رؤیت هلال با چشم مسلح (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

جزبدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[رؤیت هلال با چشم مسلح]] از موضوعاتی است که در پی گسترش فناوری‌های جدید برای مسلمانان ایجاد شده است. پرسش اصلی این بحث آن است که آیا می‌توان برای اثبات آغاز ماه‌های قمری بر ابزارهای نوین مثل تلسکوپ تکیه کرد؟ در این بحث موافقان و مخالفانی وجود دارند و برخی از ایشان مبانی نظر خود را تدوین و منتشر کرده‌اند.
{{منابع مطالعاتی}}
[[رؤیت هلال با چشم مسلح]] به معنای دیدن ماه (قمر زمین) با وسایل نوین مانند تلسکوپ، دوربین و.. است. تشخیص ابتدا و انتهای ماه‌های قمری در انجام بعضی عبادات و مناسک دینی ارتباط مستقیم دارد. گسترش فناوری‌های جدید برای اثبات این مهم بسیار راه‌گشا است. در عین حال استفاده از این تکنولوژی برای رؤیت ماه از مسائل اختلافی فقها قلمداد می‌شود. موافقین و مخالفین برای اثبات ادعای خود به دلائلی تمسک کرده‌اند. وجود این اختلاف در اعلام عید فطر در سالهای اخیر چالشهایی را برای فقه معاصر ایجاد کرده است. [[محمد فاضل‌لنکرانی]] و [[سید محمود شاهرودی]] و [[سید علی خامنه‌ای]] از قائلین به کفایت چشم مسلح برای رؤیت هستند. سؤالاتی که در فقه معاصر به دنبال پاسخ آن هستیم: آیا می‌توان مستندات مخالفین را متعلق به زمان و مکان خاص دانست؟ انصراف که به عنوان یکی از مستندات قرار گرفته است در فقه چه جایگاهی دارد؟
 
==کتاب‌ها==
==کتاب‌ها==
برای بحث [[رؤیت هلال با چشم مسلح]] کتاب مستقلی نوشته نشده است. ولی مقدمه جلد اول کتاب «رؤیت هلال» نوشته رضا مختاری یک مقاله به این بحث اختصاص داده شده است.
===فارسی===
# اعتبار ابزار جدید در رویت هلال (همراه با پاسخ به شبهات و اشکالات)، [[محمد فاضل‌ لنکرانی]]، قم، انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400415332.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# رویت هلال در اندیشه فقهی معاصر، علی الهی‌خراسانی، مشهد، انتشارات محقق، ۱۳۹۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/99/99612195.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# رویت هلال ماه در فقه مذاهب اسلامی، علی بهشتی و مسعود ضیائی، مشهد، انتشارات بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۳۹۲ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/92/92202135.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# رؤیت هلال (شب قدر و تعیین وقت آن نماز و روزه در سفینه فضایی، قطب شمال و جنوب و در مدار ۶۰ درجه)، مرتضی رضوی، کتاب الکترونیک، ۱۳۹۴ش. [https://binesheno.com/category/library/%d8%b1%d8%a4%db%8c%d8%aa-%d9%87%d9%84%d8%a7%d9%84/ کتاب را از اینجا ببینید]
# رساله هلالیه: بررسی فقهی آغاز ماه قمری، [[یدالله دوزدوزانی‌تبریزی]] و محسن دلیر، تهران، همرازقلم، ۱۳۹۲ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/94/94527829.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# بررسی مساله رویت هلال در فقه مذاهب اسلامی، علی‌محمد بهشتی، قم، انتشارات مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، ۱۳۹۱ش.
# ماه نو: مبانی علمی رويت هلال، امير حسن زاده و محمد احمدی و یوسف شعبانی، مشهد، بنياد پژوهشهای اسلامی، ۱۳۸۷ش.
# اعتبار ابزار جدید در رویت هلال، محمد فاضل‌ لنکرانی، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، ۱۳۸۴ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/84/84816045.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# رویت هلال، رضا مختاری و محسن صادقی، قم، انتشارات موسسه بوستان کتاب، ۱۳۸۴ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/88/88625600.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# چند نکته مهم درباره رویت هلال، [[ناصر مکارم‌شیرازی]]، قم، انتشارات امام علی بن ابیطالب (ع)، ۱۳۸۳ش.
 
