جریمه دیرکرد اقساط وام (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲: خط ۲:
[[جریمه دیرکرد اقساط وام]] از قوانین بازدارنده بانکی است که برای جبران خسارات ناشی از دیرکرد در بازپرداخت اقساط وام‌ها اجرا می‌شود. از نظر مشهور فقها، اخذ جریمه تأخیر مشروع نیست و در حقیقت یکی از اقسام ربای جاهلی است. در مقابل، [[سید موسی شبیری زنجانی]] اخذ این نوع جریمه را در ضمن قراردادی مستقل و [[ناصر مکارم شیرازی]] در شرایطی جایز می‌دانند. موافقان جواز اخذ جریمه دیرکرد، عموماً بر ادلّه‌ای همچون «شرطِ ضمن عقد بودن این شیوه»، «از باب تعزیر مالی بودن»، «قابل تأدیه بودن خسارات» و «اتلاف به تسبیب بودن این نوع دیرکردها» تکیه کرده‌اند و گفته‌اند که بایستی به حاکم شرع پرداخت شود.
[[جریمه دیرکرد اقساط وام]] از قوانین بازدارنده بانکی است که برای جبران خسارات ناشی از دیرکرد در بازپرداخت اقساط وام‌ها اجرا می‌شود. از نظر مشهور فقها، اخذ جریمه تأخیر مشروع نیست و در حقیقت یکی از اقسام ربای جاهلی است. در مقابل، [[سید موسی شبیری زنجانی]] اخذ این نوع جریمه را در ضمن قراردادی مستقل و [[ناصر مکارم شیرازی]] در شرایطی جایز می‌دانند. موافقان جواز اخذ جریمه دیرکرد، عموماً بر ادلّه‌ای همچون «شرطِ ضمن عقد بودن این شیوه»، «از باب تعزیر مالی بودن»، «قابل تأدیه بودن خسارات» و «اتلاف به تسبیب بودن این نوع دیرکردها» تکیه کرده‌اند و گفته‌اند که بایستی به حاکم شرع پرداخت شود.


پرسش‌هایی که عموماً در پژوهش‌های فقهی حول موضوع «جریمه دیرکرد اقساط» بررسی شده، عبارتند از: آیا دیرکرد اقساط را بایستی از جهت تخلف و تعزیر بررسی کرد، یا زمینه اصلی این موضوع در مباحث ربا و صورت‌های غیرشرعی معامله است؟ در صورتی که مسئله ربا زمینه اصلی بحث را تشکیل دهد، آیا خسارات ناشی از تأخیر در پرداخت به‌لحاظ فقهی قابل مطالبه است؟ چنانچه مطالبه نقدی جبران خسارت قابل اجرا نباشد، این امر موجب تعطیلی یا [[اخلال در نظام اقتصادی مسلمانان]] نخواهد شد؟ از طرف دیگر، اگر امکان اخذ جریمه به‌لحاظ شرعی وجود داشته باشد، لازمه اجرای موفق جریمه تأخیر در کشورهای اسلامی نیاز به وجود نوعی وفاق در میان فقهیان دارد یا با حکم حاکم شرع یا حتی یک فقیه این اتفاق ممکن خواهد بود؟ اگر این جریمه از باب تعزیر باشد، بایستی به حاکم شرع پرداخت شود یا خود بانک؟ در چه صورتی قراردادهای مربوط به جریمه تأخیر غیر ربوی خواهند بود؟ منابعی که در این مقاله جمع‌آوری شده‌اند، به این پرسش‌ها و دیگر مسائل مرتبط با این موضوع می‌پردازند.
پرسش‌هایی که عموماً در پژوهش‌های فقهی حول موضوع «جریمه دیرکرد اقساط» بررسی شده، عبارتند از: آیا دیرکرد اقساط را بایستی از جهت تخلف و تعزیر بررسی کرد، یا زمینه اصلی این موضوع در مباحث ربا و صورت‌های غیرشرعی معامله است؟ در صورتی که مسئله ربا زمینه اصلی بحث را تشکیل دهد، آیا خسارات ناشی از تأخیر در پرداخت به‌لحاظ فقهی قابل مطالبه است؟ چنانچه مطالبه نقدی جبران خسارت قابل اجرا نباشد، این امر موجب تعطیلی یا [[اخلال در نظام اقتصادی مسلمانان]] نخواهد شد؟ از طرف دیگر اگر امکان اخذ جریمه به‌لحاظ شرعی وجود داشته باشد، لازمه اجرای موفق جریمه تأخیر در کشورهای اسلامی نیاز به وجود نوعی وفاق در میان فقهیان دارد یا با حکم حاکم شرع یا حتی یک فقیه این اتفاق ممکن خواهد بود؟ اگر این جریمه از باب تعزیر باشد، بایستی به حاکم شرع پرداخت شود یا خود بانک؟ در چه صورتی قراردادهای مربوط به جریمه تأخیر غیر ربوی خواهند بود؟  
==کتاب==
 
منابعی که در این مقاله جمع‌آوری شده‌اند به این پرسش‌ها و دیگر مسائل مرتبط با این موضوع می‌پردازند.
 
