۳٬۴۹۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جز (←عربی) |
||
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{منابع مطالعاتی}} | {{منابع مطالعاتی}} | ||
[[حزب]] جمعیتی سازمانیافته در درون یک نظام سیاسی است که عقیدهای مشترک دارند و برای | [[حزب]] جمعیتی سازمانیافته در درون یک نظام سیاسی است که عقیدهای مشترک دارند و برای به دست آوردن و به کارگیری قدرت سیاسی در اجرای دیدگاهها و اهداف خود با یکدیگر متحد میشوند. احزاب سیاسی امروزه در نقش رابط بین مردم و حاکمیت، اهمیت بالایی در حکمرانی پیدا کردهاند و از حکمرانی حزبی به عنوان روشی موفق در امر حکومتداری نام برده میشود؛ به همین دلیل مسأله حزب در پژوهشهای دینی و فقهی به عنوان مسئلهای نوظهور وارد شده و بسیاری از پژوهشگران فقهی به بررسی آن پرداختهاند. | ||
درباره مسأله تحزب و حکمرانی حزبی پرسش اساسی این است که: تحزب در میان آموزههای اسلامی از چه جایگاهی برخوردار است؟ و با چه نوع رویکرد دینی و فقهی و براساس کدام ادله میتوان مبانی فقهی تحزب را به شکلی منسجم و متوازن مطرح کرد؟ پژوهشگران فقهی دو رویکرد فقهی در قبال مسأله حزب اتخاذ کردهاند؛ برخی با رویکردی سلبی به دلیل خاستگاه غیردینی حزب، معتقد به عدم امکان استخراج مبانی فقهی برای ایجاد حزب و حکمرانی حزبی هستند و در مقابل دیگر اندیشمندان دینی با استناد به وجود واژه حزب در قرآن و کارویژههای مثبت احزاب سیاسی و همچنین تلقی آن به عنوان مصداق امر به معروف و نهی از منکر یا مقدمه واجب، امکان استنباط مبانی تحزب را پذیرفتهاند. | |||
در این مقاله لیستی از منابع فقهی مرتبط با تحزب و حکمرانی حزبی از جمله کتابها، مقالات، پایاننامهها و نشستهای علمی که از منظر فقه معاصر به این مسئله پرداختهاند، جمعآوری شده است. | در این مقاله لیستی از منابع فقهی مرتبط با تحزب و حکمرانی حزبی از جمله کتابها، مقالات، پایاننامهها و نشستهای علمی که از منظر فقه معاصر به این مسئله پرداختهاند، جمعآوری شده است. | ||
خط ۹: | خط ۱۱: | ||
# [[فقه و حکمرانی حزبی]]، [[داوود فیرحی]]، تهران، نشر نی، ۱۳۹۶ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/96/96510009.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید] | # [[فقه و حکمرانی حزبی]]، [[داوود فیرحی]]، تهران، نشر نی، ۱۳۹۶ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/96/96510009.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید] | ||
# علل ناکارآمدی احزاب سیاسی در ایران، بهرام اخوان کاظمی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۹۶ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/88/88520074.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید] | # علل ناکارآمدی احزاب سیاسی در ایران، بهرام اخوان کاظمی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۹۶ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/88/88520074.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید] | ||
# حزب در نظام اسلامی، | # حزب در نظام اسلامی، حیاتالله یوسفی، تهران، نشر کانون اندیشه جوان، ۱۳۹۶ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/96/96c24474.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید] | ||
# احکام فقهی تحزب اسلامی: فتاوای مرجع عالیقدر حضرت آیتالله مکارم شیرازی، به کوشش اسدالله بادامچیان، قم، اندیشه ناب، ۱۳۸۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/89/89810036.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید] | # احکام فقهی تحزب اسلامی: فتاوای مرجع عالیقدر حضرت آیتالله مکارم شیرازی، به کوشش اسدالله بادامچیان، قم، اندیشه ناب، ۱۳۸۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/89/89810036.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید] | ||
# بازخوانی آموزههای سیاسی اسلام شیعی و | # بازخوانی آموزههای سیاسی اسلام شیعی و مسأله تحزب (با تاکید بر دوره جمهوری اسلامی)، مهدی براتعلیپور، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، موسسه چاپ و نشر عروج، ۱۳۸۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/89/89929060.