===عربی===
# الرویه الشرعیه عند فقها الامامیه، مصطفی حسینیان، قم، نشر نجم الهدی، ۱۴۰۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/03/14030205017.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# أسئلة حول رؤية الهلال مع أجوبتها، السيد علي الحسيني السيستاني، ۲۰۱۰م.


==مقاله‌ها==
==مقاله‌ها==
===مقاله‌های فارسی===
===مقاله‌های فارسی===
# بررسی اعتبار چشم مسلح در رؤیت هلال (با تکیه بر دیدگاه آیت‌الله هاشمی شاهرودی)، علی الهی خراسانی، [[فصلنامه جستارهای فقهی و اصولی]]، دوره ۵، شماره ۱۵، ۱۳۹۸ش. [http://jostar-fiqh.maalem.ir/article_66757.html مقاله را از اینجا بخوانید]
# بررسی اعتبار چشم مسلح در رؤیت هلال (با تکیه بر دیدگاه آیت‌الله هاشمی شاهرودی)، علی الهی خراسانی، [[فصلنامه جستارهای فقهی و اصولی]]، دوره ۵، شماره ۱۵، ۱۳۹۸ش. [http://jostar-fiqh.maalem.ir/article_66757.html مقاله را از اینجا بخوانید]
# چشم مسلح و رؤیت هلال،‌ [[رضا مختاری]]، مجله [[فصلنامه فقه]]، دوره ۱۳، شماره ۵۰، ۱۳۸۵ش. [https://jf.isca.ac.ir/article_3183.html مقاله را از اینجا بخوانید]
# بررسی روایات رؤیت هلال و دلالت آن‌ها بر رؤیت با ابزار نوین، ابراهیم ابراهیمی، سید محمدرضا امام، فصلنامه علوم حدیث، شماره ۴۵-۴۶، ۱۳۸۶ش. [http://ensani.ir/fa/article/257508 مقاله را از اینجا ببینید]
# رؤیت هلال با چشم مسلح، رضا مختاری، [[فصلنامه فقه اهل بیت(ع)]]، شماره ۳۹-۴۰، ۱۳۸۳ش. [http://ensani.ir/fa/article/93247/ مقاله را از اینجا ببینید]
# چشم مسلح و رؤیت هلال، ‌ [[رضا مختاری]]، مجله [[فصلنامه فقه]]، دوره ۱۳، شماره ۵۰، ۱۳۸۵ش. [https://jf.isca.ac.ir/article_3183.html مقاله را از اینجا بخوانید]
# پاسخی به نقد مقاله اعتبار ابزار جدید در رؤیت هلال، [[محمدجواد فاضل لنکرانی]]، فصلنامه فقه اهل بیت(ع)، شماره ۴۵، ۱۳۸۵ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20120327180552-3049-13.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# اعتبار ابزار جدید در رؤیت هلال، [[محمدجواد فاضل لنکرانی]]، فصلنامه فقه اهل بیت(ع)، شماره ۴۳، ۱۳۸۴ش. [http://ensani.ir/fa/article/93381 مقاله را از اینجا ببینید]
# اعتبار ابزار جدید در رؤیت هلال، [[محمدجواد فاضل لنکرانی]]، فصلنامه فقه اهل بیت(ع)، شماره ۴۳، ۱۳۸۴ش. [http://ensani.ir/fa/article/93381 مقاله را از اینجا ببینید]
# باز هم رؤیت هلال با چشم مسلح، رضا مختاری، فصلنامه فقه اهل بیت(ع)، شماره ۴۳، ۱۳۸۴ش. این مقاله نقد مقاله اعتبار ابزار جدید در رؤیت هلال نوشته محمدجواد فاضل لنکرانی است. [http://ensani.ir/fa/article/93385 مقاله را از اینجا ببینید]
# باز هم رؤیت هلال با چشم مسلح، رضا مختاری، فصلنامه فقه اهل بیت(ع)، شماره ۴۳، ۱۳۸۴ش. این مقاله نقد مقاله اعتبار ابزار جدید در رؤیت هلال نوشته محمدجواد فاضل لنکرانی است. [http://ensani.ir/fa/article/93385 مقاله را از اینجا ببینید]
# پاسخی به نقد مقاله اعتبار ابزار جدید در رؤیت هلال، محمدجواد فاضل لنکرانی، فصلنامه فقه اهل بیت(ع)، شماره ۴۵، ۱۳۸۵ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20120327180552-3049-13.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# رؤیت هلال با چشم مسلح، رضا مختاری، [[فصلنامه فقه اهل بیت(ع)]]، شماره ۳۹-۴۰، ۱۳۸۳ش. [http://ensani.ir/fa/article/93247/ مقاله را از اینجا ببینید]
# بررسی روایات رؤیت هلال و دلالت آن‌ها بر رؤیت با ابزار نوین، ابراهیم ابراهیمی، سید محمدرضا امام، فصلنامه علوم حدیث، شماره ۴۵-۴۶، ۱۳۸۶ش. [http://ensani.ir/fa/article/257508 مقاله را از اینجا ببینید]
# بررسی مبنایی اختلافات در رؤیت هلال(۲): اقوال و مبانی در رؤیت هلال با چشم مسلح، سید مهدی نریمانی زمان‌آبادی. این مقاله بخش دوم از یک نوشتار سه قسمتی است که برای نخستین بار در [[پایگاه اینترنتی اجتهاد]] منتشر شده است. [http://ishm3.um.ac.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=561:60&catid=93&Itemid=701&lang=fa مقاله را از اینجا ببینید]
# بررسی مبنایی اختلافات در رؤیت هلال(۲): اقوال و مبانی در رؤیت هلال با چشم مسلح، سید مهدی نریمانی زمان‌آبادی. این مقاله بخش دوم از یک نوشتار سه قسمتی است که برای نخستین بار در [[پایگاه اینترنتی اجتهاد]] منتشر شده است. [http://ishm3.um.ac.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=561:60&catid=93&Itemid=701&lang=fa مقاله را از اینجا ببینید]
#
 
