حکومت در زمان غیبت (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱: خط ۱:
{{منابع مطالعاتی}}
{{منابع مطالعاتی}}
[[حکومت در زمان غیبت]] از چالشی‌ترین موضوعات فقهی در میان اندیشمندان و فقیهان از ابتدای زمان غیبت بوده است. در سده اخیر و با پیروزی انقلاب اسلامی ایران این موضوع به صورت جدی در محافل فقهی و سیاسی مطرح شده است. [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] و [[آیت الله منتظری]] از موافقان جدی تشکیل حکومت در زمان غیبت هستند و با استدلالهای فقهی این امر را مختص به فقیه می‌دانند. در مقابل [[محمدمهدی شمس‌الدین]] فقیه لبنانی معاصر ضمن دفاع از حکومت در زمان غیبت آن را حق مردم می‌داند و برای فقیه حق ویژه‌ای قائل نیست. در مقابل عده‌ای هم حکومت در زمان غیبت را مشروع نمی‌دانند و معتقدند این حق فقط برای معصوم است.
[[حکومت در زمان غیبت]] از چالشی‌ترین موضوعات فقهی در میان اندیشمندان و فقیهان از ابتدای زمان غیبت بوده است. در سده اخیر و با پیروزی انقلاب اسلامی ایران این موضوع به صورت جدی در محافل فقهی و سیاسی مطرح شده است. عده‌ای همچون [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] و [[آیت الله منتظری]] از موافقان جدی تشکیل حکومت در زمان غیبت هستند و با استدلالهای فقهی این امر را مختص به فقیه می‌دانند. در مقابل گروهی از جمله [[محمدمهدی شمس‌الدین]] فقیه لبنانی معاصر ضمن دفاع از حکومت در زمان غیبت آن را حق مردم می‌داند و برای فقیه حق ویژه‌ای قائل نیست. در عین حال فقیهانی هم حکومت در زمان غیبت را مشروع نمی‌دانند و معتقدند این حق فقط برای معصوم است.


در مجموع معتقدان به تشکیل حکومت در زمان غیبت، اذن امام معصوم  را در مشروعیت حکومت شرط می‌دانند. از منظر فقهی سوال اساسی این است که با توجه به اصل عدم جواز تشکیل حکومت در زمان غیبت آیا می‌توان از منابع فقهی، اذن و رضایت امام از تشکیل حکومت را استنباط نمود؟ شاخصه‌ها و شرایط حاکم اسلامی و همچنین ویژگی‌های حکومت مشروع چیست؟ اگر شخص واجد شرایط، اقدام به تشکیل حکومت نمود، همکاری با او یا دفاع در مقابل دشمنان لازم است یا خیر؟ با فرض عدم جواز تشکیل حکومت، مسلمانان در قبال احکام اجتماعی اسلام مانند حدود و مجازات‌های قضایی، تصرف در بیت‌المال و انفال، جهاد ابتدایی و دفاعی، اقامه نماز جمعه و... چه وظیفه‌ای دارند؟ همچنین مساله ولایت فقیه و تعیین حدود اختیارات فقیه از مسائل مرتبط با حکومت در زمان غیبت است.
در مجموع معتقدان به تشکیل حکومت در زمان غیبت، اذن امام معصوم  را در مشروعیت حکومت شرط می‌دانند. از منظر فقهی سوال اساسی این است که با توجه به اصل عدم جواز تشکیل حکومت در زمان غیبت آیا می‌توان از منابع فقهی، اذن و رضایت امام از تشکیل حکومت را استنباط نمود؟ شاخصه‌ها و شرایط حاکم اسلامی و همچنین ویژگی‌های حکومت مشروع چیست؟ اگر شخص واجد شرایط، اقدام به تشکیل حکومت نمود، همکاری با او یا دفاع در مقابل دشمنان لازم است یا خیر؟ با فرض عدم جواز تشکیل حکومت، مسلمانان در قبال احکام اجتماعی اسلام مانند حدود و مجازات‌های قضایی، تصرف در بیت‌المال و انفال، جهاد ابتدایی و دفاعی، اقامه نماز جمعه و... چه وظیفه‌ای دارند؟ همچنین مساله ولایت فقیه و تعیین حدود اختیارات فقیه از مسائل مرتبط با حکومت در زمان غیبت است.
۲٬۶۴۵

ویرایش