تفکیک جنسیتی (منابع مطالعاتی)
•ایجاد فضای تک جنسیتی • آموزش تک جنسیتی • اختلاط زن و مرد
تفکیک جنسیتی در محیط‌های مختلف اجتماعی (مدارس، دانشگاه‌ها، فضاهای شهری، بیمارستان‌ها و...) و همچنین رابطه آن با مساله اختلاط میان زن و مرد در فضاهای عمومی از مسائل مورد بحث در فقه معاصر است. پرسش اصلی این است که آیا جداسازی فضای زن و مرد در محیط‌های اجتماعی، به لحاظ فقهی امری مطلوب و واجب است یا خیر؟ روایات منع از اختلاط زن و مرد، حفظ مصالح اجتماعی و روایاتی که اجتماع را تنها در فرض ضرورت جایز دانسته‌اند، از جمله دلایلی هستند که برای وجوب تفکیک جنسیتی بدان استدلال شده است.
کتاب‌ها
فارسی
- تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌ها؛ آری یا نه؟، علی تقوی و سید حسین سیادتیان، قم، نشر دفتر نشر معارف، ۱۳۹۵ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
عربی
- الاختلاط بین الجنسین؛ أحکامه و آثاره، محمد عبدالله الهبدان، ریاض، دار إبن الجوزی، ۲۰۱۷م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مواقف الاختلاط بین الجنسین و دورها فی إثارة الغریزة الجنسیة فی ضوء التربیة الإسلامیة، عدنان حسن باحارث، ریاض، مکتبة ملک فهد، ۱۴۳۳ق. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الإختلاط بین الجنسین أحکامه و آثاره، ریاض بن محمد المسیمیری محمد بن عبد الله الهبدان، ریاض، دار ابن الجوزی، ۱۴۳۱ق. کتاب را اینجا ببنید
- الاختلاط بین الجنسین مفهومه و حکمه و آثاره، إبراهیم بن عبدالله الأزرق، بی‌جا، ۱۴۳۱ق. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الإختلاط بین الرجال و النساء، شحاته صقر، ریاض، دارالیسر، ۱۴۳۱ق. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الإسلام و الجنوسة: التمییز بین الجنسین فی المؤسسات الاجتماعیة، حسین بستان النجفی، مرکز الحضارة لتنمیة الفکر الإسلامی السلسلة، ۲۰۱۲م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- أدلة تحریم الاختلاط و کشف شبه دعاته، علی بن فهد بن عبدالله ابابطین، ریاض، مکتبة ملک فهد، ۱۴۳۱ق. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الاختلاط بین الرجال و النساء، سعید بن علی بن وهف القحطانی، بی‌جا، ۲۰۱۱م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تحریم الاختلاط و الرد علی من أباحه، عبدالعزیز بن أحمد البداح، بی‌جا، ۲۰۱۱م. کتاب را اینجا ببنید
- الإختلاط: تحریر و تقریر و تعقیب، عبدالعزیز بن مرزوق الطریفی، بی‌جا، ۲۰۱۰م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- حکم الإسلام فی الإختلاط، مجموعه مؤلفان، جمعیة الإصلاح الإجتماعی الکویت، ۲۰۰۹م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الإختلاط بین الجنسین فی ضوء الکتاب و السنة من خلال أصول الفقه و مقاصد الشریعة، عامر بن محمد فداء بهجت، ریاض، نشر موقع الاختلاط، ۲۰۰۹م. کتاب را اینجا ببنید
- الاختلاط بین الجنسین حقائق و تنبیهات، سلیمان بن صالح الجربوع، ریاض، دارالقاسم، ۲۰۰۹م. کتاب را از اینجا ببینید
- إختلاط الجنسین فی مدارسنا، عثمان محمد عثمان، قاهره، نشر دارالعلوم، ۲۰۰۹م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- حشد الأدلة علی أن اختلاط النساء بالرجال و تجنیدهن من الفتن المضلة، یحیی بن علی الحجوری، یمن، دارالآثار، ۲۰۰۳م. کتاب را اینجا ببنید
- الإختلاط بین الجنسین فی المیزان، خالد بن عثمان السبت، دارالمنهاج للنشر و التوزیع، ۲۰۰۳م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مفهوم الإختلاط بین الجنسین و إختیار شریک الزواج فی الإسلام و الفکر العربی المعاصر، مصطفی معوض، قاهره، نشر مدبولی الصغیر، ۲۰۰۳م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- أهم قضایا المرأة المسلمة (فصل پنجم و ششم)، محمد حسن أبو یحیی، اردن، نشر مکتبه الرساله الحدیثه، ۱۹۹۱م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ضرورة الفصل بین الجنسین و کیفیته، حسن زکریا فلیفل، ریاض، نشر مکتبة ابن سیناء، ۱۹۹۰م.
