۳٬۴۹۰
ویرایش
حکومت در زمان غیبت (منابع مطالعاتی) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۰ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۲۹
، ۱۰ دسامبر ۲۰۲۳←فارسی
بدون خلاصۀ ویرایش |
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جز (←فارسی) |
||
| (۲۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{منابع مطالعاتی}} | {{منابع مطالعاتی}} | ||
[[حکومت در زمان غیبت]] | [[حکومت در زمان غیبت]] از موضوعات فقهی مورد اختلاف در میان اندیشمندان و فقهای شیعی از ابتدای زمان غیبت بوده است؛ برخی به ممنوعیت تشکیل هر حکومتی در عصر غیبت باور داشته‌اند و در مقابل عده‌ای با لحاظ شرایطی قائل به جواز آن شده‌اند. در سده اخیر و با پیروزی انقلاب اسلامی ایران موضوع تشکیل حکومت در زمان غیبت به صورت جدی در محافل فقهی و سیاسی مطرح شد. عده‌ای همچون [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] و [[آیت الله منتظری]] از موافقان جدی تشکیل حکومت در زمان غیبت هستند و با استدلال‌های فقهی این امر را مختص به فقیه می‌دانند. در مقابل گروهی از جمله [[محمدمهدی شمس‌الدین]] فقیه لبنانی معاصر ضمن دفاع از تشکیل حکومت در زمان غیبت، آن را حق مردم دانسته‌اند و برای فقیه حق ویژه‌ای قائل نیست. در مقابل این دو نظر، فقیهانی هم به تعطیل حکومت در زمان غیبت باور دارند و معتقدند این حق فقط برای معصوم است. | ||
در مجموع معتقدان به تشکیل حکومت در زمان غیبت، اذن امام معصوم را در مشروعیت حکومت شرط می‌دانند. از منظر فقهی سوال اساسی این است که با توجه به اصل اولیه عدم جواز تشکیل حکومت در زمان غیبت آیا می‌توان از منابع فقهی، اذن و رضایت امام از تشکیل حکومت را استنباط نمود؟ شاخصه‌ها و شرایط حاکم اسلامی و همچنین ویژگی‌های حکومت مشروع چیست؟ اگر شخص واجد شرایط، اقدام به تشکیل حکومت نمود، همکاری با او یا دفاع در مقابل دشمنان لازم است یا خیر؟ با فرض عدم جواز تشکیل حکومت، مسلمانان در قبال احکام اجتماعی اسلام مانند حدود و مجازات‌های قضایی، تصرف در بیت‌المال و انفال، جهاد ابتدایی و دفاعی، اقامه نماز جمعه و ... چه وظیفه‌ای دارند؟ همچنین مساله ولایت فقیه و تعیین حدود اختیارات فقیه از مسائل مرتبط با حکومت در زمان غیبت است. | |||
== کتاب‌ها == | == کتاب‌ها == | ||
=== فارسی === | === فارسی === | ||
# بازخوانی انتقادی نظریه تعطیل حکومت در عصر غیبت، سیدمجتبی عزیزی، تهران، نشر دانشگاه امام صادق (ع)، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400920148.pdf فهرست مطالب کتاب] | # بازخوانی انتقادی نظریه تعطیل حکومت در عصر غیبت، سیدمجتبی عزیزی، تهران، نشر [[دانشگاه امام صادق]] (ع)، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400920148.pdf فهرست مطالب کتاب] | ||
# مشروعیت قیام و تشکیل حکومت در عصر غیبت، تقریرات درس خارج سید احمد علم الهدی، به کوشش سید مهدی مرویان حسینی، نشر حوزه علمیه خراسان، ۱۳۹۹ش. | # مشروعیت