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید] | ||
# مبانی تحزب در اندیشه سیاسی اسلام، عبدالقیوم سجادی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۲ش. (این کتاب با عنوان اسس التحزب فی الفکر السیاسی الاسلامی به عربی ترجمه شده است.) [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/86/86413031.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید] | # مبانی تحزب در اندیشه سیاسی اسلام، عبدالقیوم سجادی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۲ش. (این کتاب با عنوان اسس التحزب فی الفکر السیاسی الاسلامی به عربی ترجمه شده است.) [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/86/86413031.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید] | ||
# تحزب از منظر عقل و دین، رحمتالله بیگدلی، زنجان، ناشر مؤلف، ۱۳۸۷ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید | # تحزب از منظر عقل و دین، رحمتالله بیگدلی، زنجان، ناشر مؤلف، ۱۳۸۷ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید | ||
خط ۲۰: | خط ۲۱: | ||
===عربی=== | ===عربی=== | ||
# اسس التحزب فی الفکر السیاسی الاسلامی، عبدالقیوم سجادی، مترجم عبدالله الشاهین، قم، دارالمحبین، ۱۴۴۲ق. (ترجمه کتاب مبانی تحزب در اندیشه | # اسس التحزب فی الفکر السیاسی الاسلامی، عبدالقیوم سجادی، مترجم عبدالله الشاهین، قم، دارالمحبین، ۱۴۴۲ق. (ترجمه کتاب مبانی تحزب در اندیشه سیاسی اسلام) | ||
# الأحزاب السیاسیة فی الإسلام، صفی الرحمن المبارکفوری، قاهره، دارالسبیل المومنین، ۱۴۳۳ق. [https://ia601502.us.archive.org/14/items/fiqh10001/fiqh10257.pdf لینک] | # الأحزاب السیاسیة فی الإسلام، صفی الرحمن المبارکفوری، قاهره، دارالسبیل المومنین، ۱۴۳۳ق. [https://ia601502.us.archive.org/14/items/fiqh10001/fiqh10257.pdf لینک] | ||
# مشروعیة تأسیس الأحزاب السیاسیة فی الشریعة الإسلامیة دراسة فقهیة مقارنة، عبدالحمید ناجی السمرانی، المحقق محسن عبدالحمید أحمد، بغداد، الجامعة الإسلامیة، ۱۴۲۸ق. | # مشروعیة تأسیس الأحزاب السیاسیة فی الشریعة الإسلامیة دراسة فقهیة مقارنة، عبدالحمید ناجی السمرانی، المحقق محسن عبدالحمید أحمد، بغداد، الجامعة الإسلامیة، ۱۴۲۸ق. | ||
# مشروعيه الاحزاب في الاسلام في تنظير آيه الله الكرباسي، محمدصادق کرباسی، تحقيق حسين جهاد الحساني و نجاح جابر الحسيني، بیروت، بیت العلم للنابهین، ۱۴۲۷ق. [https://books.google.com/books?id=ADtd1nLWLkgC&pg=PT3&source=gbs_toc_r&cad=3# | # مشروعيه الاحزاب في الاسلام في تنظير آيه الله الكرباسي، محمدصادق کرباسی، تحقيق حسين جهاد الحساني و نجاح جابر الحسيني، بیروت، بیت العلم للنابهین، ۱۴۲۷ق. [https://books.google.com/books?id=ADtd1nLWLkgC&pg=PT3&source=gbs_toc_r&cad=3# لینک کتاب] | ||
# الحزب في النظريه الاسلاميه، محمد حسینی شیرازی، بیروت، موسسه المجتبي، ۱۴۲۵ق. [https://www.ghbook.ir/index.php?name=%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B2%D8%A8%20%D9%81%D9%8A%20%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D9%87%20%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A%D9%87&option=com_dbook&task=readonline&book_id=8132&page=1&chkhashk=18A0AD00E3&Itemid=218&lang=fa&tmpl=component لینک کتاب] | |||
# حكم التحزب في الاسلام، ابراهيم بن عبد العزيز بركات، قدس، بیت حاتینا، جمعية اهل السنة الخيرية، ۱۴۲۵ق. | # حكم التحزب في الاسلام، ابراهيم بن عبد العزيز بركات، قدس، بیت حاتینا، جمعية اهل السنة الخيرية، ۱۴۲۵ق. | ||
# تکوین الجماعات و الاحزاب السیاسیة من منظور الفقه الاسلامی دراسة مقارنه، مراد محمود حیدر، مصر، اسکندریه، دارالفکر الجامعی، ۲۰۱۳م. | # تکوین الجماعات و الاحزاب السیاسیة من منظور الفقه الاسلامی دراسة مقارنه، مراد محمود حیدر، مصر، اسکندریه، دارالفکر الجامعی، ۲۰۱۳م. | ||
خط ۳۲: | خط ۳۴: | ||
