سقط جنین (منابع مطالعاتی)
سقط جنین در دوران جدید پرسش‌هایی تازه در برابر فقه اسلامی ایجاد کرده است. و فقیهان شیعه در برخی موارد سقط جنین را مجاز دانسته‌اند. علل جواز سقط جنین متعدد دانسته شده است. درباره همه این شاخه‌هایی مختلف آثار متعددی تدوین و منشر شده است.
کتاب‌ها
کتاب‌های فارسی
- سقط جنین از منظر آیات، روایات، احکام و قوانین حقوقی و کیفری، حمیدرضا شریعت، کاشان، انتشارات مرسل، ۱۳۹۹ش.
- سقط جنین از منظر فقه و حقوق، سیده مبینا میرسعیدقاضی، تهران، میعاد اندیشه، ۱۳۹۸ش.
- احکام سقط جنین در فقه اسلامی، عباس شومان، ترجمه: سالم افسری، سنندج، نشر آراس، ۱۳۹۴ش. این کتاب ترجمه کتاب اجهاض الحمل و ما یترتب علیه من احکام فی الشریعة الإسلامیه است که نخستین بار در سال ۱۹۹۹م در قاهره منتشر شده است.
- موارد مجاز سقط درمانی، نسرین فتاحی، مریم خادمی، تهران، انتشارات سمیع، ۱۳۹۳ش.
- رشد جمعیت، تنظیم خانواده و سقط جنین، آراء و مبانی فقهی حقوقی، محمدهادی طلعتی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۷ش.
- سقط جنین از منظر فقه، حقوق، اخلاق، مرتضی عبدالجباری، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تبریز، ۱۳۸۷ش.
- سقط جنین در نگاه حقوق اسلامی، رسول زمانی، تهران، نشر از سوی مؤلف، ۱۳۸۵ش.
کتاب‌های عربی
- حکم الإجهاض فی الفقه الإسلامی، قحطان عبد الرحمن الدوری، اردن، دار الکتب العلمیة، ۲۰۱۹م.
- الإجهاض أحکامه و حدوده فی الشریعة الإسلامیة و القانون الوضعی، محمد بن یحیی بن حسن النجیمی، عربستان سعودی، مکتبة العیبکان، ۲۰۱۱م. کتاب را از اینجا ببینید
- قضیة إجهاض جنین الإغتصاب و آثارها فی الفقه الاسلامی و القانون الوضعی، قاهره، توفیق خیرالدین خلیفه خیرالله، دار الکتب القانونیة، ۲۰۱۱م. خلاصه کتاب را از اینجا ببینید
- الإجهاض بین الحظر و الإباحة: دراسة فقهیة مقارنة، محمد ابراهیم سعد النادي، مصر، اسکندریه، دار الفکر الجامعی، ۲۰۱۱م. فهرست کتاب را اینجا ببینید
- الدر الثمین لبیان حکم إجهاض الأجنة المشوهین، عبدالفتاح بهیج علی العواری، مصر، دار الکتب القانونیة، ۲۰۱۰م. کتاب را از اینجا ببینید.
- الإجتهاد الفقهی المعاصر فی الإجهاض و التلقیح الصناعی، سناء عثمان الدبسی، بیروت، منشورات الحلبی الحقوقیة، ۲۰۱۰م.
- أحکام الإجهاض فی الفقه الإسلامی، ابراهیم بن محمدقاسم بن محمدرحیم، لندن، الحکمة، ۲۰۰۲م. کتاب را از اینجا ببینید
- الأجهاض بین الشرع و القانون و الطب، فتحیه مصطفی عطوي، بیروت، مکتبة صادر، ۲۰۰۱م.
- إجهاز الحمل و ما یترتب علیه من أحکام فی الشریعة الإسلامیة، عباس شومان، قاهره، الدار الثقافیة للنشر، ۱۹۹۹م. کتاب را از اینجا ببینید
- الإجهاض من منظور اسلامی، بحث مقارن، عبدالفتاح محمود ادریس، مصر، نشر مؤلف، ۱۹۹۸م. این کتاب پیش از این در قالب دو مقاله در مجله الحکمة شماره‌های ۹ سال ۱۹۹۶م و ۱۳ سال ۱۹۹۷م منتشر شده بود.
