فقه هنر (منابع مطالعاتی)
فقه هنر از گرایش‌های نوپدید در فقه معاصر است که به مقوله هنر در معنای عام آن می‌پردازد. مسائلی از قبیل رابطه فقه با هنر و زیبایی در کلیت آن، انگاره کلی فقه دربارهٔ آثار و مشاغل هنری، قواعد استنباط در موضوعات هنری و مانند آن در زمره مباحث فقه هنر جای دارد. در حیطه فقهی هریک از هنرها و مسائل خاص مربوط به آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است اما فقه هنر در معنای کلی آن آثار کمتری را در میان تألیفات منتشر شده به خود اختصاص داده است.
کتاب‌ها
فارسی
- مجموعه مقالات نخستین همایش ملی فقه هنر، سیدمحمدحسین نواب و مهدی همازاده ابیانه و هادی جهانگشای اباجلو، ابوالقاسم علیدوست، قم، نشر مدرسه اسلامی هنر، ۱۴۰۰ش. فهرست مطالب کتاب
- نظام مسائل فقه هنر و رسانه، علی نهاوندی، قم، نشر مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، ۱۳۹۹ش. فهرست مطالب کتاب
- مجموعه مقالات دومین همایش ملی فقه هنر، مهدی همازاده ابیانه و هادی جهانگشای اباجلو، قم، نشر مدرسه اسلامی هنر، ۱۳۹۷ش. فهرست مطالب کتاب
- هنر از دیدگاه فقه، ابراهیم نزهت، تهران، نشر سفیر اردهال، ۱۳۹۵ش. فهرست مطالب کتاب
- سلسله گفت‌وگوها در باب «فقه هنر»، مهدی همازاده ابیانه، قم، نشر مدرسه اسلامی هنر، ۱۳۹۴ش. فهرست مطالب کتاب
- اندیشه‌های فقهی در عرصه هنر، زهرا گواهی، تهران، نشر به‌نشر، ۱۳۹۱ش. فهرست مطالب کتاب
- هنر از دیدگاه فقه اسلامی، فضل‌الرحمن فقیهی، تربت جام، نشر شیخ الاسلام احمد جام، ۱۳۸۰ش.فهرست مطالب کتاب
مقاله‌ها
فارسی
- شناخت معنای هنر مبتنی بر روش رایج معناشناسی در فقه، مهدی جعفری و جعفر سرباززاده، فصلنامه پژوهش‌های فقهی، دوره ۱۸، شماره ۴، زمستان ۱۴۰۱ش. مقاله را اینجا ببینید
- بررسی جایگاه هنر اسلامی در فقه امامیه با تأکید بر منظر صاحب جواهر و صاحب مسالک، فاطمه حسن‌پور و محمد رسول آهنگران و هرمز اسدی کهباد، فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، شماره ۴۶، ۱۴۰۱ش. مقاله را اینجا ببینید
- فلسفه‌ی فقه هنر (چیستی، چالش‌ها و روش حلّ‌مسئله)، ابوالقاسم علیدوست و مصطفی درّی، فصلنامه الهیات هنر، شماره ۱۹، ۱۴۰۰ش. مقاله را اینجا ببینید
- هنر و زیبایی از دیدگاه مبانی فقه اخباری و اجتهادی، الهام امیری و غلامحسین زرگری‌نژاد و سینا فروزش، دوره ۱۷، شماره ۴۰، ۱۳۹۹ش. مقاله را اینجا ببینید
- بررسی مشروعیت فقهی در قوانین هنری، مهدی امینی، دوره ۱، شماره ۲، ۱۳۹۸ش. مقاله را اینجا ببینید
- پدیده هنری و معیار مواجهه فقهی، مهدی همازاده، فصلنامه الهیات هنر، شماره ۱۰، ۱۳۹۷ش. مقاله را اینجا ببینید
- اسم‌گرایی، کارکردگرایی و هویت‌گرایی در فقه هنر، هادی جهانگشای اباجلو و ابوالقاسم علیدوست، فصلنامه الهیات هنر، شماره ۱۰، ۱۳۹۷ش. مقاله را اینجا ببینید
- موضوعات و ملاکات حکم در فقه هنر، محمدجواد فاضل لنکرانی، فصلنامه الهیات هنر، شماره ۱۰، ۱۳۹۷ش.مقاله را اینجا ببینید