#
===مقاله‌های عربی===
===مقاله‌های عربی===
#إثبات الهلال بكاميرا (سي سي دي)، سعد بن تركي الخثلان، مجلة المجمع الفقهي الإسلامي، شماره ۴۱، ۲۰۲۲م. [https://ar.themwl.org/sites/default/files/2022-11/council-Fiqh-journal-41.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
#حکم استخدام المناظير في ترائي الهلال، یوسف احمد الحداد، مجلة كلية دار العلوم، شماره ۱۳۰، ۲۰۲۰م. [https://mkda.journals.ekb.eg/article_171992_d62a1b2ccfa5d04f679597b67119bae6.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# قراءة نقدیة لأدلّة القول باعتبار الأجهزة الحدیثة فی رؤیة الهلال، محمدتقی الشهیدی، [[دوفصلنامه تااجتهاد]]، شماره ۲، ۱۳۹۶ش. [http://taejtehad.mfeb.ir/article_38674_8d134b029cd09680f6de09bcea5ffed7.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# قراءة نقدیة لأدلّة القول باعتبار الأجهزة الحدیثة فی رؤیة الهلال، محمدتقی الشهیدی، [[دوفصلنامه تااجتهاد]]، شماره ۲، ۱۳۹۶ش. [http://taejtehad.mfeb.ir/article_38674_8d134b029cd09680f6de09bcea5ffed7.pdf مقاله را از اینجا ببینید]