- جریمة إجهاض الحوامل دراسة فی موقف الشرائع السماویة و القوانین المعاصرة، مصطفی عبدالفتاح لبنة، بیروت، دار اولی النهی، ۱۹۹۶م. کتاب را از اینجا ببینید
- مشکلة الإجهاض دراسة طبیة فقهیة، محمد علی البار، عربستان سعودی، الدار السعودیة، ۱۹۸۵م. کتاب را از اینجا ببینید
- موقف الدین الإسلامی من الإجهاض و التعقیم، عبدالرحمن الخیر، دمشق، دار المجد، ۱۹۸۵م.
- الإجهاض بین الفقه و الطب و القانون، سیف الدین السباعی، بیروت، دار الکتب العربیه، ۱۹۷۷م.
پایان‌نامه‌ها
پایان‌نامه‌های فارسی
- مبانی و موارد جواز سقط جنین در فقه امامیه و حقوق ایران، احسان عبدالتاجدینی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، ۱۳۹۷ش. ۲۰ صفحه نخست پایان‌نامه را اینجا ببینید
- بررسی جواز سقط جنین در موارد تعارض ضرر بین مادر و جنین، محمد توکلی گارماسه، مؤسسه آموزشی طلوع مهر، ۱۳۹۶ش.
- سقط جنین قبل از ولوج روح در حقوق کیفری ایران و فقه امامیه، عاطفه قبادیان، مؤسسه آموزش عالی ادیب، ۱۳۹۶ش. ۲۰ صفحه نخست پایان‌نامه را اینجا ببینید
- سقط جنین معیوب بعد از چهارماهگی از دیدگاه فقه امامیه و حقوق موضوعیه ایران، ربابه علی‌پور گرمی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اردبیل، ۱۳۹۵ش.
- بررسی فقهی و حقوقی سقط جنین ناشی از زنای به عنف، مریم رضازاده، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی، ۱۳۹۴ش. ۲۰ صفحه نخست پایان‌نامه را اینجا بخوانید
- موجبات جواز سقط جنین، مجید درخشان، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شیراز، ۱۳۹۲ش.
- بازنگری مسئله سقط جنین قبل و بعد از ولوج روح از نظر فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران، شهیده دلیری، دانشکده الهیات، دانشگاه الزهراء، ۱۳۹۱ش. ۲۰ صفحه نخست پایان‌نامه را اینجا بخوانید
- سقط جنین، حسین داد حلیمی، مدرسه عالی فقه و معارف اسلامی، ۱۳۸۳ش. ۲۰ صفحه نخست پایان‌نامه را اینجا ببینید
پایان‌نامه‌های عربی
- الإجهاض و موانع الحمل فی المقاصد الشرعیة والمجمع الفقهی، بشری فائز سعید حاج حمدان، مالزی، الجامعة الاسلامیة العالمیة، ۲۰۱۹م. از اینجا به پایان‌نامه دسترسی دارید. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
- الإجهاض بین الشریعة الأسلامیة و القانون، داودی اسماء، کلیة الحقوق و العلوم السیاسیة، جامعة طاهر مولای، ۲۰۱۶م. پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- الإجهاض بین التحریم و الإباحة فی الشریعة الإسلامیة و النظم الوضعیة، داود بن سلیمان بن حمید الصبحی، عربستان سعودی، آکادیمیة نایف العربیة للعلوم الأمنیة، ۱۴۱۸ق. از اینجا به پایان‌نامه دسترسی دارید
- موقف الشریعة الإسلامیة من الإجهاض و موانع الحمل، مسعودة حسین بواد لاوی، دانشکده الشریعه و الدراسات الأسلامیة، جامعة امر القری، ۱۹۸۸م. از اینجا به پایان‌نامه دسترسی دارید. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
مقاله‌ها
مقاله‌های فارسی
- امکان‌سنجی تجویز سقط جنین ناقص‌الخلقه توسط قاعده لاحرج از منظر فقه امامیه، زهره حاجیان فروشانی، محمدرضا حمیدی، فصلنامه آموزه‌های فقه مدنی، انتشار آنلاین اسفند ۱۳۹۹. مقاله را از اینجا ببینید
- تحلیل کاربردی قاعده فقهی اضطرار در مسئله جواز سقط جنین، محسن امامی قشلاق، روح‌الله رئیسی، آرزو حسینیه، فصلنامه قرآن و طب، شماره ۴، ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