==مقالات== | ==مقالات== | ||
===فارسی=== | ===فارسی=== | ||
# | # امکانسنجی تحزب در جمهوری اسلامی ایران، ولیمحمد احمدوند و رضا خراسانی، [[فصلنامه سیاست متعالیه]]، شماره ۱۷، ۱۳۹۶ش. [http://sm.psas.ir/article_29917_ca2ee7a509a237ccb30d3fa79f4f27d8.pdf از اینجا متن مقاله را بخوانید] | ||
# درآمدی بر مبانی فقهی | # درآمدی بر مبانی فقهی تحزب، مهدی فرنیان و سمیرا فرخ منش، فصلنامه رهآورد پژوهشهای سیاسی، شماره ۱و۲، ۱۳۹۵ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1197555 از اینجا متن مقاله را بخوانید] | ||
# جایگاه تحزب در اسلام، ایوب دامیار و محمدرحیم عیوضی، | # جایگاه تحزب در اسلام، ایوب دامیار و محمدرحیم عیوضی، [[فصلنامه سپهر سیاست]]، شماره ۱۰، ۱۳۹۵ش. [http://se.journal.qom-iau.ac.ir/article_533468_ac88015958fad38d4a31972b4b641a46.pdf از اینجا متن مقاله را بخوانید] | ||
# تحزب در نظام سیاسی ولایت | # تحزب در نظام سیاسی ولایت فقیه، سید مصطفی ابطحی و نصرتالله حیدری، [[فصلنامه علوم سیاسی]]، شماره ۲۴، ۱۳۹۲ش. [http://kiau.ac.ir/~psq/archive/24/06%20PDF%20Abtahi%20Heydari%2024%201%20new.pdf از اینجا متن مقاله را بخوانید] | ||
# حزب از منظر اندیشه سیاسی اسلامی (رویکرد کلامی، فقهی و فلسفی)، محمد ذوالفقاری، | # حزب از منظر اندیشه سیاسی اسلامی (رویکرد کلامی، فقهی و فلسفی)، محمد ذوالفقاری، [[فصلنامه معرفت]]، شماره ۱۷۲، ۱۳۹۱ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20130115090200-9723-182.pdf از اینجا متن مقاله را بخوانید] | ||
# حزب و تحزب در اندیشه | # حزب و تحزب در اندیشه اسلامی، بهزاد اخوان کاظمی، [[فصلنامه فقه و اصول]]، دوره ۴۱، شماره ۱، ۱۳۸۸ش. [https://jfiqh.um.ac.ir/article_25431_64be6d653ed69712d0ed7f7e8707485c.pdf از اینجا متن مقاله را بخوانید] | ||
# تحزب و مبانی آن در فقه سیاسی | # تحزب و مبانی آن در فقه سیاسی شیعه، قاسمعلی صداقت، فصلنامه معرفت، شماره ۱۲۵، ۱۳۸۷ش. [http://marifat.nashriyat.ir/node/476 از اینجا متن مقاله را بخوانید] | ||
# تحزب در اندیشه رهبران جمهوری اسلامی، بهرام اخوان کاظمی، | # تحزب در اندیشه رهبران جمهوری اسلامی، بهرام اخوان کاظمی، [[فصلنامه حکومت اسلامی]]، سال دوازدهم، شماره ۴، ۱۳۸۶ش. [http://www.rcipt.ir/pdfmagazines/046/07.pdf از اینجا متن مقاله را بخوانید] | ||
# مبانی فقهی تحزب و نگاهی به احزاب در قوانین و جامعه ایران، عباس سپهر منصوری، | # مبانی فقهی تحزب و نگاهی به احزاب در قوانین و جامعه ایران، عباس سپهر منصوری، فصلنامه دانش پژوهان دانشگاه مفید، شماره ۶، ۱۳۸۳ش. [https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5801/5805/58705 از اینجا متن مقاله را بخوانید] | ||
# چینش و ساخت حزب در قرآن: پایه ای برای امتناع عقیدتی؟، حاتم قادری، | # چینش و ساخت حزب در قرآن: پایه ای برای امتناع عقیدتی؟، حاتم قادری، فصلنامه نامه مفید، شماره ۲۵، ۱۳۸۰ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/9151 از اینجا متن مقاله را بخوانید] | ||
# رهیافتهای فقهی در تحزّب، عبدالقیوم سجادی، | # رهیافتهای فقهی در تحزّب، عبدالقیوم سجادی، دوهفتهنامه پگاه حوزه، شماره ۱۸، ۱۳۸۰ش. [http://ar.lib.eshia.ir/10255/18/3 از اینجا متن مقاله را بخوانید] | ||
# مبانی تحزب در مذهب | # مبانی تحزب در مذهب شیعه، داوود فیرحی، فصلنامه یاد، شماره ۵۳-۵۶، ۱۳۷۸ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20100929092207-442.pdf از اینجا متن مقاله را بخوانید] | ||
# پیشینه و مبانی تحزب در ایران و اسلام، علی مؤمنی راد، | # پیشینه و مبانی تحزب در ایران و اسلام، علی مؤمنی راد، ماهنامه کتاب ماه، شماره ۳۶-۳۷، ۱۳۷۹ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20110109122407 از اینجا متن مقاله را بخوانید] | ||
# تحزب از