==کتاب‌ها==
===فارسی===
===فارسی===
# بررسی فقهی حقوقی مطالبات معوق بانکی، فرشید رجبی و علی‌اکبر ایزدی‌فرد، تهران، انتشارات آموزشی و پژوهشی بوعلی، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400712072.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# بررسی فقهی حقوقی مطالبات معوق بانکی، فرشید رجبی و علی‌اکبر ایزدی‌فرد، تهران، انتشارات آموزشی و پژوهشی بوعلی، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400712072.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
خط ۹: خط ۱۲:
# بررسی فقهی و حقوقی خسارت دیرکرد، محمد محسنی و نرجس قاسم‌زاده، تهران، جالیز، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97c02597.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# بررسی فقهی و حقوقی خسارت دیرکرد، محمد محسنی و نرجس قاسم‌زاده، تهران، جالیز، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97c02597.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# بررسی فقهی کارمزد و دیرکرد در نظام بانکداری اسلامی، محمدآصف تقوی، قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص)، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97805969.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# بررسی فقهی کارمزد و دیرکرد در نظام بانکداری اسلامی، محمدآصف تقوی، قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص)، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97805969.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# جریمه دیرکرد بانک‌ها در نظام حقوقی ایران، علی زکیخانی، تهران، سرافرازان البرز، ۱۳۹۶ش. [https://ketab.ir/book/d01ab477-9b1f-48e7-b415-1a2325afc346 صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# جریمه دیرکرد بانک‌ها در نظام حقوقی ایران، علی زکیخانی، تهران، سرافرازان البرز، ۱۳۹۶ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/96/96601067.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]


===عربی===
===عربی===
# غرامة التأخير في العقد الإداري دراسة مقارنة، شلعان بن راجح بن عبد الله بن شلعان. [https://ketabpedia.com/تحميل/غرامة-التأخير-في-العقد-الإداري-دراسة-م/ از اینجا ببینید]
# غرامة التأخير في العقد الإداري دراسة مقارنة، شلعان بن راجح بن عبد الله بن شلعان. [https://ketabpedia.com/تحميل/غرامة-التأخير-في-العقد-الإداري-دراسة-م/ از اینجا ببینید]
# غرامة التأخير، خالد أبوشادي. [https://ketabpedia.com/تحميل/غرامة-التأخير/ از اینجا ببینید]
# الشرط الجزائي في الديون دراسة فقهية مقارنة، علي محمد الحسين الصوا. [https://ketabonline.com/ar/books/15425/read?part=1&page=5&index=3449730 از اینجا ببینید]


 
== مقاله‌ها ==
== مقالات ==
=== فارسی ===
=== فارسی ===
# نقدی بر حرمت اخذ جریمه دیرکرد وام، حسن ربانی، سید محمدصادق موسوی، [[فصلنامه مجله حقوقی]]، شماره ۳، دوره ۷، ۱۳۹۹ش. [https://daadafarin.ui.ac.ir/article_25187.html?lang=fa اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید]
# نقدی بر حرمت اخذ جریمه دیرکرد وام، حسن ربانی، سید محمدصادق موسوی، [[فصلنامه مجله حقوقی]]، شماره ۳، دوره ۷، ۱۳۹۹ش. [https://daadafarin.ui.ac.ir/article_25187.html?lang=fa اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید]
خط ۴۷: خط ۴۷:
# الالتزمات الآجلة فی عقود الموسسات المالیه و التمویلیة، الیاس دردور، تونس، جامعة الزیتونة. [https://albaraka.org/wp-content/uploads/2020/05/الالتزامات-الآجلة-في-عقود-المؤسسات-المالية-والتمويلية-وما-نتج-عنها-من-تعثّر-في-سداد-الديون-الدكتور-الياس-دردور.pdf از اینجا ببینید]
# الالتزمات الآجلة فی عقود الموسسات المالیه و التمویلیة، الیاس دردور، تونس، جامعة الزیتونة. [https://albaraka.org/wp-content/uploads/2020/05/الالتزامات-الآجلة-في-عقود-المؤسسات-المالية-والتمويلية-وما-نتج-عنها-من-تعثّر-في-سداد-الديون-الدكتور-الياس-دردور.pdf از اینجا ببینید]
# المؤیدات الشرعیة لحمل المدین المماطل علی الوفاء وبطلان الحکم بالتعویض المالی عن ضرر المماطلة، نزیه کمال حماد، المکه، جامعة ام القری، ۱۴۰۵ق. [https://deliverypdf.ssrn.com/delivery.php?ID=890086065101088114019124104083027126018063019065021022098001066088008071126072094087097030044000025028117085080116001031021075037007003021006089098086024126087072121020061081081096027126115086089093079002118098089113079104109082079127105090117111088003&EXT=pdf&INDEX=TRUE از اینجا ببینید]
# المؤیدات الشرعیة لحمل المدین المماطل علی الوفاء وبطلان الحکم بالتعویض المالی عن ضرر المماطلة، نزیه کمال حماد، المکه، جامعة ام القری، ۱۴۰۵ق. [https://deliverypdf.ssrn.com/delivery.php?ID=890086065101088114019124104083027126018063019065021022098001066088008071126072094087097030044000025028117085080116001031021075037007003021006089098086024126087072121020061081081096027126115086089093079002118098089113079104109082079127105090117111088003&EXT=pdf&INDEX=TRUE از اینجا ببینید]
# الشرط الجزائي في الديون دراسة فقهية مقارنة، علي محمد الحسين الصوا. [https://ketabonline.com/ar/books/15425/read?part=1&page=5&index=3449730 از اینجا ببینید]


==پایان نامه==
==پایان‌نامه‌ها==
===فارسی===
===فارسی===
# ماهیت و مشروعیت جریمه بانکی در نظام حقوقی ایران، مهدی شریف، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، موسسه آموزش عالی علامه فیض کاشانی، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/09ef2b54b68765f420f21a193e3149e8 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# ماهیت و مشروعیت جریمه بانکی در نظام حقوقی ایران، مهدی شریف، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، موسسه آموزش عالی علامه فیض کاشانی، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/09ef2b54b68765f420f21a193e3149e8 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]