- مبانی فقهی جواز سقط جنین با تأکید بر قاعده تزاحم، هادی کرامتی معز، محمدصادق چاوشی، سامان عبداللهی، فصلنامه قرآن و طب، شماره ۲، ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
- سقط جنین ناشی از تجاوز به عنف، عاطفه عباسی کلیمانی، دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده، شماره ۶۸، ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی احکام سقط جنین از دیدگاه شیعه و اهل سنت، هادی فریدونی، ارائه شده در کنفرانس علمی پژوهشی رهیافت‌های نوین در علوم انسانی ایران، ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
- سقط جنین و مساعدت در آن در فقه اسلامی و حقوق موضوعه ایران، ایران سلیمانی، ابراهیم صفری، ارائه شده در چهارمین کنگره بین‌المللی فرهنگ و اندیشه دینی، اردیبهشت ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی قاعده عسر و حرج در حکم کاهش جنینی در روش‌های کمک باروری، جملیه جعفری، فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، سال دهم، شماره۴، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- عمومیت ملاک و معیار جواز اسقاط جنین معیوب قبل و بعد از دمیدن روح، پریسا راد، محمدصادق روشندل، دوفصلنامه مطالعات اسلامی زنان و خانواده، شماره ۷، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- سقط جنین در فقه شیعه، سید حمیدرضا طالقانی، ارائه‌شده در نخستین همایش فقه، حقوق و علوم انسانی، شهریور ۱۳۹۵ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی مشروعیت از بین بردن جنین‌های آزمایشگاهی در فقه مذاهب اسلامی، دوفصلنامه فقه مقارن، شماره ۷، ۱۳۹۵ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی و تجزیه تحلیل نظریه‌های سقط جنین در فقه و حقوق اسلامی، نوروز بهاری، سجاد ملک‌شاهی، ارائه‌شده به کنفرانس بین‌المللی نقش مدیریت انقلاب اسلامی در هندسه قدرت نظام جهانی، ۱۳۹۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نگرشی تحلیلی بر مسئله سقط جنین از منظر فقه و حقوق جمهوری اسلامی ایران، حسین محمودی، ارائه‌شده به کنفرانس بین‌المللی نقش مدیریت انقلاب اسلامی در هندسه قدرت نظام جهانی، ۱۳۹۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی تأثیر ناهنجاری‌های ژنتیکی در حکم سقط جنین در فقه امامیه، فاطمه پیری امیرحاجیلو، علی تولایی، محمدحسن شیخها، فصلنامه پژوهش‌های فقهی، دوره ۱۱، شماره ۱، ۱۳۹۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی صورت‌های سقط‌درمانی و فتاوی فقها، رضا عمانی سامانی، محمدرضا رضانیا معلم، نرگس یوسفی‌راد، در سقط درمانی و کاهش جنین از منظر پزشکی، فقهی، حقوقی و اخلاقی، جمعی از نویسندگان، انتشارات سمت، ۱۳۹۴ش.
- حاجت به مثابه یک قاعده و تأثیر آن بر سقط‌درمانی، سید محمدرضی آصف‌آگاه، محمدرضا رضانیا معلم، در سقط درمانی و کاهش جنین از منظر پزشکی، فقهی، حقوقی و اخلاقی، جمعی از نویسندگان، انتشارات سمت، ۱۳۹۴ش.
- کاهش انتخابی جنین بررسی مبانی عدم مشروعیت آن در فقه اسلامی، سعید نظری توکلی، فاطمه کراچیان ثانی، در سقط درمانی و کاهش جنین از منظر پزشکی، فقهی، حقوقی و اخلاقی، جمعی از نویسندگان، انتشارات سمت، ۱۳۹۴ش.
