کاربر:Mkhaghanif/صفحه تمرین

ترمیم بکارت از منظر فقه و حقوق کتابی است فارسی و نوشته سید مرتضی میرزاده اهری درباره موضوع ترمیم بکارت که از موضوعات چالشی در فقه معاصر است.

پیکربندی کتاب

کتاب دارای یک مقدمه، سه فصل و یک پی‌گفتار است. در مقدمه اهمیت و جایگاه موضوع و نیز پرسش‌های اصلی و فرعی پژوهش مطرح شده است. فصل اول به کلیات اختصاص دارد و در چهار مبحث و یازده گفتار سامان‌ یافته است. تعریف و معرفی انواع پرده بکارت، تعریف بکارت و ثیبوبت، ازاله بکارت، تاریخچه و بالاخره روش‌های ترمیم بکارت در این فصل آمده است.

عنوان فصل دوم ترمیم بکارت از منظر فقه است و در آن نظر مخالفان و موافقان جواز ترمیم گردآوری شده است. این فصل دو مبحث و هشت گفتار دارد. نویسنده نخست دلایل قايلان به عدم جواز و سپس دلایل موافقان جواز ترمیم را مطالعه کرده است. و در هر بخش نیز نخست از زاویه تکلیف دختران و سپس از زاویه تکلیف پزشکان و مجریان ترمیم به مسئله نگاه کرده است.

فصل سوم، ترمیم بکارت از منظر حقوق خصوصی و جزا را مد نظر قرار داده است. این فصل در شش گفتار سامان یافته است. یک گفتار ناظر به نسبت مفاهیمی مثل عیب، تدلیس و تخلف شرط با ترمیم بکارت است و گفتار دوم به آثار حقوقی ترمیم بکارت مثل تأثیر در اذن ولیّ برای نکاح و حق فسخ و مقدار مهریه پرداخته است. چنان که حجم قابل توجهی از بحث نیز به بررسی ماهیت جزایی ترمیم بکارت تحت عنوان فریب در ازدواج اختصاص یافته است.

مدعیات

نویسنده یازده احتمال درباره معنای باکره بودن را از متون فقهی استخراج کرده و سپس نظر خود را بیان کرده است. از نگاه او زنان از نظر باکرگی به سه قسم تقسیم می‌شوند؛ باکرۀ حقیقی که هیچ‌گونه رابطه جنسی نداشته است، باکرۀ حُکمی که دخول در قُبُل نداشته است و باکرۀ جعلی که هر چند رابطه دخولی از راه حرام داشته است ولی چون تحت ولایت ولی است باکره محسوب می‌شود.

از نظر فقهی به فتوای تمام فقیهان شیعه ترمیم بکارت خودبخود حرام نیست و آنچه باعث حرمت آن می‌شود ملازمات آن از قبیل لمس و نگاه نامحرم است. که در این صورت اگر ضرورتی در بین باشد ترمیم بکارت می‌تواند برای زن مجاز باشد.

از منظر حقوقی نیز ترمیم بکارت اگر مصداق تدلیس در نکاح یا تخلف از شرط باشد می‌تواند مجوز فسخ نکاح یا کاهش مهریه باشد. و اگر باعث فریب در نکاح باشد جرم محسوب می‌شود.

روش استدلال

فقیهان اهل سنت غالبا بر اساس سدّ ذرایع، قیاس و استحسان به ترمیم بکارت نظر کرده‌اند و با مقایسه مصالح و مفاسد مترتب برآن حکم تکلیفی مسئله را بیان کرده‌اند ولی قاطبه فقهای شیعه بحث را از اصل اباحه شروع کرده و سپس به لوازم ترمیم بکارت توجه کرده‌اند.

دلایل مخالفان

دلایل حرمت برای دختران

• عدم جواز لمس و نگاه نامحرم (ص۱۸۱) به نظر نویسنده در موارد ضروری از این دلیل می‌توان رفع ید کرد.
• وجوب تحمل ضرر خاص به جهت دفع ضرر عام (ص۱۸۸) این قاعده کلیت ندارد و باید مقدار هر یک از ضررها رو مقایسه کرد و ممکن است گاه ضرر عام را به نفع ضرر خاص تحمل کنیم
• قاعده ارش(ص۱۹۵) این که در جنایات ارش هست نافی حق ترمیم نیست. و همیشه هم جنایتی در کار نیست که ارش داشته باشد.

دلایل مشترک بین دختران و پزشکان

• حرمت تغییر در تکوین و خلقت خدا (ص۲۱۰) این ناظر به تغییر در مسیر غیر الهی است.
• حرمت تدلیس و فریب در نکاح، (ص۲۰۸)
• حرمت تسهیل زمینه فحشا (ص۲۴۰)
• قاعده «الضرر لا یزال بالضرر» (ص۲۴۷) که مورد استناد فقهای اهل سنت است
• حرمت اختلاط نسب (ص۲۵۵)
• قاعده عدالت (ص۲۶۰)

دلایل حرمت برای پزشکان

• حرمت لمس و نظر به عورت غیر(ص۲۶۹)
• حرمت اعانه بر اثم (ص۲۷۴۹) تفاوت تعاون با اعانه(ص۲۷۶) اعانه بر ظلم غیر از اعانه بر اثم است(ص۲۷۷) قاعده شمول ندارد و مخصوص برخی موارد است.

دلایل موافقان جواز

دلایل جواز برای دختران

• قاعده تسلیط (ص۲۸۱) افراد بر بدن خود تسلط دارند و می‌توانند عمل جراحی کنند
• لزوم پرهیز از مواضع تهمت و بدگمانی (ص۲۸۵)
• حرمت اعتراف به فحشا و لزوم کتمان آن (ص۲۹۰)
• قاعده اضطرار (ص۲۹۶)
• قاعده نفی عسر و حرج (ص۳۰۴)

دلایل مشترک بین پزشکان و دختران

• اصل اباحه (ص۳۱۴)
• اصل برائت (ص۳۱۶) که عبارت دیگری از اصل اباحه است
• لزوم منع اشاعه فحشا (ص۳۱۷)
• لزوم حفظ عِرض و آبرو (ص۳۲۰)
• لزوم اصلاح فاسق (ص۳۲۴)
• لزوم حفظ نفوس (ص۳۲۷)
• قاعده دفع افسد به فاسد (ص۳۳۱)

دلیل جواز برای پزشکان

• لزوم ستر عیوب دیگران (ص۳۳۵)

اشکالات کتاب

• زاید بودن بسیاری از مباحث کتاب از جمله معرفی انواع پرده بکارت و تاریخچه و ....
• نقل‌قولهای مستقیم فراوان به همراه ترجمه متون عربی
• طول و تفصیل در بیان هر یک از ادله و شروع از مقدمات بعیده مثل ص۳۰۴ که عسر و حرج را توضیح داده است.
• انواع و اقسام مفهوم‌شناسی‌ها در همه بخش‌های کتاب که حتی به تعریف کلمه ازاله و فرج نیز منتهی شده است
• معلوم نیست چرا مستندات قواعد فقهی بحث شده است. مثلا مستندات قاعده عسر و حرج (ص۳۰۶)

منابع

• میرزاده اهری، سید مرتضی، ترمیم بکارت از منظر فقه و حقوق، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، ۱۳۹۵ش.