷ش. [http://ijtihadnet.ir/%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%86%d8%b8%d8%a7%d9%85%d8%8c-%d9%85%d9%86%d8%b8%d9%88%d9%85%d9%87%e2%80%8c%d8%a7%db%8c-%d8%af%db%8c%d8%af%d9%86-%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d9%88-%d8%a8%d8%a7-%d8%a7/ لینک متن گفتگو] | #گفتگو صبح‌نو با محمدحسین ملک‌زاده پیرامون فقه نظام، ۱۳۹۷ش. [http://ijtihadnet.ir/%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%86%d8%b8%d8%a7%d9%85%d8%8c-%d9%85%d9%86%d8%b8%d9%88%d9%85%d9%87%e2%80%8c%d8%a7%db%8c-%d8%af%db%8c%d8%af%d9%86-%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d9%88-%d8%a8%d8%a7-%d8%a7/ لینک متن گفتگو] | ||
#سخنرانی در خصوص «فقه نظام»، درس خارج علی‌اکبر رشاد، ۱۳۹۷ش. [https://iict.ac.ir/1397/09/rfz/ لینک متن سخنرانی] | |||
[[رده:نقص منابع عربی]] | [[رده:نقص منابع عربی]] | ||
[[رده:منابع مطالعاتی مبانی فقه]] | |||