- قاعده تزاحم در سقط جنین‌درمانی، جلال‌الدین قیاسی، سیده زهرا حبیبی، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۴۱، ۱۳۹۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی سقط جنین در صورت به خطر افتادن جان مادر و جنین، حسین اسماعیلی، فصلنامه فقه پزشکی، ۱۳۹۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی سقط جنین از دیدگاه فقهی، عباس نیکزاد، سید غلامعلی جورسرایی، فصلنامه اسلام و سلامت، شماره ۱، ۱۳۹۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
- سقط جنین در مذاهب خمسه، فاطمه جعفری، دوفصلنامه مطالعات پژوهشی زنان، شماره ۱، ۱۳۹۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
- سقط جنین از دیدگاه فقه شیعه، مجید جلیلی، فصلنامه مشکات معرفت، پیش‌شماره، ۱۳۹۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
- واکاوی دیدگاه فقهای مذاهب اسلامی در سقط جنین ناظر به سلامت مادر و جنین، نسرین فتاحی، سید محمد موسوی مقدم، مریم خادمی، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۳۴، ۱۳۹۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
- حاملگی‌های چندقلوئی و بررسی تطبیقی جواز کاهش جنین در آئین یهود و دین مبین اسلام، سعید نظری توکلی و ابراهیم جوانمرد فرخانی، فصلنامه فقه پزشکی، شماره ۱۳-۱۴، ۱۳۹۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
- تعارض حق رویان ناقص‌الخلقه با حق مادر در فقه امامیه و حقوق موضوعه، محمد تیموری، فصلنامه فقه پزشکی، شماره ۱۳-۱۴، ۱۳۹۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی حکم سقط جنین از دیدگاه فقه مذاهب اسلامی، محمدعلی اخویان، فتح‌الله قربانی، مجله طب و تزکیه، دوره ۲۰، شماره ۱-۲، ۱۳۹۰ش. مقاله را از اینجا ببینید. این مقاله با همین عنوان به اسم حسین نمازی‌فر، منیره پورجواد، فتح‌الله قربانی در مجله زنان، مامائی و نازایی ایران، دوره ۱۴، شماره۸، اسفند ۱۳۹۰ نیز منتشر شده است. مقاله را از اینجا ببینید.
- چالش‌های اجرایی قواعد نفی عسر و حرج، لاضرر و اضطرار، در سقط‌درمانی، امید آسمانی، محمدعلی خورسندیان، فرزاد محمودیان، فصلنامه فقه پزشکی، شماره ۳-۴، ۱۳۸۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- سقط جنین از دیدگاه شریعت و فقه مقارن، احمد نعمتی، در سقط جنین مجموعه مقالات سمینار میان‌رشته‌ای سقط جنین، جمعی از نویسندگان، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۸ش.
- سقط جنین از منظر فقه، محمد قائنی، ترجمه: احمدعلی رخی، محمدمهدی کریمی‌نیا، در سقط جنین مجموعه مقالات سمینار میان‌رشته‌ای سقط جنین، جمعی از نویسندگان، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۸ش.
- سقط درمانی، مصطفی مغفوری، فصلنامه حقوقی میزان، شماره ۱-۲، ۱۳۸۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- سقط جنین از منظر فقه اسلامی، محمدآصف محسنی، فصلنامه باروری و ناباروی، شماره ۲۴، ۱۳۸۴ش. این مقاله بعدها در کتاب سقط جنین مجموعه مقالات سمینار میان‌رشته‌ای سقط جنین، جمعی از نویسندگان، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۸ش نیز منتشر شد. مقاله را از اینجا ببینید
- سقط جنین از دیدگاه فقه مقارن، احمد نعمتی، فصلنامه باروری و ناباروری، شماره ۲۴، ۱۳۸۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- اسقاط عمدی جنین از دیدگاه فقه اهل سنت، سعید قماشی، فصلنامه باروری و ناباروری، شماره ۲۴، ۳۸۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی و حقوقی سقط جنین با رویکردی به نظریات حضرت امام خمینی، سید محمد موسوی بجنوردی، پژوهش‌نامه متین، شماره ۲۸-۲۹، ۱۳۸۴ش. مقاله را از اینجا بخوانید
- سقط جنین؛ بررسی تطبیقی در حقوق ایران، حقوق انگلیس و فرانسه، فتاوی فقها، مجتبی جاویدی، فصلنامه گواه، شماره ۲-۳، ۱۳۸۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- سقط جنین حرمت یا جواز، فریبا حاجیعلی، مجله مقالات و بررسی‌ها، دفتر ۷۶ (۳) فقه، ۱۳۸۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
- سقط جنین، جمال رضایی، فصلنامه طب و تزکیه، شماره ۱، ۱۳۸۳ش.