دیدگاه یک اندیشمند مسلمان عرب، سید مصطفی مطبعهچی، | # تحزب از دیدگاه یک اندیشمند مسلمان عرب، سید مصطفی مطبعهچی، فصلنامه یاد، شمارههای ۵۳-۵۶، ۱۳۷۸ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/349402/ از اینجا متن مقاله را بخوانید] | ||
# مبانى آزادى و «حزب» در مذهب شیعه، داوود | # مبانى آزادى و «حزب» در مذهب شیعه، [[داوود فیرحی]]، فصلنامه علوم سیاسی، شماره ۳، ۱۳۷۷ش. [http://psq.bou.ac.ir/article_7566_edf7b6de78d09b2c41552fd0564b5183.pdf از اینجا متن مقاله را بخوانید] | ||
# جایگاه بحث احزاب در اندیشه اسلامی، [[سید صادق حقیقت]]، فصلنامه علوم سیاسی، شماره۳، ۱۳۷۷ش. [http://psq.bou.ac.ir/article_7567_4836e21afb9893d60e4af98e06622280.pdf از اینجا متن مقاله را بخوانید] | |||
===عربی=== | ===عربی=== | ||
خط ۵۶: | خط ۵۹: | ||
===فارسی=== | ===فارسی=== | ||
# بررسی نظریه امکان یا امتناع تحزب در فقه سیاسی شیعه، علی مقدسکیا، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۹۷ش. | # بررسی نظریه امکان یا امتناع تحزب در فقه سیاسی شیعه، علی مقدسکیا، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۹۷ش. | ||
# الگوی مطلوب تحزب برای تقویت مشارکت سیاسی فعال در جمهوری اسلامی ایران، ابوالفضل غفاری، رساله | # الگوی مطلوب تحزب برای تقویت مشارکت سیاسی فعال در جمهوری اسلامی ایران، ابوالفضل غفاری، رساله دکتری، دانشکده تاریخ و مطالعات سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام، ۱۳۹۶ش. | ||
# | # امکانسنجی تحزب در جمهوری اسلامی ایران، نظیر نظری، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۹۶ش. | ||
# تحـزّب از دیدگاه قرآن کریم، سیدغلامحسین شفیعی، | # تحـزّب از دیدگاه قرآن کریم، سیدغلامحسین شفیعی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، ۱۳۹۴ش. | ||
# جایگاه و کارکرد احزاب در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران با توجه به نظریه ولایت فقیه، مرتضی کامل نواب، دانشگاه امام صادق علیه السلام، | # جایگاه و کارکرد احزاب در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران با توجه به نظریه ولایت فقیه، مرتضی کامل نواب، دانشکده معارف اسلامی و حقوق، دانشگاه امام صادق علیه السلام، ۱۳۹۲ش. | ||
# تحزب در اندیشه نوگرایان دینی پس از انقلاب اسلامی ایران، علی زارع آلانق، | # تحزب در اندیشه نوگرایان دینی پس از انقلاب اسلامی ایران، علی زارع آلانق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم، ۱۳۹۲ش. | ||
# تحزب، محدوده و کارکرد التزام به خرد جمعی در قرآن و سنت، مهدی قدرتی، دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۱ش. | # تحزب، محدوده و کارکرد التزام به خرد جمعی در قرآن و سنت، مهدی قدرتی، دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۱ش. | ||
# ارزیابی جایگاه احزاب در فقه سیاسی شیعه بررسی موردی حزب جمهوری اسلامی، حمیدرضا اسماعیلی، پایاننامه کارشناسی | # ارزیابی جایگاه احزاب در فقه سیاسی شیعه بررسی موردی حزب جمهوری اسلامی، حمیدرضا اسماعیلی، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/cc85a27cb3967a7c4e286a8adab456e2 لینک دسترسی از سامانه گنج] | ||
# بررسی مبانی نظام حزبی و فقه سیاسی شیعه، زینب آسوده سرشوری، دانشگاه تهران، | # بررسی مبانی نظام حزبی و فقه سیاسی شیعه، زینب آسوده سرشوری، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، ۱۳۹۱ش. | ||
# احزاب سیاسی از دیدگاه امام خمینی(ره)، علی بخشعلی، | # احزاب سیاسی از دیدگاه امام خمینی(ره)، علی بخشعلی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ۱۳۸۱ش. | ||
# جایگاه تحزب در اندیشه سیاسی شیعه (با تأکید بر اندیشه سیاسی امام خمینی (ره))، علیرضا بینیاز، | # جایگاه تحزب در اندیشه سیاسی شیعه (با تأکید بر اندیشه سیاسی امام خمینی (ره))، علیرضا بینیاز، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام، ۱۳۸۰ش. | ||
===عربی=== | ===عربی=== |