۳٬۴۹۰
ویرایش
حکومت در زمان غیبت (منابع مطالعاتی) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۰ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۲۹
، ۱۰ دسامبر ۲۰۲۳←فارسی
جز (removed Category:شناسه ناقص using HotCat) |
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جز (←فارسی) |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{منابع مطالعاتی}} | {{منابع مطالعاتی}} | ||
[[حکومت در زمان غیبت]] از | [[حکومت در زمان غیبت]] از موضوعات فقهی مورد اختلاف در میان اندیشمندان و فقهای شیعی از ابتدای زمان غیبت بوده است؛ برخی به ممنوعیت تشکیل هر حکومتی در عصر غیبت باور داشته‌اند و در مقابل عده‌ای با لحاظ شرایطی قائل به جواز آن شده‌اند. در سده اخیر و با پیروزی انقلاب اسلامی ایران موضوع تشکیل حکومت در زمان غیبت به صورت جدی در محافل فقهی و سیاسی مطرح شد. عده‌ای همچون [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] و [[آیت الله منتظری]] از موافقان جدی تشکیل حکومت در زمان غیبت هستند و با استدلالهای فقهی این امر را مختص به فقیه می‌دانند. در مقابل گروهی از جمله [[محمدمهدی شمس‌الدین]] فقیه لبنانی معاصر ضمن دفاع از تشکیل حکومت در زمان غیبت، آن را حق مردم دانسته‌اند و برای فقیه حق ویژه‌ای قائل نیست. در مقابل این دو نظر، فقیهانی هم به تعطیل حکومت در زمان غیبت باور دارند و معتقدند این حق فقط برای معصوم است. | ||
در مجموع معتقدان به تشکیل حکومت در زمان غیبت، اذن امام معصوم را در مشروعیت حکومت شرط می‌دانند. از منظر فقهی سوال اساسی این است که با توجه به اصل عدم جواز تشکیل حکومت در زمان غیبت آیا می‌توان از منابع فقهی، اذن و رضایت امام از تشکیل حکومت را استنباط نمود؟ شاخصه‌ها و شرایط حاکم اسلامی و همچنین ویژگی‌های حکومت مشروع چیست؟ اگر شخص واجد شرایط، اقدام به تشکیل حکومت نمود، همکاری با او یا دفاع در مقابل دشمنان لازم است یا خیر؟ با فرض عدم جواز تشکیل حکومت، مسلمانان در قبال احکام اجتماعی اسلام مانند حدود و مجازات‌های قضایی، تصرف در بیت‌المال و انفال، جهاد ابتدایی و دفاعی، اقامه نماز جمعه و... چه وظیفه‌ای دارند؟ همچنین مساله ولایت فقیه و تعیین حدود اختیارات فقیه از مسائل مرتبط با حکومت در زمان غیبت | در مجموع معتقدان به تشکیل حکومت در زمان غیبت، اذن امام معصوم را در مشروعیت حکومت شرط می‌دانند. از منظر فقهی سوال اساسی این است که با توجه به اصل اولیه عدم جواز تشکیل حکومت در زمان غیبت آیا می‌توان از منابع فقهی، اذن و رضایت امام از تشکیل حکومت را استنباط نمود؟ شاخصه‌ها و شرایط حاکم اسلامی و همچنین ویژگی‌های حکومت مشروع چیست؟ اگر شخص واجد شرایط، اقدام به تشکیل حکومت نمود، همکاری با او یا دفاع در مقابل دشمنان لازم است یا خیر؟ با فرض عدم جواز تشکیل حکومت، مسلمانان در قبال احکام اجتماعی اسلام مانند حدود و مجازات‌های قضایی، تصرف در بیت‌المال و انفال، جهاد ابتدایی و دفاعی، اقامه نماز جمعه و ... چه وظیفه‌ای دارند؟ همچنین مساله ولایت فقیه و تعیین حدود اختیارات فقیه از مسائل مرتبط با حکومت در زمان غیبت است. | ||
== کتاب‌ها == | == کتاب‌ها == | ||
=== فارسی === | === فارسی === | ||
# بازخوانی انتقادی نظریه تعطیل حکومت در عصر غیبت، سیدمجتبی عزیزی، تهران، نشر [[دانشگاه امام صادق]] (ع)، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400920148.pdf فهرست مطالب کتاب] | # بازخوانی انتقادی نظریه تعطیل حکومت در عصر غیبت، سیدمجتبی عزیزی، تهران، نشر [[دانشگاه امام صادق]] (ع)، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400920148.pdf فهرست مطالب کتاب] | ||
# مشروعیت قیام و تشکیل حکومت در عصر غیبت، تقریرات درس خارج سید احمد علم الهدی، به کوشش سید مهدی مرویان حسینی، نشر حوزه علمیه خراسان، ۱۳۹۹ش. | # مشروعیت قیام و تشکیل حکومت در عصر غیبت، تقریرات درس خارج سید احمد علم الهدی، به کوشش سید مهدی مرویان حسینی، نشر حوزه علمیه خراسان، ۱۳۹۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/02/14020820342.pdf فهرست مطالب کتاب] | ||
# حکومت اسلامی در عصر حضور و