خلق پول (منابع مطالعاتی)
خلق پول به افزایش نقدینگی در نظام اقتصادی گفته می‌شود. سیاست‌های اقتصادی انبساطی چنین ایجاب می‌کند که حجم نقدینگی افزایش یابد و این افزایش نقدینگی باید از منبعی تأمین شود. اما گاهی در شرایط اقتصادی ناسالم فرایند خلق پول به این صورت پیش می‌رود که بانک بیش از میزان سپرده‌ها و منابع خود به اشخاص اعتبار می‌دهد. این منظور نمودن اعتبار، صرفاً با عملیات حسابداری صورت می‌گیرد و مابه‌ازایی ندارد که از آن به خلق پول بدون پشتوانه تعبیر می‌شود.
مسئله خلق پول و پشتوانه پول کمتر مورد توجه فقها قرار گرفته است. مسائلی در این زمینه قابل طرح است که نیاز به پژوهش دارد؛ آیا خلق پول بدون پشتوانه با توجه به آسیب‌های اقتصادی از جمله تورم و کاهش ارزش پول ملی جایز است؟ خلق پول باعث کاهش قدرت خرید مردم می‌شود و در حقیقت ارزش دارایی را کم می‌کند، آیا دولت و یا بانک‌ها ضامن خسارت وارده هستند؟ با توجه به کاهش ارزش پول آیا أکل مال بالباطل بر فرایند خلق پول صدق می‌کند؟ آیا خلق پول با چاپ پول در آثار و احکام تفاوت دارد؟ در این مقاله منابع مطالعاتی در زمینه خلق پول جمع‌آوری شده است.
کتاب
فارسی
- درآمدی بر خلق پول و اعتبار: از منظر فقه و اقتصاد، سیدروح‌الله مشیری، قم، انتشارات پژوهشکده حوزه و دانشگاه، ۱۴۰۳ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- درآمدی بر بهره، خلق پول و دلار، رسول بخشی‌دستجردی، مشهد، انتشارات حوزه علمیه خراسان رضوی، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- جایگاه خلق پول در نظام اقتصادی اسلام، سید عبدالحمید ثابت، تهران، انتشارات دانشگاه عدالت، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
مقاله
فارسی
- تأملی در حکم فقهی خلق پول، مهدی محققیان و سید محمدهادی مهدوی و احمدرضا توکلی، دوفصلنامه آموزه‌های فقه مدنی، شماره ۲۶، پاییز و زمستان ۱۴۰۱ش. مقاله را از اینجا ببینید
- خلق پول از دیدگاه امامیه و با نگاهی به قوانین موضوعه، هادی خوش نقش، جستارهای فقهی و اصولی، شماره ۱، دوره ۷، خرداد ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ابعاد اقتصادی - فقهی پدیده خلق پول از منظر بانکداری اسلامی، سیدمهدی هاشمی‌فر و محمود اکبری و رضا کریمی وردنجانی و محمدرضا سیمیاری، دوفصلنامه پژوهشنامه میان رشته ای فقهی، شماره ۲، سال ۸، بهار و تابستان ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تبیین و ارزیابی دیدگاه های رایج درباره ماهیت بانک و خلق پول بانکی و برخی از دلالت های فقهی و اقتصادی نظریه خلق اعتبار، سید محمدصادق شاهچراغ، مطالعات مدیریت، حسابداری و حقوق، دوره ۲، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی خلق پول به‌وسیله بانکهای تجاری، علیرضا عالی پناه و محمدحسن تاج لنگرودی، دوفصلنامه پژوهشنامه میان رشته‌‌ای فقهی، شماره ۲، سال ۵، بهار و تابستان ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الگوی خلق اعتبار در بانکداری اسلامی متأثر از اندیشه شهید صدر رحمه الله، ایمان باستانی فر و محمد رضا حیدری و وحید مقدم، فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره ۶۱، بهار ۱۳۹۵ش. مقاله را از اینجا ببینید
- ارزیابی توجیه پذیری خلق پول به وسیله سیستم بانکی در نظام بانکداری اسلامی، حسن سبحانی و حسین درودیان، فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره ۶۴، سال ۱۶، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی امکان خلق پول توسط نظام بانکی در نظام مالی اسلامی، حسین صمصامی و فرشته کیان‌پور، دوفصلنامه معرفت اقتصاد اسلامی، شماره ۱، سال ۷، پاییز و زمستان ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
پایان‌نامه
فارسی
- نقد دیدگاه های رایج خلق پول از منظر مکتب اقتصاد اسلامی، زیبا آذربار، کارشناسی ارشد، دانشکده اهل بیت (ع)، دانشگاه اصفهان، ۱۴۰۱ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- تحلیل و ارزیابی خلق پول در بانک تجاری در رویکرد نوین از منظر فقه امامیه، محمدامین صلواتیان، دکتری، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه السلام، ۱۴۰۱ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- الزامات فقهی حقوقی حاکم بر خلق پول در نظام حقوق عمومی ایران، سیدامیرحسین سیدی، کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، ۱۴۰۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تببین خلق پول اعتباری و نسبت آن با آموزه های فقهی و اسلامی، عباس بهاری‌فرد، کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی مبانی فقهی خلق پول توسط بانکهای تجاری و موسسات مالی و تحلیل آثار آن در اقتصاد، سهیلا وارسته پور و حامد دستورانی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و ادیان، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی مبانی فقهی خلق پول توسط بانکهای تجاری و موسسات مالی و تحلیل آثار آن در اقتصاد، دانشکده الهیات و ادیان، دانشگاه شهید بهشتی، کارشناسی ارشد، ۱۳۹۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی پدیده خلق پول از منظر فقه امامیه، دکتری، علی نعمتی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی، ۱۳۹۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی و حقوقی خلق پول، محسن باقری، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی خلق پول در نظام بانکداری بدون ربا، علی اصغر افتخاری، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
ساير منابع
- مشروعیت خلق پول و احکام مرتبط به آن، درس خارج سید محمدرضا مدرسی طباطبایی، ۱۴۰۱ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی ماهیت خلق پول با رویکرد اقتصادی و فقهی، نعمت‌الله پناهی، مصاحبه با ایکنا، کد خبر ۳۵۵۰۳۶، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- نگاهی دوباره به ابعاد شرعی خلق پول، محمد مبشری عارف، مصاحبه با ایکنا، کد خبر ۲۹۴۳۲۰، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- گزارش نشست تخصصی خلق پول با بررسی فتوای حضرت آیت الله مکارم شیرازی، دبیر جواد عبادی، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- خلق پول ذاتا حرام نیست ولی باید مدیریت شود، محمدرضا یوسفی، مصاحبه با خبرگزاری حوزه، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- خلق پول بدون رباخواری امکان‌پذیر نیست، حسین صمصامی، مصاحبه با شبکه اجتهاد، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر