جاسوسی (منابع مطالعاتی)
جاسوسی از جمله موضوعاتی است که فقه اسلامی به آن پرداخته است. فقیهان در برخی از امور انجام آن حرام و در مواردی هم واجب دانسته‌اند. در جمهوری اسلامی ایران ضمن ذکر مصادیق جرم جاسوسی در قانون مجازات اسلامی، مصادیق جرم جاسوسی و مجازات آن در خصوص نظامیان در قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح پیش‌بینی شده است.
مقاله‌ها
فارسی
- بررسی جرم جاسوسی در حقوق بین الملل و قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح، رحمان هدایتی چنانی، مجله پژوهش و مطالعات علوم اسلامی دوره ۳، شماره ۲۴، تیر ۱۴۰۰. اصل مقاله را اینجا ببینید.
- جاسوسی در حقوق بین‌الملل مدرن و ضرورت تدوین مقررات جهانی، محمود جلالی، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، دوره ۵۱، شماره ۱، بهار ۱۴۰۰ ش. اصل مقاله را اینجا ببینید.
- جاسوسی در حقوق بین‌الملل و مسئولیت بین‌المللی دولت در قبال آن، امیر لهراسبی، الهام امین‌زاده، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران دوره ۵۱، شماره ۳، پاییز ۱۴۰۰ ش. اصل مقاله را اینجا ببینید.
- جاسوسی سایبری در حقوق بین‌الملل: مسئلۀ انتساب مسئولیت بین‌المللی به دولت در هاله‌ای از ابهام، آرامش شهبازی، آیدا آقاجانی رونقی، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، دوره ۵۰، شماره ۴، زمستان ۱۳۹۹ ش. اصل مقاله را اینجا ببینید.
- بررسی جاسوسی و مفهوم خیانت به وطن، مهدی حسینی، مطالعات حقوق، شماره ۴۲، تابستان ۱۳۹۹.دسترسی به اصل مقاله
- مطالعه تطبیقی جرم جاسوسی در حقوق ایران و انگلستان، مجله حقوقی دانشگاه اصفهان، شماره پیاپی ۱۵، تابستان ۱۳۹۹. چکیدۀ مقاله را اینجا ببینید.
- بررسی قوانین و مواد مرتبط با جرم جاسوسی رایانه‌ای، پیمان رضائی‌ور، علم و وکالت بهار ۱۳۹۸، سال دوم - شماره 1. اصل مقاله را اینجا ببینید.
- جاسوسی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی: بخش فقه، علوم قرآنی و حدیث، ۱۳۹۸، اصل مقاله را اینجا ببینید
- جواز جاسوسی برای نظام سیاسی در فقه شیعه، سیدعلی‌اصغر علوی، سیاست متعالیه، شماره ۲۰، بهار ۱۳۹۷. اصل مقاله را اینجا ببینید.
- بررسی قلمرو جاسوسی در عملیات روانی از منظر فقه اسلامی، علی مرادی، محمدعلی حیدری، احسان علی‌اکبری بابوکانی،مرتضی طبیبی جبلی، فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۳، پاییز ۱۳۹۷.اصل مقاله را اینجا ببینید.
- اﺻﻮل ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺟﺎﺳﻮﺳﯽ در ﻣﺨﺎﺻﻤﺎت ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ در ﻣﻌﺎﻫﺪات ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ، مریم جعفری، مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، دوره سوم ، شماره ۲/۱، تابستان ۱۳۹۶. اصل مقاله را اینجا ببینید.
- تعارض میان جاسوسی و آزادی اطلاعات از منظر حقوق بین‌الملل بشر، محسن زارع، ونوس قره باغی، مطالعات حقوق عمومی، دوره چهل و پنجم - شماره ۴، زمستان ۱۳۹۴. اصل مقاله را اینجا ببینید.
- جاسوسی و خیانت به کشور، منصور رحمدل، [تحقیقات حقوقی تطبیقی ایران و بین‌الملل] شماره ۲۸، تابستان ۱۳۹۴ اصل مقاله را اینجا ببینید.
- جاسوسی رایانه ای در حقوق ایران و وضعیت بین المللی آن، محسن رهامی، سیروس پرویزی، مطالعات حقوق خصوصی سال چهل و دوم، شماره ۲۷، پاییز ۱۳۹۱. اصل مقاله را اینجا ببینید.
- کاوشی در حکم فقهی تجسس، محسن خرازی، بصیرت و تربیت اسلامی شماره ۷ و ۸، پاییز و زمستان ۱۳۸۵. اصل مقاله را اینجا ببینید.
- جرم جاسوسی، حسین میرمحمد صادقی، دادرسی، شماره ۱۸، بهمن و اسفند ۱۳۷۸. اصل مقاله را اینجا ببینید.
کتاب‌ها
فارسی
- ارزیابی و بررسی جاسوسی با فناوری هوایی از منظر حقوق بین‌الملل، رضا ملکی، تهران، ارتش جمهوری اسلامی ایران، نیروی هوایی، مرکز انتشارات راهبردی، ۱۴۰۰ ش.
- تجسس از دیدگاه فقه و حقوق اسلامی، زهرا گل‌افشان، گرگان، انتشارات نوروزی، ۱۳۹۹ ش.
- جاسوسی و جرم، سحر موحدی، حسین دوستی‌مقدم، آمل، اودیسه، ۱۳۹۸ ش.
- بررسی جرم جاسوسی (از دیدگاه فقه و حقوق)، محمدامین مسجدی. تهران، فراگیر خردمندان ، ۱۳۹۷ ش.
- جرم جاسوسی سنتی و رایانه‌ای: بررسی تطبیقی در نظام کیفری ایران، فردین قربانی کله‌سر،اردبیل، یاوریان، ۱۳۹۷ ش.
- تاملی بر جرم جاسوسی در قوانین (با رویکرد قانون تعزیرات و قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح)، مصطفی موحد، تهران، راشدین، ۱۳۹۷ ش.
- بررسی جرائم جاسوسی، تروریسم و محاربه در حقوق کیفری ایران، مولف فرید منصوری، تهران، سنجش و دانش، ۱۳۹۷.
- رویکرد کیفری به جرم جاسوسی از منظر حقوق جزای ایران و فرانسه، الهام نژادبخش، تهران، هزار رنگ، ۱۳۹۵ ش.
- بزه جاسوسی در حقوق کیفری ایران و فرانسه، سیدمسعود مجیدی، تهران، انتشارات قانون‌یار، ش۱۳۹۵.
- جاسوسی در حقوق کیفری سنتی و حقوق فناوری اطلاعات، مجتبی انصاریان، جواد بزرگی، تهران، انتشارات دیده‌بان، ۱۳۹۴ ش.
- جاسوسی و حقوق کیفری (عنوان روی جلد: بزه جاسوسی در حقوق کیفری)، مهدی حسینی، تهران، موسسه اندیشه کامیاب ایرانیان، ۱۳۹۶ ش.
- بررسی فقهی حقوقی حکم جاسوسی، حمزه رضایی، رسول امیدی، تهران، پشوتن، ۱۳۹۶ ش.
- جاسوسی در فقه اصل، حکمت‌الله طاووسی، تهران، نشر دا، ۱۳۹۶ ش.
- جرایم رایانه‌ای علیه محرمانگی داده‌ها: دسترسی غیر‌مجاز، شنود غیر‌مجاز، جاسوسی رایانه‌ای، اعظم قربانی‌نژاد‌كوهستانی، تهران، فرهوش، ۱۳۹۶ ش.
- جاسوسی از حرمت تا مشروعیت، افشین حاتم‌زاده، تهران، رصدعلم، ۱۳۹۵ ش.
- جرم جاسوسی در فقه و حقوق ایران، رحیم سیاح، گرگان، انتشارات نوروزی، ۱۳۹۴ ش.
- مبانی جرم‌انگاری افشاء اسرار حکومتی (از منظر فقه امامیه و قوانین موضوعه)، روح‌الله فیضی، محمدعلی طالبیان، تهران، انتشارات طوی، ۱۳۹۴ ش.
- مبانی فقهی جاسوسی و ضدجاسوسی، نجم‌الدین طبسی، قم، برگ فردوس: مرکز فقهی ائمه اطهار، ۱۳۹۳ ش.
- جاسوسی و خیانت، آرمین محمدی، با همکاری سیدداوود موسوی و تورج دالکی، سی سخت: فرهنگ مانا، ۱۳۹۳ ش.
- جرایم علیه امنیت حقوق کیفری اختصاصی تطبیقی: مطالعه تطبیقی جرایم جاسوسی، تبانی، محاربه و تروریسم در حقوق کیفری ایران و فرانسه، تهران، میزان، ۱۳۹۳ ش.
- حقیقت تجسس و آسیبهای آن در آیینه شریعت مقدسه، مولف سجاد امیدی، قم، بنشاسته، ۱۳۹۲ ش.
- اطلاعات و حفاظت اطلاعات در سیره نبوی و علوی، مولف حسین ملائی، تهران، انتشارات آدینده، ۱۳۹۲ ش.
- نگاهی به جاسوس و جاسوسی در قوانین اسلام، ایران و نظام بین‌الملل، حیدر ضیغمی٬ مجید حیدری، شیراز، نوید شیراز، ۱۳۹۲ ش.
- حفاظت و اطلاعات در اسلام « آیات شریفه»، تالیف کارگروه فقه اطلاعات، قم، انتشارات زائر، ۱۳۹۰ ش.