- الگوریتم برون رفت از تزاحم حقوق هنری، محمد عشایری منفرد، فصلنامه الهیات هنر، شماره ۱۰، ۱۳۹۶ش. مقاله را اینجا ببینید
- تحلیل جایگاه عرف در موضوع‌شناسی و مصداق‌شناسی فقه هنر، محمد عشایری منفرد، فصلنامه الهیات هنر، شماره ۴، ۱۳۹۵ش. مقاله را اینجا ببینید
- جایگاه علم فقه در شناخت هنر اسلامی، سید رضی موسوی گیلانی، فصلنامه الهیات هنر، شماره ۴، ۱۳۹۵ش. مقاله را اینجا ببینید
- ذاتی و عرضی در احکام هنر بحثی روش‌شناختی، سید مصطفی محقق داماد و هادی جهانگشای اباجلو، فصلنامه الهیات هنر، شماره ۷، ۱۳۹۵ش. مقاله را اینجا ببینید
- بررسی فقهی حق هنر برای کودک، محمدمهدی مقدادی، فصلنامه الهیات هنر، شماره ۷، ۱۳۹۵ش. مقاله را اینجا ببینید
- تقنین در حوزه هنر، سید احمد حبیب‌نژاد، فصلنامه الهیات هنر، شماره ۷، زمستان ۱۳۹۵ش. مقاله را اینجا ببینید
- آزادی ابراز خلق هنری و حدود آن، محمود حکمت‌نیا و مهدی غیاثوند، فصلنامه الهیات هنر، شماره ۷، ۱۳۹۵ش. مقاله را اینجا ببینید
- موضوعات و ملاکات حکم در فقه هنر، محمدجواد فاضل لنکرانی، فصلنامه الهیات هنر، شماره ۳، ۱۳۹۴ش.مقاله را اینجا ببینید
- «فقهِ هنر» در دو نگاه جامع و تعیّنات موردی، ابوالقاسم علیدوست، فصلنامه قبسات، دوره ۲۰، شماره ۷۸، ۱۳۹۴ش. مقاله را اینجا ببینید
- بررسی هنر و زیبایی از دیدگاه فقهی با شیوه نوین اجتهادی، محمدابراهیم جناتی، پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، شماره ۱۰ و ۱۱، ۱۳۷۶ش.
- هنر و زیبائی از نگاه مبانی فقه اجتهادی، محمدابراهیم جناتی، کیهان اندیشه، شماره ۶۹، ۱۳۷۵ش. مقاله را اینجا ببینید
- هنر و زیبائی از نگاه مبانی فقه اجتهادی، محمدابراهیم جناتی، کیهان اندیشه، شماره ۶۸، ۱۳۷۵ش. مقاله را اینجا ببینید
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- فلسفه هنر عکاسی با نگاه فقهی اسلامی در عراق در دوره عباسی اول (۱۲۹–۲۱۰هجری قمری) (تاریخی، هنری، فقهی)، ابرهیم عبید دخیل المرشدی، کارشناسی ارشد، دانشکده دین و هنر، دانشگاه ادیان و مذاهب، ۱۴۰۱ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی مبانی فقهی هنر و آثار هنری در فقه مقارن، علی کاظمی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد و علوم انسانی، مؤسسه آموزش عالی آفاق، ۱۴۰۰ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
عربی
- الفنون بین حاجة الوجدان و جمود الفقه، مسفر بن علی بن محمد القحطانی، مجلة المجمع (مالزی)، عدد ۳۰، جامعة المدینة العالمیة، ۲۰۱۹م. مقاله را اینجا ببینید
سایر منابع
- وجود بابی فقهی به نام فقه هنر یا رسانه، اول الکلام است، مصاحبه با علی نهاوندی، سایت اجتهاد، ۱۴۰۲ش. متن گفتگو
- یادداشت فقهی چند راه‌حل برای اجتهاد نو در حکم موضوعات هنری، یاسر امینیان، ۱۴۰۱ش. متن یادداشت
- برخی از احکام هنری فقها، اصلاً موضوع خارجی ندارند!، مصاحبه با محمدصادق لیراوی، سایت اجتهاد، ۱۴۰۱ش. متن گفتگو
- فقه هنر، درسگفتار ابوالقاسم علیدوست، ۱۴۰۰ش. تقریرات درس را اینجا ببینید