قیام و تشکیل حکومت در عصر غیبت، تقریرات درس خارج سید احمد علم الهدی، به کوشش سید مهدی مرویان حسینی، نشر حوزه علمیه خراسان، ۱۳۹۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/02/14020820342.pdf فهرست مطالب کتاب] | ||
# حکومت اسلامی در عصر حضور و غیبت معصوم (ع)، محمد مؤمن قمی، نشر طلوع مهر، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97510919.pdf فهرست مطالب کتاب] | # حکومت اسلامی در عصر حضور و غیبت معصوم (ع)، محمد مؤمن قمی، نشر طلوع مهر، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97510919.pdf فهرست مطالب کتاب] | ||
# حکومت اسلامی در عصر غیبت، احمد نظارتی‌زاده، اصفهان، نشر ستارگان درخشان، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97320040.pdf فهرست مطالب کتاب] | # حکومت اسلامی در عصر غیبت، احمد نظارتی‌زاده، اصفهان، نشر ستارگان درخشان، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97320040.pdf فهرست مطالب کتاب] | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۳: | ||
# بررسی دین، سیاست و حکومت در عصر غیبت، محمدرضا حاجی‌علی‌بیگی، نشر تهران، رایحه عترت، ۱۳۹۴ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/94/94406136.pdf فهرست مطالب کتاب] | # بررسی دین، سیاست و حکومت در عصر غیبت، محمدرضا حاجی‌علی‌بیگی، نشر تهران، رایحه عترت، ۱۳۹۴ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/94/94406136.pdf فهرست مطالب کتاب] | ||
# دولت در عصر غیبت، عباسعلی عظیمی‌شوشتری، قم، نشر زمزم هدایت، ۱۳۹۲ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/92/92216808.pdf فهرست مطالب کتاب] | # دولت در عصر غیبت، عباسعلی عظیمی‌شوشتری، قم، نشر زمزم هدایت، ۱۳۹۲ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/92/92216808.pdf فهرست مطالب کتاب] | ||
# فقه حکومت اسلامی از منظر شیعه و سنی، غلامرضا خواجه‌سروی و توفیق محمدالشاوی، نشر پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، ۱۳۹۲ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/92/92904080.pdf فهرست مطالب کتاب] | |||
# ولایت فقیه حلقهٔ ارتباط غیبت و ظهور، سیداحمد عاملیان، اصفهان، نشر اقیانوس معرفت، ۱۳۹۲ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/92/92327059.pdf فهرست مطالب کتاب] | # ولایت فقیه حلقهٔ ارتباط غیبت و ظهور، سیداحمد عاملیان، اصفهان، نشر اقیانوس معرفت، ۱۳۹۲ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/92/92327059.pdf فهرست مطالب کتاب] | ||
# ولایت فقیه در عصر غیبت، علیرضا رجالی‌تهرانی، تهران، نشر نبوغ، ۱۳۸۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/89/89422604.pdf فهرست مطالب کتاب] | # ولایت فقیه در عصر غیبت، علیرضا رجالی‌تهرانی، تهران، نشر نبوغ، ۱۳۸۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/89/89422604.pdf فهرست مطالب کتاب] | ||
| خط ۱۷: | خط ۲۰: | ||