== سخنرانی، درس‌گفتار و نشست علمی==
==پایان‌نامه‌ها==
===فارسی===
# بررسی حکم رؤیت هلال ازدیدگاه فقه امامیه وحنفیه، مصطفی احمد، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، مدرسه امام کاظم (ع)، ۱۴۰۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/46e4a019ae93d0740d384fa1f744ca9c اطلاعات پایان‌نامه را اینجا ببینید]
# حکم رویت هلال از دیدگاه مذاهب اسلامی، سید قاسم موسوی‌نسب، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/2e88b218a1c531494a98353c2ef867ae اطلاعات پایان‌نامه را اینجا ببینید]
# بررسی رویت هلال با چشم مسلح در فقه شیعه با تأکید بر مسائل مستحدثه، محسن قربانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/fc13de192769c2109744d5fac4ccad73 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
 
== سایر منابع ==
# رؤیت هلال با چشم مسلّح در دیدگاه آیت الله بهجت، یادداشت اینترنتی، بی‌نام، سایت مرکز تنظیم و نشر آثار آیت‌الله بهجت، ۱۴۰۲ش. [https://almabahes.bahjat.ir/رؤیه-الهلال-بالعین-المسلحه/ از اینجا ببینید]
# رؤیة الهلال بالعین المسلّحة (استاد یزدی)، یادداشت اینترنتی، بی‌نام، سایت مرکز تنظیم و نشر آثار آیت‌الله بهجت، ۱۴۰۲ش. [https://almabahes.bahjat.ir/رؤیة-الهلال-بالعین-المسلّحة/ از اینجا ببینید]
# تبیین فقهی عدم کفایت رؤیت هلال با چشم مسلح، [[ناصر مکارم شیرازی]]، [https://makarem.ir/main.aspx?lid=0&typeinfo=4&catid=6411&pageindex=13&mid=60699 گزارش سخنرانی را اینجا ببینید]
# تبیین فقهی عدم کفایت رؤیت هلال با چشم مسلح، [[ناصر مکارم شیرازی]]، [https://makarem.ir/main.aspx?lid=0&typeinfo=4&catid=6411&pageindex=13&mid=60699 گزارش سخنرانی را اینجا ببینید]
# میزان در رؤیت هلال، [[جعفر سبحانی تبریزی]]، متن درس خارج در تاریخ ۸ خرداد ۱۳۹۲. [http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/sobhani/feqh/91/920308/ متن درس‌گفتار را اینجا ببینید]. خبرگزاری رسمی حوزه گزارشی از این درس را با عنوان «بررسی فقهی رؤیت هلال از نگاه آیت الله العظمی سبحانی» به صورت مقاله گزارش کرده است. [https://www.hawzahnews.com/news/351920 مقاله را اینجا ببینید]
# میزان در رؤیت هلال، [[جعفر سبحانی تبریزی]]، متن درس خارج در تاریخ ۸ خرداد ۱۳۹۲. [http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/sobhani/feqh/91/920308/ متن درس‌گفتار را اینجا ببینید]. خبرگزاری رسمی حوزه گزارشی از این درس را با عنوان «بررسی فقهی رؤیت هلال از نگاه آیت الله العظمی سبحانی» به صورت مقاله گزارش کرده است. [https://www.hawzahnews.com/news/351920 مقاله را اینجا ببینید]
# رؤية الهلال بالأجهزة الفلکیة (دراسة فقهیة)، فاضل الصفار، مرکز الأبحاث الفلکیة فی جامعة أهل البیت، کربلاء، ۱۴۳۹ق. [https://abu.edu.iq/sites/default/files/articles/falak1.pdf متن درس‌گفتار را اینجا ببینید]
# رؤية الهلال بالأجهزة الفلکیة (دراسة فقهیة)، فاضل الصفار، مرکز الأبحاث الفلکیة فی جامعة أهل البیت، کربلاء، ۱۴۳۹ق. [https://abu.edu.iq/sites/default/files/articles/falak1.pdf متن درس‌گفتار را اینجا ببینید]
==جستارهای وابسته==
* [[اثبات هلال با محاسبات علمی (منابع مطالعاتی)]]
* [[محاسبات نجومی (منابع مطالعاتی)]]
۶٬۷۴۴

ویرایش