کاربر:Ma.sultanmoradi/صفحه تمرین1
حسن نیت
حسن نیت یکی از اصول اخلاقی باثبات و استوار است که باید در تمامی روابط قراردادی حاکم باشد، از مرحله مذاکره، از دو مرحله انعقاد و اجرا و ختم به مرحله فسخ قرارداد می گذرد. قانون مدنی در بسیاری از موارد کشورها آن را از قوانین روم پذیرفتند. اصل حسن نیت در زمینه قراردادها به این معناست که هر یک از طرفین رابطه قراردادی باید صادق، امانت دار و صمیمانه باشد و رفتار یا اعمال او با آنچه نشان دهنده سوء نیت است منافات نداشته باشد و مسئولیت جبران آن بر عهده او باشد. خساراتی که در اثر سوء نیت به طرف مقابل وارد می شود.
دربارۀ این موضوع پژوهش‌های کمی در زبان فارسی و عربی وجود دارد. برخی پرسش‌های پیش روی پژوهشگران فقه، دربارۀ اصل حسن نیت بدین شرحند: ماهیت اصل حسن نیت چیست؟ آیا اوامری همچون «اوفوا بالعقود» یا نواهی مربوط به غش در معامله، غرر، تدلیس، فریب و خدعه می‌تواند مبنایی برای اثبات اصلی به نام «حسن نیت» باشد؟ آیا سیره عقلا، ارتکاز متشرعه یا مذاق شریعت با اصل حسن نیت سازگار است؟ لوازم پذیرش یا عدم پذیرش این اصل در مسائلی چون حفظ نظام یا حفظ نظم عمومی چه خواهد بود؟ جدا از مرحلۀ ثبوتی، در جهان خارج چه ادله‌ای می‌توانند سوء نیت یا حسن نیت را اثبات کنند؟ در صورت وجود چنین اصلی در فقه، آیا می‌توان آن را مبنایی برای تأسیس قاعده‌ای حقوقی قرار داد؟ این قاعدۀ حقوقی از جمله قواعد ماهوی خواهد بود یا از قواعد شکلی؟
کتاب
- بررسی احسان در فقه امامیه و حسن نیت در حقوق ایران، علی‌اصغر خانیان، تهران، موسسه اندیشه کامیاب ایرانیان، ۱۴۰۱ش.
- اصل حسن نیت در قراردادهای: بررسی فقهی حقوقی، علی جعفری، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۴ش.
- نقش حسن نیت در عقد و قرارداد در فقه و حقوق، زینب ملایی، تهران، لوح‌نگار، ۱۳۹۱ش.
مقاله
فارسی
- تاثیر حسن نیت در مسئولیت مدنی، محمد رئوف، مطالعات علوم سیاسی، دوره ششم، شماره ۲، حقوق و فقه تابستان ۱۳۹۹ش.
- ماهیت و مبنای قاعده حسن نیت و راه‌های اثبات آن، احمد دیلمی، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، شماره ۱۷، آذر ۱۳۹۷ش. مقاله را اینجا ببینید.
- نقش محدودکننده حُسن نیت در مذاکرات، مرتضی حاجی‌پور، دوره ۴، شماره ۱۴، اردیبهشت ۱۳۹۵ش. مقاله را اینجا ببینید.
- جایگاه حسن نیت در فقه امامیه، سید ابوالقاسم نقیبی، ابراهیم تقی زاده، عباس باقری، پژوهشنامه حقوق اسلامی، شماره ۳۹، بهار و تابستان ۱۳۹۳ش.
- بررسی و نقد بومی‌سازیِ اصل حقوقی حسن نیت، فصلنامه راهبرد فرهنگ دوره ۸، شماره ۳۲، اسفند ۱۳۹۴ش. مقاله را اینجا ببینید.
- جلوه‌های اصل حسن نیت در فقه امامیه، مرتضی حاجی‌پور، فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۳، پاییز ۱۳۹۰ش.
- بررسی نقش «قاعده احسان» و «اصل حسن نیت» در فقه و حقوق قراردادهای ایران، علی رفیعی‌مقدم، کرمان، دانشگاه شهید باهنر (کرمان)، تهران، همرا علم، ۱۴۰۰ش.
عربی
- حسن النية في العقود :دراسة مقارنة لمفهوم حسن النية و تطبيقاته في الشريعة الإسلامية و القانون المدني، الهادي السعيد عرفه، مجلة البحوث القانونية والاقتصادية (مصر)، شماره ۱، ۱۹۸۶ م / ۱۴۰۷ق.
- مبدأ حسن النية في المعاملات: دراسة مقارنة، خديجة عبدالله أحمد، مجلة الشريعة والقانون (مصر)، شماره ۳۸، ۲۰۲۱م.
- مدى التزام الأنظمة القانونية المقارنة بمدأ حسن النية في مرحلة التفاوض على العقد، محمود إبراهيم محمود فياض، مجلة الشريعة والقانون (امارات)، دوره ۲۷ف شماره ۵۴، ۲۰۱۳م / ۱۴۳۴ق.
پایان‌نامه
- دور القاضي في تطبيق مبدأ حسن النية في العقد، مبارک محمد ذيب آل فطيح، كلية الدراسات العليا، الجامعة الاردنية، اردن، ۲۰۱۰م.
- حسن النية في تكوين العقد، رومان منير زيدان حداد، کارشناسی ارشد، كلية الدراسات الفقهية والقانونية، جامعة آل البيت، اردن، ۲۰۰۰م.
اصل قضامندی مجازاتها
کتاب
مقاله
- مستندات فقهی اصل قانونمندی و قضامندی در جرم سب‌ّالنبی، رحمان صبوحی، سید حسین هاشمی، دوفصلنامه پژوهش‌های حقوق کیفری، دوره ۸، شماره ۱ - شماره پیاپی ۱۵، فروردین ۱۳۹۶ش. مقاله را اینجا ببینید.
- سرگذشت اصل قضایی بودن مجازاتها، سید محمود مجیدی و مهدی ذوالفقاری، دوفصلنامه مبانی فقهی حقوق اسلامی، سال هفتم، شماره ۲ (پیاپی ۱۴)، پاییز و زمستان ۱۳۹۳ش. مقاله را اینجا ببنید.
- اصل قضامندی مجازاتها، رحیم نوبهار، آموزه‌های حقوق کیفری، شماره ۵، بهار و تابستان ۱۳۹۲ش.