# اندیشه‌های فقهی سیاسی آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی در عصر غیبت، محمدمهدی امامی، قم، مؤسسه انتشارات ائمه، ۱۳۸۳ش. | # اندیشه‌های فقهی سیاسی آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی در عصر غیبت، محمدمهدی امامی، قم، مؤسسه انتشارات ائمه، ۱۳۸۳ش. | ||
# در انتظار امام (ع): حیات و غیبت، ولایت فقیه و تشکیل حکومت اسلامی، عبدالهادی فضلی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۳۷۷ش. | # در انتظار امام (ع): حیات و غیبت، ولایت فقیه و تشکیل حکومت اسلامی، عبدالهادی فضلی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۳۷۷ش. | ||
# مبانی فقهی حکومت | # مبانی فقهی حکومت اسلامی (جلد ۱)، [[حسینعلی منتظری]]، ترجمه محمود صلواتی، تهران، نشر کیهان، ۱۳۶۷ش. [https://lib.eshia.ir/13260/1/14 کتاب را اینجا ببینید] | ||
=== عربی === | === عربی === | ||
# مشروعیة السلطة فی الفکر السیاسی الإسلامی، سمیر ساسی، بیروت، المرکز العربی للأبحاث و دراسة السیاسات، ۲۰۲۱م. [https://books.google.com/books?id=xHsxEAAAQBAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false کتاب را اینجا ببینید] | |||
# ولایة الأمر فی عصر الغیبة، سید کاظم حسینی حائری، قم، نشر مجمع الفکر الإسلامی، ۱۴۲۴ق. [https://lib.eshia.ir/72001/1/6 کتاب را اینجا ببینید] | # ولایة الأمر فی عصر الغیبة، سید کاظم حسینی حائری، قم، نشر مجمع الفکر الإسلامی، ۱۴۲۴ق. [https://lib.eshia.ir/72001/1/6 کتاب را اینجا ببینید] | ||
#الامام الخمینی و الدولة الاسلامیة، [[محمدجواد مغنیة]]، تهران، نشر دارالکتب الاسلامیة، 1385ش. [https://ketab.ir/book/413cde64-e725-4e62-bff9-ec973a1a9d83 اطلاعات کتاب] | |||
# [[دراسات فی ولایة الفقیة و فقه الدولة الاسلامیة]] (جلد۱)، حسینعلی منتطری، قم، المرکز العالمی للدراسات الاسلامیة، ۱۳۶۶ش. [https://lib.eshia.ir/15296/1/0 کتاب را اینجا ببینید] | |||
== مقاله‌ها == | == مقاله‌ها == | ||
| خط ۲۶: | خط ۳۲: | ||
# تحلیل فقهی روایات خانه نشینی و ترک اقدام سیاسی در عصر غیبت، احمد نقوی و مصطفی جعفرپیشه فرد، [[فصلنامه حکومت اسلامی]]، دوره ۲۷، شماره ۱، ۱۴۰۱ش. [http://mag.rcipt.ir/article_154631_e165ab6406c4932a710edde138349e88.pdf مقاله را اینجا ببینید] | # تحلیل فقهی روایات خانه نشینی و ترک اقدام سیاسی در عصر غیبت، احمد نقوی و مصطفی جعفرپیشه فرد، [[فصلنامه حکومت اسلامی]]، دوره ۲۷، شماره ۱، ۱۴۰۱ش. [http://mag.rcipt.ir/article_154631_e165ab6406c4932a710edde138349e88.pdf مقاله را اینجا ببینید] | ||
# ضرورت تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت بر اساس آیات قرآن با تأکید بر دیدگاه‌های مقام معظم رهبری (مدظله)، محمدصادق یوسفی مقدم، فصلنامه حکومت اسلامی، دوره ۲۶، شماره ۴، ۱۴۰۰ش. [http://mag.rcipt.ir/article_146850_a41e0bdebe33b3e5dc78882210a72a78.pdf