- بررسی فقهی حقوقی تجسس و جاسوسی، زهرا آلانی، ناشر مؤلف، ۱۳۸۸ ش.
- جاسوسی از دیدگاه حقوق بین‌الملل، حسن بابائی، تهران، گنج دانش، ۱۳۸۸ ش.
- جاسوسی و جرائم مرتبط با آن در حقوق جزای ایران و حقوق تطبیقی، غ‍لام‍رض‍ا م‍ح‍م‍دن‍س‍ل، تهران، نیروی ان‍ت‍ظام‍ی جمهوری اسلامی ایران، س‍ازم‍ان حفاظت اطلاعات، مرکز تحقیقات ک‍ارب‍ردی ، ۱۳۸۴ ش.
- اطلاعات نظامی در اسلام، عبدالله علی ال‍س‍لام‍ة ال‍م‍ح‍م‍د م‍ن‍اص‍رة؛ مترجم عبدالحسین بینش، پ‍ژوه‍ش‍ک‍ده تحقیقات اسلامی، قم، زم‍زم ه‍دای‍ت، ۱۳۸۴ ش.
- حقوق بین المللی و جاسوسی، جان کیش، مترجم معاونت پژوهشی، تهران، دانشگاه امام باقر (ع)، ۱۳۸۰ ش.
- جاسوسی به ن‍ف‍ع اج‍ان‍ب در حقوق کیفری ایران، ارس‍لان اش‍راف‍ی، شیراز، ت‍خ‍ت ج‍م‍ش‍ی‍د، ۱۳۸۰ ش.
- جاسوسی از ن‍ظر اسلام، حسین ص‍ب‍وری، م‍ش‍ه‍د، ناشر مؤلف، ۱۳۷۲ ش.
- اه‍م‍ی‍ت حفاظت اطلاعات و اطلاعات از دیدگاه اسلام، حسین ص‍ب‍وری، م‍ش‍ه‍د، نشر ص‍ح‍ی‍ف‍ه، ۱۳۶۹ ش.
عربی
- الامن والمخابرات فی‌الفقه الامامي، حسین الخزاعلی، قم، دارالمحبین، ۲۰۱۳ م.
- التجسس واحکامه فی‌الشریعه‌الاسلامیه: اهیه‌التجسس،التجسس فی عهد‌الرسول، شخصیه‌الجاسوس و اعداده، التجسس‌المشروع، التجسس غیر‌المشروع، عقویه‌الجاسوس، مکافحه‌التجسس، محمد راکان الدغمی، قاهره: دارالسلام للطباعه والنشر والتوزیع والترجمه، ۲۰۰۶ م.
- الحمایه الجنائیة لاسرار الدولیة: دراسة تحلیلیة لجرائم الخیانة، مجدی محب حافظ، مصر، الهیئة المصریة العامة للکتاب، ۱۹۹۷ م.
- موسوعة الاستخبارات والامن فی‌الآثار والنصوص الاسلامیة: موسوعة تعرض اهم‌الآثار والنصوص‌الاسلامیة‌المتعلقة بقضایا الاستخبارات والرقابة و الامن و مقاومة‌الجاسوسیة، علی‌دعموش العاملی، باشراف سیدجعفرمرتضی العاملی، بیروت: دارالامیر للثقافه و العلوم، ۱۹۹۳ م.
- ن‍ظم الاستخبارات ع‍ن‍دال‍عرب وال‍م‍س‍ل‍م‍ی‍ن، ع‍ارف ع‍ب‍دال‍غ‍ن‍ی، بیروت، موسسة الرسالة، ۱۹۹۱ م.
- الاستخبارات العسکریه فی الاسلام، عبدالله علی السلامه المحمدمناصرة، بیروت، موسسة الرسالة،۱۹۹۱ م.
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- جرایم سایبری (جاسوسی اینترنتی دیجیتال)، علی‌عبدالحسین الاعسم، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، موسسه آموزش عالی علوم و معارف، 1399 ش. چند برگ نخست این پایاننامه را ببینید.
- مطالعه تطبیقی بزه جاسوسی در حقوق کیفری ایران، فرانسه و ایتالیا، لیلا جمشیدی، کارشناسی ارشد، دانشگاه دامغان، دانشکده علوم انسانی، 1398 ش. چند برگ نخست این پایاننامه را ببینید.
- جرم جاسوسی در قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح،کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس، دانشکده علوم انسانی، 1398 ش. چند برگ نخست این پایاننامه را ببینید.
- جرم جاسوسی رایانه ای در حقوق کیفری ایران و اسناد بین المللی،سید علی کاظمی، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی، دانشکده حقوق و الهیات، 1398 ش. چند برگ نخست این پایاننامه را ببینید.