- فتاوی و بیانات علماء العالم الإسلامی فی الاختلاط فی التعلیم، عبدالرحمن بن سعد الشثری، شبکة الالوکة، بی‌تا. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الاختلاط و خطره علی آلفرد و المجتمع، ناصر بن أحمد السوهاجی، بی‌جا، بی‌تا. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الإختلاط فی الدین، التاریخ، علم الإجتماع، أحمد شوقی الفنجری، هیئة المصریة العامة للکتاب، بی‌تا. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- آفة الإختلاط، عبدالله بن عبدالحمید الأثری، دارالجزیمة، بی‌تا. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الإختلاط دواء أم داء، بی‌نام، دارالوطن للنشر، عربستان، بی‌تا. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
مقاله‌ها
فارسی
- تفکیک جنسیتی در فضاهای دانشگاهی؛ نسبت‌سنجی دیدگاه‌ها با آموزه‌های دینی، محسن کهتری و جعفر گل‌محمدی و حمیدرضا میرعظیمی، فصلنامه فرهنگ در دانشگاه اسلامی، دوره ۹، شماره ۳۱، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی تفکیک جنسیتی، احمد امامی‌راد، مطالعات فقه تربیتی، دوره ۱، شماره ۱، ۱۳۹۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مبانی نظری روابط اجتماعی زن و مرد، محمدمهدی بهداروند، ماهنامه پیام زن، شماره ۲۵۳، ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- روابط زن و مرد از دیدگاه اسلام، ترویج، تعطیل، تبدیل؟، عباس نیکزاد، ماهنامه بازتاب اندیشه، شماره ۵۵ و ۵۶، ۱۳۸۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر این مقاله در فصلنامه مطالعات راهبردی زنان نیز نمایه شده است. لینک
- اختلاط و انفکاک در محیط‌های اجتماعی زنانه و مردانه، از مبانی اسلام تا فمنیسم پست مدرن، صدیقه صالحی، فصلنامه بانوان شیعه، شماره ۱۰، ۱۳۸۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- اختلاط زنان و مردان در مراکز آموزشی، اسدالله طوسی، ماهنامه معرفت، شماره ۳۲، ۱۳۷۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- الاختلاط و الآداب الشرعیة لتنظیمه، نیفین محمد محمد أبو العنین، المجلة العلمیة لکلیة أصول الدین و الدعوة بالزقازیق جامعة الأزهر، دوره ۳۲، شماره ۱، ۲۰۲۰م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الاختلاط بین التشریع و التطبیق، نهایة محمد سعید القیسی، مجلة الجامعة العراقیة، المجلد ۲۷، العدد ۳، ۲۰۱۱م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- موقف الإسلام من الاختلاط: شبهات و ردود، مفرح بن سلیمان بن عبدالله القوسی، مجلة البحوث الإسلامیة (السعودیة)، العدد ۸۱، ۲۰۰۷م.
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- اختلاط و تفکیک جنسیتی در مراکز آموزشی با رویکرد اسلامی، سید محمد موسوی‌نژاد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی تأثیر زمان و مکان در آراء فقهاء نسبت به اختلاط زن و مرد، فاطمه سواعدی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ارزیابی ادله موافقان و مخالفان تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌ها از نگاه کتاب و سنت، محسن کهتری، پایان‌نامه دکتری، دانشکده معارف و اندیشه اسلامی، دانشگاه تهران، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- طرح تفکیک جنسیتی از منظر فقه امامیه و کنوانسیون‌های بین‌المللی، مهدیه مجتهدی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تحلیل فقهی محدوده شرعی ارتباط با نامحرم در روابط اجتماعی، فاطمه احسان‌زاده، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه یزد، ۱۳۹۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی احکام فقهی روابط دختر و پسر در محیط‌های علمی، سارا سهل البیع، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه پیام نور استان تهران، ۱۳۸۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- آثار و احکام فقهی روابط زن و مرد نامحرم، ثریا هراتی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور تهران مرکز، ۱۳۸۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- الاختلاط و الأحکام المتعلقة به فی الشریعة الإسلامیة، عبدالهادی بن روسنان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، کلیة الشریعة و القانون، جامعة السلطان الشریف علی الاسلامیة، برونئی، ۲۰۱۸م. پایان‌نامه را اینجا ببینید
- آراء مفکری التربیة الإسلامیة حول الإختلاط بین الجنسین فی التعلیم بمرحلة الصفوف الأولیة، عبدالله ناصر إبراهیم البشر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، کلیة التربیة، جامعة ام القری، عربستان، ۱۴۳۶ق. پایان‌نامه را اینجا ببینید