مقاله را اینجا ببینید] | # ضرورت تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت بر اساس آیات قرآن با تأکید بر دیدگاه‌های مقام معظم رهبری (مدظله)، محمدصادق یوسفی مقدم، فصلنامه حکومت اسلامی، دوره ۲۶، شماره ۴، ۱۴۰۰ش. [http://mag.rcipt.ir/article_146850_a41e0bdebe33b3e5dc78882210a72a78.pdf مقاله را اینجا ببینید] | ||
# مبانی تشکیل دولت اسلامی (نظام سیاسی) از منظر [[شهید بهشتی]]، صابر کماسی و سید احسان رفیعی علوی، دو[[فصلنامه مطالعات فقه سیاست]]، شماره ۲، دوره ۱، ۱۴۰۰ش. [http://journals.markazfeqhi.com/mfs/details/x20353 مقاله را اینجا ببینید] | |||
# مشروعیت همکاری فقها با حکومت‌های عرفی در حوزه مرافعات قضایی، محسن ملک افضلی اردکانی و آصف احمدی و مجتبی ملک افضلی اردکانی، فصلنامه حکومت اسلامی، دوره ۲۵، شماره ۴، ۱۳۹۹ش. [http://mag.rcipt.ir/article_133654_79c971d0e6d852b39a3cc8cf1b4193b6.pdf مقاله را اینجا ببینید] | # مشروعیت همکاری فقها با حکومت‌های عرفی در حوزه مرافعات قضایی، محسن ملک افضلی اردکانی و آصف احمدی و مجتبی ملک افضلی اردکانی، فصلنامه حکومت اسلامی، دوره ۲۵، شماره ۴، ۱۳۹۹ش. [http://mag.rcipt.ir/article_133654_79c971d0e6d852b39a3cc8cf1b4193b6.pdf مقاله را اینجا ببینید] | ||
# امکان‌سنجی توسعه دلالت آیه «اولوالامر» به ولایت فقیه در عصر غیبت، محمد اسعدی، فصلنامه حکومت اسلامی، دوره ۲۵، شماره ۲، ۱۳۹۹ش. [http://mag.rcipt.ir/article_122441.html مقاله را اینجا ببینید] | # امکان‌سنجی توسعه دلالت آیه «اولوالامر» به ولایت فقیه در عصر غیبت، محمد اسعدی، فصلنامه حکومت اسلامی، دوره ۲۵، شماره ۲، ۱۳۹۹ش. [http://mag.rcipt.ir/article_122441.html مقاله را اینجا ببینید] | ||
# بررسی چالش‌های روایی تشکیل حکومت در عصر غیبت، سید مسعود پورسیدآقایی و محمد امیری قوام، فصلنامه مشرق موعود، شماره ۴۹، ۱۳۹۸ش. [http://mashreqmag.sinaweb.net/article_122976_86f77aa659788ac08ad5682dab9f40db.pdf مقاله را اینجا ببینید] | # بررسی چالش‌های روایی تشکیل حکومت در عصر غیبت، سید مسعود پورسیدآقایی و محمد امیری قوام، فصلنامه مشرق موعود، شماره ۴۹، ۱۳۹۸ش. [http://mashreqmag.sinaweb.net/article_122976_86f77aa659788ac08ad5682dab9f40db.pdf مقاله را اینجا ببینید] | ||
# بررسی ادله ضرورت تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت، حامد شاد، فصلنامه | # بررسی ادله ضرورت تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت، حامد شاد، [[فصلنامه معرفت]]، شماره ۲۶۳، ۱۳۹۸ش. [http://marifat.nashriyat.ir/node/3543 مقاله را اینجا ببینید] | ||
# ردّ نظریهٔ سلطنت مشروعه؛ میرزای قمی و حاکمیت سیاسی در عصر غیبت، جلال درخشه و محمود سوری، فصلنامه علوم | # ردّ نظریهٔ سلطنت مشروعه؛ میرزای قمی و حاکمیت سیاسی در عصر غیبت، جلال درخشه و محمود سوری، [[فصلنامه علوم سیاسی]]، دوره ۲۲، شماره ۸۶، ۱۳۹۸ش. [http://psq.bou.ac.ir/article_67722_7fc77faa0a6e024a88b4990dfa8856f1.pdf مقاله را اینجا ببینید] | ||
# قلمرو اختیارات حاکم اسلامی از منظر آیت الله خویی، نجف لک‌زایی و احمد رهدار و احمدعلی خسروی و سید جواد میرخلیلی، فصلنامه مطالعات انقلاب | # قلمرو اختیارات حاکم اسلامی از منظر آیت الله خویی، نجف لک‌زایی و احمد رهدار و احمدعلی خسروی و سید جواد میرخلیلی، [[فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی]]، دوره ۱۶، شماره ۵۸، ۱۳۹۸ش. [https://www.sid.ir/fileserver/jf/38313985808 مقاله را اینجا ببینید] | ||
# نظریه سیاسی قرآن پیرامون مشروعیت حکومت در عصر غیبت (با تأکید بر تفاسیر معاصر شیعه)، علی آقاجانی، همایش بازخوانی آثار علمی و فرهنگی انقلاب اسلامی ایران، دوره ۱، ۱۳۹۷ش. | # نظریه سیاسی قرآن پیرامون مشروعیت حکومت در عصر غیبت (با تأکید بر تفاسیر معاصر شیعه)، علی آقاجانی، همایش بازخوانی آثار علمی و فرهنگی انقلاب اسلامی ایران، دوره ۱، ۱۳۹۷ش. | ||
# ضرورت اقامه حکومت در عصر غیبت با تأکید بر آراء امام خمینی (ره) و شهید مصطفی خمینی (ره)، ابوالقاسم مقیمی حاجی، [[گفتمان فقه حکومتی]]، سال اول، شماره ۲، ۱۳۹۶ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/387774 مقاله را اینجا ببینید] | # ضرورت اقامه حکومت در عصر غیبت با تأکید بر آراء امام خمینی (ره) و شهید مصطفی خمینی (ره)، ابوالقاسم مقیمی حاجی، [[گفتمان فقه حکومتی]]، سال اول، شماره ۲، ۱۳۹۶ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/387774 مقاله را اینجا ببینید] | ||
| خط ۳۸: | خط ۴۵: | ||
# تحلیل قاعده فقهی «حرمت ولایت جائر» و مستثنیات آن در فقه شیعه، محسن ملک افضلی اردکانی و حمیده عبداللهی و بی‌بی معصومه تقی‌پور، فصلنامه حکومت اسلامی، دوره ۲۰، شماره، ۱۳۹۴ش. [http://mag.rcipt.ir/article_93775_5bf33e391fb474b1191026d1a38fc435.pdf مقاله را اینجا ببینید] | # تحلیل قاعده فقهی «حرمت ولایت جائر» و مستثنیات آن در فقه شیعه، محسن ملک افضلی اردکانی و حمیده عبداللهی و بی‌بی معصومه تقی‌پور، فصلنامه حکومت اسلامی، دوره ۲۰، شماره، ۱۳۹۴ش. [http://mag.rcipt.ir/article_93775_5bf33e391fb474b1191026d1a38fc435.pdf مقاله را اینجا ببینید] | ||
# تئوری حکومتیِ عصر غیبت براساس دیدگاه شیخ مفید (ره)، مرتضی امامی و محمدجواد یاوری سرتختی و محمدعلی لیالی، فصلنامه حکومت اسلامی، دوره ۲۰، شماره ۴، ۱۳۹۴ش. [http://mag.rcipt.ir/article_93775.html مقاله را اینجا ببینید] | # تئوری حکومتیِ عصر غیبت براساس دیدگاه شیخ مفید (ره)، مرتضی امامی و محمدجواد یاوری سرتختی و محمدعلی لیالی، فصلنامه حکومت اسلامی، دوره ۲۰، شماره ۴، ۱۳۹۴ش. [http://mag.rcipt.ir/article_93775.html مقاله را اینجا ببینید] | ||
# تحلیل و بررسی نظریه «وجوب تحصیل حکومت در دوران غیبت» در اندیشه امام خمینی، روح‌الله شاکری زواردهی و زینب مختاری، فصلنامه پژوهش‌های انقلاب | # تحلیل و بررسی نظریه «وجوب تحصیل حکومت در دوران