- سیاست جنایی تقنینی ایران در قبال جاسوسی رایانه‌ای و راهکارهای پیشگیری از آن،حبیب‌الله بلوچی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر لنگه، 1397 ش. چند برگ نخست این پایاننامه را ببینید.
- جاسوسی از منظر حقوق بین الملل و اسلام، سعید عرب یارمحمدی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، دانشکده علوم انسانی، 1397 ش.
- مشروعیت جاسوسی در فعالیت‌های اطلاعاتی از منظر حقوق و فقه مذاهب اسلامی، افشین حاتم‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج) - دانشکده ادبیات و علوم انسانی، 1395 ش. چند برگ نخست این پایاننامه را ببینید.
- بررسی فقهی و حقوقی قلمرو جاسوسی و تجسس در حریم خصوصی، رضا حسین‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج) - دانشکده ادبیات و علوم انسانی، 1394 ش. چند برگ نخست این پایاننامه را ببینید.
- جاسوسی رایانه‌ای،سعید فاطمی راد، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، 1391 چند برگ نخست این پایاننامه را ببینید.
- جاسوسی در فضای سایبر، سیدمحمد عقیلی، کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده علوم سیاسی، 1390 ش. چند برگ نخست این پایاننامه را ببینید.
- مقایسه جرم جاسوسی در محیط حقیقی و مجازی، سیده‌فهیمه طاهریان، کارشناسی ارشد، مرکز پیام نور تهران، دانشکده علوم انسانی، 1390 ش چند برگ نخست این پایاننامه را ببینید.
- مصادیق جرم جاسوسی با توجه به فنّاوری نوین، الیاس بوجار استاد، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان تهران، 1388 ش. چند برگ نخست این پایاننامه را ببینید.
- بررسی جرم جاسوسی در حقوق جزای ایران[پایاننامه]ن‍گ‍ارش آوی‍ده ص‍ال‍ح‍ی پ‍وراس‍ت‍اد راهنما ام‍ی‍رخ‍ان س‍پ‍ه‍ون‍داس‍ت‍اد مشاور م‍ح‍م‍دص‍ال‍ح ول‍ی‍دی، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۸۱ ش.
- جاسوسی در حقوق موضوعه ایران،محمدرضا رحمتی، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده حقوق و معارف اسلامی، کارشناسی ارشد 1380 ش. چند برگ نخست این پایاننامه را ببینید.
- بررسی مسئله جاسوسی از دیدگاه حقوق بین الملل، نورالله متقی‌نژاد، استاد راهنما ذوالعین، استاد مشاور منصور وفائی، کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۷۹ ش. چند برگ نخست این پایاننامه را ببینید.
- بررسی جرم جاسوسی در حقوق جزایی ایران و سیر تطور آن،محمد کاردان، کارشناسی ارشد، مجتمع آموزش عالی قم، 1377 ش.چند برگ نخست این پایاننامه را ببینید.
- جاسوسی و جرائم مرتبط با آن، منصور فرخ‌سیری، کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، 1376 ش.
- خیانت و جاسوسی در حقوق کیفری ایران، حیدر ملک‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق 1371 ش. چند برگ نخست این پایاننامه را ببینید.
منابع دیگر
فارسی
- نظام دفاعی اسلام از دیدگاه فقه مقارن، محمدجواد مهری، قم، مکث اندیشه، ۱۴۰۰.
- طرح تشدید مجازات جاسوسی بررسی شد: قانونی برای مجازات مردم یا جاسوس ها؟، وحیده کریمی، شرق، دو‌شنبه ۳۱ خرداد ۱۴۰۰ ش، شماره ۴۰۳۱، اصل یادداشت را اینجا ببینید.
- پژوهشی پیرامون اطلاعات و امنیت در اسلام، محمدعلی خلیلی، تهران، دانشکده علوم و فنون فارابی،انتشارات، ۱۳۹۸ ش.
- دکترین اطلاعات و امنیت در اسلام، سیدرضا درویشی، علی عباسی، تهران، سبز رایان گستر، ۱۳۹۵ ش.
- افشاء اسرار نظامی از دیدگاه قرآن و روایات، تالیف سیدرضا درویشی، محمدحسن مسلمی، تهران، سبز رایان‌گستر، ۱۳۹۵ ش.
- مبانی فقهی اطلاعات : تقیه در فعالیت‌های اطلاعاتی از منظر اسلام، سعید توسلی٬ میثم سلیمی، تهران، دانشگاه اطلاعات و امنیت ملی، موسسه چاپ و انتشارات٬ ۱۳۹۵.
- اطلاعات و امنیت در فقه امامیه، حسین الخزاعی، ترجمه مرتضی جنتی، یاسر جنتی، تهران، دانشگاه اطلاعات و امنیت ملی، موسسه چاپ و انتشارات، ۱۳۹۵ ش.