- سقط جنین در بارداری ناشی از زنای به عنف، محمد علی اردبیلی، فصلنامه تحقیقات حقوقی، شماره ۳۹، ۱۳۸۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی و نقد جواز سقط جنین از منظر فقهای امامیه، مرتضی طبیبی جبلی، فصلنامه حقوق تطبیقی (نامه مفید)، شماره ۳۷، ۱۳۸۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
مقاله‌های عربی
- الإجهاض فی میزان الشریعة الإسلامیة، السید احمد السید فودة، مجلة کلیة الشریعة و القانون، مجلد۲۱، شماره۳، ۲۱۰۹م. مقاله را از اینجا ببینید
- الإجهاض بین الحظر و الإباحة دراسة مقارنة فی الفقه الإسلامی و النظم الوضعیة، محمد السانوسی محمد شحاته، سالنامه کلیة الدراسات الاسلامیة و العربیة للبنات بالاسکندریة، ج۵ از شماره ۳۴، ۲۰۱۸م. مقاله را از اینجا ببینید
- الإجهاض والإسقاط الارادیین فی الفقه الاسلامی و آثارهما الطبیة، احمد رشید ثمیل الفهداوی، مجلة الفنون و الأدب و علوم الانسانیات و الاجتماع، شماره۷، ۲۰۱۶م. مقاله را از اینجا ببینید
- إجهاض الجنین المشوه فی ضوء مقصد حفظ النسل، محمد بن سعید بن عواض آل مانعه، مجله الدرایة، شماره ۱۵، ۲۰۱۵م. مقاله را از اینجا ببینید
- حکم إجهاض الأجنة فی الشریعة و القانون، علی محمد القدال، مجلة العلوم و البحوث الإسلامیة، شماره۶، ۲۰۱۳م. مقاله را از اینجا ببینید
- حکم إجهاض الجنین المشوّه فی الفقه الإسلامی، جابر اسماعیل الحجاحجة، المجلة الاردنیة فی الدراسات الإسلامیة، مجلد۹، شماره۲، ۲۰۱۳م. مقاله را از اینجا ببینید
- الإجهاض، مفهومه، حالاته، احکامه، زفر عبدالحبیب عبدالحمید، مجله کلیات التربیة، جامعة عدن، شماره ۱۲، ۲۰۱۱م. مقاله را از اینجا ببینید
- آراء العلماء فی الإجهاض و آثاره الإجتماعیة، داود سلمان صالح النعیمی، مجله کلیة التربیة للبنات، شماره ۲۲، ۲۰۱۱م. مقاله را از اینجا ببینید
- الجنین و الإجهاض و أثر التشوّه فیه، محمد عبدالرحمن سلطان العلماء، مجلة کلیة الشریعة و القانون در طنطا، مصر، شماره ۲۴، ۲۰۰۹م.
- القواعد الفقهیة الحاكمة لإجهاض الأجنة المشوهة، احمد بن عبدالله الضویحي، ارائه شده در ندوة تقطبق القواعد الفقهية علی المسائل الطبیة، ریاض، ۱۴۲۹ق. مقاله را از اینجا ببینید
- حکم إجهاض الجنین المشوه فی الفقه الإسلامی، جمال احمد الکیلانی، مجله الغزه، جامعة الأقصی، دوره ۹، شماره۲، ۲۰۰۵م. مقاله را از اینجا ببینید
- الإجهاض دراسة فقهیة مقاصدیة، فریدة صادق زوزو، مجله بحوث فقهیة معاصرة، شماره ۶۷، ۲۰۰۵م. مقاله را از اینجا ببینید
- موقف الشریعة الإسلامیة من إجهاض الأجنة المشوهة، ابوبکر اسماعیل، مجلة الرافدین للحقوق، شماره ۱۸، ۲۰۰۳م.
- الإجهاض بین الفقه الاسلامی و القانون الوضعی، ابوبکر لشهب، مجلة جامعة الأمیر عبدالقادر للعلوم الأسلامیة، شماره ۱۳، ۲۰۰۳م. مقاله را از اینجا ببینید
- اجهاض الجنین المشوّه و حکمه فی الشریعة الاسلامیة، مسفر بن علی بن محمد القحطانی،مجله الشریعة و الدراسات الاسلامیة، شماره ۵۴، ۲۰۰۳م. مقاله را از اینجا ببینید
- حکم الإجهاض فی الشریعة الأسلامیة، ماجد حسین النعواشی، مجله الشریعة و الدراسات الأسلامیة، شماره ۴۴، ۲۰۰۱م. دسترسی به مقاله از اینجا
- اجهاض جنین الإغتصاب فی ضوء احکام الشریعة الاسلامیة دراسة مقارنة فقهیة، سعدالدین مسعد هلال، مجله الشریعة و الدراسات الأسلامیة، شماره ۴۱، ۱۴۲۱ق. مقاله را از اینجا ببینید
زبان‌های دیگر
- Therapeutic abortion in Islam: contemporary views of Muslim Shiite scholars and effect of recent Iranian legislation, K M Hedayat 1, P Shooshtarizadeh, M Raza, Journal of Medical Ethics, 2006, 32(11). دسترسی به اصل مقاله
- Islamic attitude towards abortion and sterilization, Bhashti AS, Birthright ;7(1):49-51. 1972. دسترسی به اصل مقاله