غیبت معصوم (ع)، محمد مؤمن قمی، نشر طلوع مهر، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97510919.pdf فهرست مطالب کتاب] | # حکومت اسلامی در عصر حضور و غیبت معصوم (ع)، محمد مؤمن قمی، نشر طلوع مهر، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97510919.pdf فهرست مطالب کتاب] | ||
# حکومت اسلامی در عصر غیبت، احمد نظارتی‌زاده، اصفهان، نشر ستارگان درخشان، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97320040.pdf فهرست مطالب کتاب] | # حکومت اسلامی در عصر غیبت، احمد نظارتی‌زاده، اصفهان، نشر ستارگان درخشان، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97320040.pdf فهرست مطالب کتاب] | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۷: | ||
# بررسی چالش‌های روایی تشکیل حکومت در عصر غیبت، سید مسعود پورسیدآقایی و محمد امیری قوام، فصلنامه مشرق موعود، شماره ۴۹، ۱۳۹۸ش. [http://mashreqmag.sinaweb.net/article_122976_86f77aa659788ac08ad5682dab9f40db.pdf مقاله را اینجا ببینید] | # بررسی چالش‌های روایی تشکیل حکومت در عصر غیبت، سید مسعود پورسیدآقایی و محمد امیری قوام، فصلنامه مشرق موعود، شماره ۴۹، ۱۳۹۸ش. [http://mashreqmag.sinaweb.net/article_122976_86f77aa659788ac08ad5682dab9f40db.pdf مقاله را اینجا ببینید] | ||
# بررسی ادله ضرورت تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت، حامد شاد، [[فصلنامه معرفت]]، شماره ۲۶۳، ۱۳۹۸ش. [http://marifat.nashriyat.ir/node/3543 مقاله را اینجا ببینید] | # بررسی ادله ضرورت تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت، حامد شاد، [[فصلنامه معرفت]]، شماره ۲۶۳، ۱۳۹۸ش. [http://marifat.nashriyat.ir/node/3543 مقاله را اینجا ببینید] | ||
# ردّ نظریهٔ سلطنت مشروعه؛ میرزای قمی و حاکمیت سیاسی در عصر غیبت، جلال درخشه و محمود سوری، [[فصلنامه علوم | # ردّ نظریهٔ سلطنت مشروعه؛ میرزای قمی و حاکمیت سیاسی در عصر غیبت، جلال درخشه و محمود سوری، [[فصلنامه علوم سیاسی]]، دوره ۲۲، شماره ۸۶، ۱۳۹۸ش. [http://psq.bou.ac.ir/article_67722_7fc77faa0a6e024a88b4990dfa8856f1.pdf مقاله را اینجا ببینید] | ||
# قلمرو اختیارات حاکم اسلامی از منظر آیت الله خویی، نجف لک‌زایی و احمد رهدار و احمدعلی خسروی و سید جواد میرخلیلی، [[فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی]]، دوره ۱۶، شماره ۵۸، ۱۳۹۸ش. [https://www.sid.ir/fileserver/jf/38313985808 مقاله را اینجا ببینید] | # قلمرو اختیارات حاکم اسلامی از منظر آیت الله خویی، نجف لک‌زایی و احمد رهدار و احمدعلی خسروی و سید جواد میرخلیلی، [[فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی]]، دوره ۱۶، شماره ۵۸، ۱۳۹۸ش. [https://www.sid.ir/fileserver/jf/38313985808 مقاله را اینجا ببینید] | ||
# نظریه سیاسی قرآن پیرامون مشروعیت حکومت در عصر غیبت (با تأکید بر تفاسیر معاصر شیعه)، علی آقاجانی، همایش بازخوانی آثار علمی و فرهنگی انقلاب اسلامی ایران، دوره ۱، ۱۳۹۷ش. | # نظریه سیاسی قرآن پیرامون مشروعیت حکومت در عصر غیبت (با تأکید بر تفاسیر معاصر شیعه)، علی آقاجانی، همایش بازخوانی آثار علمی و فرهنگی انقلاب اسلامی ایران، دوره ۱، ۱۳۹۷ش. | ||
| خط ۱۲۱: | خط ۱۱۹: | ||
# فقه سیاسی: بررسی روایات مورد تمسک مخالفان، درس خارج فقه [[ابوالقاسم علیدوست]]، ۱۳۹۷ش. [http://a-alidoost.ir/persian/lessons/22277 متن تقریرات را اینجا ببینید] | # فقه سیاسی: بررسی روایات مورد تمسک مخالفان، درس خارج فقه [[ابوالقاسم علیدوست]]، ۱۳۹۷ش. [http://a-alidoost.ir/persian/lessons/22277 متن تقریرات را اینجا ببینید] | ||
# حکومت در عصر غیبت، درس خارج فقه مصطفی اشرفی شاهرودی، ۱۳۹۳ش. [http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/ashrafi/feqh/93/931029/ متن تقریرات را اینجا ببینید] | # حکومت در عصر غیبت، درس خارج فقه مصطفی اشرفی شاهرودی، ۱۳۹۳ش. [http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/ashrafi/feqh/93/931029/ متن تقریرات را اینجا ببینید] | ||
{{منابع مطالعاتی فقه سیاسی}} | |||