غیبت» در اندیشه امام خمینی، روح‌الله شاکری زواردهی و زینب مختاری، [[فصلنامه پژوهش‌های انقلاب اسلامی]]، دوره ۴، شماره ۱۵، ۱۳۹۴ش. [http://www.roir.ir/article_62874_8d50bb88b81399c03048c6a405b28ec3.pdf مقاله را اینجا ببینید] | ||
# شیعه و مسئله مشروعیت حکومت در عصر غیبت، محمدعلی حسینی‌زاده، پژوهشنامه علوم سیاسی، دوره ۱۰، شماره ۴، ۱۳۹۴ش. [http://www.ipsajournal.ir/article_273_f1abb69f6a0cab0b36b484604aac863a.pdf مقاله را اینجا ببینید] | # شیعه و مسئله مشروعیت حکومت در عصر غیبت، محمدعلی حسینی‌زاده، فصلنامه پژوهشنامه علوم سیاسی، دوره ۱۰، شماره ۴، ۱۳۹۴ش. [http://www.ipsajournal.ir/article_273_f1abb69f6a0cab0b36b484604aac863a.pdf مقاله را اینجا ببینید] | ||
# امکان‌سنجی مشروعیت قضاوت تحکیمی در حکومت اسلامی در زمان غیبت، علی‌محمد حکیمیان و حسین هوشمند فیروزآبادی و مهدی چگینی، فصلنامه حکومت اسلامی، دوره ۲۵، شماره ۴، ۱۳۹۳ش. [http://mag.rcipt.ir/issue_16309_18422.html مقاله را اینجا ببینید] | # امکان‌سنجی مشروعیت قضاوت تحکیمی در حکومت اسلامی در زمان غیبت، علی‌محمد حکیمیان و حسین هوشمند فیروزآبادی و مهدی چگینی، فصلنامه حکومت اسلامی، دوره ۲۵، شماره ۴، ۱۳۹۳ش. [http://mag.rcipt.ir/issue_16309_18422.html مقاله را اینجا ببینید] | ||
# مشروعیت الهی حکومت در عصر غیبت؛ با نگاهی به آراء علامه نائینی، محمدهادی زرافشان، فصلنامه معرفت سیاسی، شماره ۱۱، ۱۳۹۳ش. [http://siyasi.nashriyat.ir/node/117 مقاله را اینجا ببینید] | # مشروعیت الهی حکومت در عصر غیبت؛ با نگاهی به آراء علامه نائینی، محمدهادی زرافشان، فصلنامه معرفت سیاسی، شماره ۱۱، ۱۳۹۳ش. [http://siyasi.nashriyat.ir/node/117 مقاله را اینجا ببینید] | ||
| خط ۱۰۹: | خط ۱۱۶: | ||
== منابع دیگر == | == منابع دیگر == | ||
# ولایت فقیه در زمان حضور، درس خارج فقه محمدمهدی | # ولایت فقیه در زمان حضور، درس خارج فقه [[محمدمهدی شب‌زنده‌دار]]، ۱۳۹۷ش. [http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shabzendehdar/feqh3/96/970425/#اشکال%20ششم:%20غیر%20موجه%20بودن%20تصدی%20ولایت%20توسط%20فقها%20در%20زمان%20حضور_| متن تقریرات را اینجا ببینید] | ||
# فقه سیاسی: بررسی روایات مورد تمسک مخالفان، درس خارج فقه ابوالقاسم | # فقه سیاسی: بررسی روایات مورد تمسک مخالفان، درس خارج فقه [[ابوالقاسم علیدوست]]، ۱۳۹۷ش. [http://a-alidoost.ir/persian/lessons/22277 متن تقریرات را اینجا ببینید] | ||
# حکومت در عصر غیبت، درس خارج فقه مصطفی اشرفی شاهرودی، ۱۳۹۳ش. [http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/ashrafi/feqh/93/931029/ متن تقریرات را اینجا ببینید] | # حکومت در عصر غیبت، درس خارج فقه مصطفی اشرفی شاهرودی، ۱۳۹۳ش. [http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/ashrafi/feqh/93/931029/ متن تقریرات را اینجا ببینید] | ||
{{منابع مطالعاتی فقه سیاسی}} | |||